Ministerstwo Rozwoju Regionalnego - Departament Koordynacji i Wdrażania Programów Regionalnych

1. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego - Departament Koordynacji i Wdrażania Programów Regionalnych Warszawa, 1 grudnia 2011 r. Perspektywy rozwoju funduszy pożyczkowych w kolejnym okresie programowania

2. Plan prezentacji • informacje nt. Instrumentów Inżynierii Finansowej (IIF) realizowanych w poszczególnych Programach Operacyjnych • analiza projektu rozporządzeń PS 2013 + (Rozporządzenie Rady nr 1083/2006 w zakresie instrumentów finansowych) • promocja i szkolenia z zakresu instrumentów finansowych w ramach • PO PT

3. Instrumenty Inżynierii FinansowejRegionalne Programy Operacyjne Inicjatywa JEREMIE 2007 - 2013 Inicjatywa JEREMIE wdrażana jest w ramach RPO woj. dolnośląskiego, kujawsko-pomorskiego, łódzkiego, pomorskiego, wielkopolskiego i zachodniopomorskiego. Środki Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego przeznaczone na realizację inicjatywy JEREMIE w Polsce to kwota około 330 mln euro. Całkowita wartość środków przekazanych do Menadżera Funduszu Powierniczego w ramach inicjatywy JEREMIE w 6 regionach to ponad 1 702 mln zł.

4. Instrumenty Inżynierii FinansowejRegionalne Programy Operacyjne Umowy w ramach Inicjatywy JEREMIE (stan na 31 października br.) (w mln PLN)

5. Instrumenty Inżynierii FinansowejRegionalne Programy Operacyjne Inicjatywa JEREMIE 2007 - 2013 Aktualnie trwające oraz ogłoszone konkursy dla Pośredników Finansowych w ramach inicjatywy JEREMIE

6. Instrumenty Inżynierii FinansowejRegionalne Programy Operacyjne FUNDUSZE POŻYCZKOWE i PORĘCZENIOWE 2007 - 2013 W przypadku tych RPO, w których inicjatywa JEREMIE nie jest realizowana, także funkcjonuje wsparcie w postaci instrumentów inżynierii finansowej, jako odnawialnych źródeł finansowania. W takich przypadkach nie jest tworzony Fundusz Powierniczy. Wdrażanie instrumentów inżynierii finansowej odbywa się poprzez bezpośrednie przekazywanie przez IZ RPO środków podmiotom prowadzącym fundusze pożyczkowe lub poręczeniowe, z pominięciem instytucji Funduszu Powierniczego.

7. Instrumenty Inżynierii FinansowejRegionalne Programy Operacyjne Umowy w ramach pozostałych IIF (poza JEREMIE i JESSICA) (w mln PLN) (stan na 31 października br.)

8. Instrumenty Inżynierii FinansowejPO Rozwój Polski Wschodniej Reporęczenia szansą na zwiększenie finansowania zewnętrznego MSP. Instrument wsparcia funduszy poręczeniowych w Polsce Wschodniej 2007 - 2013 IIF w ramach PO RPW są wspierane w działaniu I.2 Instrumenty inżynierii finansowej. Alokacja działania wynosi: 23 529 411,76 euro, z czego wkład EFRR wynosi 20 mln euro. Instytucją pośredniczącą odpowiedzialną za realizację wsparcia jest PARP. W ramach działania wdrażany jest jeden projekt o nazwie „Reporęczenia szansą na zwiększenie finansowania zewnętrznego MSP. Instrument wsparcia funduszy poręczeniowych w Polsce Wschodniej”. Beneficjentem projektu jest BGK. Umowa o dofinansowanie projektu pomiędzy PARP a BGK została zawarta w dniu 31 sierpnia 2009 r. Środki finansowe na realizację projektu zostały przekazane w ramach jednej płatności w dniu 1 września 2009 r. Do 15 grudnia 2010 r. trwał, prowadzony przez BGK, nabór pośredników finansowych, złożono 3 wnioski o wsparcie w wysokości 31,66 mln zł. Podpisanie umów z pośrednikami nastąpiło 3 czerwca 2011 r. W wyniku przeprowadzonego przez BGK Konkursu nr 1/R/2010 na wybór Funduszy Poręczeniowych BGK podjął decyzję o udzieleniu wsparcia ze środków Projektu następującym Pośrednikom Finansowym: o Podkarpackiemu Funduszowi Poręczeń Kredytowych Sp. z o.o. w Rzeszowie - w kwocie 14 935 331,54 zł, o Warmińsko-Mazurskiemu Funduszowi „Poręczenia Kredytowe" Sp. z o.o. w Działdowie - w kwocie 15 000 000,00 zł.

9. Instrumenty Inżynierii FinansowejPO Rozwój Polski Wschodniej Reporęczenia szansą na zwiększenie finansowania zewnętrznego MSP. Instrument wsparcia funduszy poręczeniowych w Polsce Wschodniej 2007 - 2013 Przeprowadzony nabór zakończył się zagospodarowaniem jedynie ok. 1/3 dostępnych środków; taka sytuacja wymaga podjęcia działań zmierzających do wykorzystania pozostałej puli środków. W związku z powyższym, na III kwartał 2011 r. planowany jest drugi konkurs dla pośredników finansowych prowadzących działalność poręczeniową. W związku z powyższym 21.11.2011 r. Bank Gospodarstwa Krajowego ogłosił drugi konkurs na wybór funduszy poręczeniowych, pełniących funkcję Pośredników Finansowych w Projekcie, realizowanym jako Działanie I.2 Instrumenty inżynierii finansowej PO RPW 2007-2013. Funduszom poręczeniowym, wyłonionym w procedurze konkursowej, udzielone zostanie wsparcie w formie reporęczenia, tzn. BGK będzie poręczać zobowiązania tych funduszy, wynikające z poręczeń, zabezpieczających spłatę kredytów i pożyczek udzielonych mikro, małym i średnim przedsiębiorcom przez instytucje finansowe. Kwota proponowanego przez BGK wsparcia wynosi 30 mln zł. Termin składnia wniosków rozpocznie się 5 grudnia 2011 r. i potrwa do 16 stycznia 2012 r.

10. Instrumenty Inżynierii Finansowej PO Kapitał Ludzki 2007 - 2013 Instrumenty inżynierii finansowej zostaną wprowadzone w PO KL w ramach przeglądu śródokresowego i będą one wdrażane równolegle na poziomie centralnym (Priorytet I - pożyczki skierowane do podmiotów ekonomii społecznej) i regionalnym (Priorytet VI pożyczki skierowane do osób fizycznych, w tym do studentów absolwentów i pracowników naukowych planujących rozpoczęcie działalności w ramach innowacyjnej przedsiębiorczości akademickiej). Dzięki wsparciu Europejskiego Funduszu Społecznego możliwe jest stworzenie systemu finansowania podmiotów ekonomii społecznej, a tym samym zapewnienie PES dostępu do kapitału niezbędnego do rozwijania prowadzonej przez nie działalności. Tym bardziej, że wśród celów PO KL są m.in. takie jak zmniejszenie obszarów wykluczenia społecznego oraz podniesienie poziomu aktywności zawodowej oraz zdolności do zatrudnienia osób bezrobotnych i biernych zawodowo. Cele te realizowane są m.in. poprzez działania służące rozwojowi sektora ekonomii społecznej. Obecnie w ramach PO KL wspierany jest rozwój systemu doradztwa krajowego na rzecz ekonomii społecznej (Priorytet 1) i regionalnej sieci doradztwa dla podmiotów ekonomii społecznej (Priorytet 7). Wśród form wsparcia przewidzianych w ramach PO KL są także dotacje na finansowanie tworzenia spółdzielni socjalnych i wspieranie zatrudnienia w tych spółdzielniach.

11. ANALIZA PROJEKTÓW ROZPORZĄDZEŃ PS 2013+ Zmiana Rozporządzenia Rady nr 1083/2006 w zakresie instrumentów finansowych – propozycje (art.) i opinie: propozycja (art. 32 - ewaluacja):możliwość stosowania instrumentów finansowych w ramach Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spójności na podstawie ewaluacji ex-ante, dzięki której zidentyfikowane zostaną m.in. potrzeby inwestycyjne oraz zawodność rynku. opinia: nieuzasadnione wymaganie odrębnej ewaluacji dla IF. Każdy PO i tak musi mieć zrobioną ewaluację ex ante, gdzie należy położyć nacisk na szczególne zbadanie IF i rynku ich oddziaływania. Poza tym z innych artykułów rozporządzenia wynika, że planowane są ewaluacje ex-ante conditionalities (EAC). To także wydaje się dobre miejsce na dodatkowy rozdział poświęcony warunkom wdrażania IF i wyznaczeniu efektów ich realizacji. propozycja (art. 33 - wdrażanie IF 2 warianty):wdrażanieIFna poziomie Unii, utworzonych przez UE (bezpośrednio lub pośrednio) bądź wdrażanie IF na poziomie krajowym/ regionalnym. Zakres i struktura instrumentów finansowych utworzonych przez UE będzie określona w aktach wykonawczych, natomiast wdrożenie wariantu 2 poprzez użycie modelu instrumentów finansowych określonego przez KE, a także instrumentów finansowych już istniejących bądź nowo utworzonych na poziomie krajowym/regionalnym.

12. ANALIZA PROJEKTÓW ROZPORZĄDZEŃ PS 2013+ opinia:pośredni model wdrażania IF może oznaczać chęć zaangażowania EBI i EFI. Z obecnego okresu programowania mamy bardzo różne doświadczenia m.in.: zerwanie negocjacji z EFI podczas ustalania warunków funkcjonowania EFI jako menadżera funduszu powierniczego w ramach Inicjatywy JEREMIE, długotrwały wybór EBI jako funduszu powierniczego w ramach inicjatywy JESSICA. Udział tych unijnych instytucji finansowych w implementacji inicjatyw znacząco opóźnił ich start. Ponadto z kontaktów roboczych z przedstawicielami PCz, które wdrażają Inicjatywę JEREMIE za pośrednictwem EFI jako HF wiemy, że wdrażanie ciągle nie idzie i rozważane jest wypowiedzenie EFI umowy. propozycja (art. 34 – zarządzanie i kontrola) Brak obowiązku przeprowadzania audytu i weryfikacji na miejscu operacji przeprowadzanych w ramach IF utworzonych przez KE. opinia: Przykład preferencji w stosunku do instrumentów utworzonych przez KE.

13. ANALIZA PROJEKTÓW ROZPORZĄDZEŃ PS 2013+ propozycja (art. 35 - certyfikacja 2 opcje):certyfikowanie wydatków przekazanych do IF w całości tej kwoty ale tylko dla modelu IF utworzonych przez KE – opcja analogiczna dla stosowanej w obecnej perspektywie, opcja rozliczania/certyfikowania wydatków składających się z wkładu UE i krajowego ale z ograniczeniem do wysokości planowanego w czasie maksymalnie dwóch lat przekazania środków do ostatecznych odbiorców – dla modelu wdrażania IF innych niż utworzone przez KE. opinia: kolejny artykuł konsekwentnie dyskryminujący model IF wdrażanych inaczej niż przez KE. W obecnym okresie programowania jedną z najcenniejszych regulacji była możliwość certyfikowania wydatków w momencie przekazania środków do IIF/funduszu powierniczego/pośrednika finansowego. Może to być jeden z decydujących warunków do nieuwzględniania IF w modelu wdrażania PS. propozycja (art.36 - kwalifikowalność): kwalifikowana jest wartość dokonanych wypłat na poczet inwestycji, środków zaangażowanych dla kontraktów gwarancyjnych, odsetek, koszty zarządzania i opłaty. opinia: analogiczne rozwiązania jak w obecnej perspektywie.

14. ANALIZA PROJEKTÓW ROZPORZĄDZEŃ PS 2013+ propozycja (art.37 i 38 - środki kapitałowe):zwrócone do IIF są ulokowane na oprocentowanych kontach bądź zainwestowane na warunkach tymczasowych zgodnie z zasadą należytego zarządzania finansowego; zwrócone do IIF są powtórnie użyte na rzecz dalszych inwestycji poprzez ten sam lub inne instrumenty finansowe, zgodnie z celami programu. opinia: analogiczne rozwiązania jak w obecnej perspektywie. propozycja (art.39): środki kapitałowe i dochody oraz inne zyski mają być użyte zgodnie z celami programu operacyjnego przez okres przynajmniej 10 lat po zamknięciu programu operacyjnego. opinia: propozycja okresu 10 lat jest zdecydowanie zbyt długa. Brak akceptacji dla odgórnie ustalanego min. okresu 10 lat na poziomie UE (różnorodność instrumentów, wspieranych dziedziny, różne okresy kredytowania, okresy poręczanych zobowiązań, okresy zwrotu z inwestycji, etc.). Proponowana weryfikacja warunku przez IZ na poziomie IF na podstawie analizy ekonomicznej (na etapie aplikowania oraz w trakcie procesu wdrażania). Ponadto jasna opcje do wyboru dla PCz/ IZ, co dalej dzieje się z tymi środkami po ich właściwym wykorzystaniu zgodnie z zasadami zarządzania (tj. obróceniu tyle a tyle razy, lub osiągnięciu innych ustalonych efektów w okresie wynikającym z umowy z IF).

15. ANALIZA PROJEKTÓW ROZPORZĄDZEŃ PS 2013+ propozycja (art. 40): raportowanie z wdrażania IIF. Raport w formie aneksu do sprawozdania rocznego PO. • opinia: Instrumenty finansowe dofinansowane z UE nie powinny powodować większych formalności po stronie ostatecznych odbiorców niż pokrewne instrumenty oferowane na rynku. • Dodatkowe uwagi: • w myśl dyskusji na HLG w dniu 16 maja 2011r. IF mają podlegać bardziej elastycznym zasadom i pozwolić na kontynuację wdrażania systemu IF wypracowanego w obecnej perspektywie, • chęć silnego zcentralizowania IF przez KE (byłby to wielki minus dla IF w PL), • brak zapisów dot. kontroli oraz zasad finansowania i rozliczania kosztów zarządzania. Obowiązki poddania się kontroli nie powinny schodzić niżej niż poziom beneficjenta funduszy UE, czyli pośrednika finansowy – w żadnym wypadku nie wolno dopuścić do przenoszenia jakichkolwiek obciążeń czy kontrolowania ostatecznych odbiorców (wyjątek - kumulacja pomocy publicznej). • Propozycja wprowadzenia na poziomie zasad finansowania kosztów zarządzania IF systemu zachęt do jak najbardziej efektywnego obracania powierzonymi środkami.

16. Dziękuję za uwagę Ministerstwo Rozwoju RegionalnegoWarszawa ul. Wspólna 2/4 www.mrr.gov.plwww.funduszestrukturalne.gov.pl