Download
1 / 16
E N D
Życie • Janusz Korczak, właściwie Henryk Goldszmit, ps. Stary Doktor lub pan doktor (ur. 22 lipca 1878 w Warszawie, zm. około 6 sierpnia 1942 w komorze gazowej obozu zagłady w Treblince) – polski pedagog, publicysta, pisarz, lekarz, działacz społeczny żydowskiego pochodzenia.
Życie • Pochodził z zamożnej rodziny warszawskiej. Choroba psychiczna ojca i jego przedwczesna śmierć spowodowały, że wcześnie musiał zarabiać na utrzymanie matki, siostry i swoje by móc uczyć się w gimnazjum, a później ukończyć studia medyczne na Uniwersytecie Warszawskim.
Lekarz • Kilka miesięcy po uzyskaniu dyplomu lekarza powołano go do armii rosyjskiej i skierowano na front toczącej się wojny rosyjsko-japońskiej. Ponad pół roku pełnił obowiązki starszego lekarza w pociągach sanitarnych. • Po powrocie z zagranicy pracował w Szpitalu dla Dzieci Żydowskich im. Bersohnów i Baumanów w Warszawie.
Lekarz - Pedagog • Prowadził aktywną działalność społeczną, m. in: • w ruchu bezpłatnych czytelni, • w Towarzystwie Dobroczynności, • w Stowarzyszeniu „Pomoc dla Sierot” (od 1907) • oraz w Towarzystwie Kolonii Letnich dla dzieci bez różnicy wyznania.
Lekarz • W 1912 objął kierownictwo sierocińca (Domu Sierot) dla żydowskich dzieci przy ul. Krochmalnej w Warszawie (obecnie Dom Dziecka nr 1 im. J. Korczaka). • Podczas I wojny światowej został wcielony do armii rosyjskiej jako lekarz. Po demobilizacji w 1917 organizował przytułki dla sierot wojennych pod Kijowem, tam spotkał Marynę Falską, z którą w 1919 założył sierociniec dla dzieci polskich „Nasz Dom”.
Pedagog • Korczak był zwolennikiem słuchania dziecka i poszanowania jego praw. Samorządy wychowanków – małe parlamenty, imitowały świat dorosłych i przygotowywały małych ludzi do życia dorosłego. • Lekarz Korczak opowiadał się za resocjalizacją oraz kompleksową i nowatorską opieką nad dziećmi z marginesu społecznego.
Pedagog • Dla Janusza Korczaka uznanie autonomii i godności dziecka było sprawą priorytetową, • przeciwstawiał się ówczesnej praktyce pedagogicznej „wpajaniu dyscypliny”, • wykluczał kary cielesne, • potępiał praktyki zawstydzania dziecka, • wspierał wysiłek dzieci związany z samodoskonaleniem, po prostu KOCHAŁ DZIECI.
Działalność literacka • Pozostawił bogatą spuściznę literacką i teoretyczną, obejmującą m.in.: literaturę dla dzieci: • „Król Maciuś Pierwszy” • „Bankructwo Małego Dżeka” • „Kiedy znów będę mały” • „Kajtuś czarodziej” • „Józki, Jaśki i Franki” • „Sława”
Getto Warszawskie • W czasie wojny nosił polski mundur wojskowy i nie aprobował dyskryminacyjnego oznaczania Żydów niebieską lub żółtą Gwiazdą Dawida. Uważał, że było to bezczeszczenie symbolu.
Getto Warszawskie • Ostatnie trzy miesiące swojego życia (od maja 1942), spędził w Getcie warszawskim, sprawując opiekę nad dziećmi.
Ostatni Marsz • Zginął wraz z wychowankami – wywieziony w wagonie bydlęcym, z getta, w początkach sierpnia 1942. Dobrowolnie towarzyszył im w drodze na śmierć w komorze gazowej obozu zagłady, w Treblince.
Janusz Korczak „Pożegnanie „ • Żegnamy tych wszystkich, którzy już odeszli lub niezadługo odejdą, a by nie powrócić. Żegnamy ich przed długą i daleką podróżą. A imię tej Podróży - Życie. Wiele razy myśleliśmy nad tym, jak żegnać, jakich rad udzielić. Niestety, słowa biedne są i słabe. Nic wam nie dajemy. Nie dajemy Boga, bo Go sami odszukać musicie we własnej duszy, w samotnym wysiłku. Nie dajemy Ojczyzny, bo ją odnaleźć musicie własną pracą serca i myśli. Nie dajemy miłości człowieka, bo nie ma miłości bez przebaczenia, a przebaczać - to mozół, to trud, który każdy sam musi podjąć Dajemy wam jedno: Tęsknotę za lepszym życiem, którego nie ma, ale kiedyś będzie, za życiem Prawdy i Sprawiedliwości. Może ta tęsknota doprowadzi was do Boga, Ojczyzny i Miłości. Żegnajcie, nie zapominajcie. Tymi słowami żegnał Janusz Korczak wychowanków Domu Sierot opuszczających zakład w 1919 roku.
Pomniki Pomnik Janusza Korczaka w Warszawie przy Pałacu Kultury i Nauki
Pomniki Pomnik Janusza Korczaka przy ul. Jaktorowskiej 6 Pomnik Janusza Korczaka w Warszawie na Cmentarzu Żydowskim
