350 likes | 748 Views
YAZIM (İMLÂ) KURALLARI. 1-“Mİ”NİN YAZIMI. “Mİ” her zaman ayrı yazılır Öğreniyor mu sunuz? Davulu gördü mü oynamaya başlar. İnsanlık öldü mü ?. 2-“DE”NİN YAZIMI. “de” bağlacı ayrı; “ -de” hal eki bitişik yazılır. Havuzda düşürmüş olabilir. Size de selamı var. Gel de buna inan.
E N D
1-“Mİ”NİN YAZIMI “Mİ” her zaman ayrı yazılır Öğreniyor musunuz? Davulu gördü mü oynamaya başlar. İnsanlık öldü mü?
2-“DE”NİN YAZIMI “de” bağlacı ayrı; “-de” hal eki bitişik yazılır.Havuzda düşürmüş olabilir.Size de selamı var.Gel de buna inan.
3-“Kİ”NİN YAZIMI Üç çeşit “ki” vardır: • Sıfat yapan -ki • İlgi zamiri • Bağlaç
duvardaki saat … evdeki hesap... Benim babam seninkini döver Ben ki hep sizin için çalıştım. Sınavı kazanabilir miyim ki... Baktım ki gitmiş
UYARI SankiOysakiMademkiBelkiaHalbukiÇünküeMeğerki
4.İKİLEMELERİN YAZILIŞI • Eş dost yüzümüze gülmez mi? • O adam hatır gönül dinlemez. • Bu zamanda ev bark edinmek zor.
5. PEKİŞTİRMELERİN YAZIMI Pekiştirmeler bitişik yazılır dümdüz, apaçık, tertemiz, koskoca, sapasağlam, darmadağınık, çırılçıplak
6-DEYİMLERİN YAZIMI Deyimler kaç kelimeden oluşursa oluşsun ayrı yazılır: göze girmek, etekleri zil çalmak, ağzı kulaklarına varmak
7. KISALTMALARIN YAZIMI Büyük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen eklerde kısaltmanın son harfinin okunuşu esas alınır: BOTAŞ'ın, TDK’den, THY'de…
Sonunda nokta bulunan kısaltmalar kesmeyle ayrılmaz. Bu tür kısaltmalarda ek, noktadan sonra ve kelimenin okunuşuna uygun olarak yazılır: Alm.dan, İng.yi, vb.leri. Küçük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen eklerde kelimenin okunuşu esas alınır: cm'yi, kg'dan, mm'den
8. SAYILARIN YAZILIŞI • Harflerle yazılan birden fazla sayının her biri ayrı yazılır Yüz yirmi beş milyon, bin bir… • Rakamlardan sonra getirilen ekler kesme işareti (‘) ile ayrılır 10.30’da, 12’nci, 1925’ten, 1950’li yıllar
9. BİRLEŞİK FİİLLERİN YAZIMI Kelimeler birleşirken ünlü düşmesi ya da ünsüz türemesi varsa bitişik yoksa ayrı yazılır: His-et >hisset Şükür-et >şükret
Yardımcı fiillerle kurulan birleşik fillerde ses olayı olmuyorsa ayrı yazılır:arz etmek, adam olmak, dans etmek, UYARI
10.BÜYÜK HARFLERİN KULLANIMI • Belli bir tarih bildiren ay ve gün adları büyük harfle başlar: • 8 Ekim 1893 Çarşamba günü • 1919 senesi Mayısının 19'uncu günü...
Millî ve dinî bayramların adları:Cumhuriyet Bayramı, Nevruz Bayramı Bayram niteliği kazanmış günlerin adları Tıp Bayramı, Anneler Günü, Öğretmenler Günü
Kişi adlarından önce ve sonra gelen saygı sözleri, unvanlar ve meslek adları: Damat Ferit Paşa, Sedat Bey…
Akrabalık bildiren kelime isimden sonra ise küçük, değilse büyük yazılır:Fahriye abla, Ali enişte, Dede Korkut… UYARI
Dünya, güneş, ay kelimeleri terimse büyük harfle başlar, gerçek anlamları dışında ise küçük harfle başlar.Dünya Güneş’in çevresinde döner. Bizim ev güneş almıyor.
Yön bildiren kelimeler bir bölge veya ülke adından önce gelirse büyük, sonra gelirse küçük yazılır. Kuzey Kıbrıs’a tatile gittik. Kıbrıs’ın kuzeyine tatile gittik.
Arayönler bitişik yazılır: güneydoğu kuzeybatı
Ova, dağ, deniz vb yer adları Van Gölü, Konya Ovası, Ağrı Dağı, Tuz Gölü, Çanakkale Boğazı… Saray, köşk, han, kale, köprü, anıt vb yapı adlarıMevlânâ Müzesi, Topkapı Sarayı, Üretmen Han, Çankaya Köşkü, Mostar Köprüsü, Efes Harabeleri…
Kitap, dergi, gazete, tablo ve hukukla ilgili kanun, tüzük, yönetmelik, yönerge, genelge adlarıSuç ve Ceza, Düşünen Adam (heykel), Borçlar Hukuku (kanun) , Milliyet gazetesi, Türk Dili dergisi
Yer ve millet adlarıyla kurulan birleşik kelimelerin ikinci sözcüğü küçük harfle başlar Hindistan cevizi, Antep fıstığı, İngiliz anahtarı, Van kedisi, Maraş dondurması
Hane kelimesiyle oluşturulan kelimeler bitişik yazılır.Birinci kelime sesliyle biterse “h” sesi düşer, sessizle biterse “h” korunur: çayhane, dershane, eczane, hastane, postane, pastane, yemekhane
HANGİ KELİME BİTİŞİK YAZILIR? Birleşme sırasında ikinci kelimesi anlam kaymasına uğrayan birleşik kelimeler, bitişik yazılır: • kadınbudu (köfte) • dilberdudağı(tatlı) • ayşekadın (fasulye) • karafatma (böcek) • köpek balığı • güzelavrat otu • yer elması • Yarım küre
Birleşme sırasında ses olayı görülen birleşik kelimeler bitişik yazılır:kayın ana > kaynana, emir etmek > emretmek, sabır etmek > sabretmek, kayıp olmak > kaybolmak, his-etmek >hissetmek
Birleşme sırasında tür değişikliği görülen birleşik kelimeler bitişik yazılır:çek yat > çekyatimam bayıldı > imambayıldıuyur gezer > uyurgezer
Ses bilgisi kurallarına uymamak da bir yazım hatasıdır: Göğüsümüz kabardı. Çokdan Sinob’a varmışlardır.