MESLEK ETİĞİ

1. MESLEK ETİĞİ

2. BİRLİKTE İŞLEYECEĞİMİZ KONULAR • Etik Nedir? • Tanımı • Gelişim Süreci • Kuralları • Etik Sistemler • Etik Toplum İlişkisi • Etik Değerlere Uygun Davranma ve Sonuçları • Etik Sorgulama • Toplumsal Yozlaşma

3. BİRLİKTE İŞLEYECEĞİMİZ KONULAR • Günlük Yaşantıda Etik-Etik Toplum İlişkisi • Meslek Etiği nedir? • Profesyonellik • Tarafsızlık İlkesi. • Etik-Ahlak Kavramlarının İlişkisi • Başarı İçin, İşyerinde İletişim • Günlük Yaşamda Kurallara Uymada Etik • Vatandaş İlişkilerinde İletişim Kuralları

4. Etik Nedir? Etik kelimesi, köken olarak; Yunan dilinde “karekter” anlamını içeren “ethos” kelimesinden türetilmiştir.

5. Etik; bireylerin toplumda ve birbirleriyle kurmuş oldukları ilişkiler sonucu ortaya çıkan, ahlaki görevler ve zorunluluklarla ilgili olarak; neyin doğru, neyin yanlış, neyin iyi, neyin kötü olduğuna ilişkin değerleri araştıran ve bunlarla ilgilenen bir disiplin dalına denmektedir.

6. Genel olarak ETİĞE,bireylerin birbirlerine karşı davranış kurallarını ve birbirleriyle olan ilişkilerini düzenleyen davranış ilkeleri de diyebiliriz. Etik, ahlak üretmez. Ahlak üzerine düşünür, konuşur, inceler... Etik, daha çok bireyin görev yapmış olduğu alanla ilgili olarak görevinde uyması gereken kural ve ilkelerle ilgilenme söz konusudur.

7. ETİK-AHLAK KAVRAMLARININ İLİŞKİSİ Ahlak ve Etiğin ortak tarafı; bireylerin birbirlerine karşı davranış kurallarını ve birbirleriyle olan ilişkilerini düzenleyen davranış ilkelerini içermesidir.

8. Ahlak ; kelime olarak; insanın doğuştan getirdiği yada sonradan kazandığı bir takım tutum ve davranışlar, bireyin özel yaşamında uyması beklenen toplum içerisindeki kurallar, bireyde huy olarak bilinen nitelik, iyi ve güzel özellikler şeklinde tanımlamaktadır. Etik kavramı, günlük bir çok söylemlerde de genel olarak ahlak veya ahlakilik kavramları ile eşanlamlı olarak kullanılmaktadır.

9. Ahlak; kültürel değerler ve ideallerle ilgili doğruları, yanlışları; bunlara uygun olarak nasıl davranılması gerektiğini ortaya koyar. Ahlak, toplumda kabul görmüş yazılı olmayan kuralları içerir. Etik kurallarının belirli bir alana yönelik yazılı kuralları içermesi beklenir.

10. Etik kavramının ahlaktan farklı olduğunu düşünenler, ayrıca onun ahlaka kıyasla daha evrensel olduğu görüşünü ortaya atmaktadırlar. Bu yaklaşıma göre ahlakın, toplumdan topluma hatta aynı ülke içerisindeki yöreden yöreye değiştiği ve göreceli değerleri içerdiği; etiğin ise, bütün toplumlar için geçerli evrensel gerçekleri kapsadığı şeklinde ifade edilmektedir.

11. Günlük Yaşantıda Etik • Etik ilkelere göre davranmak veya etik dışı bir çok davranışı kullanmak bireyin en yakın olarak kendisinden başlamaktadır. • Birey kendisine karşı ne kadar etik davrandığını sorgularken aynı zamanda; • evli ise eşine, • eğer çocuğu var ise çocuğuna karşı veya • kendi yakınlarına karşı etik ilkeleri kullanmakla her an karşı karşıyadır.

12. Bireyin yaşantısında özellikle etik dışı bir kısım ilkeler, günlük yaşantının bir parçası olmuştur. Örneğin; pazarcı esnafının yapılan bir alışverişte 1 kg domatesin içerisine 2 adet çürümüş olanını atması, doktorların özel muayenelerinde bireylere gösterdiği yakın ilgi ve alakaları devlet hastanelerinde göstermemeleri, belediyelerin normal seçim zamanında bölgelerine yaptıkları hizmetleri olağan durumlarda devam ettirmemeleri, süper market veya bakkallarda son kullanım tarihi geçmiş tüketim mallarının reyonlarda bulunması ve taksicilerin güzergahı uzatmaları vb. gibi.

13. Meslek Etiği: • Meslek etiği ise; • bir meslek grubunun, mesleğe ilişkin olarak oluşturup koruduğu, • meslek üyelerini belirli bir şekilde davranmaya zorlayan, • kişisel eğilimlerini sınırlayan, • yetersiz ve ilkesiz üyeleri meslekten dışlayan, • meslek içi rekabeti düzenleyen ve • hizmet ideallerini korumayı amaçlayan mesleki ilkeler bütünlüğü olarak tanımlanabilmektedir

14. Hipokrat yemininin doktorları sınırlaması, Her meslek kendi meslek etiğini üretir ve bu etik kodlar, bu mesleği seçenleri sınırlar.

15. Meslek Etiği • Herhangi bir mesleğe ilişkin olarak oluşturup, geliştirdiği; • Mesleklerin görevleri esnasında belirli bir şekilde davranmaya zorlayan, • Kamu hizmetlerinin sunulması esnasında kişisel eğilimleri sınırlayan, • Yetersiz ve ilkesiz olduğu belirlenen meslek üyelerini, eğiten yada meslekten dışlayan, • meslek içi rekabeti düzenleyen ve hizmet ideallerini korumayı amaçlayan kendi mesleğine ilişkin ilkeler bütünü olarak tanımlanabilir.

16. Meslek etiği, Etik değerler bağlamında yalnızca vatandaşla olan davranışlarını incelememektedir. Meslek etiğinin çerçevesi, vatandaşla olan ilişkileri ve buna etken olan diğer davranışları da kapsamına almaktadır. Yani meslek etiği, meslek içi (eş düzey ve ast-üst) ilişkilerini, mevzuat ve yasal düzenlemelerdeki ve güvenlik hizmeti üretme esnasındaki ilişkilerin, tümünü kapsamaktadır.

18. Türkiye’de Meslek Etiği Çalışmaları Türkiye’de etik çalışmalarının tarihçesi 3-5 yıl ile sınırlı değildir. Türkiye’de uzun yıllar önce yapılmış çalışmalar incelendiğinde ‘etik’ kelimesine rastlanmasa da ‘meslek ahlakı’ ve ‘meslek terbiyesi’ gibi ifadeler ile meslek etiğine ilişkin çalışmaların yapıldığı görülmektedir.

19. Profesyonellik Profesyonellik, meslek etiğiyle doğrudan ilişkili bir kavram olmakla birlikte meslek etiğinin de birincil koşuludur. Profesyonellik; bir malı veya hizmeti, o mesleğin gerektirdiği makul bir süre eğitim aldıktan sonra para karşılığında kurallara uygun olarak yapan kişiye profesyonel, onun ortaya koyduğu meslek uygulamalarına da ‘profesyonellik’ denir.

20. Kendinize yapılmasını istemediğiniz bir hareketi başkasına yapmayın.

21. Size nasıl davranılmasını istiyorsanız sizde başkalarına öyle davranın.

22. İğneyi kendine çuvaldızı başkasına batır. Atasözü

23. ‘Burada, efendiye karşı beyefendice, dayıya karşı kabadayıca davranılır’ sözünün eski zamanlarda kaldığı/kalması gerektiği bir dönemde, kamu görevlisinin hizmet sunduğu vatandaşa karşı nasıl davranması gerektiği belirlidir. Bu davranış şeklini, o esnada hizmet sunulan vatandaş belirlemez. Profesyonelliğin gereklerinden birisi de vatandaşa karşı sorumluluktur.

24. Meslek etiğinin bir diğer boyutunu Halkla ilişkileri oluşturmaktadır. Halkla ilişkilerinin özünde karşılıklı güven yatmaktadır. Etik dışı davranışların egemen olduğu durumlarda ise karşılıklı güvenden söz etmek olanaksızdır.

25. Kamu görevlisinin vatandaşa etik açıdan doğru davranması, ancak Kamu görevlilerinin birbirlerine etik açıdan doğru davranmasına bağlıdır. “Ne ekersen onu biçersin.” Atasözü

26. "İnsanları yasa ve ceza ile yönetirseniz, onlar bir daha yanlış yapmayacaklar, ancak şeref ve utanma duygularına da sahip olmayacaklardır. İnsanları erdemle ve ahlak kuralları ile yönetirseniz, o zaman onlar hem utanma duygusuna sahip olacaklar, hem de doğruyu yapmaya çalışacaklardır." Konfüçyüs

27. Tahrik Etmemek Meslek etiğinin ilgi alanına, Meslek mensubunun vatandaşı tahrik etmemesi ve tahrike kapılmaması da girmektedir. Polisin vatandaşı tahrik etmemesi ‘bilgi’ ile doğru orantılıdır. Karakol mıntıkasında polisin vatandaşı tahrik etmemesi için öncelikle o bölgenin sosyo-kültürel yapısını iyi bilmesi gerekmektedir.

28. Tahrike Kapılmamak Tahrike kapılmamak ise yine hem meslek etiğiyle hem de profesyonellikle ilişkilidir.

29. Hesaba Çekilebilir Olmak Halka karşı sorumluluğun yanında aynı zamanda hesaba çekilebilir olma yaklaşımları, yine demokratik kamu hizmetine/profesyonelliğe geçişte önemli bir basamak teşkil etmektedir.

30. Tarafsızlık İlkesi Meslek etiğinde ‘tarafsızlık’ ilkesinin iki farklı açıdan incelenmesi gerekmektedir. Bunlardan ilki, meslek içi ilişkilerde tarafsızlık ilkesidir. Meslek içi ilişkilerde tarafsızlık ilkesinin çiğnendiği kurumlarda, müşteriye/vatandaşa karşı da tarafsızlık ilkesinin çiğnendiği görülecektir.

31. Tarafsızlık İlkesi Tarafsızlık ilkesinin incelenmesinde ikinci bölüm ise, vatandaşa karşı tarafsız olmaktır. Tarafsızlık ilkesinin çiğnenmesi, Türk toplumunun genelinde görülen yaygın bir hastalıktır. Din, mezhep, ideoloji, hemşericilik gibi hususlarda kayırmacılık her an görülmektedir.

32. Ast – Üst İlişkileri Türk kamu yönetiminde ast-üst ilişkileri, yada amir-memur ilişkileri, daha çok bir mevzuat konusu olarak ele alınmakta, iş ilişkilerinin sosyal ve psikolojik yönleri üzerinde durulmamaktadır. Ast - üst ilişkilerinin en önemli öğesini, grup üyeleri ile aynı dili konuşabilmek ve ortak paylaşılan alanlarını arttırmak oluşturmalıdır.

33. EMPATİ BİR İNSANIN, * KENDİSİNİ KARŞISINDAKİ İNSANIN YERİNE KOYARAK, * ONUN DUYGULARINI VEDÜŞÜNCELERİNİ DOĞRUOLARAK ANLAMASI, * VE İLETMESİ SÜRECİDİR. 3 X 1 SÜRESİZ

34. EMPATİ • Empati kuracak kişi, kendisini karşısındaki kişinin yerine koymalı, olaylara onun bakış açısıyla bakmalıdır. • Empati kurmuş sayılmamız için, karşımızdaki kişinin duygularını ve düşüncelerini doğru olarak anlamamız gereklidir. • Empati kuran kişinin zihninde oluşan empatik anlayışın, karşısındaki kişiye iletilmesi davranışıdır.

35. Herkesin farklı bir bakışı açısı vardır. Zengin Fakir Köylü Şehirli Erkek Bayan Amir Memur Genç Yaşlı ...... ........ Herkesi bulunduğu konumda kabul etmek gerekir.

40. Genç kız mı ihtiyar kadın mı

41. Genç kız mı ihtiyar kadın mı

47. Bu resme bakınca ne görüyorsunuz?

48. Bu resimde Kadın At Aslan Yaşlı adam Kurt Neredeler?:

49. Burada kaç tane saklı obje var? At Ayı Aslan Kartal Kurt Baba Kadın

50. Bu resimdeki 9 tane gizli objeyi bulabildiniz mi?