240 likes | 489 Views
VADELİ İŞLEM VE OPSİYON BORSASI İŞLEM SİSTEMİ. VOBİS. Genel Özellikler. Otomatik eşleşme Parametrik yapı Windows tabanlı kullanıcı ekranları Takasbank ile on-line bağlantı Real-time pozisyon teminat kontrolü Emirler, teminatlar ve pozisyonlar hesap bazında. Üç temel bölüm.
E N D
Genel Özellikler • Otomatik eşleşme • Parametrik yapı • Windows tabanlı kullanıcı ekranları • Takasbank ile on-line bağlantı • Real-time pozisyon teminat kontrolü • Emirler, teminatlar ve pozisyonlar hesap bazında
Üç temel bölüm • Database (DB) Sisteme ilişkin tüm verilerin ve parametrelerin tanımlandığı ve raporların alındığı bölüm • Trading Engine (TE) DB’de tanımlanan parametrelerin yüklendiği, emir eşleşmesi ve risk yönetiminin yapıldığı bölüm • Trader Workplace (TW) TE ile kullanıcıların haberleşmesini sağlayan çok sayıda sorgu ekranının bulunduğu bölüm.
Arayüzler • Takasbank • Veri dağıtım şirketleri • Spot piyasalar
Raporlar • Dönemsel bültenler (Günlük, aylık vs) • Gözetim amaçlı raporlar • Tarihsel veriler içeren raporlar • Elektronik rapor dağıtımı (ERD) (csv formatında e-mail)
Üyelik türleri Borsa Üyeleri • Takas üyesi olan Borsa üyeleri • Doğrudan takas üyeleri • Genel takas üyeleri • Takas üyesi olmayan Borsa üyeleri
Piyasa Yapıcılık • Piyasanın gelişimine ve gelecek taleplere bağlı olarak Piyasa Yapıcı üyelik yetkisi de verilebilir.
Hesap Tipleri • Portföy • Müşteri • Piyasa Yapıcı • Global (Bu hesap tipinin altında birden fazla küçük müşteri hesabı izlenir,bu hesabın detayları üye tarafından tutulur ve belirli sürelerle Takasbank’la mutabakat yapılır.)
Temsilci Tipleri • Yönetici temsilci • Temsilci • Piyasa yapıcı temsilci • Sorgulamacı temsilci
Seans Türleri • Fiyat sabitleyici seanslar • Emirler toplanır, sistem en yüksek miktarın gerçekleşmesini mümkün kılacak olan fiyatı “denge fiyatı” olarak ilan eder. Denge fiyatını karşılayan emirler eşleşir. • Açılış öncesi seansı baz fiyatı değiştirir. • Kapanış seansı uzlaşma fiyatını değiştirir. • Normal seans (sürekli müzayede) • Sisteme girilen basit fiyat ve zaman önceliğine göre eşleşir.
RİSK YÖNETİMİ (1) • Emirler hesap bazında girilir. (İşlemler hesap bazında gerçekleşir.) • Takasbank’taki hesabında yeterli teminatı bulunmayan hesaplar pozisyon alamaz. • Emrin gerçekleşmesi aşamasında sistem pozisyon limiti kontrolü de yapar.
RİSK YÖNETİMİ (2) • Belirli periyotlarla seans içi uzlaşma fiyatı belirlenerek geçici kar/zarar hesaplamaları yapılır. • Geçici kar/zarara göre hesaplar “riskli” duruma gelebilir.
RİSK YÖNETİMİ (3) • Uzlaşma fiyatı seansın son X dakikasında gerçekleşen minimum N adet işlemin ağırlıklı ortalamasıdır. • Kesin kar/zarar günsonunda hesaplanan uzlaşma fiyatına göre bulunur.
RİSK YÖNETİMİ (4) • Önemli bir fiyat ve miktar hareketi olduğunda; • otomatik olarak uyarılar yayınlanır, • “circuit breaker” devreye girebilir ve belirli bir süre için ilgili sözleşmede işlemleri durdurabilir. • Hisse senedi endeksi sözleşmeleri için endekse dahil hisselerin temettülerinin de dikkate alındığı Teorik Fiyat hesaplaması yapılabilir.
Sorgu ekranları (TW) • Emirlerin, işlemlerin, teminatların, pozisyonların ve sözleşme bilgilerinin izlenebileceği çok sayıda sorgu ekranı bulunmaktadır. • Sorgu ekranlarının Excel’e transfer edilmesi mümkün olduğundan günlük verilerin tamamını ve tarihsel verilerin bir kısmını Excel’den almak ve izlemek mümkündür.
Toplu Emir Girişi • Seans başlamadan önce ya da seans sırasında birden fazla (maksimum 50 tane) emir girişi hazırlanıp, bir kerede sisteme gönderilebilir. • Merkez dışından gelecek emirler sisteme Toplu Emir Girişi ekranı aracılığıyla girilebilir.
Sözleşme Bazında Teminatlandırma (NET) • S sözleşme türüne bağlı S1 ve S2 adlı iki sözleşmemiz olsun. • Bu sözleşmeler için; • Başlangıç Teminatı (BT)= 100 TL. • Sürdürme Teminatı (ST)= %75 (75 TL.) • Sözleşme Büyüklüğü (SB)= 1000 $ • Spread Teminatı= 100 TL.
Düz Pozisyon • S1 Sözleşmesinde; • 1 U 1x100 = 100 TL • +2U 100+(2x100) = 300 TL • +5K 2x100 = 200 TL • +2K 200+(2x100) = 400 TL
Spread Pozisyonu • S1 sözleşmesiyle aynı sözleşme türüne bağlı farklı vadeli bir S2 sözleşmesinde de pozisyon alındığını varsayalım: S1 2K S2 3U Bu durumda alınması gereken teminat; • 2 spread pozisyonu + 1 düz pozisyon • (2x100)+(1x100)=300 TL
Kar/Zarar Hesaplamaları(1) • S1 sözleşmesinde 1.5 TL’ye 1 uzun pozisyon alındığını varsayalım. • Ertesi gün uzlaşma fiyatı 1.6 TL’ye çıkarsa: • Kar= (1.6-1.5) X 1000 X 1=100 TL
Kar/Zarar Hesaplamaları (2) • S1 sözleşmesinde 1.5 TL’ye 1 kısa pozisyon alınırsa, • Ertesi günü UF yine 1.6 TL’ye çıkarsa: • Zarar=(1.5-1.6)x1000x1=100 TL