600 likes | 862 Views
Corporate governance-wet. Hans De Wulf Instituut Financieel Recht. Wet: behandelde onderwerpen. Onafhankelijkheid van de commissaris Legalisering directiecomité Groepsverrichtingen (art. 524) Bestuurder -rechtspersoon Schriftelijke algemene vergadering Registratiedatum voor deelname AVA
E N D
Corporate governance-wet Hans De Wulf Instituut Financieel Recht
Wet: behandelde onderwerpen • Onafhankelijkheid van de commissaris • Legalisering directiecomité • Groepsverrichtingen (art. 524) • Bestuurder -rechtspersoon • Schriftelijke algemene vergadering • Registratiedatum voor deelname AVA • Afdwinging transparantiewetgeving Instituut der Bedrijfsrevisoren - 6 november 2003
Afwijkingen collegiale RvB • Dagelijks bestuur (art. 525 W. Venn.) • Zeer beperkt (cass. 1968, 2000) • Gedelegeerd bestuurder (art. 522 § 2) • Vol vertegenwoordigingsbevoegd • Beslissingsbevoegd voor dagelijks bestuur • Bijzondere volmachten • Adviserende comités Instituut der Bedrijfsrevisoren - 6 november 2003
Directiecomité vandaag • Wettelijk geregeld bij • Kredietinstellingen • Beleggingsondernemingen • Autonome overheidsbedrijven • RvB richt op (evtl. stat. machtiging) • Bestuurders en directeurs • Dagelijks beleid en strategiebepaling Instituut der Bedrijfsrevisoren - 6 november 2003
Problemen huidig comité • Grondslag: • Taakverdeling tussen bestuurders • Dagelijks bestuur • Extern: 522 § 2 • Probleem 1: ruimere bevoegdheid dan dagelijks bestuur • Probleem 2: onduidelijke aansprakelijkheidsverdeling RvB-comité Instituut der Bedrijfsrevisoren - 6 november 2003
Nieuwe regeling (art. 524bis) • Alleen voor NV. (en commVA) • In beginsel alle NV.’s: ook kredietinstelingen • Facultatief • Dagelijks bestuur en gedelegeerd bestuurder blijven Instituut der Bedrijfsrevisoren - 6 november 2003
Oprichting & bevoegdheid • Alleen mits statutaire machtiging • Raad van bestuur beslist soeverein • RvB heeft concurrerende bevoegdheid • Niet: algemeen beleid en voorbehouden bevoegdheden • Ook vertegenwoordigingsbevoegdheid • Beperkingen derden niet tegenwerpelijk Instituut der Bedrijfsrevisoren - 6 november 2003
“algemeen beleid” • Onduidelijk begrip (Quid Eerste RL ?) • Relaties met aandeelhouders • Strategische krachtlijnen vastleggen: • nieuwe activiteit starten, of in nieuwe regio • Afstoten bedrijftstak • Goedkeuring begrotingen • Belangrijke herstructureringen Instituut der Bedrijfsrevisoren - 6 november 2003
Werking; statuut leden • Meerhoofdig, bestuurder of niet • Collegiaal • RvB bepaalt samenstelling, en statuut leden • Verantwoording: aan RvB, niet aan AVA • ontslag (niet noodz. ad nutum) en aansprakelijkheid alleen door RvB beoordeeld Instituut der Bedrijfsrevisoren - 6 november 2003
Vertegenwoordigingsbevoegdheid • Vertegenwoordigt vennootschap, binnen grenzen bvgdh. directiecomité • Beperkingen bevoegdheid niet tegenwerpelijk • Individuele leden kunnen bevoegd gemaakt worden, in statuten • Ook dan: Prokuraleer, inclusief doelsoverschrijding Instituut der Bedrijfsrevisoren - 6 november 2003
aansprakelijkheid • RvB en DirCom elk voor eigen terrein • RvB moet toezicht uitoefenen • Rapporteringsplichten formaliseren • Gebrekkig toezicht = schending 528 (? ) • 527, 528 ook voor directiecomité • Art. 18 WAO blijft gelden • Kwijting niet geregeld Instituut der Bedrijfsrevisoren - 6 november 2003
Belangenconflicten: 524ter • 523 -regeling +/- overgenomen, maar: • Steeds uitsluiting van de stemming • geen tussenkomst commissaris, geen openbaarmaking • RvB schriftelijk inlichten • Alternatief (statuten): RvB beslist • Sanctie niet-naleving: nietigheid; 528 • Sanctie wel nageleefd, maar onrechtmatig voordeel: aanspr. ex 529 Instituut der Bedrijfsrevisoren - 6 november 2003
Openbaarmaking overgangsregeling • Bekendmaking in bijlagen B.S. moet naar art. 524bis verwijzen • bestaande DirCom hebben 1 jaar om zich aan regels aan te passen (Art. 54 Wet) • Geen verwijzing =onregelmatig DirCom • Benaming “directiecomité” verplicht (?) Instituut der Bedrijfsrevisoren - 6 november 2003
Artikel 524 hervormd • Doel: objectivering besluitvorming • Niet louter procedureel: aansprakelikheid bij onrechtmatige benadeling vennootschap • Ruimer toepassinggebied dan voorheen • Structureel onafhankelijke bestuurders • Verslagplicht over “groepslasten” Instituut der Bedrijfsrevisoren - 6 november 2003
Toepassingsgebied: geviseerde vennootschappen • Belgische genoteerde N.V. • definitie: art. 4 W. venn. • Koning: ook buiten EU genoteerde V • § 5: niet genoteerde dochter van een genoteerde Belgische vennootschap • Beslissing of verrichting • Van vennootschap= van RvB of DirCom Instituut der Bedrijfsrevisoren - 6 november 2003
Geviseerde beslissingen • Mbt verbonden vennootschap • Definitie: art. 11 W. venn. • NIET: mbt dochtervennootschap • Mbt relatie tussen dochtervennootschap en met deze verbonden vennootschap • Uitz.:dochter van dochter • Dus: Lateraal en verticaal, maar niet dochters Instituut der Bedrijfsrevisoren - 6 november 2003
APPENDIX 1: TOEPASSINGSGEBIED ART. 254 (EX ART. 60 BIS)A) Transacties onderhevig aan het huidige art. 524 Instituut der Bedrijfsrevisoren - 6 november 2003
B) Transacties onderhevig aan het voorgestelde art. 524 Instituut der Bedrijfsrevisoren - 6 november 2003
C) Transacties niet onderhevig aan het voorgestelde art. 524 Instituut der Bedrijfsrevisoren - 6 november 2003
Uitzonderingen • Gebruikelijke verrichtingen, tegen marktvoorwaarden • Beslissing vertegenwoordigt minder dan 1% netto-actief vennootschap • Uitvoeringshandeling van beslissing die met toepassing 524 genomen is Instituut der Bedrijfsrevisoren - 6 november 2003
524 § 5: instructies blootleggen • Niet genoteerde Belgische venn. • Heeft genoteerde Belgische moeder • => beslissing niet-genoteerde venn. • Mbt venn. verbonden met moeder • Moet onderworpen worden aan toestemming van moeder • Moeder moet 524 daarbij respecteren Instituut der Bedrijfsrevisoren - 6 november 2003
Verslagplicht mbt groepslasten • 524 § 7 geldt voor elke genoteerde NV • Jaarverslag vermeldt door moeder opgelegde lasten • Voor zover “wezenlijk”: quid? • Financieel uit te drukken (?) • Ruimer dan ontnomen corporate opportunities Instituut der Bedrijfsrevisoren - 6 november 2003
procedure • RvB kiest drie onafhankelijke bestuurders • Die kiezen onafhankelijke expert(s) • Schriftelijk advies • RvB beslist; motiveert afwijking advies • Notuleringsplicht • Revisor : beoordeelt getrouwheid gegevens in advies en notulen • Publiciteit in jaarverslag Instituut der Bedrijfsrevisoren - 6 november 2003
Advies onafhankelijken • Beschrijft beslissing • Beoordeelt voor-en nadelen voor V. • Begroot vermogensrechtelijke gevolgen • Kennelijk onrechtmatig nadeel • In licht van beleid van vennootschap • Geen dergelijk nadeel=> compensatie aangeven Instituut der Bedrijfsrevisoren - 6 november 2003
Onafhankelijke bestuurders I • Benoeming: ondernemingsraad in te lichten • Als dusdanig aangeduid in benoemingsbesluit • Wettelijke criteria, evtl. door statuten en Koning aan te vullen • Onafhankelijk bij benoeming en tijdens mandaat Instituut der Bedrijfsrevisoren - 6 november 2003
Onafhankelijke bestuurders II • Geen bestuurder, directeur, kaderlid gedurende 2 jaar voor benoeming • Geen maatsch. rechten die 10% of meer van het kapitaal vertegenwoordigen • Geen echtgenoot, 3j.samenwonende of bloedverwant 2de graad zijn van vorige categorie • Catch-all Instituut der Bedrijfsrevisoren - 6 november 2003
Sancties • Art. 528: schending W. venn. • Art. 529: naleving procedure maar onrechtmatig nadeel tvv. Groep • Vraag: wat is “onrechtmatig” nadeel • Antwoord: groepsbelang (Rozenblum) ? • Venn. vordert nietigheid • indien wederpartij schending 524 kende/moest kennen Instituut der Bedrijfsrevisoren - 6 november 2003
Besluit • Goede filosofie • Redactionele onzorgvuldigheden • Moeder-dochterrelaties niet geobjectiveerd • Halfslachtig dualisme, maar • Volkomen dualisme niet superieur • Legalisering DirCom toe te juichen Instituut der Bedrijfsrevisoren - 6 november 2003
De rechtspersoon-bestuurder en zijn vaste vertegenwoordiger Artikel 61, §2 W.Venn.
De rechtspersoon-bestuurder • Alle vennootschappen met RPheid kunnen door rechtspersoon bestuurd worden • Ook BVBA, gewijzigd art. 255 W. Venn. • Uitzondering: ESV (art. 854 W. Venn.) • Waarom ? • Fiscaal en sociaalrechtelijk • Vroeger: aansprakelijkheidsbeperking • Voortaan: verplichte vertegenwoordiging door “vaste vertegenwoordiger”(VV) Instituut der Bedrijfsrevisoren - 6 november 2003
Ratio legis • Gelijkschakeling ivm aansprakelijkheidsregime • Gelijkschakeling inzake benoembaarheidsvoorwaarden • Transparantie tegenover derden • Continuïteit tov de bestuurde vennootschap Instituut der Bedrijfsrevisoren - 6 november 2003
Toepassingsgebied • Bestuurder bij elke vennootschap met rechtspersoonlijkheid • Niet: maatschap, T.V., stille V. noch ESV • Ook: buitenlandse rechtspersonen bestuurder in Belgische vennootschap • Aard bestuurder-rechtspersoon irrelevant: Stichtingen, vzw’s Instituut der Bedrijfsrevisoren - 6 november 2003
Toepassingsgebied • VV voor bestuurder; lid directiecomité • Niet: voor dagelijks bestuurder • Onlogisch wanneer 1 rechtspersoon zowel bestuurder als dagelijks bestuurder is: kan voor laatste functie door iedereen vertegenwoordigd worden Instituut der Bedrijfsrevisoren - 6 november 2003
Benoeming • Door rechtspersoon-bestuurder • Bevoegd orgaan: RvB, zaakvoerder(s), of directiecomité, niet dagelijks bestuur • Bekendmaking: door bestuurde vennootschap • Alsof vaste vertegw. zelf bestuurder was (art. 74, 2° W.Venn.): griffie en B.S. Instituut der Bedrijfsrevisoren - 6 november 2003
Benoeming • VV moet natuurlijke persoon zijn • Staat niet in wet, maar argumenten: • Ratio legis • Voorbereidende werken • Cascadesysteem evenmin toelaatbaar • Belangenconflictprocedure wellicht toepasbaar indien VV over eigen bezoldigde benoeming beslist Instituut der Bedrijfsrevisoren - 6 november 2003
Vaste vertegenwoordiger • VV moet bestuurder, vennoot of werknemer van RP-bestuurder zijn • Indien RP geen WN heeft en alle vennoten en bestuurders RP zijn: 1 aandeel overdragen • Zelfde statutaire en wettelijke benoembaarheidsvoorwaarden alsof VV zelf bestuurder was Instituut der Bedrijfsrevisoren - 6 november 2003
Ontslag VV • Door raad van bestuur of statutair bevoegd gemaakt orgaan • Suppletiefrechtelijk ad nutum (ook VV-WN?) • Tegelijk dient opvolger benoemd te worden • Bestuurde vennootschap komt juridisch niet tussen in benoeming of ontslag Instituut der Bedrijfsrevisoren - 6 november 2003
Cumulatie van hoedanigheden • 1 VV per RP-bestuurder • Is 1 RP bij meerdere vennootschapen bestuurder, dan mag VV per vennootschap verschillen • Meerdere RP-bestuurders mogen ook binnen 1 RvB eenzelfde VV gebruiken • Mag VV ook in eigen naam in RvB zetelen? Instituut der Bedrijfsrevisoren - 6 november 2003
Vertegenwoordiging door VV • Exclusief op raadsvergaderingen • Exclusief bij stellen van vertegenwordigingshandelingen als bestuurder • =>in kader van tweehandtekeningclausule bij bestuurde RP mag alleen VV optreden Instituut der Bedrijfsrevisoren - 6 november 2003
Aansprakelijkheid van VV • Alsof hij in eigen naam bestuurder was • Ook strafrechtelijk • Hoofdelijke aansprakelijkheid van de RP-bestuurder • Verzekeringspolis controleren ! • Quid art. 18 WAO ? (zie Prof. van Eeckhoutte); ik: niet inroepbaar Instituut der Bedrijfsrevisoren - 6 november 2003
Instructies en kwijting • VV moet wellicht instructies (in groepsverband) opvolgen • Opvolgen onrechtmatige instructies geen hinderpaal voor aansprakelijkheid VV • Kwijting van RP-bestuurder= kwijting VV • VV theoretisch wel nog aansprakelijk tov RP-bestuurder Instituut der Bedrijfsrevisoren - 6 november 2003
Belangenconflicten • Niet wettelijk geregeld • RP heeft strijdig belang met bestuurde V • art. 523 W. toepasselijk • VV zelfs heeft strijdig belang, zonder dat RP er één heeft • twijfel: VV is formeel geen bestuurder • meest voorzichtig: VV vereenzelvigen met bestuurder => 523 toepassen Instituut der Bedrijfsrevisoren - 6 november 2003
Inwerkingtreding • Geen overgangsregeling in de wet voorzien • onmiddellijke inwerkingtreding op 1 september 2002 • Regularisering door bekrachtiging • Niet benoemen VV is fout (art. 528 W.Venn.) van bestuurders RP Instituut der Bedrijfsrevisoren - 6 november 2003
Onafhankelijkheid: wettelijk kader • W. 22 juli 1953 op het IBR: • algemeen onafhankelijkheidsprincipe (artt.7bis, 8) • Tucht-toezicht door IBR • Uitwerking: K.B. 10 januari 1994 op revisorale deontologie, artt. 8-12 • Commissaris: • art. 133 W. Venn (principe, zoals revisor) • 134 (transparantie vergoeding) Instituut der Bedrijfsrevisoren - 6 november 2003
Vernieuwingen wet 2/8/2002 • Beroep beoordeelt onafhankelijkheid niet exclusief: • Verlenen bepaalde non-audit diensten (NAS)= verlies onafhankelijkheid • Oprichting comité voor advies en controle • Afkoelingsperiode van twee jaar • Beperking remuneratie NAS • Duidelijker transparantie vergoedingen Instituut der Bedrijfsrevisoren - 6 november 2003
Cooling off: Ratio legis • Beperkte verantwoording door wetgever • Vrees voor inschikkelijkheid t.o.v. vroegere collega • Inschikkelijkheid met oog op overstap • Boswachter wordt stroper=>kent te omzeilen procedures goed • Tegenstanders: schrikt talent af Instituut der Bedrijfsrevisoren - 6 november 2003
Toepassingsgebied I • Enkel commissaris, niet bedrijfsrevisor • Niet: verbonden personen • Mandaat bestuurder of enige andere functie • Dus: leidinggeven of contact met financiële informatie niet vereist • Strenger dan Europese aanbeveling Instituut der Bedrijfsrevisoren - 6 november 2003
Toepassingsgebied II • Gecontroleerde vennootschap • Verbonden vennootschap • Verbonden persoon, lees rechtspersoon • Dus ook vzw’s, verenigingen, stichtingen • Binnen-of buitenlands • “functie in” de vennootschap=> zelfstandige consultancy toegelaten Instituut der Bedrijfsrevisoren - 6 november 2003
Sancties • Art. 170, 1° W. Venn.: strafsanctie • Reden: geen tucht voor ex-lid IBR • Art. 133 raakt openbare orde • Nietigheid aanstelling in nieuwe functie • Aanstelling door AVA: art. 64, 3° W. venn.: bevoegdheidsoverschrijding Instituut der Bedrijfsrevisoren - 6 november 2003