KONTRAKT SAMORZĄDOWY ZWIĄZKU MIAST I GMIN DORZECZA PARSĘTY Karlino, 18.03.2014

1. KONTRAKT SAMORZĄDOWYZWIĄZKU MIAST I GMIN DORZECZA PARSĘTYKarlino, 18.03.2014

2. Obszar Kontraktu Samorządowego • Obszar, na którym realizowany będzie Kontrakt Samorządowy położony jest w północno-zachodniej części województwa zachodniopomorskiego. • Obejmuje 19 gmin, położonych w 4 powiatach: kołobrzeskim, świdwińskim, białogardzkim i koszalińskim. • W skład obszaru KS ZMiGDP wchodzą: • 3 gminy miejskie – Białogard (powiat białogardzki), Kołobrzeg (powiat kołobrzeski), Świdwin (powiat świdwiński), • 11 gmin wiejskich – Białogard (powiat białogardzki), Dygowo, Kołobrzeg, Rymań, Siemyśl, Ustronie Morskie (powiat kołobrzeski), Świdwin, Brzeżno, Rąbino, Sławoborze (powiat świdwiński), Biesiekierz (powiat kołobrzeski), • 5 gmin miejsko-wiejskich – Tychowo, Karlino (powiat białogardzki), Gościno (powiat kołobrzeski), Połczyn-Zdrój (powiat świdwiński), Bobolice (powiat koszaliński).

3. Obszar Kontraktu Samorzadowego Powierzchnia obszaru, objętego Kontraktem Samorządowym wynosi 3 148 km2, co stanowi 14% powierzchni województwa zachodniopomorskiego. Obszar zamieszkuje łącznie 193 720 osób, średnia gęstość zaludnienia na tym obszarze wynosi 63 os./km2. Ludność zamieszkująca na obszarze objętym KS stanowi ok. 11,4% ludności zamieszkującej obszar województwa zachodniopomorskiego.

4. Diagnoza obszaru KS • Diagnoza obszaru KS dokonana została w oparciu o: • Dokumenty: • rangi krajowej: • Koncepcję Przestrzennego Zagospodarowania Kraju • Krajową Strategię Rozwoju Regionalnego 2010-2020. • szczebla wojewódzkiego: • Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Zachodniopomorskiego • Strategię Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego do roku 2020 • Najważniejsze branżowe dokumenty: • Strategiczne (Strategia Innowacji WZ, Strategia Rolnictwa i Rozwoju obszarów • Wiejskich, strategia Rozwoju Sektora Transportu, strategia Rozwoju Turystyki etc.) • 2. Dodatkowo wykonane zostało badanie wskaźników demograficznych celem • oceny sytuacji społeczno-demograficznej obszaru oraz wskaźników • gospodarczych, ukazujące m.in. poziom przedsiębiorczości i kondycję rynku pracy.

5. Diagnoza obszaru KS Na podstawie przeprowadzonej diagnozy, największymi problemami obszaru są: Peryferyjne położenie i zła dostępność do miasta wojewódzkiego Szczecina jako głównego centrum rozwoju regionu, Niski na tle kraju poziomi rozwoju i słaba dostępność do usług, trudności w dostępie do instytucji kultury, głównie na obszarach wiejskich, słaba dostępność wychowania przedszkolnego jako czynnik uniemożliwiający powrót do pracy, Niski poziom wzrostu gospodarczego, Wysokie bezrobocie i spadek zatrudnienia w rybołówstwie, Niski poziom zamożności mieszkańców wsi, Stagnacja produkcji rolnej, zwłaszcza na obszarach po PGR.

6. Wskaźniki rozwoju demograficznego W celu ostatecznej diagnozy, a następnie delimitacji obszaru KS, zbadane zostały najbardziej aktualne z możliwych (dane za 2012 rok) wybrane obiektywne wskaźniki dotyczące rozwoju demograficznego i społeczno-gospodarczego i porównano je do średniej arytmetycznej województwa zachodniopomorskiego. Wskaźniki zostały pogrupowane w klasy. Dla zapewnienia porównywalności odpowiednich klas, wyodrębniono dla każdej taką samą liczbę wskaźników cząstkowych). Wskaźniki demograficzne: X1- przyrost naturalny na 1000 mieszkańców X2-saldo migracji na 1000 mieszkańców X3- ludność w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym

7. Perspektywy rozwoju demograficznego Do grupy gmin o korzystnej sytuacji demograficznej zaliczono gminy, które w 3 wskaźnikach (przyrost naturalny, saldo migracji, obciążenie ludnością starą) uzyskały wartości powyżej średniej dla województwa zachodniopomorskiego. Są to: gmina miejsko-wiejska Gościno, gmina wiejska Kołobrzeg, gmina wiejska Siemyśl, gmina wiejska Ustronie Morskie, gmina wiejska Sławoborze i gmina wiejska Biesiekierz). Wyniki przeciętne uzyskały (1 wskaźnik poniżej średniej dla województwa) gmina wiejsko-miejska Karlino, gmina miejsko-wiejska Tychowo, gmina wiejska Dygowo, gmina wiejska Brzeżno. Niekorzystnymi perspektywami rozwoju demograficznego (co najmniej 2 wskaźniki powyżej średniej dla województwa) cechują się gminy: gmina miejska i gmina wiejska Białogard, gmina miejska Kołobrzeg, gmina wiejska Rymań, gmina miejska i wiejska Świdwin, gmina wiejska Rąbino, gmina Bobolice. Najgorszymi perspektywami rozwoju demograficznego w grupie badanych jednostek terytorialnych cechują się gminy miejskie: Białogard, Kołobrzeg i gmina miejsko-wiejska Połczyn Zdrój.

8. Wskaźniki rozwoju społeczno-gospodarczego Stopień rozwoju społeczno-gospodarczego gmin KS zobrazowano w oparciu o wskaźniki: Wskaźniki jakości życia: X4 – dochody gmin ogółem na 1 mieszkańca X5- Korzystający z kanalizacji w % X6- Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania na 1 osobę Wskaźniki dostępności do usług społecznych i ubóstwa: X7- udział osób w gospodarstwach domowych korzystających ze środowiskowej pomocy społecznej w ludności ogółem X8 -odsetek dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym X9-placówki ambulatoryjnej opieki zdrowotnej na 10 tys. ludności Wskaźniki przedsiębiorczości i rynku pracy: X10- podmioty wpisane do rejestru REGON na 10 tys. ludności X11- Udział bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie os. w wieku produkcyjnym X12 – podmioty nowo zarejestrowane w systemie REGON- sektor prywatny

9. Diagnoza gospodarcza gminy o silnych na tle województwa korzystnych warunkach rozwoju gospodarczego, 1-4 wskaźników poniżej średniej dla województwa zachodniopomorskiego: gmina miejska Kołobrzeg, gmina wiejska Kołobrzeg, gmina wiejska Ustronie Morskie, gmina wiejska Biesiekierz, gminy o przeciętnych na tle województwa zachodniopomorskiego warunkach rozwoju gospodarczego, 6-7 wskaźników poniżej średniej dla województwa zachodniopomorskiego: gmina miejska Białogard, gmina miejsko-wiejska Karlino, gmina wiejska Dygowo, gmina miejsko-wiejska Gościno, gmina wiejska Rymań, gmina wiejska Siemyśl, gmina miejska Świdwin, gminy o słabych na tle województwa zachodniopomorskiego warunkach rozwoju gospodarczego, 8-9 wskaźników poniżej średniej dla województwa zachodniopomorskiego: gmina miejsko-wiejska Połczyn Zdrój, gmina wiejska Sławoborze, gmina wiejska Białogard, gmina miejsko-wiejska Tychowo, gmina wiejska Świdwin, gmina wiejska Brzeżno, gmina wiejska Rąbino, gmina miejsko-wiejska Bobolice.

10. Modelrozwoju Wykonane badanie na podstawie wybranych wskaźników potwierdza zapisaną w dokumentach krajowych i wojewódzkich konieczność prowadzenia na obszarze KS polityki rozwoju społeczno-gospodarczego opartej na dyfuzyjno-polaryzacyjnym modelu rozwoju. Ośrodkiem wzrostu gospodarczego są gminy, które w badaniu wskaźnikowym uzyskały 1-4 wskaźników poniżej średniej dla województwa zachodniopomorskiego. Ośrodkiem miejskim o najsilniejszym potencjale rozwojowym w grupie badanych miast jest miasto Kołobrzeg. Miasto silnie oddziałuje na gminy położone w najbliższym otoczeniu, co odzwierciedlają wysokie wartości wskaźników w gminie wiejskiej Kołobrzeg, gminie wiejskiej Ustronie-Morskie i gminie wiejskiej Biesiekierz. Konieczne jest również, co wskazano głównie w dokumentach wojewódzkich (Plan zagospodarowania przestrzennego województwa) umacnianie roli gospodarczej obszarów miejskich zlokalizowanych w południowej części KS, głównie poprzez wzmacnianie potencjałów miasta Świdwina i miasta Połczyn-Zdrój.

11. Specjalizacje gospodarcze Wskazanie kluczowych branż gospodarczych nastąpiło (w pierwszej kolejności) w oparciu o dane Głównego Urzędu Statystycznego dotyczące liczby podmiotów gospodarczych wg sektorów gospodarki PKD 2007. Obliczono procentowy udział podmiotów gospodarczych wg sekcji PKD 2007 w liczbie podmiotów gospodarczych ogółem.. Zastosowana metoda wskaźnikowa pozwoliła na określenie wiodących (kluczowych) branż gospodarczych na danym obszarze administracyjnym gmin. Uznano, że branżą kluczową dla danej jednostki jest taka sekcja, której udział w liczbie podmiotów gospodarczych PKD wynosi co najmniej 10%. Istotnym źródłem informacji na temat kluczowych branż gospodarczych były również dokumenty strategiczne i planistyczne gmin, wyniki ankiet przeprowadzonych w gminach jak i oficjalne portale internetowe urzędów miast i gmin wchodzących w skład Związku Miast i Gmin Dorzecza Parsęty.

12. Wiodące sekcje PKD 2007 Sekcja A: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo, Sekcja C: przetwórstwo przemysłowe, Sekcja F: Budownictwo, Sekcja G: handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów samochodowych, w tym motocykli, Sekcja I: Działalność związana z zakwaterowaniem, i usługami gastronomicznymi, Sekcja L: Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości.

13. Branże kluczowe Kluczową branżą obszaru KS jest sekcja G. W tym przypadku wszystkie gminy z obszaru KS charakteryzuje usługowo-handlowy profil działalności gospodarczej. Gminami o wiodącej funkcji rolniczej są: gmina wiejska Białogard, gmina miejsko-wiejska Tychowo, gmina wiejska Świdwin, gmina wiejska Brzeżno, gmina wiejska Rąbino, gmina wiejska Biesiekierz i gmina miejsko-wiejska Bobolice. Przetwórstwo przemysłowe (sekcja C) to branża kluczowa dla gminy wiejskiej Białogard, gminy miejsko-wiejskiej Gościno, gminy wiejskiej Brzeżno, gminy wiejskiej Sławoborze, gminy wiejskiej Biesiekierz.

14. Branże kluczowe Sekcja F – budownictwo to silnie rozwinięta branża nieomalże na całym obszarze KS (gmina miejska i wiejska Białogard, gmina miejsko-wiejska Karlino, gmina miejsko-wiejska Tychowo, gmina wiejska Dygowo, gmina miejsko-wiejska Gościno, gmina wiejska Kołobrzeg, gmina wiejska Rymań, gmina wiejska Siemyśl, gmina wiejska Siemyśl, gmina wiejska Świdwin, gmina miejsko-wiejska Połczyn Zdrój gmina wiejska Rąbino, gmina wiejska Sławoborze, gmina wiejska Biesiekierz, gmina miejsko-wiejska Bobolice). Sekcja I – branża związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi najsilniej rozwinięta jest w gminach turystycznych: gminie miejskiej i wiejskiej Kołobrzeg, gminie wiejskiej – Ustronie Morskie, Sekcja L w gminie miejskiej Białogard, gminie miejsko-wiejskiej Karlino, gminie miejskiej Kołobrzeg, gminie miejskiej – Świdwin, gminie miejsko-wiejskiej Połczyn Zdrój.

15. Specjalizacje regionalne Zgodnie z Założeniami do Kontraktu Samorządowego za specjalizacje regionalne województwa zachodniopomorskiego, które powinny stanowić motor napędowy dla regionu, uznano: Biogospodarkę opartą na naturalnych zasobach regionu i jego potencjale gospodarczym oraz naukowo-badawczym, B. Działalność morską i logistykę w tym technikę morską, branżę, która jest mocno osadzona w regionie, ale która musi odpowiadać na współczesne wyzwania, C. Przemysł metalowo-maszynowy (w regionie przybywa firm z tego sektora, zwiększa się oferta parków przemysłowych, dodatkowym atutem są cenne doświadczenia związane z przemysłem okrętowym), D. Usługi przyszłości (dynamicznie rozwijająca się branża ICT, a także instytucje otoczenia biznesu czy przemysły kreatywne, Turystyka i zdrowie (wykorzystanie zasobów przyrodniczych i dorobku kulturowego). Dla obszaru KS specjalizacjami wiodącymi są głównie: biogospodarka i turystyka. W pasie nadmorskim jest to także działalność morska, a w silnych ośrodkach gospodarczych także przemysł metalowo-maszynowy.

16. ProjektyKS Biorąc pod uwagę deficyty obszaru oraz regionalne specjalizacje, rekomenduje się realizację projektów w następujących grupach tematycznych: Rynek pracy Przedsiębiorczość Turystyka Niskoemisyjna gospodarka - termomodernizacja Drogi

17. Projekt I Nazwa projektu: Wsparcie rynku pracy i aktywizacja mieszkańców z obszaru KS Oś priorytetowa RPO WZ II Rozwój społeczeństwa informacyjnego Oś priorytetowa RPO WZ VII Rynek Pracy Oś priorytetowa RPO WZ VIII Rozwój społeczny Oś priorytetowa RPO WZ X Edukacja Oś priorytetowa RPO WZ XI Infrastruktura edukacyjna Możliwe działania: Działania na rzecz aktywizacji osób bezrobotnych, poszukujących pracy oraz zwiększenie ich kompetencji i mobilności na rynku pracy (projekt zgłoszony przez gm. Karlino), Aktywizowanie osób trwale nieaktywnych zawodowo (projekt zgłoszony przez gminę Rymań)

18. Projekt II Nazwa projektu: Wspieranie przedsiębiorczości oraz konkurencyjności w sferze gospodarki na obszarze KS Oś priorytetowa RPO WZ I Gospodarka – Innowacje – Technologie Oś priorytetowa RPO WZ II Rozwój społeczeństwa informacyjnego Możliwe działania: Rozwój przedsiębiorczości - uzbrojenie terenów Parku Inwestycyjnego w Białogardzie (projekt zgłoszony przez miasto Białogard), Promocja terenów inwestycyjnych Gminy Karlino (projekt zgłoszony przez gm. Karlino), Stworzenie podstrefy ekonomicznej – uzbrojenie terenów inwestycyjnych w Rościęcinie (projekt zgłoszony przez gm. Kołobrzeg).

19. Projekt III Nazwa projektu: Zagospodarowanie turystyczne obszaru KS Oś priorytetowa RPO WZ III Wsparcie gospodarki niskoemisyjnej Oś priorytetowa RPO WZ V Rozwój naturalnego środowiska człowieka Oś priorytetowa RPO WZ IX Infrastruktura publiczna Możliwe działania: Projekty dotyczące rozwoju turystyki na terenie gminy (projekt zgłoszony przez gminę Brzeżno), Zachowanie , ochrona oraz odtwarzanie walorów środowiska naturalnego na terenie Gminy Gościno poprzez zagospodarowanie jeziora Dargocice wraz z budową ośrodka sportów wodnych oraz budowa stanicy kajakowej w Ząbrowie przy rzece Parsęcie (projekt zgłoszony przez gm. Gościno), Bulwary rzeki Parsęty (projekt zgłoszony przez miasto Kołobrzeg), Zmiana wizerunku strefy nadmorskiej obejmującej obszar od Latarni Morskiej do ośrodka Arka (projekt zgłoszony przez miasto Kołobrzeg),

20. Projekt IV Nazwa projektu: Gospodarka niskoemisyjna na obszarze KS Oś priorytetowa RPO WZ III Wsparcie gospodarki niskoemisyjnej Możliwe działania: Promowanie wykorzystania energii odnawialnej na terenie Gmin Kontraktu Samorządowego Termomodernizacja obiektów z modernizacją i wymianą źródeł ciepła i instalacji co, cw i wymianą oświetlenia (gm. Rąbino), Termomodernizacja obiektów administracji publicznej w Mieście Świdwin, Poprawa efektywności energetycznej i ekologicznej eksploatacji budynków użyteczności publicznej mieszczących się na terenie gminy Biesiekierz

21. Projekt V Nazwa projektu: Rozwój sieci transportowych na obszarze KS Oś priorytetowa RPO WZ VI Zrównoważony transport Możliwe działania: Budowa ,przebudowa zintegrowanej sieci dróg w miejscowości Gościno w tym generalny remont drogi wojewódzkiej 162 tj. ul. IV Dywizji Wojska Polskiego w Gościnie i ul. Kołobrzeskiej ” ,celem zapewnienia dogodnego i bezpiecznego dojazdu do miejsc pracy, Przebudowa drogi powiatowej nr 3309Z Rościęcino-Rzesznikowo – drogi łączącej drogę wojewódzką nr 162 z drogą krajową nr 6 o długości 22,702 km (z pominięciem odcinka 3,315 wykonanego w 2011 roku w ramach NPPDL 2008-2011).

23. Cele rozwojowe do 2020 Realizacja projektów przyczyni się do osiągnięcia następujących celów: CEL I – WZMOCNIENIE EFEKTYWNOŚCI, INNOWACYJNOŚCI I SPECJALIZACJI GOSPODARCZYCH OBSZARU KS ZGODNIE ZE SPECYFIKĄ REGIONU, CEL II – POPRAWA WARUNKÓW ŻYCIOWYCH MIESZKAŃCÓW OBSZARU KS ORAZ ZWIĘKSZENIE ICH AKTYWNOŚCI NA RYNKU PRACY, CEL III – INTEGRACJA ZARZĄDZANIA PROJEKTAMI NA OBSZARZE KS PRZEZ JEDNOSTKI TERYTORIALNE, PRZDSIĘBIORCÓW I ORGANIZACJE SPOŁECZNE