1 / 39

Frontal Lob Anatomisi İşlevleri

Frontal Lob Anatomisi İşlevleri. Prof Dr Süheyla Ünal. Motor Korteks Premotor Prim er Suplement e r Frontal göz alanı Broca konuşma merkezi. Prefrontal Korteks Dorsolateral PFK Medial (Singulat) İnferior ( Orbitofrontal ). Frontal Lob. Motor korteks. Primary motor area.

orrin
Download Presentation

Frontal Lob Anatomisi İşlevleri

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Frontal LobAnatomisi İşlevleri Prof Dr Süheyla Ünal

  2. Motor Korteks Premotor Primer Suplementer Frontal göz alanı Broca konuşma merkezi Prefrontal Korteks Dorsolateral PFK Medial (Singulat) İnferior (Orbitofrontal) Frontal Lob

  3. Motor korteks Primary motor area Premotor area B4 B6 Central sulcus Supplementary motor area (medially) Frontal eye field B 8 Lateral sulcus/ Sylvian fissure Motor speech area of Broca B 44, 45

  4. Motor Korteks • Premotor korteks • Uyarana tepki olarak gösterilecek davranışı seçer • Hedeflenen pozisyona göre hareketi kodlar

  5. Ventromedial PremotorKorteks Bedensel İşaretleyiciler • VM premotor korteks, amigdala ve insula bedensel durumların etkineşmesi ve karar verme süreçleri ile ilişkili beyin bölgeleridir • “Somatic marker” kuramına göre birbiri ileçelişen sinyaller VM premotor kortekste karşılaştırılarak, duruma uygun kararın verilmesine yardımcı olur (Damasio ) • Somatik sinyallerin algılanmasındaki sorunlar karar verme süreçlerini olumsuz etkiler

  6. Ayna Nöronlar • F5 (BA 44),ön premotor korteks ve alt paryetal korteks nöronları • Nesneye yönelik eylem gerçekleştirilirken • Diğerlerinin eylemleri gözlenirken ateşlenir • “İletişimsel motor nöronlar” - empati

  7. Taklit Eylemi anlamak İşlevleri- sosyal öğrenme

  8. Motor korteks • Primer motor korteks • Yapılmak istenilen davranışı kas aktivitesi kalıplarına dönüştürerek spinal korda emir olarak gönderir • Frontal eye field(FEF) • SEF, intraparietal sulkus (IPT) ve superior kollikulus (SC) ile birlikte göz hareketlerini oluşturur • Supplementer göz alanı(SEF) • İstemli göz hareketleri- istemli sakkadik hareketler, tarayıcı hareketler • Broca merkezi • Konuşmanın motor üretimi

  9. Motor Korteks Hasarları • Primer motor korteks hasarları: Karşı taraf motor işlevleri / tonus; kuvvet • Premotor korteks hasarları: Karşı taraf proksimal kaslarda orta derecede güçsüzlük • Supplementer motor hasarlarında mutizm, akinezi (Bilateral medial SMA+ACC hasarı=şiddetli akinetik mutizm) • Frontal göz alanı destrüktif hasarlarında gözler hasar tarafına, irrite edici hasarlarda göz karşı tarafa deviye olur. • Broca konuşma merkezinin hasarlarında motor afazi

  10. ToM sorunları • Sosyal biliş • Otizm • Şizofreni

  11. The prefrontal cortex 1)orbitofrontal cortex2) lateral prefrontal cortex3) ventromedial (sub-genual) cortex4) limbic system 5) anterior cingulate cortex

  12. Prefrontal korteks • Dış dünyayla ilgili algılar, dünya hakkındaki düşünceler, bedenin kendisindeki olaylar bu bölgelerden gelen bilgiler aracılığı ile oluşturulur

  13. Prefrontal Korteks • Bütün kaynaklardan (duyusal sistemler, limbik sistem, subkortikal yapılar) gelen bilgileri toplar, bütünleştirir, formülleştirir, uygular, denetler, değişiklikler yapar ve yargılar. Sonuçta ortaya çıkarılacak davranışa karar verir

  14. PFK’nın işlevleri • Farkındalık, bilinçlilik • Dikkat • Zeka, biliş ve kişilik • Yargılama, akılcı neden bulma ve sebat etme işlevleri için gerekli olan işler bellek (WM)

  15. Yenilik arama • Bilişsel yenilik, yenilik arama davranışı Koyu alanlar yeni uyaranı kontrol ederken aktive olan alanlar

  16. Prefrontal alanların lezyonunda • Genel zeka, algı, uzun süreli bellek sağlam kalırken, günlük yaşamı sürdürmek için gerekli olan plan yapma ve günlük aktiviteleri düzenleme becerisi bozulur • Hareketi başlatma sorunları • Zihinsel ve davranışsal değişiklikler yapabilme zorlukları • Durdurma sorunları • Kişisel farkındalıkta yetersizlik • Somut ve açık tavır

  17. Prefrontal lob hasarları • Dikkat - algı bozuklukları • Dikkat azlığı, duyu ihmali, dikkatin çelinebilirliğinde artış, görsel tarama sorunları, dikkatin sürdürülmesinde bozuluk, iç uyaranların araya girmesi, davranış kalıplarının devamında sorun • ADHD • Hareket bozuklukları • Hipokinezi, hiperkinezi (?posterior orbital?) • Bellek bozuklukları • Organizasyon, monitorize etme, zamansal bütünleştirme

  18. İşlevsel Frontal Lob Anatomisi • Frontal-Subkortikal Döngüler Globus Pallidus & Substantia Nigra Striatum Caudate & Putamen Thalamus DM & CM nuclei Frontal cortex

  19. 5 Frontal-Subkortikal Döngü 1-Motor döngü 2- Okulomotor döngü 3- Dorsolateral döngü 4- Lateral orbitofrontal döngü 5-Limbikdöngü

  20. VL Globus Pallidus Hypo-thalamus SMA, Premotor,Motor Putamen VL, VA, CM Thalamus 1. Motor Döngü Dil • Suplementar Motor & Premotor: motor programların planlanması, başlatılması ve depolanması, hareketlerin ince ayarı • Motor: hareketin plana göre yönetilmesi • Konuşma

  21. DM Globus Pallidus VA, MD Thalamus Frontal Eye Field Central Caudate Substantia Nigra 2. Okulomotor Döngü • İstemli tarayıcı göz hareketleri • Bağımsız görsel uyaranlar

  22. DM Globus Pallidus VA, MD Thalamus Lateral Prefrontal DL Caudate Substantia Nigra 3. Dorsolateral Prefrontal Döngü • Yönetsel işlevler: motor planlama, dikkati yönlendirme, bilişsel setleri değiştirme • Dikkat ve işlem belleği aracılığı ile davranışı monitorize etme ve uyumlandırma

  23. Infero-lateral prefrontal DM Globus Pallidus VA, MD Thalamus VM Caudate Substantia Nigra Orbito-frontal 4. Lateral Orbitofrontal Döngü • Duygusal yaşam ve kişilik yapısı • Uyarılma, motivasyon, duygu, çeldirici uyaranların baskılanması • Bilinçlilik, ödül sistemi • Sosyal biliş

  24. RL Globus Pallidus Anterior Cingulate Gyrus Ventral Striatum Substantia Nigra 5. Anterior Singulat Döngü MD Thalamus Motivasyon, eyleme yönelme, kızgınlık, irritasyon

  25. Dorsal prefrontal korteks • İşler bellek (WM) ve motor planlama ile ilişkilidir

  26. Bellek İşlevleri • Bilginin organizasyonu (sol DLPFK) • İstekler arasında seçim yapma (sol DLPFK) • Kodlama • Sözcük kodlama (sol posterior VLPFK) • Anlamsal-algısal kodlama (sol anterior VLPFK) • Yeni epizodik kodlama • Epizodik anımsama (sağ APFK) • Kaynak denetleme (sol APFKve DLPFK) • Bilme (sağ DLPFK) • İşlem belleği • Bilgi sağlama ( VLPFC) • Bilginin yönetilmesi ( DLPFC)

  27. Dorsolateral prefrontal hasar • Dikkatte azalma, çelinebilirlikte artma • İlgi azlığı • Duygusal tepkide azalma • İşlem belleğinde ve anımsamada bozulma • Yönetsel işlevlerde bozulma • Hareketi başlatmada güçlük • Perseverasyon- mental rijidite (Başlanılan hareketi durdurmada, değiştirmede güçlük)

  28. Dorsomedial prefrontal hasarlarda • Uyanıklılık ve farkındalıkta azalma, • Apati, yavaşlama • Motivasyon azlığı • Spontan davranışta azalma • Amaca yönelik davranışta azalma

  29. Lateral PFK Yönetici işlevleri gerçekleştirir Planning & Goal Setting Self-Monitoring & Checking Organizing Prioritizing Shifting Flexibly Memorizing From: Meltzer, 2007

  30. Yönetici işlevler • Bedenden ve dış dünyadan gelen duyuları birleştirme • Kendine yönelik konuşmanın içselleştirilmesi • Motivasyon ve uyanıklık durumu • Yeniden yapılandırma • Gelecekteki eylemin sonuçlarını öngörebilme • Uygun motor tepkiyi seçmek, karar verme • Yeni sorunlara çözüm üretme

  31. Yönetici işlevler • Davranışı planlamak ve düzenleme • Davranışların zaman içindeki ardışıklığını sağlama • Duyguları kontrol etme • Yargılama • Soyutlama • Dürtüleri denetleme • Kendilik kavramı, kimlik duygusu • Ruhsallık (Spirituality)

  32. Lateral PFK lezyonları • Sözel ve davranışsal akıcılık kaybı • Bellek bozuklukları; metabellek bozuklukları, bellek tarama bozuklukları • Soyut kavram oluşturma ve hipotez test etme bozukluğu • Planlama, otor ardışıklık bozukluğu • Yargılama ve öngörü bozukluğu

  33. Ventromediyal PFK • Korku tepkilerinin söndürülmesi • Dış çevreden gelen uyaranlara göre davranışsal tepkiyi değiştirme • Geleceği öngörme • Hasarında “gelecek miyopisi”

  34. OFK • Duyuların bütünleştirilmesi • Otonomik tepkilerin düzenlenmesi • Duygusal uyaranın ödül/ceza ile ilişkisinin öğrenilmesini sağlayarak karar verme süreçlerinde rol oynama • Ödülle ilişkili uyaranları yordama • Dürtü kontrolü (Hipotalamusu baskılama) • Sosyal bilişle ilgili beceriler, sosyal olgunlaşma

  35. Orbital prefrontal korteks hasarları • Korku duygusunun kaybı • Sosyal ve duygusal ipuçlarını, ses ve gözle gelen duygusal ifadeleri tanımama, karar verme yetisinin zayıflaması • Dürtüleri inhibe edememe • Uygun olmayan düşünce ve eylemlerin baskılanamaması

  36. Orbital prefrontal korteks hasarları • Duygusal tepkide uygunsuzluk, labilite • Davranışlarının sonuçlarını önemsememe • Aşırı hareketlilik, huzursuzluk • Dikkatte bozulma • Kendinin farkında olmada bozukluk

  37. Sahte psikopati • İmmatür davranış • Kaba davranış, sınırsızlık • Küfürlü konuşma • Seçimsiz cinsel davranış • Motor aktivitede artma • Sosyal kurallara uymama

  38. Singulat korteks • Ön ACC • Duyguların yaşantılanması • Dikkatin odaklanması (İlişkisiz uyaranın baskılanması) • Duygu ve düşüncenin uygun bir biçimde bütünleştirilmesini sağlayarak kendini düzenleme ve uyum sağlama • Arka ACC • Hedef motor tepkiyi seçme • Hatayı farketme • Performansı denetleme • Yeni uyaranı saptama • Motivasyonel değerlendirme yapma • Ödüle dayalı karar vermeyi sağlama • Ağrıyı, acıyı algılama

  39. Anterior singülat hasarı • Akinetic Mutizm • Apatik • Spontan konuşma yokluğu • Aynı heceyi tekrarlama • Duygusal tepki yokluğu

More Related