380 likes | 1.19k Views
NUTRISYON 101 Para sa Mga Magulang ng “ Busog , Lusog , Talino ”. Handog ng eskwelahang medisina ng Ateneo , Batch 2013 LEC 8: Chua, dela Cruz, Joaquin, Rayel , Redota , Teo, Uy. Ano ang ibig sabihin ng NUTRISYON?. Ang pagbigay ng tamang sustansya sa katawan upang ito ay mabuhay
E N D
NUTRISYON 101 Para saMgaMagulangng “Busog, Lusog, Talino” HandogngeskwelahangmedisinangAteneo, Batch 2013 LEC 8: Chua, dela Cruz, Joaquin, Rayel, Redota, Teo, Uy
AnoangibigsabihinngNUTRISYON? • Angpagbigayngtamangsustansyasakatawanupangito ay mabuhay • Para samgabata, importantesilangmabuhayna: • Malusog – walangsakit • Lumakinahustoparasaedadnila
QUALITY - “nakakainng LAHAT NG WASTONG URI ngpagkainanganakkoaraw-araw” • Kumpletoangmgapagkainnanasaplatoniya • At angmgapagkaingito ay talagangmalusogparasakanya • QUANTITY – “angkinakainnganakko ay TAMANG-TAMA langangdamisakinakailanganniyaaraw-arawpara: • Magawaangkanyanggawaing pang-araw-araw(daily activities) • Lumakingmaayos
GATAS Anu-anoangmga WASTONG URI NG PAGKAIN? PRUTAS KANIN GULAY KARNE AT ISDA
KANIN, TINAPAY • Pangunahingpagkainnanagbibigay ENERHIYA • “WHOLE” Grain • Eg: brown rice, whole wheat bread • Mas mataassabitamina at mineral kaysasaputingkanin
KANIN, TINAPAY • Gaanokadaming LUTONG kaninangkailanganngbata? • Dependesaedad at gawainniyaaraw-araw • 2-3 yo: ½ - 1 tasa • 4-8 yo: 1-2 tasa • 9-13 yo: 2-3 tasa • 14-18 yo: 3 tasa
“Gawinkalahatingkinakaingkanino tinapay ay WHOLE GRAIN” Kumainlamangngsapatnakaninparasakinakailanganparasaaraw.
KARNE’T ISDA • Pangunahingpagkainparasa PROTEIN pampalakingkatawan • Puno din ngbitamina at mineral: • Vitamin B complex • Vitamin E • Iron • Zinc • Magnesium
KARNE’T ISDA • Angisda at seafood ay punong MABUTING CHOLESTEROL nakakatulongsapag-iwasngsakitsapuso
PRUTAS • Mababasataba at asin. • Nakakatulongsapagtaasngdefensasasakit • Puno ng BITAMINA: • Vitamin C – nakakatulongsapaggalingngmgasugat • Folic Acid – nakakatulongsapaggawangdugo
PRUTAS • Puno ng FIBER nanakakalinisngkatawan • Puno sa Potassium parasamagandang BP – eg: saging, mangga, kahel, melon • Vitamin A mulasamga DILAW naprutas • Nakakatulongsapaningin at pampagandangkutis
GULAY • BerdengGulay: • Mataassa IRON – nakakatulongsapaggawangdugo • Mataassa FIBER • Maraming BITAMINA
GULAY • Dilaw at PulangGulay • Mataassa Vitamin A • Mataassa Vitamin C
GULAY • Beans at Tokwa • mataassa protein pwedengpalitanangkarne • Starchy gulay (eg: cassava, patatas, mais) • Nagbibigayenerhiya
GATAS • Puno sa Calcium pampalaki at pangtibayngbuto • Gaanokadaminggatasangkailanganngbata? • 2-3 basosaisangaraw
Tips parasaTamangNutrisyonng Pilipino • Kumainng sari-saringpagkainaraw-araw. • Kumainlamangngtamangdamingpagkainsatapatnaoras. • Damihanangpagkainng WHOLE GRAIN nakanin o tinapay. • Damihanangpagkainnggulay at prutas. • Damihanuminomng fat-free o low fat nagatas. • Piliinangkarnena halos walangtaba at hindi processed. Sanayinkumainngisdaparasamabutingkolesterol. • Bawasanangpagkainngmgamaalatnapagkain. • Sanayintingnanang Food Label/Nutrition information upangmalaman kung nakakatulongsanutrisyonangpagkainnabalakbilhin.
Kinakailanganginpormasyon • Edadngbata • Sex ngbata • Timbang (kilograms) ngbata • Tangkad (cm) ngbata • Growth Charts • Weight-for-age • Height-for-age
Sample Problem • Jenny, pitongtaonggulang, babae, 20 kg,120 cm
Kung angbata ay nasagitnangpulanglinyana 97th at 3rd percentile, NORMAL angtimbangniya
Kung angbata ay nasagitnangpulanglinyana 97th at 3rd percentile, NORMAL angtimbangniya
Sample Problem • Arman, walongtaonggulang, lalaki, 15 kg, 110 cm
Kung angbata ay nasa baba ngpulanglinyana 3rd percentile, MABABA angtimbangniyaparasaedadniyaat kinakailangangipapacheck up.
Kung angbata ay nasa baba ngpulanglinyana 3rd percentile, MALIIT angbataparasaedadniyaat kinakailangangipapacheck up.
Resources • Department of Science and Technology: Food and Research Institute. 2000. Nutritional Guidelines for Filipinos. Available at: http://www.fnri.dost.gov.ph/ • United States Department of Agriculture. http://www.choosemyplate.gov/index.html • http://www.nourishinteractive.com/