Anna Czapka Sylwia Zabłocka

1. Uwarunkowane i bezwarunkowe operacje interwencyjne na rynku pieniężnym i walutowym w przypadku zwykłym oraz w okresie kryzysu płynności Anna Czapka Sylwia Zabłocka

2. Operacje Otwartego Rynku • transakcje dokonywane z inicjatywy banku centralnego z bankami komercyjnymi • równoważą popyt i podaż środków utrzymywanych przez banki komercyjne w banku centralnym

3. Operacje Otwartego Rynku • bezwarunkowe : • outrighty • sprzedaż bonów pieniężnych • uwarunkowane: • REPO • REVERSE REPO • swap walutowy • SELL-BUY-BACK • BUY-SELL-BACK

4. Operacje Otwartego Rynku • podstawowe – sprzedaż bonów pieniężnych na 7 dni • dostrajające – emisja bonów pieniężnych na okresy niestandardowe, operacje REPO • strukturalne – wykup obligacji NBP, zakup papierów na rynku

5. Bony pieniężne NBP • krótkoterminowe papiery wartościowe emitowane na: od 1 do 364 dni (7, 14, 28, 91, 182, 273 i 364) • sprzedawane na rynku pierwotnym z dyskontem • emitentem jest Narodowy Bank Polski • o nominale 10.000 PLN

6. Cel emisji bonów pieniężnych NBP regulowanie płynności sektora bankowego kształtowanie stóp procentowych na rynku pieniądza.

7. Sprzedaż bonów pieniężnych • Bony te są sprzedawane na przetargach • Uczestnikami są tzw. dealerzy rynku pieniężnego • Minimalna wysokość oferty przetargowej wynosi 1mln PLN • Nabywcami na rynku wtórnym nie mogą być podmioty inne niż banki.

8. Dealerzy Rynku Pieniężnego 1. Powszechna Kasa Oszczędności BP S. A. 2. Bank Handlowy w Warszawie S. A. 3. ING Bank Śląski S. A. 4. Bank BPH S. A. 5. Bank Zachodni WBK S. A. 6. Bank Gospodarstwa Krajowego 7. BRE Bank S. A. 8. Bank Millenium S. A. 9. Bank Polska Kasa Opieki S. A. 10. Kredyt Bank S. A. 11. Raiffeisen Bank Polska S. A. 12. Societe Generale S. A. Oddział w Polsce 13. Deutsche Bank Polska S. A. 14. Bank Gospodarki Żywnościowej S. A. 15. BNP Paribas S. A. Oddział w Polsce

9. PAKIET ZAUFANIA Główne cele: • Umożliwienie bankom pozyskiwania  środków złotowych na okresy dłuższe niż jeden dzień, • Umożliwieniu bankom pozyskiwania  środków walutowych • Zwiększenie możliwości pozyskiwania płynności złotowej przez banki poprzez rozszerzenie zabezpieczeń operacji z NBP.

10. Popyt i podaż na przetargach na bony pieniężne NBP w 2008 r. Źródło: NBP

11. REPO: • Bank centralny kupuje papiery wartościowe od banków komercyjnych i zobowiązuje je do odkupienia ich po określonej cenie w określonym czasie – krótkoterminowa pożyczka pod zastaw papierów wartościowych. • Operacja ta pobudza aktywność gospodarczą, gdyż banki komercyjne otrzymują na pewien czas rezerwy pieniężne, co prowadzi do wzrostu ich płynności.

12. REPO w okresie kryzysu w Polsce: • 17 październik 2008 r. - pierwsza dostrajająca operacja z terminem zapadalności 6 dni. • 21 październik 2008 r. - druga dostrajająca operacja z terminem zapadalności 14 dni. • 4 i 12 listopad oraz 9 grudnia 2008 r. – operacje z terminem zapadalności 91 dni. • 16 grudzień 2008 r. – operacja dostrajająca z terminem zapadalności 28 dni. • Skutek: sektor bankowy został zasilony w płynność o łącznej wysokości 34329,2 mln zł. • W 2009 r. stosowane terminy zapadalności to: 91 i 182 dni. • Średni poziom operacji REPO zwiększających płynność złotówkową w 2008 r. wynosił 2 135 mln zł, w 2009 r. - 11 456 mln zł, w 2010 r. - 5 097 mln zł.

13. Zasilanie sektora bankowego w środki złotowe przez operacje REPO – zmiany krótkoterminowej płynności ( w mln zł)

14. REVERSE REPO: • Transakcja warunkowej sprzedaży. • BC sprzedaje papiery wartościowe bankom komercyjnym, pod warunkiem odsprzedaży w określonym czasie i w wyznaczonym terminie . • Oprocentowanie jest różnicą ceny sprzedaży i ceny, po której BC odkupuje papiery. • W warunkach polskich ma charakter lokaty w bony skarbowe lub bony pieniężne NBP.

15. REVERSE REPO jako narzędzie stosowane przez FED: • FED ściąga pieniądze z rynku, z zastrzeżeniem ich oddania po określonym czasie i stopie procentowej. • 18 października 2013 r. od 9 oferentów zebrał 4,2 miliarda dolarów przy stopie procentowej 0,01 %. • W nocy z 21 na 22 października 2013 r. od 14 oferentów zebrał 4,87 miliardów dolarów przy stopie procentowej 0,02 %. • Wniosek: Przy podwojonej stopie procentowej, kwota nieznacznie się różni, co oznacza, że brak jest strony popytowej do uczestnictwa w tych operacjach.

16. REVERSE REPO jako narzędzie stosowane przez FED: Źródło: Domesticopen market operations during 2008.

17. SWAP walutowy: • Umowa, w której dwie strony chcą wymienić pomiędzy sobą określoną kwotę waluty na tę samą wartość w innej walucie na określony czas. • Zakup lub sprzedaż określonej waluty po kursie kasowym i dokonanie odwrotnej umowy terminowej.

18. SWAP walutowy w okresie kryzysu w Polsce: • Od 17 października 2008 r. operacje te były oferowane w USD/PLN oraz EUR/PLN. • 21 październik 2008 r. – pierwsza transakcja tego typu. • 17 listopad 2008 r. – NBP zaczął przeprowadzać swap walutowy w CHF/PLN. • Operacje z 7-dniowym terminie zapadalności były przeprowadzane raz w tygodniu. • 19 listopad, 3 i 17 grudzień 2008 r. – operacje z terminem zapadalności 84 dni. • SWAP walutowy ograniczył płynność w październiku o 75 mln zł, w listopadzie o 476 mln zł, a w grudniu o 1410 mln zł. • W ujęciu średniorocznym w 2008 r. nastąpiło ograniczenie płynności na poziomie 162 mln zł, a w 2009 r. na poziomie 1076 mln zł.

19. Zmiany krótkoterminowej płynności – absorpcja środków z sektora bankowego przez SWAPA walutowego ( w mln zł)

20. SELL-BUY-BACK: • Odpowiednik REPO, tylko że mamy dwie umowy: • Sprzedaży papierów wartościowych na rynku kasowym, • Kupna tych samych papierów na rynku terminowym po określonej cenie.

21. BUY-SELL-BACK: • Odpowiednik REVERSE REPO, tylko że mamy dwie umowy: • Kupna papierów wartościowych na rynku kasowym, • Sprzedaży tych samych papierów na rynku terminowym po określonej cenie.

22. Podsumowanie - wnioski • Sprzedaż bonów pieniężnych ogranicza nadpłynność sektora bankowego -> „ściąga” nadmiar środków pieniężnych z rynku międzybankowego w trosce o stabilność krótkoterminowych stóp procentowych. • Swap walutowy, ze względu na zabezpieczenie transakcji w okresie kryzysu płynności, pozwala to pozyskać środki nawzajem od siebie. • Najważniejszą zaletą operacji typu REPO jest bezpieczeństwo tej transakcji, co wynika z faktu, że zabezpieczeniem są płynne i bezpieczne papiery wartościowe - bony i obligacje skarbowe. • REVERSE REPO jest stosowane, gdy BC chce ograniczyć wzrost podaży pieniądza w wyniku ekspansji kredytowej banków komercyjnych.

23. Bibliografia • www.nbp.pl • Kudła J. Instrumenty finansowe i ich zastosowania , KeyText, Warszawa 2009 • http://www.nbp.pl/publikacje/operacje_or/2008/raport2008.pdf • http://www.nbp.pl/publikacje/operacje_or/2009/raport2009.pdf • http://www.nbp.pl/publikacje/operacje_or/2010/raport2010.pdf • http://www.newyorkfed.org/markets/omo/omo2008.pdf • http://analizy.investio.pl/komentarz-dzienny-2122-pazdziernika/ • http://zbp.pl/public/repozytorium/dla_bankow/rady_i_komitety/ekonomia_i_regulacje/podatki/pismo_do_min_fin.pdf

24. Dziękujemy za uwagę 