320 likes | 756 Views
KENAN ERTOPÇU. RAHİM İÇİ ARAÇ UYGUNLUK KRİTERLERİ. BAKIR İÇEREN RAHİM İÇİ ARAÇLAR. ÜLKEMİZDE YOK. ÜLKEMİZDE ARTIK YOK.
E N D
KENAN ERTOPÇU RAHİM İÇİ ARAÇ UYGUNLUK KRİTERLERİ
BAKIR İÇEREN RAHİM İÇİ ARAÇLAR ÜLKEMİZDE YOK ÜLKEMİZDE ARTIK YOK
Copper containing, framed intra-uterine devices for contraceptionRegina Kulier1, Paul O'Brien2, Frans M Helmerhorst3, Margaret Usher-Patel4, Catherine d'Arcangues5 KANITA DAYALI TIP CuT 380A ve 380S diğer bakırlı RİA’lara göre daha etkin gözükmektedirler. Kanama ve ağrı nedeniyle çıkarılmada RİA’lar arası belirgin fark gözlenmemiştir. Doğum yapmamış kadında herhangi bir RİA’nın diğerine üstünlüğü görülmemiştir.
HORMON İÇEREN RAHİM İÇİ SİSTEMLER • Progestasert • Nova-T LNG (Mirena) • FibroPlant LNG ÜLKEMİZDE YOK ÜLKEMİZDE YOK
Kontraseptif Uygunluk Kriterleri Kontraseptif yöntemlerin kimlere uygun olup olmadığı ile ilgili bilgiler, farklı yayınlarda farklı başlıklar altında veriliyor. "Endikasyonlar", "kimler kullanabilir"; "kontrendikasyonlar", "kimler kullanamaz", "kullanım için uyarılar" ve "rölatif kontrendikasyonlar", "önlem gerektiren durumlar"
Aile planlaması programlarını desteklemek ve nitelikli hizmetleri güçlendirmek üzere kontraseptif kullanımı ile ilgili uygunluk kriterlerinin gözden geçirildiği uluslararası çalışmalar DSÖ tarafından 1994 yılında başlatılmıştır.
DSÖ Kontraseptif Uygunluk Kriterlerinin Gelişme Kronolojisi • 1994 İki ayrı bilimsel grupta yürütülen toplam 21 ülke adına katılan uzmanların katılımı ile çalışmaların başlaması • 1996 İlk çalışmaların dökümantasyonlarının yayınlanması • 2000 Seçilmiş durumlarda kontraseptif kullanımının ağırlıklı olduğu çalışmaların derlenmesiyle 1996 yayınının güncellenmesi • Ekim 2003 İsviçre’de DSÖ merkezinde 35’ten fazla uzmanın kontraseptif uygunluk kriterleri rehberini geliştirmesi • 1-4 Nisan 2008 - İsviçre 23 Ülke 43 Uzman en son revizyon • 2010 da CDC ninWHO kriterlerini ABD için uyarlaması
Uzman çalışma grubunun kontraseptif uygunluk kriterlerini geliştirirken göz önünde bulundurduğu kaynaklar • 1. Medline, Premedline, Popline ve /veya benzeri bibliyografik databaseler • 2. 1966'dan 2008'e kadar yayınlanmış ve tekrar değerlendirilmiş yayınlar • 3. Raporlanmış verilerin sistematik olarak tekrar değerlendirilmiş çalışmaları veya metaanalizleri (spesifik sağlık durumunda olan kadınların kontraseptif yöntem kullanımı ile ilgili sağlık durumundaki değişmeleri gösteren çalışmaların metaanalizi)
DSÖ KATEGORİLERİ • 1.Kategori: Güvenle kullanılabilir-yöntem kullanımı • için hiçbir sınırlama yok • 2.Kategori:Kullanılabilir- yöntem kullanımının olumlu yönleri, genel olarak teorik ve kanıtlanmış risklerden • fazla (kararda diğer yöntem seçeneklerinin varlığı ya da izlem sıklığına dikkat edilmeli) • 3.Kategori:İlk seçenek değil -teorik ve kanıtlanmış riskler genel olarak olumlu yönlerinden fazla (karar diğer seçeneklerin varlığı/ulaşılabilirliği, yakın izleme olanakları • ve durumun şiddeti değerlendirilerek verilmeli) • 4.Kategori:Kullanılmamalı- kabul edilemez sağlık riski
KİMLER BAKIRLI RAHİM İÇİ ARAÇ KULLANABİLİR WHO Category Conditions Category 1 ≥20 yaş , hipertansiyon, derin ven trombozu, iskemikkalphastalığı, migren,memehastalıkları(meme kanseri dahil) EKTOPİK GEBELİK GEÇİREN,SERVİKAL EKTOPİ MENARŞ <20 YAŞ, NULLİPAR, POSTPARTUM <48 SAATTEN ÖNCE, UZAMIŞ VE ŞİDDETLİ KANAMA, ŞİDDETLİ DİSMENORE,KAVİTEYİ DİSTORSİYONA UĞRATMAYAN MYOMLAR, ENDOMETRİOZİS, ANEMİ, ESKİ PID,YÜKSEK HIV RİSKİ Category 2 Source: WHO, 2004.
KİMLER RAHİM İÇİ ARAÇ KULLANAMAZ Conditions WHO Category Category 3 postpartum 48 saat <4 hafta, ovarian kanser/yeni RİA uygulanacak, benign trofoblastikhastalık, yüksek gonore ,klamidya riski,HIV ARV ye yanıtsızsa gebelik; postpartum/postabortif sepsis; uygulama öncesi açıklanmayan vaginal kanama; kaviteyi distorsiyona uğratan myomlar; uygulama zamanı PID; purulanservisit; endometriyal veyaservikal kanser veya uygulama öncesi pelvik tuberkuloz Category 4 . World Health Organization (WHO). Medical Eligibility Criteria for Contraceptive Use. Third Edition. Geneva: WHO, 2004. Source: WHO, 2004.
Nullipar Kadınlarda RİA Kullanımı • Tubalinfertilitede artma yok • PID’de artma yok • Gebelik oranları aynı %1 in altında • Atılma oranları yakındır %2-3 • Kanama ve ağrı nedeniyle çıkarılma oranları yakındır. • DOĞUM YAPMAMIŞ KADINLAR GÜVENLE KÜLLANABİLİR (DSÖ KATEGORİ 2) Adv Contraception 1991, J Clin Epidemiology 1991,Contraception 1996
RİA uygulama zamanı INTERVAL UYGULAMA • Gebelik kuşkusu dışında siklusun herhangi bir günü uygulanabilir. • Uygulamanın 5 gün öncesine kadar gebelikten koruyacaktır. Source: WHO, 2004
RİA Kullanım Kriterleriyle İlgili Diğer Durumlar • Uterinkaviteyidistorsiyona uğratmayan myomlar RİA kullanımına engel değildir. • BU KRİTERLER HORMON İÇEREN RİA’LAR İÇİN DE GEÇERLİDİR.
Postpartum RİA Uygulaması KANITA DAYALI TIP • Postpasental 10 dakika içinde tercih edilir • Postpartum 48 saat içinde uygulanabilir • 48 saat-4 hafta içinde uygulanmaz. • 4 hafta sonra mens. olmadan da güvenle uygulanır 47. EROGLU, K., AKKUZU, G., VURAL, G., DILBAZ, B., AKIN, A.,TASKIN, L., and HABERAL, A. Comparison of effi cacy and complications of IUD insertion in immediate postplacental/ early postpartum period with interval period: 1 year followup. Contraception 74(5): 376-381. Nov. 2006. 59. GRIMES, D., SCHULZ, K., VAN VLIET, H., and STANWOOD, N. Immediate post-partum insertion of intrauterine devices. Cochrane Database of Systematic Reviews (2): CD003036. 2001. Treiman K, et al. Population Reports. 1995; Mishell DR, et al. Am J Obstet Gynecol. 1982; Kennedy KI, et al. In Hatcher RA, et al. Contraceptive Technology. 18th revised ed. 2004.
Postabortif RİA uygulaması KANITA DAYALI TIP • Spontan düşük veya rahim tahliye sonrası RİA uygulanması güvenlidir • RİA uygulaması septik abortus sonrası önerilmez Grimes D, et al. Cochrane Library. 2000.
Rahim İçi Araçlar CYBH veya PID Tedavisi Süresince Çıkartılmayabilir • Tedavi başarı ile sonuçlandığı sürece RİA’nın çıkarılması veya yerinde kalması süreci etkilememektedir. • Ayrıca sifiliz ve herpesgibi ülseratif hastalıklar da dahil CYBH’larda RİA kullanımına başlanabilir. • Sadece klamidya ve gonoreveya pürülanservisitte RİA kullanımına başlanamaz. CYBH:Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar