Hafta 5 İşletim Sistemleri ve Bilgisayar Kullanımı - III

1. Temel Bilgisayar Bilimleri Dersi Hafta 5 İşletim Sistemleri ve Bilgisayar Kullanımı - III Konya, 2012

2. Temel Bilgisayar Bilimleri Dersi DENETİM MASASI Konya, 2012

3. DENETİM MASASI Denetim Masası Nedir? • Denetim masası bilgisayarın hemen hemen bütün ayarlarının ve kontrollerinin yapıldığı araçları içeren bir penceredir. Windows iletim sistemine ait herhangi bir ayarı gerçekleştirmenin yolu Denetim Masası üzerinden yapılır. Örneğin bir fare ayarının değiştirilmesi, Türkçe F klavyenin sistemimizde kullanılabilir hale getirilmesi v.b. pek çok ayarlama için Denetim Masası kullanılır. Pencere içerisinde yer alan araçlara başka yollardan da ulaşılabilir. • Denetim Masası penceresini açmak için: Başlat Menüsü→Ayarlar→Denetim Masası yolu izlenir.

4. DENETİM MASASI Denetim Masası Görüntüleme Ölçütü • Denetim masasının iki görünümü vardır. Klasik ve Kategori görünümüdür. Bu görüntü bilgisayara yüklü ek programlar ve donanımlara göre değişiklik gösterebilir. Kategori Görünüm Klasik Görünüm

5. DENETİM MASASI ÖĞELERİ Ağ ve Paylaşım Merkezi • Bu seçenek yardımıyla bilgisayarımızda yer alan ağ kartlarını görebilir ve ağ ayarlarını yapabiliriz. Karşımıza gelen ekranda örnek bilgisayarda yüklü ağ kartları listelenmektedir. Herhangi bir ağ kartı ile ilgili işlem yapmak için o kart simgesi üzerinde sağ tıklanır ve açılan menüden bağlantıyı Devre Dışı Bırakmak, Bağlantı Durumu veya Özelliklerden Bağlantı ayarlarına ulaşılabilir.

6. DENETİM MASASI ÖĞELERİ Yazıcı ve Fakslar • “Yazıcılar ve Fakslar” menüsü sayesinde, sistemimize bağlı bulunan yazıcıları ve faksları görüntülüyor ve sisteme yazıcı ve faks ekleyebiliyorsunuz. • Sisteminizde yüklü bulunan aygıta çift tıkladığınızda doğrudan bu cihazın ayar menüsüne ulaşmaktasınız.

7. DENETİM MASASI ÖĞELERİ Bölge ve Dil Seçenekleri • Bölgesel Seçenekler menüsü altında konum ve dil ayarlarını, tarih ve saat biçimlerini ayarlayabilirsiniz. • Diller menüsünden sisteminizde yüklü olan klavye seçeneklerini görebilir ve ekle seçeneği ile yeni klavye (Örneğin F Klavye) ayarlarını ekleyebilirsiniz. • Gelişmişmenüsü altında ise unicode olmayan programların dili, kod sayfası dönüştürme tabloları ve varsayılan kullanıcı hesabı ayarları yapılabilmektedir.

8. DENETİM MASASI ÖĞELERİ Erişebilirlik Seçenekleri • Windows, bilgisayarın daha kolay ve rahat kullanılmasını sağlayabilecek birçok program ve ayar sunar. Bu erişilebilirlik seçenekleri klavye, fare, görüntü, ses ve genel kullanım özelliklerini ayarlayabilirsiniz. • Örneğin, sistemden ses geldiğinde görsel olarak uyarı, daha büyük görsel kullanma veya kilitleme tuşları kullanıldığında ses çıkarma gibi ayarları yapabilirsiniz.

9. DENETİM MASASI ÖĞELERİ Fare • Düğmeler: Eğer fare işaretçisinin çift tıklama hızını veya sağ-sol tuş yapılandırmasını buradan değiştirebilirsiniz. • İşaretçiler: Fare işaretçisini özelleştirebilirsiniz. • İşaretçi Seçenekleri: Fare işaretçisinin hız, tıklama ve görünürlük ayarlarını yapabilirsiniz. • Tekerlek: Fare tekerleğinin bir tur döndürülmesiyle yatay ve dikey olarak kaç karakter kaydırma yapacağını belirleyebilirsiniz. • Donanım: Sisteme bağlı fare özelliğindeki aygıtlar hakkında bilgiler bulunur.

10. DENETİM MASASI ÖĞELERİ Görev Çubuğu ve Başlat Menüsü Özellikleri • Görev Çubuğu ve Başlat Menüsü seçeneklerinde bilgisayarın görünümünü ve başlat menüsünde yer alan programların kaldırılması veya yeniden konulmasına ilişkin ayarlar yapılabilir. • Görev Çubuğu: Bu pencerede görev çubuğu görünümünü, gizlenip gizlenmeyeceği gibi ayarlar yapılır. • Başlat Menüsü: Bu pencerede başlat menüsünün görünüm şekli ve bunlar ile ilgili ayarlar yapmak için kullanılır.

11. DENETİM MASASI ÖĞELERİ Görüntü Özellikleri • Görüntü özellikleri seçeneği sistem görüntüsü ile ilgili düzenlemelerin ve ayarlamaların yapıldığı seçenektir. Bu seçenek yardımıyla: • Önceden tanımlanmış temalardan seçim yaparak ya da yeni resimlerden temalar oluşturarak istediğiniz temayı seçebilirsiniz. • Windows işletim sistemi pencere rengi, ses ayarları ve ekran koruyucu ayarları da yine buradan yapılabilir. • Ayrıca ekran görünümünü ve ekran kartı ile ilgili ayarlar da buradan yapılmaktadır.

12. DENETİM MASASI ÖĞELERİ İnternet Özellikleri • İnternet seçenekleri İnternet Explorer tarayıcısının kullanımındaki ayarları yapmamızı sağlar . • Genel sekmesinde giriş sayfasının ayarlarını yapabiliriz. İstediğimiz web sayfasını İnternet Explorer açılış sayfası yapabiliriz. Göz atma geçmişinde sil seçeneğinden gerekli olmayan ve geçici internet dosyalarını temizleyebiliriz.(Bu seçenekten daha önce ziyaret edilmiş web adreslerini, girilen kullanıcı adı vb bilgileri silebilirsiniz ) Bu temizleme bilgisayarımızda biriken gereksiz dosyaları sileceğinden sabit diskte yer kazanımı sağlar.

13. DENETİM MASASI ÖĞELERİ Klasör Seçenekleri • Bu ayar seçeneği ile Windows Gezgini ve Bilgisayarım pencerelerine ait ayarlamalar yapılabilir. Klasör seçenekleri altında gelen Genel penceresi altında açılacak yeni pencerelerin aynı pencere içinde veya yeni bir pencerede açma, bir öğenin tek/çift tıkla açma gibi ayarların yapıldığı yerdir. Ekran görüntüsünde de gösterildiği üzere gerekli ayarların yapıldıktan sonra pencerenin sırasıyla Uygula ve Tamam düğmeleri kullanılarak kapatılması gerekir.

14. DENETİM MASASI ÖĞELERİ Klasör Seçenekleri • Klasör seçenekleri altında Görünüm sekmesi kullanılarak yapılan çok sık ayarlardan bazıları şunlardır: • Gizli dosyaların gösterilmesi veya gizlenmesi, • Bilinen dosya türleri için uzantıların gösterilmesi veya gizlenmesi. Bu gibi ayarlardan herhangi birini yapmak için Klasör seçenekleri penceresinin Görünüm sekmesi kullanılır.

15. DENETİM MASASI ÖĞELERİ Klavye • Klavye kullanılarak yapılan işlemlerde kürsör (imleç) için bazı ayarların yapılması gerekebilir. Örneğin klavye giriş hızının değiştirilmesi veya imleç yanıp sönme hızı ayarlanmak istenebilir. Bu gibi durumlar için Klavye seçenekleri kullanılır. • Donanım seçeneği altında ise sisteme bağlı klavye ve özelliklerine ulaşılır.

16. DENETİM MASASI ÖĞELERİ Kullanıcı Hesapları • Kullanıcı hesapları bir bilgisayarı birden çok kişi kullanıyorsa herkesin kendi kişisel ayarlarını yapmasında ve şifre koymasında kullanılan ayarları içerir. Yani bir bilgisayarı birden fazla kişinin kendi bilgisayarıymış gibi kullanmasına imkan tanır. • Bu pencereden yeni hesaplar eklenebilir ve bunlara şifre konulabilir. Bilgisayardaki yönetici bütün hesaplara ulaşabilir. Ancak diğer kullanıcılar izin verilen yerlere ve kendi özellikleriyle oluşturdukları ortamlara ulaşabilirler. • Bütün bunların ayarlarını yönetici yapar ve kontrol eder.

17. DENETİM MASASI ÖĞELERİ Otomatik Güncelleştirmeler • Bu seçenek, windowsun düzenli olarak güncellemeleri denetlemesi ve bunları otomatik olarak kurmasını sağlar. Böylelikle işletim sisteminiz güncel kalarak sistem açıklarından korunmuş olur.

18. DENETİM MASASI ÖĞELERİ Program Ekle veya Kaldır • Bilgisayara kurulu programları kaldırmak veya eklemek için kullanılan bir seçenektir. • Bir programı bilgisayara eklemek için programın kurulum programı (setup, install veya yükle gibi isimlere sahip dosyaları) basitçe çalıştırıp kurulabilir. Bu nedenle program kurulumu yada eklenmesi için Program Ekle veya Kaldır seçeneği pek kullanılmaz. Ancak, yüklü bir programın sistemden kaldırılması gerektiğinde Program Ekle veya Kaldır seçeneği çoğunlukla tercih edilir. • Bu seçenek yardımıyla bir program açılan listeden seçilir ve hemen o öğenin yanında gözüken Kaldır düğmesi tıklanır. Gelen pencereden de İleri veya Kaldır gibi butonlar kullanılarak ilgili programı kaldırma işlemi gerçekleştirilmiş olunur.

19. DENETİM MASASI ÖĞELERİ Windows Güvenlik Duvarı • Windows işletim sistemi kendi içinde hazır bir güvenlik duvarı yazılımı içermektedir. • Güvenlik Duvarı (Firewall) yazılımı bir ağ veya İnternet ortamında kurulu olduğu bilgisayarın hacker adı verilen bilgisayar korsanlarınca kullanıcının izni olmaksızın kendi açtığı gizli bir kapı (port) üzerinden işletim sistemini kullanılmasına engel olmak amacıyla kullanılır. • Windows işletim sisteminin kendi firewall yazılımı çok basit kullanıma sahip olup çoğu zaman ev kullanıcılarının işini görebilir.

20. DENETİM MASASI ÖĞELERİ Ses Efekti ve Ses Aygıtları Özellikleri Ses efekti ve ses aygıtları özellikleri seçeneği sistem sesleri ile ilgili düzenlemelerin ve ayarlamaların yapıldığı seçenektir. Bu seçenek yardımıyla: Aygıt ses ayarı, hoparlör ayarı, işletim sistemi ses ayarı, mikrofon ayarı gibi ses ile ilgili ayarlar ve özellikler düzenlenebilir.

21. DENETİM MASASI ÖĞELERİ Sistem Özellikleri Sistem özellikleri seçeneği işletim sistemi ve bilgisayar donanımları ile ilgili düzenlemelerin ve ayarlamaların yapıldığı seçenektir. Bu seçenek yardımıyla: Sisteme bağlı olan donanımların özellikleri, aygıtlar, sürücüler, otomatik güncelleştirmeler ve uzak masaüstü ve yardım seçenekleri ayarlanabilir. Ayrıca sistem geri yükleme özelliği ile bilgisayardaki zararlı değişiklikler izlenip geri çevrilebilir.

22. DENETİM MASASI ÖĞELERİ Tarih ve Saat Özellikleri Tarih ve saat özellikleri seçeneği sistem saati ve tarihi ile ilgili düzenlemelerin ve ayarlamaların yapıldığı seçenektir. Bu seçenek yardımıyla: Sistem saati ve tarihi ayarlanabilir. Kullanılacak saat dilimi ayarlanabilir İnternet yardımıyla sistem saat eşitlemesi yapılabilir. Sistem saati ve tarihi görev çubuğu üzerindeki saat üzerine çift tıklanarak da ayarlanabilir.

23. DENETİM MASASI ÖĞELERİ Yönetimsel Araçlar Yönetimsel araçlar seçeneği işletim sistemi ile ilgili ileri düzey düzenlemelerin ve ayarlamaların yapıldığı seçenektir. Bu seçenek yardımıyla: Olay görüntüleyicisi ayarları yapılabilir. Sistem, program ve güvenlik olaylarının günlüğü görüntülenebilir ve yönetilir. Bellek, disk, işlemci, ağ ve diğer etkinliklerin gerçek zaman performans bilgileri görüntülenebilir. Bilgisayarınızdaki hizmetlerin durumları ve başlangıcı yönetilebilir.

24. Temel Bilgisayar Bilimleri Dersi PROGRAM İNDİRME VE KURMA Konya, 2012

25. PROGRAM KURMA Program Kurmadan Önce • Bilgisayarınızda farklı bir işlem yapmak istediğinizde bilgisayarınızın bu işlemi gerçekleştirecek özellikleri bulunmayabilir. Bu durumda bilgisayarınıza bu işlevi gerçekleştirecek yeni bir program kurmanız gerekir. • Bu bölümde internetten bir program indirerek kurulumu anlatılacaktır.

26. PROGRAM KURMA Program İndirme • Bu bölümde bir sonraki konuda anlatılacak olan Dosya/Dizin Sıkıştırma konusunda kullanılacak Win-RAR programını aşağıdaki internet adresinden indirebilirsiniz. • Programı indirdikten sonra kurulumu başlatmak için programın bulunduğu klasörü açın. http://www.winrar-tr.com/winrar.download.html

27. PROGRAM KURMA Program Kurma • İndirdiğiniz programın kurulum dosyasına sağ tıklayıp aç seçeneğini tıklayınız.

28. PROGRAM KURMA Program Kurma • Karşımıza gelen yükleme ekranında; • 1 numaradaki gözat seçeneneği ile programı hangi dizine kuracağımızı belirleyebilirsiniz. Bu seçenekteki gelen ayarı değiştirmemeniz önerilir. • 2 numaradaki yükle seçeneği ile programın kurulumuna devam ediniz.

29. PROGRAM KURMA Program Kurma • Bu ekranda karşımıza gelen; • 1 numaradaki WinRAR’ı ilişkilendir seçeneğinde programın hangi tür dosyaları açacağını, • 2 numaradaki arayüz seçeneği ile programın kısayol; • 3 numaradaki işlev menüsü öğeleri seçeneği ile sağ tıkladığımızda Winrar ile ilgili hangi menülerin görüneceği ayarlarını yapabilirsiniz. • 4 numaradaki tamam seçeneğini tıklayarak programın kurulumuna devam ediniz.

30. PROGRAM KURMA Program Kurma • Ekrana gelen kurulum penceresindeki tamam butonunu tıklayarak WinRAR programının kurulumunu tamamlayınız.

31. Temel Bilgisayar Bilimleri Dersi DOSYA VE DİZİN SIKIŞTIRMA İŞLEMLERİ Konya, 2012

32. DOSYA – DİZİN SIKIŞTIRMA Dosya – Dizin Sıkıştırma • Sıkıştırılmış dosyalar daha az yer kaplar • Sıkıştırılmamış dosyalarla karşılaştırıldığında başka bilgisayarlara daha hızlı bir şekilde aktarılabilir. • Sıkıştırılmış dosya ve klasörlerle çalışma biçimi sıkıştırılmamış dosya ve klasörlerle olduğu gibidir. • Birçok dosyayı da sıkıştırılmış tek klasörde birleştirebilirsiniz. • Bir grup dosyanın paylaşılmasını kolaylaştırır.

33. DOSYA – DİZİN SIKIŞTIRMA WinRAR ile Dosya Sıkıştırma • WinRAR programı ile bir dosyayı sıkıştırmak için dosyaya sağ tıklayın. Karşınıza gelen seçeneklerden: • 1 numaradaki Arşive ekle seçeneği size dosyanızı sıkıştırmada gelişmiş farklı seçenekler sunmaktadır. • 2 numaradaki Arşive Ekle “Dosyanızın İsmi.rar” seçeneği ise dosyanızı hızlı bir şekilde programın varsayılan ayarlarla dosyanızı “Dosyanızın İsmi.rar” ismiyle size sıkıştıracaktır.

34. DOSYA – DİZİN SIKIŞTIRMA WinRAR ile Dosya Sıkıştırma • Sıkıştırmak istediğiniz dosyanıza sağ tıklayın ardından Arşive ekle seçeneğine tıklayarak karşınıza gelecek olan ekrandaki ayarları isteğiniz doğrultuda ayarlayın.

35. DOSYA – DİZİN SIKIŞTIRMA WinRAR ile Dosya Sıkıştırma • Arşive ekle seçeneğine tıklayınca karşınıza gelecek ekran yanda resimde verilmiştir. Genel başlığı altında: • Dosya adını, kaydetme konumunu, • Dosyanızın (.rar veya .zip) uzantısını, • Sıkıştırma yöntemini(normal, iyi, en iyi…) • Büyük boyuttaki dosyalarınızı istediğiniz boyutlarda parçalar halinde sıkıştırma ayarlarını yapabilirsiniz. • Diğer başlıklar altında da sıkıştırma işlemi ile ilgili diğer ayarları bulabilirsiniz.

36. DOSYA – DİZİN SIKIŞTIRMA Sıkıştırılmış Dosyayı Açma • Sıkıştırılmış bir dosyayı açmak için; • Dosyaya sağ tıklayın gelen seçeneklerden Dosyaları çıkart seçeneğini seçerek devam edin • Karşınıza yandaki resim ekranı gelecektir. Buradan dosyaları nereye, hangi dizine çıkartacağınızı vb ayarları yapıp alttaki Tamam tuşuna tıklayın. Böylece ayarlarınız doğrultusunda sıkıştırılmış haldeki dosyalar normal dosya halinde oluşturulacaktır.

37. Temel Bilgisayar Bilimleri Dersi Hafta 5 İşletim Sistemleri ve Bilgisayar Kullanımı - III Konya, 2012