Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü

1. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığıİş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü Mustafa BİRBENLİ Daire Başkanı GÜVENLİK KÜLTÜRÜ 13 Aralık 2007, Bartın

2. İÇERİK • Dünyadan ve Türkiye’den Rakamlarla İSG’nin Önemi • Güvenlik Kültürü Kavramı • Güvenlik Kültürünün Oluşturulması • Uluslararası ve Ulusal Düzenlemeler • İSG’nin Eğitime Entegrasyonu • İSGGM Eğitim Çalışmaları

3. Uluslararası Çalışma Örgütü yayınlarına göre; • Dünyada her yıl 2.2 milyon çalışan işle bağlantılı kazalar ve meslek hastalıkları sonucu hayatını kaybetmektedir. • 270 Milyon çalışan kazaya, • 160 Milyon çalışan ise meslek hastalığına maruz kalmaktadır.

4. 2006 Yılı SSK İstatistiklerine göre ÜLKEMİZDE; • Türkiye’deki işyeri sayısı– 1.036.328 • SSK’lı işçi sayısı – 7.818.642 • İşyerlerinin %99.8’i KOBİ (1-250 işçi)’dir • İşçilerin %82’si KOBİ (1-250 işçi)’lerde çalışmaktadır. • İş kazası sayısı– 79.027 • Meslek hastalığı sayısı - 574 • Ölümlü iş kazası ve meslek hastalığı sayısı - 1601

5. Milli Gelir Kaybı; 4 MİLYAR YTL

6. “GÜVENLİK KÜLTÜRÜ” sağlıklı ve güvenli davranışın bir alışkanlık haline getirilmesidir. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNDEHEDEFİMİZ çalışma hayatında ve toplumda ortak bir “Güvenlik Kültürü” kavramının oluşturulmasıdır.

7. Güvenlik Kültürünün oluşturulabilmesi için; • İSG uygulamalarında sosyal partnerlerle (MEB, İşçi ve İşveren Örgütleri, Üniversiteler v.b.) işbirliği sağlanmalı, • İyi uygulama örnekleri ve deneyimlerin paylaşılması, • Ulusal bir bilgi ağı oluşturulmalı, • Erken çocukluktan başlayarak yaşam boyu eğitim sağlanmalı, • Okulda İSG risklerinin farkına varma sağlanmalı, • Duyarlılık ve bilinçlendirme eğitim kampanyaları düzenlenmelidir.

8. Güvenlik Kültürünün oluşturulabilmesi İş sağlığı ve güvenliğinin temel bir konu olarak eğitime entegrasyonu ile mümkün olacaktır.

9. Güvenlik Kültürünün Yapısı • Güvenlik kültürü, ortak amaç olan iş güvenliğini ve yüksek kalitede hizmet sağlamayı ekip çalışması ile gerçekleştirmeyi hedefleyen bir yapıya sahiptir. • Güvenlik kültürü, çalışma ortamının güvenliğini sağlamak amacıyla yönetimin ve işçilerin gerçekleştirdiği ortak taahhüttür. • Eğitim ve güvenlik kültürü,çalışma yaşamında kalite ve verimliliğin sağlanması ve sürdürülmesinde en temel öğedir.

10. İşyeri Düzeyinde Güvenlik Kültürü İşin Kapsamını Tanımlama Geri Bildirimleri alma ve Sürekli İyileştirme Tanımlanmış Görev ve Sorumluklar İşlevsel Yetkilendirme GüvenlikiçinYönetimin Sorumluluğu Sorumlulukların Yeteneklerle Uyumu Tehlike Kontrolleri Dengelenmiş Öncelikler Tehlikeleri Analiz Etme Kontroller Dahilinde İşi Gerçekleştirme Güvenlik Standartları ve Gerekliliklerinin Tanımlanması Çalışanın Katılımı Tehlike Kontrolleri Geliştirme&Uygulama

11. GÜVENLİK KÜLTÜRÜNÜN GÜNLÜK YAŞAMDAKİ ÖNEMİ

12. GÜVENLİK KÜLTÜRÜNÜN GÜNLÜK YAŞAMDAKİ ÖNEMİ

13. ÇALIŞMA HAYATINDA GÜVENLİK KÜLTÜRÜ!!

14. ULUSLARARASI DÜZENLEMELERDE GÜVENLİK KÜLTÜRÜ

15. ILO 2003 yılı Global Strateji Belgesi Ulusal İSG sistemlerinin etkin bir şekilde uygulanması konusunda; “İSG’nin önemi konusunda artan bir bilinçlenmeye ihtiyaç olduğu” vurgulanmaktadır.

16. AB 2002-2006 Strateji Dokümanı Güvenlik Kültürünün yerleşmesi için; “Küçük yaşlardan itibaren İSG konusunda eğitim ve duyarlılığın artırılması önemlidir” “Eğitim, çalışma yaşamında kalite ve verimliliğin sağlanması ve sürdürülmesinde en temel öğedir” “AB’de bütün gençler için, 2010 yılından önce bütün eğitim kurumlarında en az 8 saat İSG eğitimi sağlanmış olmalıdır”

17. Roma Deklarasyonu1-3 Ekim 2003KOBİ’lerde İSG Konferansı Çocuk ve gençleri gelecekte sağlıklı ve güvenli çalışma hayatına hazırlamak, Bütün insanlar ve çalışanlar için yaşam boyu öğrenme, İşyerinde İSG’ yi geliştirecek, devamını sağlayacak eğitim ve öğretim müfredatını geliştirmek.

18. ULUSAL MEVZUATIMIZDA GÜVENLİK KÜLTÜRÜ VE İSG EĞİTİMİ

19. 07/04/2004 tarih ve 25426 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik” ile işyerlerinde çalışanların İSG eğitimi zorunlu hale getirilmiştir.

20. Amaç Madde 1 — Bu Yönetmelik, işverenlerce, işyerlerinde çalışanlara verilecek iş sağlığı ve güvenliği eğitiminin usul ve esaslarını düzenler. İşverenin Yükümlülükleri Madde 4 — İşverenler, işyerlerinde sağlıklı ve güvenli çalışma ortamının tesis edilmesi için gerekli önlemleri almakla yükümlüdürler. Bu amaçla, işverenler, çalışanları, yasal hak ve sorumlulukları konusunda bilgilendirmek, onların karşı karşıya bulundukları mesleki riskler ve bunlarla ilgili alınması gerekli tedbirler konusunda işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği eğitim programlarını hazırlamak, eğitimlerin düzenlenmesini, çalışanların bu programlara katılmasını sağlamak ve verilecek eğitim için uygun yer, araç ve gereç temin etmekle yükümlüdürler.

21. Çalışanın Yükümlülükleri Madde 5 — Çalışanlar sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamının tesisi için işyerinde düzenlenecek olan iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerine katılmak ve bu konudaki talimat ve prosedürlere uymakla yükümlüdürler. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Eğitim Programlarının Planlanması ve Düzenlenmesi Eğitimin Amacı Madde 8 —Eğitimin amacı, işyerlerinde sağlıklı ve güvenli bir ortamı temin etmek, iş kazalarını ve meslek hastalıklarını azaltmak, çalışanları yasal hak ve sorumlulukları konusunda bilgilendirmek, onların karşı karşıya bulundukları mesleki riskler ile bu risklere karşı alınması gerekli tedbirleri öğretmek ve iş sağlığı ve güvenliği bilinci oluşturarak uygun davranış kazandırmaktır.

22. Eğitim Programının KonularıMadde 11 a)Genel iş sağlığı ve güvenliği kuralları, b) İş kazaları ve meslek hastalıklarının sebepleri ve işyerindeki riskler, c) Kaza, yaralanma ve hastalıktan korunma prensipleri ve korunma tekniklerinin uygulanması, d) İş ekipmanlarının güvenli kullanımı, e) Çalışanların yasal hak ve sorumlulukları, f) Yasal mevzuat ile ilgili bilgiler, g) İşyerinde güvenli ortam ve sistemleri kurma, h) Kişisel koruyucu alet kullanımı, i) Ekranlı ekipmanlarla çalışma, j) Uyarı işaretleri, k) Kimyasal, fiziksel ve biyolojik maddelerle ortaya çıkan riskler, l) Temizlik ve düzen, m)Yangın olayı ve yangından korunma, n) Termal konfor şartları, o) Ergonomi, p) Elektrik, tehlikeleri, riskleri ve önlemleri, r) İlk yardım, kurtarma.

23. İSG’NİN EĞİTİME ENTEGRASYONU GÜVENLİ BAŞLA !..

24. İSG’nin Eğitime Entegre Edilmesi Modeli Avrupa İSG ve eğitim politikası Ulusal İSG ve eğitim politikası • GÜVENLİK KÜLTÜRÜ • Yasal çerçeve / Standartlar • . Tüm tarafların katılımı • Ömür boyu eğitimin parçası İSG • Güvenli ve sağlıklı öğrenme ve çalışma çevresi • Eğiticilerin eğitimi • İnteraktif ve esnek eğitim metotları • İşyeri ile doğrudan ilişki • Değerlendirme / Geri bildirim Bölgesel çalışmalar Sektörel çalışmalar Kurumsal çalışmalar Kaynak: Systems and Programmes (OSHA)

25. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ EĞİTİM ÇALIŞMALARI • ULUSAL DÜZEYDE MEB Komisyonlar (2006) • BÖLGESEL DÜZEYDE 10 İl Güvenlik Kültürü Seminerleri (2005) • SEKTÖREL DÜZEYDE İnşaat Kampanyası kapsamında 10 il seminerleri (2006) • KURUMSAL DÜZEYDE Yaz Kampları ve İlköğretim öğrencileri (2006)

26. ULUSAL DÜZEYDE (I)İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HAFTASI 1987 yılından bu yana 4-10 Mayıs İSG Eğitimleri ve Genç Çalışanlar

27. (BÖLGESEL DÜZEYDE)EĞİTİM ÇALIŞMALARI 2005 yılında 10 ilde “Güvenlik Kültürü” Seminerleri

28. BÖLGESEL DÜZEYDEÇALIŞMALAR 2006 Yılı İnşaat Sektöründe İş Sağlığı ve Güvenliği Kampanyası 10 İl Semineri http:// insaat.calisma.gov.tr

29. MESLEK LİSELERİ BİLİNÇLENDİRME EĞİTİMİ Tarih : Eylül-Kasım 2006 Yer: 10 il Samsun 22.09.2006 Malatya 03.11.2006 Afyon 07.11.2006 İzmir 10.11.2006 Adana 15.11.2006 Mersin 18.11.2006 Antalya 23.11.2006 Trabzon 20.09.2006 İstanbul 30.11.2006 Hedef Kitle: Meslek Lisesi Öğrencileri

30. KURUMSAL DÜZEYDE ÇALIŞMALAR SAĞLIKLI VE GÜVENLİ YAŞAM BİLİNCİ EĞİTİMİ Tarih : 18 Nisan 2006 Yer: İSGÜM-Ankara Hedef Kitle: İlköğretim Öğrencileri

31. IV. Uluslararası İş Sağlığı ve Güvenliği Bölgesel Konferansı 15-17 Kasım 2005 ULUSLARARASI DÜZEYDEÇALIŞMALAR • Sosyal Dialog • İSG Eğitimleri • Meslek Hastalıklarında Tanı Sistemlerinin Geliştirilmesi

32. ENETOSH PROJESİ ULUSLARARASI DÜZEYDEÇALIŞMALAR Avrupa İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitim ve Öğretim Bilgi Ağı Leonardo da Vinci - B Tipi Proje Ekim 2005 – Ekim 2007

33. ENETOSH PROJESİ • Koordinasyon:BGAG – Almanya İş Sağlığı ve Güvenliği Akademisi Proje partnerleri: • CIVOP, Çek Cumhuriyeti • AMI, Danimarka • LUENEBURG ÜNİVERSİTESİ,Almanya • BG BAU, Almanya • BGW, Almanya • ISPESL, İtalya • LDRMT, Litvanya • TU Delft, Hollanda • AUVA, Avusturya • NIOM,Polonya • FIOH, Finlandiya • İSGÜM (İş Sağlığı ve Güvenliği Merkezi),Türkiye

34. ENETOSH PROJESİ PROJENİN HEDEFİ: • Uluslararası İSG Eğitimi Bilgi Ağının kurulması, • İSG eğitici ve öğretmenleri için Avrupa standardının oluşturulması, • Avrupa İSG eğitim ve öğretim stratejisinin Roma Deklarasyonu ile uyumlu olmasının sağlanması. PROJENİN TEMEL YAKLAŞIMI: • İş sağlığı ve güvenliği eğitiminin sadece çalışma hayatına giriş ile başlamayan, ana okuldan ilk-orta okula, mesleki eğitim ve akademik çalışmaya, emekliliğe hazırlanmaya kadar her düzeyde ulaşılabilen bir süreç olduğu.

43. TEŞEKKÜRLER mbirbenli@csgb.gov.tr

44. İLGİLİ LİNKLER http://isggm.calisma.gov.tr Genel Müdürlük e-mailisggm@csgb.gov.tr