Tijdelijk huisverbod in Amsterdam

1. Tijdelijk huisverbod in Amsterdam Barbara Schmeits

2. Opbouw • Huiselijk geweld • Aanpak en instrumenten • Tijdelijk huisverbod • Ervaringen met huisverbod in Amsterdam • De opbrengsten • De uitdagingen

3. Huiselijk geweld • Huiselijk geweld is geweld in de privésfeer, dus binnen het gezin, de relatie, binnenshuis of binnen alle relaties waarin mensen afhankelijk van elkaar zijn. De daders kunnen (ex)partners, ouders, kinderen, andere familieleden of huisvrienden zijn.

4. Vormen van geweld De belangrijkste vormen van huiselijk geweld zijn: • ex-partner- en partnergeweld; • kindermishandeling; • ouderenmishandeling; • seksueel geweld; • huiselijk geweld door kinderen en jongvolwassenen; • eergerelateerd geweld en huwelijksdwang; • meisjes- en vrouwenbesnijdenis.

5. Voorbeelden van huiselijk geweld Geweld kan fysiek, seksueel en psychisch van aard zijn. Voorbeelden: • fysieke- of psychische verwaarlozing; • slaan, schoppen; • aanranden, verkrachten; • anderszins pijn doen en of verwonden.

6. Instrumenten • Steunpunt Huiselijk Geweld Amsterdam • Tijdelijk huisverbod • Ambulante hulpverlening • Opvang voor vrouwen en voor mannen • Deelprogramma’s voor risicogroepen o.a: eergerelateerd geweld, ouderenmishandeling • Ketensamenwerking

7. Preventie Voorlichting Signaleren en melden Analyseren en interveniëren Hulpverlening en nazorg Veiligheid realiseren Opsporen en vervolgen Straffen en voorkomen van herhaling Elementen van de aanpak huiselijk geweld Tijdelijk huisverbod

8. Tijdelijk huisverbod • Doel: • huiselijk geweld terugdringen • Maatregel: • Huisverbod van 10 dagen voor pleger huiselijk geweld • Contactverbod met partner en/of de kinderen • Afhankelijk van situatie verlenging mogelijk tot maximaal vier weken • Interventie: • ‘afkoelen’ in noodsituatie en hulpverlening op gang brengen

9. Tijdelijk huisverbod • Wanneer: • Ernstig en onmiddellijk gevaar voor de veiligheid van personen (volwassen of kinderen) of vermoeden daarvan • Pleger is meerderjarig • Pleger woont of verblijft anders dan incidenteel in de woning • Door wie: • Beschikking door de burgemeester of -met mandaat- door de Hulpofficier van Justitie • Verlenging of intrekken altijd besluit van burgemeester

10. Consequenties • Meteen het huis verlaten • Sleutels inleveren • Contactverbod met achterblijvers (partner en/of kinderen) • Huisverbod is bestuurlijk instrument • Overtreden van het huisverbod is strafbaar

11. Uitvoering in Amsterdam • Mandaat bij de HOvJ • Ondersteuning van GGD Vangnet (& Advies) • Zorgcoördinatiepunt voor de hulpverlening • Blijf Groep, GGD Vangnet (Jeugd) & Inforsa • Systeemgesprek en Zorgadvies • Toetsing door gemeente • Besluit over intrekken of verlengen door burgemeester

12. Zorgcoördinatiepunt • Contact met achterblijvers en uithuisgeplaatsten • Kinderen betrokken: Vangnet Jeugd of Bureau Jeugdzorg • Onderzoek en systeemgesprek • Inzetten hulpverlening

13. Juridische hulp • Beroep instellen tegen huisverbod is mogelijk • Voorlopige voorziening aanvragen voor snelle behandeling door rechtbank • Advocaat gratis bij aanvraag voorlopige voorziening • Voor achterblijvers in dat geval: juridische ondersteuning via Slachtofferhulp

14. Resultaten in cijfers • 2009: 91 huisverboden, 41 verlengd, 22 niet opgelegd • 2010: 235 huisverboden, 126 verlengd, 45 niet opgelegd • 2011: 280 huisverboden, 128 verlengd,105 niet opgelegd In 7 gevallen meer dan 1x een huisverbod opgelegd

15. Juridische procedures • Uitspraken in 2011 • ongegrond: 5 • ingetrokken beroepschrift met proceskostenveroordeling: 1 • niet-ontvankelijk: 1 • gegrond met proceskostenveroordeling: 4 • gegrond huisverbod en ongegrond verlenging: 1 • ongegrond huisverbod en gegrond verlenging: 1 • gegrond zonder proceskostenveroordeling: 1 • In 2011 is de burgemeester twee keer in hoger beroep gegaan tegen een uitspraak van de rechtbank.

16. Doorzetten naar hulpverlening • Geen hulp geaccepteerd: 62 Uit elkaar, ja zeggen – nee doen, geen hulp willen • Wel hulp geaccepteerd: 227 Soorten hulp: o.a. Relatietherapie, GGZ, AMW, Steunpunt Huiselijk Geweld, schuldhulp, agressietherapie • Hulpverleningstraject afronden: onvoldoende zicht, afhaken komt voor.

17. Kinderen • 376 minderjarige kinderen betrokken • Hulpverlening door Bureau Jeugdzorg, Spirit, Altra, En nu ik.., Piep zei de muis, Signs of Safety • Hulpverlening snel op gang naar doorverwijzing Vangnet Jeugd • Zonder doorverwijzing duurt het langer: mensen haken af

18. Effecten • Onderzoek GGD in 2009 • Achterblijvers tevreden, uithuisgeplaatsten meestal niet maar zagen soms wel nut van THV • Hulp aan kinderen bleef achter • Zorg om jeugdige plegers • Effectonderzoek door Regioplan • Amsterdam werkt mee aan onderzoek • Resultaten eind 2013 bekend

19. Leren van ervaring • Bijstellen van procesafspraken • Training in systeemgericht werken • Versoberen opvang uithuisgeplaatsten • 23 hotelplaatsingen in 2011 • Herinrichting zorgcoördinatiepunt 2 systeemgesprekken

20. Uitdagingen • Jeugdige uithuisgeplaatsten (18 – 23 jaar) • Toename aantal huisverboden zonder samenloop • Actieve nazorg van 1 jaar • Huisverbod bij kindermishandeling • Financiering

21. VRAGEN?