ENERGIJA I OKOLINA - BiH u procesu stabilizacije i pridruživanja EU

1. ENERGIJA I OKOLINA - BiH u procesu stabilizacije i pridruživanja EU Prof. dr. Aleksandar KNEŽEVIĆ Mostar 1. april 2006

2. ENERGIJA OKOLINA EKONOMIJA, SIGURNOST ORGANIZACIJA TRŽIŠTE ZRAK VODA OTPAD BIO RAZNO- LIKOST

3. EVOLUCIJA OKOLINE U DRUŠTVENO-EKONOMSKOM RAZVOJU 1

4. EVOLUCIJA OKOLINE U DRUŠTVENO-EKONOMSKOM RAZVOJU 1 Čišćenje gasova, Granične vrijednosti emisije Visina dimnjaka Lokacija

5. 1 EVOLUCIJA OKOLINE U DRUŠTVENO-EKONOMSKOM RAZVOJU MENADŽMENT 2 RESURSI PROCESI

6. 1 EVOLUCIJA OKOLINE U DRUŠTVENO-EKONOMSKOM RAZVOJU Certificiranje Sistema upravljanja (ISO 14000, EMAS), dozvole za rad MENADŽMENT 2 RESURSI PROCESI

7. MENADŽMENT 2 1 RESURSI PROCESI EVOLUCIJA OKOLINE U DRUŠTVENO-EKONOMSKOM RAZVOJU TRŽIŠTE 3

8. MENADŽMENT 2 1 RESURSI PROCESI EVOLUCIJA OKOLINE U DRUŠTVENO-EKONOMSKOM RAZVOJU Internalizacija eksternih okolinskih troškova (eko-porezi, eko fondovi...) TRŽIŠTE 3

9. MENADŽMENT 2 1 RESURSI PROCESI EVOLUCIJA OKOLINE U DRUŠTVENO-EKONOMSKOM RAZVOJU MEĐUNARODNATRGOVINA 4 TRŽIŠTE 3

10. MENADŽMENT 2 1 RESURSI PROCESI EVOLUCIJA OKOLINE U DRUŠTVENO-EKONOMSKOM RAZVOJU Uslovi međunarodne trgovine MEĐUNARODNATRGOVINA 4 TRŽIŠTE 3

11. EVOLUCIJA OKOLINE U DRUŠTVENO-EKONOMSKOM RAZVOJU OKOLINSKA OGRANIČENJA, USMJERENJA, PRIZNANJA POREZI, CARINE, AKCIZE, ........... SPORAZUMI O PLATAMA FAKTORI PRIVREĐIVANJA I MEĐUNARODNE TRGOVINE

12. EVOLUCIJA OKOLINE U DRUŠTVENO-EKONOMSKOM RAZVOJU stoga OKOLINSKA REGULATIVA NIJE EKOLOŠKA REGULATIVA NEGO EKONOMSKA REGULATIVA POLITIKA RAZVOJA !

13. EVOLUCIJA OKOLINE U DRUŠTVENO-EKONOMSKOM RAZVOJU EKOLOGIZACIJAPOLITIKE ILI POLITIZACIJAEKOLOGIJE. DA LI JE OKOLINA FAKTOR MEĐUNARODNE SARADNJE ILI FAKTOR PROTEKCIONIZMA ?

15. “Acquis communautaire”Pravna stečevina USKLAĐIVANJE REGULATIVE SA R. EU Usklađivanje zakonodavstva je jedinstvena obveza članica EU. To znači da države koje žele postati članice EU moraju u cijelosti uskladiti svoje zakonodavstvo, pravila i procedure s zakonodavstvom sadržanim u tzv. “acquis communautaire” (pravna stečevina) preuzeto iz Dr. Viktor Simončič, VIKOS, Sisak, Sipro, Umag 05.12.2005.

16. USKLAĐIVANJE REGULATIVE SA R. EU PRENOŠENJE ZAKONODAVSTVA ZNAČI: 1. JASNO ODREĐIVANJE ULOGA I ODGOVORNOSTI SVIH PARTNERA (država, lokalna uprava, privreda, institucije, pojedinci, grupe, 2. USPOSTAVLJANJE NOVIH ORGANIZACIONIH OBLIKA i • JAČANJE RESURSA (kadrovskih, institucionalnih, finansijskih) preuzeto iz Dr. Viktor Simončič, VIKOS, Sisak, Sipro, Umag 05.12.2005.

17. USKLAĐIVANJE REGULATIVE SA R. EU • USVAJANJE NOVOG PRAVNOG REDA JE IZUZETNO ZAHTJEVNO (kadrovski, organizacijski, financijski) • ISPUNJAVANJE OKOLINSKIH ZAHTJEVA “ODREĐUJE DRŽAVA” A PRIMJENA ĆE PRVENSTVENO BITI IZVEDENA U DRUGIM SEKTORIMA (industrija, promet, turizam…), a ne u “Ministarstvu” • OKOLINA JE POSLIJE POLJOPRIVREDE NAJZAHTJEVNIJE PODRUČJE U PROCESU PRISTUPA , A IPPC* NAJZAHTJEVNIJA I “NAJSKUPLJA” DIREKTIVA preuzeto iz Dr. Viktor Simončič, VIKOS, Sisak, Sipro, Umag 05.12.2005.

18. VRIJEME JE NAJVEĆI PROBLEM USKLAĐIVANJE REGULATIVE SA R. EU • U kratkom vremenskom razdoblju moraju se usuglasiti samo u sektoru okoliša stotine propisa (370) • ONI kojih će se to kasnije NAJVIŠE ticati, premalo su aktivni - privreda • No, i da ih nitko ništa ne pita morali bi se sami aktivnije angažirati – radi vlastitog opstanka na tržištu preuzeto iz Dr. Viktor Simončič, VIKOS, Sisak, Sipro, Umag 05.12.2005.

19. USKLAĐIVANJE REGULATIVE SA R. EU • Treba znati da preuzimanje gotovo svake zakonske obveze ima FINANCIJSKE IMPLIKACIJE • Neovisno kada će BiH u EU, zakonske propise će morati početi primjenjivati vrlo brzo, jer će inače biti onemogućen pristup drugim tržištima • Propisi EU iz područja okoline najviše se tiču proizvodnje i nemaju previše veze s onim što se kod nas smatra zaštitom okoline preuzeto iz Dr. Viktor Simončič, VIKOS, Sisak, Sipro, Umag 05.12.2005.

20. Vrijeme za provedbu– Primjeri direktiva USKLAĐIVANJE REGULATIVE SA R. EU Pakiranje Otpadne vode IPPC Odlagališta CZ 2005 2010 2012 HUN 2005 2015 SLO 2007 2015 2011 POL 2007 2015 2010 2012 EST 2010 2009 preuzeto iz Dr. Viktor Simončič, VIKOS, Sisak, Sipro, Umag 05.12.2005.

21. BIH I EU

22. BIH I EU DONESEN SET ŠEST OKOLINSKIH ZAKONA SA UGRAĐENIM (DIJELOVIMA) NEKIH DIREKTIVA EU Republika Srpska 2002, Federacija BiH 2003

23. BIH I EU DIREKCIJA ZA EVROPSKE INTEGRACIJE BiH IZRADA STRATEGIJE INTEGRISANJA BIH U EU - IZVJEŠTAJ O SITUACIJI U BIH SA STAJALIŠTA INTEGRACIJE U EU OKTOBAR 2004. GODINE ZA DEVET OBLASTI

24. BIH I EU Gdje smo mi danas ? • NEKOMPETENTNOST • NEZNANJE - RASKORAK • KORUPCIJA - NEMORAL • NEOGOVORNOST • NEORGANIZOVANOST društva • KRATKOVIDNOST PRIVREDE • NEMOTIVIRANOST GRAĐANA

25. BIH I EU RASKORAK Član 37. Zakona o zaštiti zraka / vazduha od zagađivanja Postojeći objekti koji su u vrijeme stupanja na snagu ovog zakona već bili pušteni u pogon i koji su dobili potrebne dozvole ili pokrenuli postupak izdavanja dozvola, dužni su uskladiti svoje aktivnosti sa odredbama ovog zakona i provedbenim propisima do 2008. godine. Provedbeni propisi (Nacrt urađen 2001 od strane Austrijske agencije za okolinu) prepisane direktive EU – godinu odredila ministarstva. vidi nove zemlje EU

26. NEKOMPETENTNOST JEDINA VIJEST O BORAVKU PREDSJEDNIKA VIJEĆA MINISTARA BiH NA KONFERENCIJI O ODRŽIVOM RAZVOJU, JOHANESURG 2002

27. REZULATI MEĐULABORATORIJSKOG POREĐENJA ORGANIZACIJA KOJE VRŠE PROVJERU EMISIJE U SARAJEVU - OKTOBAR 2003 BIH I EU NEKOMPETENTNOST

28. NEMORAL

29. ENERGIJA I PRISTUPANJE BH EVROPSKOJ UNIJI

30. EU – proizvodnja i tržište (energetika) Politika u oblasti liberalizacije tržišta elektičnom energijom, gasom, te zaštite okoline i uspostavljanja jedinstvenog tržišta realizuje se kroz: Direktivu 2003/54/EC (kao zamjena za Direktivu 96/92/EC) Direktivu 2003/55/EC (kao zamjena za Direktivu 98/30/EC) Regulativnom odlukom (EC) No 1228/2003 Direktive: 1999/32/EC; 85/337/EEC;2001/80/EC iz Izvještaja Ognjena Markovića

31. EU – korištenje energije Izrada programa, mjera, legislative i regulative za oblasti energetske efikasnosti, razvoja alterantivnih energetskih izvora i korištenja obnovljivih izvora te štednje energije: odluka Evropskog parlamenta (Decision 1999/21/EC do 1999/25/EC te 646/2000/EC i 647/2000/EC). Ovaj program je donesen za period 1998-2002 godina. Direktive donesene na bazi realizacije programa su: 2001/77/EC proizvodnja energije iz obnovljivih izvora, 2002/91/EC energetska efikasnost u stanogradnji, 2003/30/EC energija iz bio goriva. iz Izvještaja Ognjena Markovića

32. EU – korištenje energije Odluka Evropskog parlamenta br. 1230/2003/EC od 2002 godine o višegodišnjem programu (2003-2006) «Inteligentna Energija - Evropa» kojim se stimuliše razvoj u oblastima energetske efikasnosti, novih tehnologija za proizvodnju energije (uključujući i transport) te definisanje mjera za praćenje uticaja rezultata programa na postavljene ciljeve kao i izrada odgovarajuće legislative i regulative. iz Izvještaja Ognjena Markovića

33. BiH – Proizvodnja energije Elektroenergetski Sektor: Gasni Sektor: Sektor Uglja: Energetska strategija BiH: Formirati/Ojačati/Reorganizovati odgovarajuću instituciju na nivou BiH koja ce biti nadležna za pripremu i sprovođenje reformi energetskog sektora i za realizaciju toga imati odgovarajuće mehanizme i kadrovsku kapacitiranost. iz Izvještaja Ognjena Markovića

34. KOMENTAR • obrađena energetika, a ne energija • u BiH je problem energijske • efikasnosti u sferi potrošnje, a ne • korištenja energije

35. K R A J