BULUT BİLİŞİM: Türkiye İçin Fırsatlar

1. BULUT BİLİŞİM: Türkiye İçin Fırsatlar Yakup KORKMAZ Araştırmacı Bilişim Sistemleri Güvenliği Bölümü TÜBİTAK – UEKAE

2. Gündem • Bulut nedir? • Bulut bilişim nedir? • Hizmet modelleri • Kurulum modelleri • Faydalar • Riskler • Dünyadaki durum • Türkiye’deki durum • Türkiye için fırsatlar • Sonuç Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

3. Bulut nedir - I • Ağ topolojisinde bulut = internet, • İnternet altyapı ve ortamının detayından soyutlar Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

4. Bulut nedir – II • Bulut bilişimde ise bulut; • veri merkezindeki donanım ve yazılım altyapısını soyutlar Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

5. Bulut nedir - III Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

6. Bulut bilişim nedir - I Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

7. Bulut bilişim nedir – II • Bulut bilişime gelen süreçte kullanılan teknolojiler: Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

8. Bulut bilişim nedir - III • Google Trends, Google’da yapılan arama ve haberlere göre trendi gösterir. • Super Computer (kırmızı), Cloud Computing (mavi) • Grid Computing (kırmızı), Cloud Computing(mavi) Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

9. Bulut bilişim nedir - IV • Bulut bilişimin tanımı – NIST (ABD Ulusal Standartlar ve Teknoloji Enstitüsü) • “Bulut bilişim, düşük yönetim çabası veya servis sağlayıcı etkileşimi ile, hızlı alınıp salıverilebilen ayarlanabilir bilişim kaynaklarının paylaşılır havuzuna, istendiğinde ve uygun bir şekilde ağ erişimi sağlayan bir modeldir.” Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

10. Bulut bilişim nedir - V Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

11. Bulut bilişim nedir - VI • Temel özellikleri; • İstendiğinde self servis • Geniş ağ erişimi • Konumdan bağımsız kaynak havuzu • Hızlı esneklik • Ölçülen hizmet Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

12. Hizmet modelleri - I • Bir Servis olarak Yazılım (SaaS) • Bir Servis olarak Platform (PaaS) • Bir Servis olarak Altyapı (IaaS) Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

13. Hizmet modelleri - II Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

14. Kurulum modelleri - I • Genel bulut (public cloud) • Özel bulut (private cloud) • Ortaklık bulutu (community cloud) • Karma bulut (hybrid cloud) Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

15. Kurulum modelleri - II Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

16. Faydalar - I • Sınırsız esneklik • En yüksek duruma göre değil, ortalama duruma göre kaynak ayırma • Yoğunluk arttığında, otomatik olarak kaynak ayırma • %5 - %20 -> Veri merkezi ortalama kaynak kullanımı • Örnek durum; • Animoto, 3 günde artan talep sonucu 50 sunucudan 3500’e ulaştı. Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

17. Faydalar - II • Maliyeti düşürme • Büyük ölçekteki veri merkezi orta büyüklüktekine göre maliyeti 5-7 kat arası düşürebilmektedir. *Hamilton, J., Internet-Scale Service Efficiency (LADIS) Workshop , Eylül 2008. • Genel maliyetin 1/3’ünü oluşturan elektrik maliyetinin ucuz olduğu yerlerde veri merkezi işletimi (Bölgeler arası elektrik ücret farkı ABD’de ~6 kat) Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

18. Faydalar - III • Geliştirilmiş birlikte çalışma • Daha iyi güvenilirlik ve güvenlik • Taşınabilirlik • Yönetim kolaylığı • Gerektiğinde büyük işlem gücü • Daha basit cihazlar Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

19. Riskler • Fırsat = Risk • Risklerin önem ve derecesi kurumların; • Faaliyet alanına, • İç yapılarına ve ilişkide olduklarına, • Hizmet sağlayıcı ile kurduğu güven ilişkisine, • Özel şartlarına göre değişir. Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

20. Riskler 1 - 3 1. Hizmet devamlılığı ve kullanırlılığı 2. Veri güvenliği ve gizliliği 3. Veri denetlenebilirliği, uyumluluğu ve yasal düzenlemeler Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

21. Risk 3,5 • Bulutun yağmur olarak yağma riski Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

22. Riskler 4 - 7 4. Hizmet sağlayıcı bağımlılığı ve veri kilitlenmesi 5. Yönetim arayüzü ve uzaktan erişim 6. Bant genişliği ve veri transferi 7. Yazılım lisanslama Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

23. Dünyadaki durum – I • Gelecek tahminleri; • 2013 yılına gelindiğinde 150 milyar $ bulut bilişim hizmet sektörü büyüklüğü (Gartner) • 2009 yılı bulut hizmet büyüklüğü 17.4 milyardan 2013 yılında 44.2 milyar $’a ulaşılacak (IDC) • 2012 yılında, en büyük 1000 şirketin %80’i SoY kullanıyor olacak (Gartner) • 2012 yılında, en büyük 1000 şirketin %30’u bulut altyapısı kullanıyor olacak (Gartner) Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

24. Dünyadaki durum - II • ABD federal bulut bilişim servisleri sitesi : Apps.gov Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

25. Dünyadaki durum - III • ABD Ulusal Güvenlik Ajansı (NSA), istihbarat toplama sistemi için bulut bilişime geçiyor. • Ayrıca bulut üzerinde yeni senaryolar ve güvenlik tehditleri üzerinde çalışacak. Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

26. Türkiye’deki durum - I • Kamu kurumlarında yapılan güvenlik testlerinden seçilen bazı açıklıklar; (Bilgi işlem merkezlerindeki sunucular üzerinde) • Güvenlik Yama ve Servis Paket Eksikliği • Yetkili/Yönetici Hesaplarının Yetersiz Korunması ve Yönetilmesi • Gereksiz Servislerin Çalışması • DOS Saldırılarına Karşı Korunmasız Olması • Gereksiz Programların Bulunması Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

27. Türkiye’deki durum - II Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

28. Türkiye’deki durum - III • Bulut bilişime geçiş ile; (güvenlik perspektifinde) • Tüm kamu kurumları için merkezi tek bir noktadan güvenlik sıkılaştırmalarının ve açıklıkların takibinin yapılabilmesi • Özdeş sanal sunucular/uygulamalar kullanılması sebebiyle, güvenlik planlama ve uygulama kolaylığı • Güvenlik alanında uzman personel çalıştırılabilmesi • Sistem yöneticisi çok daha fazla sunucu yönetebildiği için, daha az ama daha kalifiye personel çalıştırılabilmesi Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

29. Türkiye için Fırsatlar - I • Kamu Kurumlarına özel bulut bilişim alt yapısı kurulması • Bütün kamu kurumlarının hizmet aldığı bir bulut bilişim altyapısı veya • Maliye, turizm, hukuk gibi benzer faaliyetler alanlarına sahip kurumların kendi aralarında kurduğu ve paylaşılır bulut altyapısı (federated cloud) Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

30. Türkiye için Fırsatlar - II • Bulut bilişime geçiş ile birlikte kurumların; • Güvenliği arttırılmış ve uzman personel tarafından izlenebilen bir teknik altyapı, • Maliyet tasarrufu, • Kaynakların verimli kullanımı, • Yüksek esneklik ile kaynakların ihtiyacı olan kuruma, istenilen anda kullandırılabilmesi, • Her zaman aynı performansta hizmet verebilme, imkanlarına kavuşturulması mümkün olabilir. Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

31. Sonuç • Bulut bilişim hizmetleri, dünyada giderek daha çok sayıda özel ve kamu kurumları tarafından kullanılmaktadır. • Ülkemiz kamu kurumları için bulut bilişime geçişte; başta arttırılmış güvenlik olmak üzere, esneklik, maliyet tasarrufu, performans artışı ve kaynakların verimli kullanılması gibi önemli fırsatlar ve kazanımlar bulunmaktadır. Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE

32. Sorular • TEŞEKKÜRLER ykorkmaz@uekae.tubitak.gov.tr 0312 427 73 66 - 202