130 likes | 345 Views
Evropa polovinom 19.veka. Revolucije nakon Napoleonovih ratova. Novi evropski poredak, nakon Napoleonovih ratova, uspostavljen je na Bečkom kongresu 1814-1815 Osnove tog poretka bile su feudalni poredak i apsolutizam vladara Za očuvanje tog poretka bila je zadužena Sveta alijansa
E N D
Revolucije nakon Napoleonovih ratova • Novi evropski poredak, nakon Napoleonovih ratova, uspostavljen je na Bečkom kongresu 1814-1815 • Osnove tog poretka bile su feudalni poredak i apsolutizam vladara • Za očuvanje tog poretka bila je zadužena Sveta alijansa • Julska revolucija u Francuskoj 1830.god. označila je kraj evropskog poretka, uspostavljenog Bečkim kongresom • Ta revolucija označila je kraj dinastije Burbona, na vlast je doveden kralj Luj Filip Orleanski
Velike sile su priznale revolucionarnu promenu u Francuskoj, čime je okončana i epoha Svete alijanse • Revolucionarno raspoloženje se iz Francuske proširilo i na Belgiju, koja je 1830.god. proglasila nezavisnost od Nizozemske • Iste godine izbio je i veliki ustanak u Poljskoj protiv ruske vlasti, ali je bio ugušen
Revolucije u Evropi 1848-1849 • Revolucijama 1848-49. završava se period gradjanskih revolucija, koje su započele Ratom za nezavisnost SAD 1776.god. • Uzroci revolucija bili su višestruki: • Zahtevi za sprovodjenjem liberalnih reformi (vlast se gotovo isključivo nalazila u rukama plemstva i bogatog gradjanstva) • Poboljšanje socijalnog položaja siromašnih • Nerešeno nacionalno pitanje (otvorena pitanja ujedinjenja Nemačke i Italije; kao i problemi u višenacionalnom Austrijskom carstvu) • Od velikih sila jedino je Britanija izbegla revolucionarne potrese, jer je ona već sprovela odredjene političke i socijalne reforme
U Francuskoj je opozicija zahtevala veće političke slobode, a siromašni poboljšanje svog položaja • Kralj Luj Filip je abdicirao, a proglašena je tzv.”Druga republika” • Pobuna radnika dovela je do donošenja ustava, koji je davao velika ovlašćenja predsedniku • Za predsednika je izabran Luj Napoleon, rodjak Napoleona Bonaparte • On je sproveo državni udar i 1852.god. proglasio se za cara Napoleona III, čime je u Francuskoj uspostavljeno Drugo carstvo (1852-1870)
Nemačka je nakon Bečkog kongresa bila podeljena na 38 država, formiran je Nemački savez, u kojem su se za prevlast borile Austrija i Pruska • 1834.god. na inicijativu Pruske formiran je Nemački carinski savez, kojim je stvoreno jedinstveno tržište, ali je iz njega bila isključena Austrija, što je za nju bio i ekonomski i politički udarac • Pod uticajem zbivanja u Francuskoj u mnogim nemačkim državama izbili su nemiri, koji su umireni pristajanjem vladara na donošenje ustava
Liberalno gradjanstvo je zahtevalo slobodu štampe, političkog udruživanja a seljaci ukidanje feudalizma • Istovremeno su sve glasniji bili zahtevi i za ujedinjenjem Nemačke • 1848.god. u Frankfurtu se okupio Svenemački kongres, ideja je bila da se stvori federalno carstvo, bez Austrije • Kruna je bila ponudjena pruskom kralju, ali je on tu krunu odbio i angažovao je prusku vojsku, koja je ugušila pobune po nemačkim gradovima
Italija je nakon Bečkog kongresa ostala razjedinjena • Bogate oblasti severne Italije i Venecija bile su pod vlašću Habsburga, u većini ostalih država vladale su strane dinastije (Burboni u Napuljskoj kraljevini) • Jedino je u Pijemontu (Sardinijska kraljevina) vladala domaća dinastija (Savojska dinastija) • Revolucionari su zahtevali donošenje ustava, u Veneciji i Milanu su proglašene republike • Pijemontski kralj je pokušao da situaciju iskoristi za ujedinjenje Italije, pa je pokrenuo rat protiv Austrije
Medjutim, austrijska vojska je porazila Pijemont, tako da je taj pokušaj ujedinjenja doživeo neuspeh • Poslednji revolucionarni pokušaj desio se u Rimu 1849.god., kada je proglašena Rimska republika na čelu sa revolucionarom Djuzepeom Macinijem, ali je intervencijom austrijske i francuske vojske ugušena revolucija
Habsburška monarhija bila je višenacionalna država u kojoj su različite nacije imale nejednak status • Centralizacija države i apsolutizam Habsburga izazivao je nezadovoljstvo Madjara, Slovena i Italijana • Za sprovodjenje apsolutističke politike bio je zadužen kancelar Klemens Meternih • Meternih se plašio nacionalnih težnji madjarskog plemstva, kao i panslavizma (ideja o kulturnom i političkom jedinstvu Slovena, ideja popularna u Rusiji, gde se verovalo da to jedinstvo treba ostvariti pod vodjstvom Rusije)
Revolucija je izbila u Beču, Pragu i Budimpešti • Revolucionari su zahtevali ukidanje apsolutizma i feudalnih odnosa, kao i liberalne reforme i donošenje ustava • Madjarsku revoluciju je vodilo plemstvo na čelu sa Lajošem Košutom, jer je gradjanstvo bilo slabo razvijeno • Medjutim, Madjari nisu bili spremni da priznaju autonomiju Slovenima, koji su se zato okrenuli saradnji sa bečkim dvorom • Austrija je ugušila madjarsku revoluciju uz pomoć ruske vojske, koja je 1849.god. porazila Madjare kod Vilagoša