TED DANIŞMANLIK

1. TED DANIŞMANLIK (ÇÖZÜM KAPINIZ)

2. ÇEK VE SENET DÜZENLEMELERİ

3. AMAÇ Günümüz ekonomik şartlarında bazen bazı müşterilerimiz , bayilerimiz ticari veya ticari olamayan sebeplerle düzenledikleri çek veya senetleri gününde ödeyememektedirler. Bu itibarla da tahsilat safahatında hukuki takibe kadar varan bir süreç işlemektedir.

4. İşte bu süreç içerisinde çek veya senetlerin düzenlenmesinden kaynaklanan bazı sebeplerle hak kaybına uğradığımız hepimizin bilgileri dahilindedir. • Nelere dikkat edersek bu hak kayıplarımızı ortadan kaldırırız veya en aza indiririz sorusu Bu sohbetimizin amacını oluşturmaktadır.

5. ÇEKLER • Türk Ticaret Kanununun 692. maddesi çekte bulunması zorunlu olan unsurları şu şekilde sıralamıştır

6. Çek kelimesini ,ve eğer ÇEK Türkçe dışında bir dille yazılmış ise o dilde “Çek” karşılığı olarak kullanılan kelimeyi • Kayıtsız şartsız bir bedelin ödenmesi için havaleyi • Ödeyecek kimsenin < Muhatap(Banka)> nın ad ve soyadını; Uygulamada muhatap banka olduğundan banka isim ve adresi yazılır. • Ödeme yerini; ( Muhatap bankanın hesabın bulunduğu şubesinin bulunduğu yer ödeme yeridir) • Keşide yeri ve tarihini • Çeki keşide edenin imzası; ( Keşide eden şirket ise şirket kaşesi ile birlikte imza sirkülerine göre şirketi temsile yetkisi olanların imzaları) • T.T.K.nun 693. maddesinde yukarıdaki unsurlardan herhangi birisini ihtiva etmemesi durumunda bu belgenin ÇEK sayılmayacağı hükme bağlanmıştır.

7. Ticari teamüllerden gelen bazı prensipler

8. Çekteki imzanın keşide edene ait olup olmadığının araştırılması • Çek, keşide eden tarafından değil de ciranta tarafından bize ulaşıyor ise ciro edenin adını, soyadını ve imzasını taşıması .Ki ; bunun “……… emrine ödeyiniz” ifadesinin altında olmasına ve bize gelene kadarki ciro silsilesinin düzgün olmasına • Üzerinde silinti-kazıntı ve tahrifat bulunmamasına.Ki bu hususta T.C.Merkez Bankası yayınladığı genelgede 30.06.1992 tarihinden beri silintili ve kazıntılı çeklerin kesinlikle kabul edilmemesini öngörmüştür.

9. Bedelin ifadesinde rakam ve yazı ile belirtilen tutarın aynı olmasına • Çeki keşide edenin adı, soyadı, unvanı, banka şubesi ve hesap numarasının açık ve okunur durumda olmasına • Türk lirası ile açılan bir mevduat hesabına ait çek üzerine döviz cinsinden bir bedelin yazılmamasına; yazılmış ise kabul edilmemesine

10. Farklı renkte kalemle yazılı olmamasına • Olmayan bir tarih yazılı çeklerin alınmamasına ( Böyle bir tarih varsa çek geçersiz olacaktır) • Keşide yeri kısmında kısaltılmış ifade olmamasına • TİTİZLİKLE DİKKAT EDİLMELİDİR

11. ÇEKLERİN İBRAZ SÜRELERİ BAKIMINDAN • T.T.K.nun 708. maddesine göre bir çek; keşide edildiği yerde ödenecek ise en geç on gün • Başka bir yerde ödenecek ise bir ay içerisinde • Başka memlekette olup aynı kıtada ise bir ay içerisinde • Başka bir kıtadaki memlekette ise üç ay içerisinde ibraz edilmesi gerektiğinden • Alınan çeklerin üzerinde yazılı tarihin bu sürelere uygun olması icap etmektedir. • Özellikle ciro yoluyla alınan çeklerde görülen bu durumlarda keşide tarihi ile çekin ilgilerce alındığı gün arasında süre aşımı var ise bu tür çeklerin alınmaması gerekir. • Çeklerde keşide yeri olarak şirketlerimizin merkez,bölge veya temsilciliklerinin bulundukları yerin yazdırılmasına gayret gösterilmesinde fayda görmekteyiz.

12. SENETLER (BONOLAR) • Türk Ticaret kanunu yönünden • Değerli Kağıtlar Kanunu yönünden • Damga vergisi Kanunu yönünden

13. T.T.K.nun 688. maddesinde zorunlu şekil şartları şu şekilde belirlenmiştir • Senet metninde < Bono> veya <Emre Muharrer Senet> ibaresini • Kayıtsız ve şartsız belirli bir bedeli ödeme vaadini • Vadeyi • Ödeme yerini • Kime veya kimin emrine ödenecek ise onun ad ve soyadını, hükmi şahıs ise Ticaret unvanını (………..A.Ş.)gibi • Senedin tanzim edildiği gün ve yeri • Senedi tanzim edenin adı soyadı, imzası ve adresinin doğru ve okunaklı bulunmasını ( Tanzim eden şirket ise kaşe ve temsile yetkililerin imzasını) • Bu unsurların bulunmaması halinde belgenin Bono veya Emre Muharrer Senet sayılmayacağı yine T.T.K 689 maddesi gereğidir.

14. Değerli Kağıtlar Kanunu yönünden • 01.01.2005 Tarihinden itibaren Bono veya Emre Muharrer Senetler Değerli Kağıtlar Kanunu kapsamından çıkartılmıştır.

15. Damga Vergisi Yönünden • 07.08.2003 Tarihinden itibaren Bono veya Emre Muharrer Senetler Damga Vergisi kapsamından çıkartılmıştır.

16. Ticari teamüller ve diğer bazı kanunlar yönünden dikkate alınması gerekli hususlar • İhtilaf halinde yetkili yer mahkemesi olarak firmamızın işlemlerinin en seri şekilde takibinin yapılabileceği Mahkeme ve İcra Dairelerinin yetkili olduğunun yazılmasına • T.T.K gereği sayılan unsurların eksiksiz olmasına • Senet üzerinde silinti-kazıntı ve tahrifat bulunmamasına • Farklı renkte kalem kullanılmamasına • Senet firmamız adına tanzim edilmemiş, fakat bir ciranta tarafından ciro ediliyorsa 1)Hükmi Şahıs ise şirket kaşesi üzerinde yetkili olanların imzasını taşımalıdır. 2)Gerçek Şahıs ise; Bizzat ciro eden tarafından adı, soyadı ve adresi okunaklı ve tam olarak yazılıp imza edilmelidir. • Şayet senetler döviz cinsinden tanzim ediliyor ise bahse konu döviz cinsi tam ve açık olarak yazılmalıdır. • Kısaltma veya rumuzlar kullanılmamalıdır.Tatbikatta kullanılan matbu senetlerde bulunan Türk Lirası ibaresi karalanmadan çizilmeli ve bu çizim keşideci tarafından paraflanmalıdır.

17. Diğer Hususlar • Müşterilerden veya bayilerden gerek çek gerekse senet alırken satış yaptığımız ve faturayı kestiğimiz firma ile (Özellikle hükmi Şahıslarda) kanun önünde hiçbir bağı bulunmayan şahıs veya firmaların, doğrudan doğruya firmamız adına düzenledikleri çek veya senetlerin alındığı da gözlenmektedir. • Bu tür muameleler ilerideki günlerde tahsilat açısından yasal yollara gidilmesinde büyük sakıncalar oluşturmaktadır.Bu itibarla alınacak çek veya senetler, bizzat satış yapılan ile belge üzerinde bağlantı kurulacak şekilde tanzim ettirilmelidir. • Senedin düzenlendiği tarih mutlaka yazılmalıdır.Aksi takdirde noterlerin böyle senetlere protesto çekmedikleri ve mahkemelerde davanın düşmesine sebep olduğu önemle bilinmelidir. • Döviz cinsinden tanzim edilen çeklerin, ait olduğu hesap numaralarının aynı döviz cinsinden açılmış olan hesaplara ait olup olmadığı araştırılmalıdır.Nasıl ki TL. hesaplara ait çeklere döviz cinsinden bedel yazılamaz ise amerikan doları olarak açılmış bir hesaba ait döviz çekine euro cinsinden rakam ve ifade yazılamaz.

18. Zorda kalınmadıkça < Hamiline > yazılı çekler alınmamalıdır.Ciro edilmek suretiyle gelebilen bu tür çeklerin arkasına (……….Emrine Ödeyiniz) ifadesi yazılarak ciranta tarafından imzalanması sağlanmalıdır.Bu sağlanamıyor ise böyle çekler kabul edilmemelidir.

19. Müşteriden alınan çek, senet veya nakde karşılık tanzim edilen Makbuz, Çek-Senet Alındı Makbuzu veya Hesap Kapatma Bordrosu gibi evraklara çek, senet veya nakit miktarının teyidi mahiyetinde müşteriden imza alınması gerekli olup; Bu husus ileriki dönemlerde mahkemeler nezdinde müşterinin “Bu çek veya senetleri ben düzenlemedim,benim rızam hilafına düzenlenmiştir” iddialarını önlemek açısından büyük önem arz etmektedir.

20. SAYGILARIMIZLATED DANIŞMANLIK LTD. ŞTİ.17.11.2007