GAZİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

1. GAZİ ÜNİVERSİTESİFEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ Abdulkadir GÜLLÜ1, Adem TATAROĞLU2, Şeref SAĞIROĞLU3 1GÜ, Teknoloji Fakültesi, İmalat Mühendisliği Bölümü agullu@gazi.edu.tr 2GÜ, Fen Fakültesi, Fizik Bölümü ademt@gazi.edu.tr 3GÜ, Mühendislik Fakültesi, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü ss@gazi.edu.tr

2. LİSANSÜSTÜ EĞİTİMDE BAŞARI ODAKLI YAKLAŞIMLAR Lisansüstü eğitim; akademik gelişimi taçlandıran, bilimsel araştırma yöntemleri temelinde bilgilere erişerek, onları değerlendirme ve yorumlama yeteneği kazandıran, kişilerin bir dalda uzmanlaşmasını hedefleyen bir süreçtir. Yüzyıllardır bu hedeflere erişmek için pek çok metot geliştirilmiş, uygulanmış, bunların çıktıları değerlendirilmiş ve karşılaşılan olumsuzluklar giderilmeye çalışılmıştır.

3. LİSANSÜSTÜ EĞİTİMDE BAŞARI ODAKLI YAKLAŞIMLAR Geliştirilen çok sayıda çözüm metoduna ve teknolojik ilerlemeye rağmen, sürekli gelişen dünyamızda her zaman öğrenmeyi gerektiren yeni yaklaşımlara ve teknolojilere ihtiyaç duyulmaktadır. Bu alanda çözüm üretmesi gereken kurumların başında da enstitüler gelmektedir.

4. LİSANSÜSTÜ EĞİTİMDE BAŞARI ODAKLI YAKLAŞIMLAR Enstitüler; gerek verdiği hizmetler gerekse eğitim-öğretim faaliyetleri çerçevesinde sunduğu çözümler ile bu gelişmelerin önünü açarak yeni teknolojilerin, fikirlerin, teorilerin, uygulamaların hayata geçirilmesini sağlayan, bunu insanlığın hizmetine sunan en önemli kurumlardır. 1983 yılında öğrenci kabulüyle hizmete başlamış olan Gazi Üniversitesi FBE bu amaçlara somut katkılarda bulunan, üniversitemizin ilk, ülkemizin de en eski enstitülerinin içindedir. Enstitümüz yüksek bir bilinçle, milletimiz ve ülkemizin ihtiyaç ve çıkarları başta olmak üzere, bilim dünyasına katkılar sağlamak amacıyla faaliyetlerine devam etmektedir.

5. AKTİF ÖĞRENCİ SAYILARIMIZ • 34 Anabilim Dalında Eğitim-Öğretime devam eden Enstitümüz; Nisan 2014 sonu itibariyle, 2769’u Yüksek Lisans, 1366’sı Doktora progra-mında kayıtlı olmak üzere toplam 4135 öğrenciye lisansüstü eğitim vermek-tedir.

6. ANABİLİM DALLARINA GÖRE AKTİF ÖĞRENCİ SAYILARI

7. MEZUN ÖĞRENCİ SAYILARIMIZ • Enstitümüz bugüne kadar 6713’ü Yüksek Lisans, 1379’u Doktora ve 51’i Sanatta Yeterlik öğrencisi olmak üzere toplam 8143 mezun vermiştir.

8. ANABİLİM DALLARINA GÖRE MEZUN ÖĞRENCİ SAYILARI

9. EĞİTİM-ÖĞRETİM KADROMUZ Fen Bilimleri Enstitüsüne bağlı anabilim dallarında 245 Profesör, 176 Doçent, 122 Yrd.Doçent ve 51 Dr. Öğretim Görevlisinin oluşturduğu toplam 594 kişilik güçlü bir eğitim-öğretim kadrosu her geçen gün daha iyi, daha nitelikli çalışmalara imza atmakta ve Gazi Üniversitesini daha ileriye taşımak için çalışmaktadır.

10. YÖNETİM ANLAYIŞIMIZ • Göreve başlarken ekibimiz; Bilimsellik Adillik Objektiflik Şeffaflık ilkelerini yönetim felsefesi olarak esas almıştır. • Enstitümüzde Kurumsal imaj çalışması yapılmış ve faaliyetler 6 ana başlık altında toplanarak sürdürülmektedir.

11. ENTİTÜMÜZDE YAPILAN FAALİYETLER • Görsel faaliyetler • Sosyal faaliyetler • Teknik düzenlemeler • Akademik çalışmalar • Bilimsel toplantılar • Diğer faaliyetler

12. 1- GÖRSEL FAALİYETLER • Kurumsal web sayfamızın bilgileri güncellenmiştir. Web sayfasının dünyaya açılan İngilizce tarafı tamamlanmıştır. 

13. 1- GÖRSEL FAALİYETLER • Elektronik ortamları kullanmak, hizmetlerimizi hızlandırmak, öğrencilerimizle daha hızlı iletişim kurmak, etkinliklerimizi duyurmak ve öğrencilerimize hızlı bildirimler yapabilmek veya alabilmek için Facebook ve Twitter grupları oluşturulmuştur. Bu ortamlar üzerinden öğrencilerimize daha iyi/hızlı hizmet verilmeye başlanmıştır. Gmail’den Fen Bilimleri Enstitüsü adına grup oluşturularak mail atılmaktadır (gufben@gmail.com).

14. 1- GÖRSEL FAALİYETLER

15. 1- GÖRSEL FAALİYETLER • Enstitüye gelen öğrenciler bekleme salonunda otururken, kapalı devre bir ekrandan, güncel duyuruları, işleyiş bakımından kendilerine yardımcı olabilecek kısa bilgileri, enstitünün katıldığı her türlü bilimsel ve sosyal faaliyetleri görüntü olarak takip edebilmektedir.

16. 2- SOSYAL FAALİYETLER • Enstitümüzde iş dağılımının adil, çalışanların motivasyonunun yüksek ve ortamın huzurlu olması için çalışmalar yapılmış, tüm personel ile bireysel olarak görüşülmüş, problemler, istekler ve beklentiler belirlenerek katılımcı bir yönetim anlayışı uygulamaya alınmıştır.

17. 2- SOSYAL FAALİYETLER • Çalışan ve üstün başarı gösteren personele teşekkür belgeleri verilmiş ve ayın en başarılı personeli seçilmeye başlanmıştır. Personelin, gelecekte uygulamaya konulacak projeleri destekleyebilme-lerine altyapı hazırlamak amacıyla ihtiyaç duyulacak alanlarda bilgi birikimlerini ve deneyimlerini arttırmaya yönelik olarak eğitim çalışmaları yürütülmektedir.

18. 2- SOSYAL FAALİYETLER • Zaman zaman personelle birlikte kahvaltılar düzenlenmekte, • Kaynaşma amaçlı kültürel geziler organize edilmekte, • Dumansız enstitü projesi ile sigara içen personelin sigarayı bırakması ve daha sağlıklı olması için destek verilmekte, • Doğum günlerinde kitap hediyesi ile kitap okumaya teşvik edilmekte, • Düğün, sünnet, hastalık vb. durumlarda gerekli dayanışma ve yardımlaşmalar yapılmaktadır.

19. 3- TEKNİK DÜZENLEMELER • Enstitümüz “Elektronik Belge Yönetim Sistemine" (EBYS) geçmek için pilot birimlerden birisi seçilmiş, birim çalışanları eğitilmiş ve sorunsuz olarak uygulamaya geçilmiştir. Bu sistem sayesinde tüm ya-zışmalar elektronik ortamda yapılmaktadır.

20. 3- TEKNİK DÜZENLEMELER • Enstitü kurullarında sıfır evrak yaklaşımı benimsenmiş ve 2013 yılından itibaren enstitü kurul toplantıları tamamen elektronik ortamlarda yapılmaya başlanmıştır.

21. 3- TEKNİK DÜZENLEMELER • Yönetim kurulu toplantı tutanak formatı yenilen-miştir. 2013 yılından itibaren tüm yönetim kurulu kararları, şeffaf ve hesap verebilir, adalet ile hareket eden ve kural-lara göre yöneten yöne-tim anlayışı gereği FBE web sayfamızda ilan edilmeye başlanmıştır.

22. 3- TEKNİK DÜZENLEMELER • Enstitümüze kayıtlı öğrencilerin kullandıkları formlar yeni bir sistem haline getirilerek web sitesine yüklenmiştir. Bu süreçte form sayısı azaltılmış ve bu formlar PDF formatında hazırla-narak bilgisayar ortamında kolaylıkla doldurulacak hale getirilmiştir. Bu formlar Üniversi-tedeki diğer enstitülerde örnek alınarak kullanılmaya başlan-mıştır.

23. 3- TEKNİK DÜZENLEMELER • Enstitü yönetimi tarafından alınan karar ile yapılan lisansüstü tezlerde; Bronz (Tezsiz Yüksek Lisans) Gümüş (Tezli Yüksek Lisans) Altın (Doktora) tez uygulaması başlatılmıştır. Güncelliğini yitiren lisansüstü tez kapakları yeni bir tasarımla değiştirilmiştir.

24. 3- TEKNİK DÜZENLEMELER • Türkiye'de tez kapaklarında ilk kez KAREKOD uygulaması başlatılmış ve 2013 yılı başından itibaren bu uygulama devam etmektedir. Tezin arka kapağına yerleştirilen karekod ile tezin konusu, yapıldığı anabilim dalı, hazırlama yılı, tez danışmanı gibi ayrıntıların Android uygulamalı telefonlar ile dijital ortamda takip edilebilmesi sağlanmıştır. Bu çalışmamız tüm enstitülere örnek teşkil etmiş ve diğer enstitülerde de kullanılmaya başlanmıştır.

25. 3- TEKNİK DÜZENLEMELER

26. 3- TEKNİK DÜZENLEMELER • FBE’de 1986–2013 yılları arasında yapılmış olan tezler elektronik ortama taşınarak elektronik tez arşivi oluşturulmuştur. Tezler tür, yıl, bölüm, yazar adı, yayın adı, danışman adı ve anahtar kelime gibi kriterlere göre detaylı olarak taranabilmektedir. Bu sayede; yapılan tüm tezler, bilim insanlarının, araştırmacıların ve ülkemiz kurumlarının hizmetine web ortamında açılmıştır. Bundan sonraki süreçte; tezlerimizin kontrolü, karşılaştırılması, yeni tez önerilerinde bu ortamdan faydalanılması, tekrarlardan kaçınılması ve tez öğrencilerinin bu kaynakları kullanmaları amaçlanmıştır. Bu tezlere kolay erişim ve sorgulama için fbetezbankasi.gazi.edu.tr/ hayata geçirilmiştir.

27. 3- TEKNİK DÜZENLEMELER

28. 3- TEKNİK DÜZENLEMELER • Danışman belirlemede akademik performans, akademik kariyer, öğrenci ve öğretim üyesi isteği gibi kriterlerin dikkate alınması sağlanmıştır. • Öğretim üyeleri üzerindeki danışmanlıklar izlenmiş, pasif durumda olan öğrenciler ABD Başkanlıklarına otomatik olarak aktarılmaya başlanmıştır.

29. 3- TEKNİK DÜZENLEMELER • Enstitümüze sunulan tezlerde; imla kurallarında, noktalama işaretlerinde, kısaltmalarda, kelimelerde yazım hataları yapıldığı görülmüş ve yazım hatalarının çoğunun kullanılan yazım programlarından kaynaklandığı anlaşılmıştır. Bu tür yanlışlıkları en aza indirmek için TDK’nın yazım kılavuzu ve sözlüğü esas alınmaya başlanılmış, düzeltmelerin bilgisayar programında otomatik olarak yapılabilmesi için çalışmalar yapılmış, öğrencilerin bunu nasıl yapacaklarını anlatan bir video dokümanı hazırlanmıştır.

30. 3- TEKNİK DÜZENLEMELER • FBE web sayfasında "Sıkça Sorulan Sorular" bölümü açılarak, karşılaşılan sorunlar soru-cevap şeklinde hazırlanmış ve öğrencilerin hizmetine sunulmuştur.

31. 3- TEKNİK DÜZENLEMELER • 20 yurt dışı ve 20 yurt içi üniversitenin Tez Yazım Kılavuzu incelenmiş ve enstitümüzün katkısı ile yeni bir "Tez Yazım Kılavuzu" hazırlanmıştır. 25 Mart 2014 tarihli Senato kararıyla tüm enstitülerde ortak tez yazım kılavuzu olarak kabul edilmiştir. Özet olarak: • Birimlerde Uluslar arası standartlara geçilmiş, • Kaynak göstermede düzenlemeler yapılmış, • Yazım alanları büyütülmüş, • Arkalı önlü sayfa kullanımına geçilerek çevreci bir yaklaşım ortaya konmuştur.

32. 3- TEKNİK DÜZENLEMELER • Yüksek lisans ve doktora için Türkçe ve İngilizce bir arada diploma taslak çalışmaları yapılmış ve bu taslak çalışmalar Rektörlüğümüzün görüşüne sunulmuştur.

33. 3- TEKNİK DÜZENLEMELER • Akademik yayınlarla ilgili intihali engelleme konusunun öneminden hareketle, TÜBİTAK ULAKBİM tarafından sağlanan ve doğrudan akademik yayınların değerlendirilmesi ile ilgili iThenticate İntihal Engelleme Programı tüm öğretim üyelerine açılmış ve FBE’de savunmaya girecek tezlerin kontrolünde bu program ile kontrol zorunlu hale getirilmiştir.

34. 3- TEKNİK DÜZENLEMELER Lisansüstü Yönetmelikte yapılan düzenlemelerle; • Bölüm birincileri için ek kontenjan konulmuştur. • Uluslar arası, AB ya da ulusal Stratejik projelerde çalışanlar için sınavsız lisansüstü çalışmaya başlama kolaylığı getirilmiştir. • Teknolojik ve görsel iletişim araçlarından yararlanılarak şehir dışı ya da ülke dışından jürilere katılma imkanı sağlanmıştır. • Tez savunma sınavına girebilmek için ulusal ya da uluslararası indekslerde taranan yayın yapma şartı getirilmiştir.

35. 4- AKADEMİK ÇALIŞMALAR • 1988 yılından başlayarak kesintisiz olarak şimdiye kadar yayın hayatını sürdüren ve ulusal ve uluslararası (Scopus, EI ve EBSCO) indekslerde taranan Fen Bilimleri Dergisi’nin SCI tarafından taranması için çalışmalar yapılmıştır. 2013 yılından itibaren Fen Bilimleri Dergisi aynı isim ile yayın hayatına devam ederken, bu dergiye ilave olarak alan daraltılması yapılan 3 yeni dergi eklenmiş ve tamamen elektronik ortamda yayımlanmaya başlanmıştır.

36. 4- AKADEMİK ÇALIŞMALAR

37. 4- AKADEMİK ÇALIŞMALAR • Enstitü olarak, üniversitemiz ve ülkemiz için faydalı olacak projeler geliştirilmiştir. Örneğin, Üniversite Açık Kaynak ve Elektronik Dergiler Koordinatörlüğü oluşturularak üniversitemizin 24 dergisinin altyapılarının elektronik ortama dönüştürülmesi için çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışmanın TÜBİTAK ULAKBİM Dergi Park projesinde örnek alınarak uygulanması bizleri sevindirmiştir.

38. 4- AKADEMİK ÇALIŞMALAR • 01 Ocak 2010 ve 31 Aralık 2012 tarihleri arasında FBE’de yapılan Tezleri teşvik etmek ve ödüllendirmek amacıyla “Sanayi ve Teknoloji Tezleri Yarışması” düzenlenmiştir. Bu yıl da ikincisi düzenlenmiş ve yarışma süreci devam etmektedir.

39. 4- AKADEMİK ÇALIŞMALAR Enstitümüz bünyesinde bulunan ve ortak program yapan ve yürüten anabilim dalları gözden geçirilmiş ve daha etkin olabilmeleri için bu anabilim dalları yeniden yapılandırılmıştır. • Enstitümüz bünyesinde ilk defa "Bilgi Güvenliği Mühendisliği" Anabilim Dalında Yüksek Lisans ve Doktora programları açılmıştır. • “Çevre Bilimleri” ve “İleri Teknolojiler” anabilim dallarında doktora programları açılmıştır.

40. 4- AKADEMİK ÇALIŞMALAR • Mimarlık Fakültesi bünyesinde "Endüstri Ürünleri Tasarımı" Anabilim Dalında Yüksek Lisans ve Doktora programları açılmıştır. • Teknoloji Fakültesi bünyesinde “Endüstriyel Tasarım Mühendisliği" Anabilim Dalında Yüksek Lisans ve Doktora programları açılmıştır. • Ayrıca, Türkçe eğitim-öğretim yapılan 13 Anabilim Dalında İngilizce Program daaçılması için çalışmalar yapılmış ve Üniversite Senatosuna sunulacak aşamaya gelinmiştir.

41. 5- BİLİMSEL TOPLANTILAR • Enstitümüzün katkıları ile 12 Mart 2013 tarihinde "Bilimsel Dergilerimiz ve Uluslararası İndekslerdeki Yeri Çalıştayı" ve 24 Mayıs 2013 tarihinde "Üniversitemizin Dünya Bilime Katkısı, Dünyadaki Yeri, Durum Analizi ve Yapılması Gerekenler Çalıştayı" çeşitli üniversite ve ilgili sektörlerden akademisyen ve temsilcilerinin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Bu çalıştaylar sonucunda, elde ettiğimiz bilgi ve bulgular ile önerileri kapsayan sonuç bildirgeleri hazırlanmış ve kamuoyu ile paylaşılmıştır.

42. 5- BİLİMSEL TOPLANTILAR

43. 5- BİLİMSEL TOPLANTILAR • Yurtdışındaki üniversitelerle işbirliği yapılması ve lisansüstü eğitim öğretimde ortak diploma, öğrenci değişimi gibi konularda işbirliği yapılması için çalışmalar başlatılmıştır. • Uluslararası üniversitelerle işbirliğinin arttırılmasına yönelik olarak 16 Mayıs 2013 tarihinde İstanbul’da "Uluslararası İşbirliği ve Uluslararasılaşma Çalıştayı" düzenlenmiştir. Çalıştaya; 21 farklı ülkeden 40’ın üzerinde üniversitenin öğretim üyeleri katılım sağlamıştır.

44. 6- DİĞER FAALİYETLER • Enstitü yönetimi olarak anabilim dalları ziyaret edilmiş, öğretim üyeleri ile yüz yüze görüşülmüştür. Bu ziyaretlerle öğretim üyelerinin problemleri yerinde tespit edilmiş; enstitümüzün yaptığı ve yapacağı çalışmalar öğretim üyeleriyle paylaşılmıştır. Elde edilen bilgiler rapor edilerek Üst Yönetim ile paylaşılmıştır.

45. 6- DİĞER FAALİYETLER • Her dönem başı ve sonunda “Öğrenci Memnuniyet An-ketleri” düzenlene-rek öğrencilerin memnuniyeti ana-liz edilmekte ve sonuçlara göre ge-rekli önlemler alın-maktadır.

46. 6- DİĞER FAALİYETLER • İdari personellerimizin hizmet içi eğitimlere katılımı sağlanmaktadır. • Mezun olan öğrencilerimize diplomaları enstitü yönetim kurulu, müdür veya müdür yardımcıları tarafından Biniş Giydirme Töreni yapılarak verilmeye başlanmıştır. Yapılan bu törende çekilen resimler, öğrencilere mail olarak gönderilmektedir. • 16 Haziran 2014 tarihinde ilk defa Lisansüstü Diploma Töreni yapılacaktır

47. 6- DİĞER FAALİYETLER • Ankara'daki diğer üniversite enstitüleri ile iş birliğini arttırmak için Enstitü Müdürleri arasında ortak toplantılar ve görüşmeler yapılmıştır.

48. SONUÇLAR • Proje çalışması yapanların akademik çalışması teşvik edilerek lisansüstü bir programa dâhil edilmeleri kolaylaştırılmalıdır. • Bölüm birincisi olarak mezun olanlara özel kontenjan verilerek lisansüstü çalışmalara girmeleri özendiril-melidir. • Çalışmaların sergilenmeleri ve araştırmacı paydaşlar ve sanayici ile buluşturulmaları sağlanmalıdır. • Yapılan tezlerin haber değeri taşıyanları sosyal medya ile paylaşılmalıdır.

49. SONUÇLAR • Çalışmaların ekonomik bir değere dönüşmesi, inovasyon değeri taşıyanların da patentli bir ürün haline getirilmesi teşvik edilmelidir. • Çalışmalardan bilimsel yayınlar çıkarılması sonucun bir parçası olmalıdır. • Akademik çalışmalarda başarının tesadüf olmadığı, planlı ve programlı bir çalışmanın gerekliliği vurgulanmalıdır. • İyi bir ön hazırlığın doğru bir sonuca ulaşmanın temelini oluşturacağı araştırmacılara anlatılmalıdır.

50. SONUÇLAR • Daha iyinin her zaman bir sonraki çalışmada saklı olduğu ve çalışmanın sürekliliğinin, rekabet etme ve ayakta kalmanın bir ilkesi olduğu vurgulanmalıdır. • Lisansüstü eğitime verilecek destek ve değerin, ülke gelişmişliğine ve milletin refahına katkı sağlayacağı unutulmamalıdır. • Ülkelerin gerçek gücünün ürettiği bilim ve teknoloji olduğu iyi anlaşılmalı, anlatılmalı ve araştırmacılara ve araştırma laboratuarlarına verilen önem artırılmalıdır. • Başarı için akademik bir disiplinin şart olduğu öğretilmelidir. • Başarılı araştırmacılar ödüllendirilmelidir.