Jak najlepiej się uczyć?

1. Jak najlepiej się uczyć? Mały poradnik

2. Spis treści 1. Wasze miejsce do nauki 2. Podstawowe warunki „dobrej pamięci” 3. Jak walczyć ze stresem 4. Podstawowe techniki zapamiętywania 5. Techniki nauki do konkretnych działań (np. jak uczyć się wierszyka a jak pisać wypracowanie?) Autor prezentacji: mgr Krzysztof Kwas

3. Witam! Chciałbym przedstawić Wam kilka „mądrych” rad, które powinny pomóc w nauce. Oczywiście możecie od razu stwierdzić, że przecież Wy już tyle lat chodzicie do szkoły, że umiecie się uczyć. No i coś w tym jest. Ale zachęcam do próby. Bo sporo „mądrych ludzi” głowiło się nad tym jak pomóc człowiekowi się uczyć i ich rady są naprawdę dobre i skuteczne (sam je stosuje i przynoszą efekty). Oczywiście jeśli nie będziecie się do nich stosować to nic się takiego nie stanie. Ale chyba każdy wie, że np. sportowiec potrzebuje trenera i treningów żeby zwyciężyć. Dlatego proponuję Wam abyście potraktowali te rady jak rady trenera i przez jakiś czas (np. miesiąc albo dwa) spróbowali „potrenować” nowy sposób nauki. A potem zastanówcie się, nad efektami tego treningu.

4. Rady podstawowe: • Powinniście wiedzieć, że każdy może być coraz lepszy, jeśli zdobędzie się na odpowiedni wysiłek to po pewnym czasie systematycznych ćwiczeń na pewno polepszą się Wasze efekty nauki. • Trzeba sobie uświadomić, że nie każdy kto ma tzw. „dobrą pamięć” zapamiętuje wszystko, mózg działa wybiórczo (są np. tzw. humaniści i ścisłowcy), a to od pracy nad sobą zależy, czy będziemy coraz lepsi, czy staniemy w miejscu.

5. 1. Zanim przystąpicie do nauki zadbajcie o kilka spraw. Pomieszczenie: • dobrze wietrzcie pokój, duża ilość tlenu pomaga mózgowi wchłaniać wiedzę • usuńmy z zasięgu wzroku rozpraszające elementy, np. jaskrawe plakaty (jeśli już muszą być to niech będą za plecami) • izolujmy pokój od hałasu (jeśli ktoś lubi słuchać muzyki podczas nauki to powinna ona być cicha, spokojna, bez słów)

6. 1. Zanim przystąpicie do nauki zadbajcie o kilka spraw. Oświetlenie podczas nauki: • najlepiej dzienne • raczej nie mieszać dziennego ze sztucznym • padające z przeciwnej strony niż ręka pisząca (jak jesteście praworęczni to lampka świeci z lewej strony) • światło powinno padać lekko z tyłu ponieważ nasze oczy wykonują w kierunku źródła światła bardzo szybkie, niezauważalne ruchy, które męczą oczy • ani za słabe, ani za silne – w przeciętnym pokoju jednocześnie na stoliku 40 wat, pod sufitem około 100 wat

7. 1. Zanim przystąpicie do nauki zadbajcie o kilka spraw. Stolik do pracy (krzesło – ergonomiczne, dopasowane do naszego wzrostu): • na biurku niewiele rzeczy (aby nie rozpraszały) • powinien panować porządek – dla praworęcznych w lewym górnym rogu leżą notatki i czyste kartki, w prawym górnym materiały pisarskie i inne potrzebne pomoce (dla leworęcznych odwrotnie) • w najbliższej okolicy umiejscawiamy książki i inne pomoce, które mogą się przydać (aby ich nie szukać po całym domu bo to rozprasza)

8. 2. Podstawowe warunki „dobrej pamięci” (należy wiedzieć, że każdy z nich jest ważny i wszystkie należy wyćwiczyć, rozwijać systematycznie zwiększając stopień trudności):

9. 2. Podstawowe warunki „dobrej pamięci” Starajcie się maksymalnie skoncentrować podczas nauki (warunek najważniejszy) – ponieważ jeśli jesteśmy skoncentrowani wtedy mózg lepiej przyswaja nowe wiadomości. • Powinno się zacząć od wyciszenia i koncentracji słuchowej – dajmy mózgowi chwilę ciszy i nie myślmy o niczym. • Jeśli się często rozpraszamy to umieścimy w widocznym miejscu jakiś graficzny znak przypominający o konieczności skoncentrowaniu na nauce, np. hasło „Wracaj do nauki Łosiu :) ”. • Ucz się do pierwszych objawów zmęczenia, potem krótka przerwa i powracaj do zadań. W czasie przerwy ogranicz dostęp bodźców zewnętrznych, nie należy oglądać TV ani włączać komputera.

10. 2. Podstawowe warunki „dobrej pamięci” Ćwiczenia w rozwijaniu koncentracji: • przerysowywanie (jak najbardziej dokładne) rysunków czy zdjęć, co kilka dni powinniśmy zwiększyć stopień skomplikowania rysunku • przez kilkanaście minut staraj się jak najdokładniej notować czyjąś wypowiedź (np. na lekcji) • przed snem przypominaj sobie (bardzo dokładnie) co robiłeś np. między 10’00 a 10’30 i powtarzaj to codziennie • skup swoją całkowitą uwagę na jakimś przedmiocie np. przez 2-3 minuty (potem systematycznie zwiększaj ten czas do kilkunastu minut)

11. 2. Podstawowe warunki „dobrej pamięci” • spróbuj zainteresować się tym czego masz się nauczyć - ponieważ człowiek uczy się szybciej tego co go interesuje (tak jak hobby). Trzeba szukać dobrych stron lub ciekawostek w tym, czego należy się nauczyć.

12. 2. Podstawowe warunki „dobrej pamięci” • Ćwiczenie: spróbuj skupić się całkowicie na każdym przedmiocie w szkole po 5 minut każdego dnia (a potem staraj się wydłużyć ten czas)

13. 2. Podstawowe warunki „dobrej pamięci” • powiedz sobie, że chcesz się czegoś nauczyć (warto chcieć, dzięki zabawie szybciej się uczymy) a nie musisz (zwykle nie lubimy tego do czego nas zmuszają) – warto przyjąć postawę „chcę” • spróbuj zrozumieć to czego się uczysz.

14. 2. Podstawowe warunki „dobrej pamięci” Ćwiczenia: • opowiedz własnymi słowami to czego się właśnie uczyłeś • sprawdzaj, rozszerzaj wiadomości o książki, Internet

15. 3. Walcz ze stresem (strachem)!Bo on potrafi zniszczyć całą naszą wiedzę. Oczywiście jego pewien poziom jest mobilizujący i konieczny. Jednak bardzo często zdarza się, że szybko przekracza granicę, co powoduje porażkę. Jak walczyć z tym groźnym przeciwnikiem?

16. Podczas nauki musisz pamiętać o paru sprawach: • o relaksacji (podczas nauki i egzaminu), ćwiczenia: - powolne oddychanie, skłony - słuchanie muzyki - odpowiednie odżywianie (unikanie kawy, herbaty, czekolady. Można jeść orzechy, nasiona, owoce, jarzyny)

17. Podczas nauki musisz pamiętać o paru sprawach: • bądź pozytywnie nastawiony – musisz sobie wyobrażać siebie spokojnego, dobrze i efektywnie zdającego egzamin, uśmiechniętego, wśród życzliwych nauczycieli. • poddaj się autosugestii – przekonaj siebie, że umiesz, zdasz, nie masz się czego obawiać (ale nie powinno się z tym przesadzać). • dzień wcześniej przygotuj wszystko, co trzeba zabrać ze sobą na egzamin, aby uniknąć szukania w ostatniej chwili oraz paniki. • zrezygnuj z doczytywania książek przed egzaminem (aby nie odkrywać, tego czego się zapomniało lub nie umie, bo to ogromnie zwiększa stres).

18. Podstawowe techniki zapamiętywania: • nauka poprzez działanie (np. zabawę) • motywacja (to czego się uczymy może się przydać) • wielokrotne powtarzanie • powtarzanie na głos • wprowadzenie w przyjemny nastrój • szukanie skojarzeń z tym czego się uczymy (może jakaś rymowanka?)

19. Nauka poprzez działanie: • jeśli jest taka możliwość to zobacz, dotknij, sprawdź to, o czym lub czego się uczysz (np. zdjęcia, mapy, rośliny) • zaznacz najważniejsze, najtrudniejsze informacje (np. podkreśl) • stwórz plan informacji (np. rozdziału), schemat, wykres, streszczenie • zaplanuj czas – trzeba zacząć się uczyć odpowiednio wcześnie (kilka dni) • powtarzaj i uzupełniaj zdobytą wiedzę co kilka dni • ucz się ratami i z przerwami

20. 5. Techniki do konkretnych działań (zasady):

21. Uczenie się „całościowe” i „częściowe”: 1. przeczytaj cały rozdział 2. jeszcze raz przeczytaj cały rozdział i zaznacz najważniejsze informacje 3. zrób plan rozdziału 4. działaj – szukaj dodatkowych informacji, oglądnij zdjęcia, książki, Internet 5. powtórz głośno treść rozdziału z pomocą książki lub planu (schematu) 6. powtórz głośno treść rozdziału bez pomocy książki lub planu

22. Uczenie się „całościowe” i „częściowe”: Plan rozdziału (konspekt), mamy dwa rodzaje: - linearny - mapping

23. Przykład konspektu linearnego.Temat: Narodziny Renesansu • Renesans – regułka ……………………….. • Zakres chronologiczny i miejsce narodzin okresu ……………… • Główne cechy: • ........... • ........... • ........... • Przedstawiciele i ich dzieła a. ........ b. ........ c. ........

24. Przykład konspektu typu mapping (wykres, schemat).Temat: Narodziny Renesansu RENESANS Chronologia miejsca Cechy Itd…..

25. Uczenie się „całościowe” i „częściowe”: • Wprowadź się w przyjemny nastrój. • Jak to zrobić?: - pomyśl o tym co będziesz robił jak skończysz - przewietrz dobrze pokój - bądź wyspany i najedzony (ale nie obżarty) - wykonaj kilka niezbyt męczących ćwiczeń, np. przysiady

26. Uczenie się „całościowe” i „częściowe”: • Rozumne myślenie: - nie przejmuj cudzego zdania „na ślepo”, zastanów się nad nim - myśl samodzielnie, sprawdź czy ten ktoś ma rację - szukaj przyczyn, rozmawiaj o problemie, pytaj - dokładnie sprawdzaj wiadomości

27. Techniki do konkretnych działań: • Głośne powtarzanie, odpowiadanie na pytania z podręcznika. • Sposób pracy nad zadaniami: - powinno się zacząć od zadania łatwego i krótkiego (aby rozgrzać mózg) - następnie zabieramy się za zadania trudniejsze i „nielubiane” - natomiast kończymy zadaniem łatwym i mogącym sprawić przyjemność (np. prace plastyczne)

28. Techniki do konkretnych działań: • Wypracowanie: - postaraj się dokładnie zrozumieć temat - szukając informacji rób notatki, proś o pomoc, pytaj - napisz plan - pisz na brudno - sprawdzaj, poprawiaj - przepisz starannie

29. Techniki do konkretnych działań: • Zadania ścisłe: - bądź systematyczny - szukaj odpowiedzi na „zdrowy rozum” - odnoś wiedzę do rzeczywistości, popatrz, poszukaj podobieństw

30. Techniki do konkretnych działań: • Wierszyk: Zabierz się za naukę przynajmniej 3 dni wcześniej. 1 dzień: - przeczytaj 2 razy na głos i wyobraź sobie o czym jest tekst - rób sobie małe przerwy - powtarzaj kilka razy pomagając sobie książką - przed snem powtórz jeszcze raz na głos 2 dzień – zrób to samo co w dniu 1 3 dzień – znów zrób to samo, ale już nie pomagaj sobie książką

31. Techniki do konkretnych działań: • Język obcy (tekst): - uświadom sobie potrzebę nauki - ucz się systematycznie, 15-20 minut, ale codziennie - czytaj wolno, po cichu, podkreśl niezrozumiałe wyrazy - wypisz słówka – wytłumacz je - głośno czytaj i głośno tłumacz

32. Nauka samodzielna języka obcego: - czytaj interesujące cię książki i słuchaj muzyki (w języku obcym) przynajmniej 15 minut codziennie - notuj i tłumacz niezrozumiałe wyrazy - staraj się z kimś rozmawiać w tym języku - nagrywaj audycje radiowe, telewizyjne – słuchaj ich i powtarzaj - przylepiaj słówka gdzie się tylko da

33. Szybkie czytanie: - nie skupiaj się na pojedynczych wyrazach tylko na grupach - staraj się uchwycić sens - ogarniaj wzrokiem większą część tekstu, a nie pojedyncze wyrazy - nie wracaj do przeczytanych już słów - czytaj oczami, a nie ustami (nie szepcz) - po przeczytaniu pewnej części upewnij się, że rozumiesz co przeczytałeś - ćwicz systematycznie, zwiększając ilość tekstu, który ogarniasz wzrokiem - wychwytuj słowa kluczowe (najważniejsze) • niektóre teksty czy fragmenty (np. trudne) należy przeczytać wolno dokładnie - szybkie czytanie nie oznacza pośpiechu i bylejakości

34. Jak odpowiadać na lekcji: - naucz się materiału - skoncentruj się na odpowiedzi, a nie na nauczycielu, kolegach czy ocenie - nie bój się, myśl pozytywnie, odpręż się - praktyka - ucz się w domu na głos - ucz się z kimś, niech ktoś Cię przepyta - czytaj na głos - nie unikaj odpowiedzi – ćwiczenie czyni mistrzem - Postawa przy odpowiedzi - stój spokojnie, prosto, pewnie, głowa do góry

35. Nauka w tłoku (jeśli np. mamy sporo rodzeństwa): - ustalcie zasady kto?, kiedy?, gdzie?, jak? - znajdź cichy kąt - uczcie się jednocześnie, ale po cichu - rozmawiamy szeptem, bez krzyków

36. Czas: Bądź systematyczny, po trochu, ale codziennie - planuj swoją naukę z koniecznym wyprzedzeniem: dzień, tydzień, miesiąc wcześniej - pamiętaj aby zostawić sobie nadwyżkę czasową - zaplanuj również wypoczynek! - umiej z czegoś zrezygnować - szukaj właściwej metody i planuj na właściwy czas - dostosuj warunki, otoczenie do nauki - nastaw się psychicznie

37. Odpoczynek: - sen - odpowiednio długi (8-10 godzin), zasypiamy najpóźniej o 22, dużo tlenu, - budzimy się 15 minut wcześniej, wyprężamy się, włączamy „pozytywną” muzykę - zasypiamy – w ciszy, spokoju ducha, ciemnościach, myślimy o czymś przyjemnym - odpoczywaj aktywnie, ale nie przesadzaj z wysiłkiem - ogranicz siedzenie przed komputerem i TV - nie ucz się w niedzielę

38. Przygotowanie do egzaminu. • Etapy: • określ co umiesz, a czego jeszcze nie • zrób plan działań: - powtarzanie, uczenie się nowego materiału - czas - miesiąc (albo więcej), tydzień, plan dnia • powtarzaj dużymi częściami materiału • dzień przed egzaminem i w jego dniu już się nie ucz, nic nie rób, jedynie przeglądnij konspekty, notatki.

39. Zdawanie: • bądź przygotowany • umysł i ciało powinny być wypoczęte • nie bój się, wiara w siebie jest częścią sukcesu • ale nie wolno z tą wiarą przesadzać • przed egzaminem idź na spacer • na egzaminie przydadzą się konspekty, notatki (nie do ściągania!, po prostu człowiek wtedy czuje się lepiej, bezpieczniej) • nie bierz ściąg, tylko frustrują • podczas pisania egzaminu rób sobie małe przerwy, chwile uspokojenia, odprężenia • zasady postępowania podobne jak przy wypracowaniu lub odpowiedzi ustnej

40. Linki do stron o skutecznym i szybkim uczeniu się: • http://szybkanauka.net/ • http://www.studiuj.pl/rozwoj.php?lp=178 • http://jezyki.nauka.pl/index.php/id=index/dept=38/cath=58/news=203/view=1 • http://www.daktik.rubikon.pl/Slowniczek/metodyka.htm • http://www.res-polona.com.pl/ania/jak_sie_uczyc.htm • http://studia.korba.pl/uczenie_sie/szkola_umiejetnosci/1,236,362,art.html

41. Bibliografia: • I. Sikorska, Materiały ze szkolenia: „Jak pomagać uczniom skutecznie się uczyć” . • J. Rudniański „Jak się uczyć”, WSiP, Warszawa 2001.