910 likes | 1.43k Views
Eye Movement Desensitization & Reproccessing Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma & Yeniden İşlemleme . “EMDR” Terapi mi? Teknik mi?. Doç. Dr. Burhanettin Kaya. EMDR hayatıma nasıl girdi?. Yıl 1999, Ekim Körfez depremi Uluslararası destekler Türk Psikologlar Derneği……….
E N D
Eye Movement Desensitization &ReproccessingGöz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma &Yeniden İşlemleme
“EMDR”Terapi mi? Teknik mi? Doç. Dr. Burhanettin Kaya
EMDR hayatıma nasıl girdi? Yıl 1999, Ekim Körfez depremi Uluslararası destekler Türk Psikologlar Derneği………
EMDR hayata nasıl girdi? Yıl 1987 F. Shapiro bir gün bir parkta gezerken…
EMDR • Travmatik anılar üzerinde kullanılan bir yöntem • REM i uyanıkken yaratmak • 1987 de bulunmuş, 1995 te kimlik kazanmış
EKLEKTİK değil “SYNLECTIC” Psikodinamik Davranışsal Bilişsel Fizyolojik Sibernetik temel psikiyatri ekollarının sentezi…
EMDR Psikodinamik, bilişsel-davranışçı, danışan merkezli, beden temelli ve etkileşimsel öğeleri birleştiren… …8 aşamalı bir terapi
EMDR her rahatsızlığın bir fizyolojik bileşeni olduğu varsayımına dayanmaktadır
Dayanakları… Olumsuz yaşam deneyimleri ya da travmalar beynin fiziksel bilgi işleme sisteminin biyokimyasal dengesini bozar Bu dengesizlik bilgi işleme sürecinin bir çözüme ulaşmasını engeller
Varsayımları… Travmatik anılar sağ hemisferde işlenmeden takılı kalır “göz hareketleri bu geçişi hızlandırır”
Travma beynin bazı bölgelerinin aşırı uyarımına ve nöronal işlev bozukluğuna yol açmaktadır. Bu sürecin bilgi işlemeyi durduğu, bilgiyi anksiyete oluşturan orijinal haliyle dondurduğunu öne sürmektedir.
Bilgi işlenemediğinden zorlayıcı düşünceler yeniden yaşantılama, kabuslar olarak devam eder EMDR bozulmuş dengeyi kurar “donmuş” bilgiyi duyarsızlaştırır işlenmeyi ve uyarlanmayı içeren bir bütünleşme sağlar…
Sağ hemisferden sol hemisfere bilgi transferi SPECTVan Der Kolk 1998 Vestibüler testRamacahandran 1995 “Göz hareketleri transferi kolaylaştırır”…
Travmatik anılar sağ hemisferden sol hemisfere corpus callosum üzerinden geçerek yer değiştirir. Göz hareketleridikkati dağıtma? anksiyetenin pekişmesini önleme, söndürme? stresi önler
EMDR bu bilgi işleme sisteminin birkaç yolla açmakta REM uykusuyla aptanmış öğrenme ve bellekte kullanılan mekanizmalar hafif vuruşlarda bulunuyor olabilir.
Beyini eş bölgeleri arasındaki faz farkıyla bloke olmuş olan materyal belli olur ve EMDR iki yanlı uyarı yoluyla her yarı küre arasınaki iletişimi- geçişi artırarak bilgi işlemeyi sağlıyor olabilir
EMDR duyarsızlaşmaya yol açarak nörofizyolojik işlevlerde özel durumlara uyan bir refleks değişimi başlatıyor olabilir.
EMDR FİZYOLOJİ Dengede bozulma, sinirsel blokaj REM Bilgi işleme, bellek ağı YAKINMALAR İşlev yitimi, işlevsellikte bozulma, travma, çocukluk çağı olumsuz deneyimleri, genelleştirilebilir olma, paylaşılan ipuçları içermesi (aksiyon kişi yer)…
Orijinal görüntü olumsuz değerlendirme olayın etkisi olarak kendini gösteriyor…
Bilgi işleme sonucunda olumsuz etki nötralize edilir, orijinal deneyim etkisizleştirilir, olumlu biliş yeniden kurulur. Bu bilgi işlenip bütünleştikten sonra geri dönüşün olanaklı olmadığı öne sürülmektedir.
EMDR • EMDEMDR • Davranışçıbilişsel (Koşullanmalardan bilgi işleme modeline) • Hızlandırılmış bilgi işleme modeli
Terapi... • Bilgilerin uyuma yönelik çözümlenmesi ile sonuçlanan nörolojik denge… • Ağır travmada bu denge bozulur Sonuç: PTSB • EMDR uyuma yönelik çözümlemeyi hızlandırır • Göz hareketleri bilgi işleme de artış travmanın çözümlenmesi
EMDR Tedavide etkili 15 aylık izlemede etki devam ediyor SUD ve VOC nesnel mi? Göz hareketleri ne işe yarıyor???
EMDR Gevşeme egzersizlerinden farklı mı? Gevşemeye üstün…
EMDR nin etkinliği Basit travmalarkısa süre Kompleks ve kronik travmalaretkisi geç başlar Etkisi birkaç seansta görülür…
Göz hareketleri alternatifleri El vuruşu, işitsel uyarım… 6 yaş altında el vuruşları kullanılmalı 8 yaş altı çocuklar negatif ve pozitif kognisyonu iyi formüle edemezlerVOC elde edilemez Bu nedenle yardımcı olmak gerekir…
İlişkili zincirlemedüşüncelerin takip edilmesi Travma esnasındaki acı hissedilir ve kaybolur gider
EMDR İlk olarak duyguları daha sonra bilişleri değiştiriyor…??? “Değişen duygu mu, duygunun bilişsel yorumu mu ???” Hızlandırılmış bilgi işleme!?
Akıp gitme, üzerinden bir şeyler kalkma, vücudundan bir şeyler atmış gibi hissetme…
EMDR Prosedürel bir teknik?… Terapi?
TSSB üzerinde diğer tedavilerden üstün bulunmuştur 1998-2002 19 kontrollü çalışma Bugün taradığınızda 145 makale var. 3-8 seans uygulamada %60-90 iyileşme
İsveçte yapılan bir araştırma.. TSSB EMDR uygulanana grupta %67 iyileşme Bekleme Listesi: %11 Högberg et al. 2007, Nord J Psych
Kapsamlı bir metanaliz çalışması… Kronik TSSB de travmaya odaklı EMDR ilk seçim Bisson ve ark. 2007, BJP
EMDR gibi terapiler psikodinamik terapilere benzer biçimde yaftalanma kaygısıyla daha düşük oranda tercih ediliyor Tarrier ve ark. 2006
Tecavüz kurbanları Uzamış exposure V EMDR ve Bekleme Listesi (BL) … Her iki yöntem de BL den daha etkili, ama her ikisi arasına fark yok… Rothbaum ve ark. 2005
TSSB’de etkinlik (etkinliğe ilişkin kanıt düzeyi ve kabul edilebilirlik) • CBT yüksek-yüksek • Psikofarmakoterapi yüksek-yüksek • EMDR düşük, orta-orta • Grup terapi yüksek-orta • Bireysel terapi orta-yüksek McCabe, 2004
Çocuklar, gebeler, yaşlılar, ek tanılı bireyler, duyarlı nüfus ile ilgili yeterli veri yok… Ciddi nöbet riski olan nörolojik hastalıklarda güvenirliği ile ilgili veriler yetersiz…
EMDR’nin kullanıldığı alanlar… • Kronik ağrı, somatoform bozukluklar • OKB, Panik Bozukluk, Fobiler • Onkoloji • Dermatolojik Hastalıklar • Travma ile ilişkili diğer bozukluklar • …..
Kullanılan araçlar ile ilgili pazar da büyüyor… EMDR sektörü… 1992 de 1 500 terapist 2000 de 20 000 terapist
EMDR nasıl işliyor? Klinik olarak etkili mi? Etki mekanizması ? Bir teknik mi? Yoksa terapi mi? soruları da her geçen gün büyüyor….
Shapiro’nun kuramının iki ayağı var • Hızlandırılmış bilgi işleme (1996) • Uyuma yönelik ya da uyum (2001) sağlayıcı bilgi işleme
Bellek ile duygu depolarında bir bütünleşme olduğu, Ruh-beden bütünleşmesinin olduğu, bunun açık nörofizyolojik kanıtları olduğunun öne sürüyorlar.
İlk olgu sunumları: dramatik düzelme Sonraki olgular: daha yavaş ve geç etki
PET-SPECT çalışması, Van Der Kolk 1996, ACC ve Frontol lob etkin…Levin ve ark. 1999, Corrigan 2004) EMDR bazal kortizol düzeyini ve buna bağlı kortizal supresyonunu artırıyor
Klinik etkinlik için kullanılan kanıtların doğası konusu halen tartışmalı… Literatürde uzlaşma yok…
Az ya da hiç katkısı yok diyen araştırmalar yanında gösterilebilir etkisi olduğunu söyleyen araştırmalar var… Karşılaştırmalı çalışmalar eksik Kullanılan ölçütlerin nesnelliği tartışmalı
kapsamlı bir meta-analizde (Davidson 2001)… diğer yüzleştirme (exposure) tedavilerine herhangi bir üstünlüğünün olmadığı Göz hareketlerinin gerekli olmadığı vurgulanmış…
EMDR esnasındaki göz hareketleri kolinerjik sistemi aktive etkinleştirirken, sempatik sistemi baskılamaktadır. Elofson ve ark. 2007
1998 den buyana kışkırtıcı bir tartışma var PTSB de etkinliği kanıtlanmış Diğer terapilerle eşdeğer etki Etkinliği konusunda tartışma yok Göz hareketleri ile ilişkili tartışma sürüyor