Türkiye’de Mesleki Yeterlilikler

1. Türkiye’de Mesleki Yeterlilikler

2. Çıkış Noktası Küresel ölçekte eğitim-öğretimin toplumlardaki rolünün yanı sıra, doğası da yeniden sorgulanmaktadır. Ülkemizde olduğu gibi, birçok ülkede uygulanan geleneksel yaklaşım, öğretenler (öğretmenler) tarafından, eğitim öğretimin her kademesi için belirlenen üniteler, modüller ve bunların kapsadığı dersler ve derslerin içerikleri ile tanımlı “öğrenim girdileri” üzerine kurulmuştur. XXI. yüzyılda eğitim öğretimde yaşanan kültür değişimi ile kişilerin kazandıkları ve öğrenmenin özü ile ilgili olan “öğrenim çıktıları”, dereceler için gereken yeterliliklerin ana belirleyicisi olma yolundadır. Öğretim girdilerine dayalı geleneksel sistem bırakılmakta, öğrenim çıktılarına dayalı sistemler öne çıkmaktadır.

3. Öğrenim çıktılarına dayanan yaklaşımla, eğitim-öğretimin ve sonucunda kazanılanların, öğrenciler, öğretenler, işverenler ve toplumdaki bütün paydaşlar tarafından daha kolay anlaşılabilir ve ölçülebilir olacağı düşünülmektedir.

4. Yeterlilikler Çerçeveleri, eğitim her kademesi sonunda, bireyin, ulaştığı bilgi, beceri ve yetkinlikler düzeyinin, sanatta, bilimde ve teknolojide bilimsel saygınlık temelinde sürdürülebilir biçimde üretebilmesi, ürettiğini dağıtabilmesi, kullanabilmesi ve bunlar için gerekli donanımlara daha etkin bir biçimde sahip olması hedeflenmektedir.

5. Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi (AYÇ) Avrupa Yeterlilik Çerçevesi (AYÇ), Avrupa’daki farklı ülkeler ve sistemler arasında yeterliliklerin daha anlaşılır ve açık olmasını sağlamak için tercüme aracıdır. AYÇ, hayat boyu öğrenmeyi geliştirmeye yönelik bir araç olarak, yüksek öğrenimin yanı sıra, genel ve yetişkin eğitimini, mesleki eğitim ve öğrenimi içermektedir. AYÇ Tavsiye Kararı Avrupa Konseyi ve Parlamentosu tarafından Nisan 2008’de kabul edilmiştir.

6. Tarihçe Lizbon Sözleşmesi (1997) Avrupa Konseyi ve UNESCO tarafından Yüksek öğrenim Yeterliliklerinin Tanınmasına yönelik Lizbon Tanıma Sözleşmesi ile başlatılmıştır. • HEDEFLERİ • Bilgi toplumuna uygun insan yetiştirmek, • Mezunlara daha fazla istihdam yaratabilmek, • Mesleki eğitimi geliştirmek, • Yaşam boyu öğrenimi desteklemek.

7. BOLOGNA SÜRECİ Avrupa düzeyinde Eğitim Bakanları tarafından 1999 tarihinde Bologna Deklerasyonu ile başlatılan ve 2010 yılında tamamlanması öngörülen Avrupa ülkelerinde yükseköğrenim yapılanmasıdır. • HEDEFLERİ • Avrupatopluluğunun ekonomik ve sosyal ihtiyaçlarına uygun • Avrupa Yükseköğrenim Alanı’nı oluşturmak • Yükseköğrenim sistemlerini birbiri ile uyumlu, kolay anlaşılır ve • ulusal ve uluslar arası bir çerçevede tanınır duruma getirmek, • Yükseköğrenimkurumları arasında işbirliğini, hareketliliği ve • mezunların istihdam edilebilirliğini arttırmak.

8. Lizbon Sözleşmesi (1997) • Avrupa Düzeyinde • Yeterliliklerin Tanınması • Türkiye 2004’te imzalamış ve • 2007’de Yürürlüğe koymuştur • Avrupa Konseyi ve • Komisyonunun ortak raporları • (2004,2006) • Avrupa Yeterlilik Çerçevesinin • oluşturulması • Avrupa Parlamentosu ve • Konseyi’nin Kararları • (23 Nisan 2008) • Yaşamboyu öğrenim için • Avrupa Yeterlilik Çerçevesi’nin • Kabul edilmesi ve uygulaması için • Ülkelere tavsiye edilmesi

9. Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi Avrupa Yükseköğrenim Alanı için Yeterlilikler Çerçevesi (The overarching framework for qualifications the EHEA) "QF-EHEA" : Bologna Süreci- Bergen Kararları, 19-20 Mayıs 2005 Yaşam Boyu Öğrenim İçin Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi ( Europena qualifications framework for lifelong learning) "EQF-LLL" : Avrupa Parlamentosu ve Konseyi, 23 Nisan 2008' de kabul edilmiştir. Yaklaşımlar Farklı, amaçları aynıdır.

10. Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi Ülkelerin yeterlilik sistemlerinin birbirleriyle bağlantısını sağlayan, öğrenme çıktılarına dayalı ortak Avrupa referans çerçevesi 8 seviyeli bir yapıdan oluşur Bu seviyeler, en temel öğrenme seviyesinden (seviye 1) en üst düzey öğrenme seviyesine kadar (seviye 8) geniş bir alanı kapsamaktadır. Genel olarak, seviye ne kadar artarsa, beklenen bilgi, beceri ve yetkinlikler de bu oranda artmaktadır; örneğin, altıncı seviyedeki bir kişinin beşinci seviyedeki bir kişiden daha fazla bilgi, beceri ve yetkinliğe sahip olması beklenmektedir.

11. AvrupaYükseköğretim Alanı için Yeterlilikler Çerçevesi Seviye 8 Seviye 7 Seviye 6 Seviye 5 Seviye 4 Seviye 3 Seviye 2 Seviye 1 Yaşam Boyu Öğrenim için Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi Doktora Uzman profesyonel yeterlilikler, Üst düzey yönetici yeterlilikleri (Yüksek Lisans).  Profesyonel ve yönetici mesleki yeterlilikleri (Lisans). İleri mesleki yeterlilikler (Ön-Lisans). Tam yetkinliği olan ara eleman yeterlilikleri (Yaygın Eğitim Sertifikası, Mesleki/Teknik Lise Diploması). Yarı-yetkin ara eleman yeterlilikleri Yaygın Eğitim Sertifikası). Temel mesleki yeterlilikler (Yaygın Eğitim Sertifikası). Meslek öncesi yeterlilikler (İlköğretim Diploması).

12. Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi Seviye tanımlarında referans alınan Avrupa Yeterlilik Çerçevesinde sekiz yeterlilik seviyesi bulunmaktadır. Her bir seviye belli bilgi, beceri ve yetkinliklerin bileşiminden oluşmaktadır.

13. Bir iş alanına ilişkin olgular, ilkeler, süreçler ve genel kavramlar hakkında bilgi (kuramsal ve/veya fiili bilgi) olarak tanımlanmaktadır. Belirli bir konuda veya görevde performans gösterebilmek için gerekli olan bilişsel (mantıksal, sezgisel ve yaratıcı düşünme) ve pratik (el becerisi ve yöntem, malzeme, araç ve gereçlerin kullanımı) beceriler olarak tanımlanmaktadır. Bilgi: Beceri: Yetkinlik: “özerklik ve sorumluluk” ile ilgili olarak tanımlanmaktadır. Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi SEVİYE TANIMLAYICILARI

14. Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi Seviye ve Seviye Tanımlayıcıları

15. Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi Seviye ve Seviye Tanımlayıcıları

16. Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi Seviye ve Seviye Tanımlayıcıları

17. Sonuç Olarak • Seviye tanımlayıcılarının yol göstericiliğinde, her bir kademe için kişinin; • ne bileceğini, • ne kavrayabileceğini • ve ne yapabileceğini • ifade eden çıktılardır. ÖĞRENME ÇIKTILARI

18. Ulusal Yeterlilik Çerçevesi Ulusal Yeterlilik Çerçevesi (UYÇ), Avrupa Birliği tarafından benimsenen yeterlilik esasları ile uyumlu olacak şekilde tasarlanan ve ilk, orta ve yüksek öğretim ile özel öğretim dahil, tüm teknik ve mesleki eğitim/öğretim programları ile örgün, yaygın ve ilgili kurumların iznine dayalı programlarla kazandırılan yeterlilik esaslarıdır. Yeterlilik çerçevesinin amacı anlaşılabilir, kapsayıcı, sürdürülebilir bir yeterlilik sistemini ortaya koymaktır. Bu sistemle bireylerin bilgi beceri ve yetkinliklerinin ulusal bir çerçeve içerisinde ayrımcılık unsurlarından uzak bir şekilde nerede ve nasıl edinildiğine bakılmaksızın tanınması sağlanacaktır.

19. Ulusal Yeterlilik Çerçevesi UYÇ ve UYÇ’deki seviyeler; Avrupa Parlamentosu ve Konseyi tarafından 23/4/2008 tarihinde kabul edilen “Hayat Boyu Öğrenmede Avrupa Yeterlilik Çerçevesine (AYÇ) uyumlu olacak şekilde tasarlanacaktır. UYÇ, AYÇ ile ilişkilendirilerek kalite ve şeffaflık garanti altına alır. Ulusal Yeterlilik Sistemi: Ulusal ve uluslararası meslek standartlarını temel alarak teknik ve mesleki eğitim standartlarının ve yeterliliklerin geliştirilmesi, uygulanması ve bunlara ilişkin akreditasyon, yetkilendirme, denetim ölçme, değerlendirme ve belgelendirmeye ilişkin kuralları ve faaliyetleri düzenleyen sistemdir.

20. UYÇ: Ulusal düzeyde meslek yeterlilikleri arasındaki ilişkiyi açıklayan, ulusal ve uluslararası paydaşlarca tanınan ve ilişkilendirilebilen, yeterliliklerin belirli bir düzen içerisinde yapılandırıldığı bir sistemdir. Avrupa Yeterlilik Çerçevesi Ulusal Yeterlilik Çerçevesi AYÇ: Ulusal Yeterlikler Çerçevelerinin ilgi tutulabileceği ve bu sayede farklı ülkelerin yeterliliklerini birbirleriyle ilişkilendirilebileceği şemsiye (üst) çerçevelerdir. Sektörel Yeterlilikler Program Yeterlilikleri Öğrenme Çıktıları yetkinlikler

21. Sektör Terimi Sektör terimi, şirketlerin kendi ekonomik faaliyetlerinin, ürünlerinin veya teknolojilerinin (kimya, turizm vb.) temel olarak alındığı kategorileri veya çapraz/yatay mesleki kategorileri (BT, pazarlama, bankacılık vb.) tanımlamak için kullanılmaktadır. Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi istişare belgesi sektörel yeterliliklere gönderme yapmaktadır.

22. TÜRKİYE’DE DURUM

23. Tarihçe Türkiye'de İş ve İşçi Bulma Kurumunun (Türkiye İş Kurumu - İŞKUR) koordinasyonunda Meslek Standartları Komisyonu (MSK) kurulmuştur. (1992) İş ve İşçi Bulma Kurumu (Türkiye İş Kurumu - İŞKUR) “İstihdam ve Eğitim Projesiyle (EİP)” pilot çalışma yapıldı. Ulusal Meslek Standartları Kurumu (UMSK) kanun taslağı hazırlandı (1995-2000) MSK'nın gözetiminde Araştırma Teknik Hizmetler Birimi (ATHB)"nin 1995-2000 döneminde yaptığı çalışmalar neticesinde, 250 meslek standardı taslağı ve soru bankası oluşturulmuştur. MEB koordinasyonunda sosyal taraflarla birlikte yürütülen Mesleki Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi (MEGEP) çerçevesinde UMSK taslağı revize edilmiştir. (2003-2006)

24. Tarihçe Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının koordinasyonunda sekretaryası İŞKUR tarafından yürütülen çalışmalar kapsamında, kanun taslağı hakkında 2005 yılında Bakanlar Kuruluna brifing verilmiştir. Mesleki Yeterlilik Kurumu Kanun tasarısı olarak benimsenen tasarı, 2006 yılında Türkiye Büyük Millet Meclisine sevkedilmiş ve Komisyonlarda görüşüldükten sonra 21 Eylül 2006 tarihinde, 5544 sayılı Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) Kanunu olarak oy birliği ile kabul edilmiştir. 5544 Sayılı Mesleki Yeterlilik Kurumu Kanunundaki geçici madde gereği ÇSGB"nin koordinasyonunda Çalışma Grubu oluşturulmuş ve gerekli hazırlıklar yapılarak 8 Aralık 2006 tarihinde MYK Kurucu Genel Kurulu toplanmıştır. Kurumsal faaliyetler uygulamaya konulmuştur.

25. MESLEKİ YETERLİLİK KURUMU Misyonu Paydaşlarla birlikte; bireylere istihdam odaklı öğrenme fırsatları sunan, yeterlilikleri tanımlayan ve tanıyan, uluslararası düzeyde kalite güvencesi sağlanmış, Avrupa Birliği ile uyumlu Ulusal Yeterlilik Sistemini kurmak ve işletmektir. Vizyonu Eğitimin istihdamla uyumunu güvence altına alarak nitelikli insan kaynağının oluşmasına öncülük eden, ülkemizin ekonomik ve sosyal gelişimine katkıda bulunarak yaşam kalitesini artıran etkin ve saygın bir kurum olmak.

26. Mesleki Yeterlilik Kurumu Temel Görevleri Avrupa Birliği ile uyumlu “Ulusal Mesleki Yeterlilik Sistemi" ni kurmak ve işletmektir. Kurum bu görevlerini Milli Eğitim Bakanlığı, Yükseköğretim Kurulu, işçi, işveren, meslek kuruluşları ve diğer ilgili kurumlarla işbirliği yaparak yerine getirecektir. • Ulusal meslek standartlarının hazırlanmasını sağlamak • Ulusal mesleki yeterlilik sisteminin esaslarını belirlemek • Mesleki yeterlilik alanında sınav ve belgelendirme sistemini kurmak ve işletmek • Meslek standartlarına göre eğitim verilmesi için MEB ve YÖK’le işbirliği yapmak • Edinilmiş mesleki becerilerin belgelendirilmesini sağlamak • Bireylerin aldıkları yeterlilik belgelerinin başta AB olmak üzere uluslararası kıyaslanabilirliğini sağlamak • Türkiye'de çalışacak yabancıların mesleki yeterlilik belgelerini doğrulamak

27. Mesleki Yeterlilik Kurumu Görevlerin yürütümü • meslek standartları • sınav ve belgelendirme • akreditasyon hizmetleri MYK tarafından değil, MYK’nın yetkilendirdiği kurum/kuruluşlarca yapılacaktır.

28. MYK’nın Teşkilatındaki mesleki yeterlilik birimleri şeması Genel Kurul Yönetim Kurulu Başkan Sektör Komiteleri Meslek Standartları Daire Başkanlığı Sınav ve Belgelendirme Daire Başkanlığı

29. Mesleki Yeterlilik Kurumu Genel Kurul Kurumun en üst karar organı olup, aşağıda belirtilen bakanlık/kurum/kuruluşların temsilcilerinin bulunduğu 44 üyeden oluşur: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Millî Eğitim Bakanlığı, Avrupa Birliği Bakanlığı, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı , Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Yükseköğretim Kurulu, Türkiye İş Kurumu, Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı, Türk Standartları Enstitüsü, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu, Türkiye Ziraat Odaları Birliği, Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği, Türkiye İhracatçılar Meclisi, İşçi Sendikaları konfederasyonu, İşveren Sendikaları Konfederasyonu.

30. Mesleki Yeterlilik Kurumu Yönetim Kurulu Kurumun yürütme organı olan MYK Yönetim Kurulu üyeleri, Genel Kurul tarafından, ÇSGB, Milli Eğitim Bakanlığı ,Yükseköğretim Kurulu (YÖK), kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, , işçi sendikaları konfederasyonları, işveren sendikaları konfederasyonları temsilcileri arasından bir asıl ve bir yedek olmak üzere toplam altı asıl ve altı yedek üye olarak seçilirler. Yönetim Kurulu’na 5544 sayılı Kanunun 9 uncu maddesi ile Kurumun idari ve mali konularına yönelik olarak verilen görevlerinin yanı sıra; • Yeterlilik sisteminde gerçekleştirilecek faaliyetler için kurum/kuruluşların yetkilendirilmesi, • Mesleki Yeterlilik Kurumu Yeterlilik Belgesini onaylamak, • Standardı hazırlanacak ve sınav ve belgelendirme faaliyetlerinin gerçekleştirileceği meslekleri belirlemek ve uygulamaların uluslararası normlara uygunluğunu sağlamak, görevleri de verilmiştir.

31. MYK Meslek Standartları Daire Başkanlığı Mesleki Yeterlilik Kurumu’nun temel görevleri arasında yer alan meslek standartlarının hazırlanması, onaylanması ve ulusal meslek standardı olarak yayımlanmasının sağlanması kapsamındaki faaliyetler, MYK Meslek Standartları Dairesi Başkanlığı tarafından yürütülür. Görevleri • Meslek standartlarının geliştirilmesi, hazırlanması, güncellenmesi, onaylanması kapsamında yönetmelik, politika belgesi, prosedür, rehber vb. dokümanları hazırlar. • Meslek standartlarının geliştirilmesi ile ilgili araştırma yapar, yayın hazırlar, uygulamalar sonucu elde edilen veriler çerçevesinde sistemde yapılması gereken değişiklikleri tespit eder. • Meslek standardı geliştirmek ve güncellemek üzere Kuruma yapılan başvuruları inceler ve inceleme sonuçlarını rapora bağlar.

32. MYK Meslek Standartları Daire Başkanlığı • Meslek standardı geliştirmek üzere yetkilendirilmiş kuruluşların çalışmalarının belirlenen kriterlere uygun olup olmadığını izleyerek rapora bağlar. • Yetkilendirilmiş kuruluşlarca hazırlanan meslek standartlarının ulusal meslek standardı olarak kabul edilebilmesi için inceleme yapan, önerilerde bulunan ve Yönetim Kuruluna sunulmasına karar veren Sektör Komitelerinin sekretarya hizmetlerini yürütür. • Kamu kurumları, işçi, işveren ve meslek kuruluşlarında meslek standartlarına yönelik bilgilendirme ve farkındalık yaratma faaliyetlerini yürütür. • Mevzuatta öngörülen benzeri görevleri yapar

33. MYK Sınav ve Belgelendirme Daire Başkanlığı Mesleki Yeterlilik Kurumu’nun temel görevleri arasında yer alan Sınav ve belgelendirme kapsamındaki faaliyetler, MYK Sınav ve Belgelendirme Daire Başkanlığı tarafından yürütülür. Görevleri • Sınav soru bankalarının oluşturulmasında ve sınav ve belgelendirme çalışmalarında izlenecek yöntemleri geliştirmek, • Sınav soru bankası kurmak, güncelleştirmek, sınav ve belgelendirme faaliyetlerinde bulunmak üzere Kuruma yapılan başvuruları incelemek, • Sınav ve belgelendirme yapmak üzere onaylanan kuruluşları izlemek, • Çalışma konularıyla ilgili araştırma yapmak, yayın hazırlamak, uygulamalar sonucu elde edilen veriler çerçevesinde sistemde yapılması gereken değişiklikleri tespit etmektir.

34. MYK Sektör Komiteleri Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) tarafından görevlendirilen kurum ve kuruluşlarca hazırlanan meslek standartlarının ulusal meslek standardı (UMS) olarak kabul edilebilmesi için inceleme yapan, önerilerde bulunan ve Yönetim Kuruluna sunulmasına karar veren üçlü yapıda oluşturulan komitelerdir. Sektör Komiteleri MYK Kanununda Kurum organları arasında sayılmamış olmakla birlikte, Kanunun 20 nci ve 21 inci maddelerinde belirtilen tanım ve görevler kapsamında Kurum açısından önemli bir organdır.

35. MYK Sektör Komiteleri Görevleri • Meslek standartlarının hazırlanması, güncellenmesi, geliştirilmesi ve güncellenme dönemlerinin belirlenmesi hususlarında öneride bulunur. • Meslek standardı formatının belirlenmesi konusunda görüş bildirir. • Taslak meslek standartlarını şekil ve içerik yönünden inceler, değerlendirir ve Yönetim Kuruluna sunulmak üzere görüş oluşturur. • İncelenen taslak meslek standardında eksiklik veya hata tespit ettiğinde, giderilmesi sağlanmak üzere Meslek Standartları Dairesi Başkanlığına iletir, söz konusu hata ve eksiklikler giderildikten sonra taslakları tekrar inceler, değerlendirir ve görüş oluşturur. • Meslek standardı taslağı hakkında görüş oluşturabilmek için mesleğin icra edildiği sahada teknik inceleme yapılmasına gerek duyulduğunda, sahada teknik inceleme yapar

36. MYK Sektör Komiteleri Gıda Sektör Komitesi Tarım, Avcılık ve Balıkçılık Sektör Komitesi Finans Sektör Komitesi İş ve Yönetim Sektör Komitesi Ağaç İşleri, Kağıt ve Kağıt Ürünleri Sektör Komitesi Bilişim Teknolojileri Sektör Komitesi Elektrik ve Elektronik Sektör Komitesi Medya, İletişim, Yayıncılık Sektör Komitesi Ticaret (Satış ve Pazarlama) Sektör Komitesi Kimya, Petrol, Lastik ve Plastik Sektörü Toplumsal ve Kişisel Hizmetler Sektör Komitesi Cam, Çimento, Toprak Sektör Komitesi Ulaştırma, Lojistik ve Haberleşme Sektör Komitesi Sağlık ve Sosyal Hizmetler Sektör Komitesi Metal Sektör Komitesi Turizm, Konaklama, Yiyecek-İçecek Hizmetleri Sektör Komitesi Tekstil, Hazır Giyim, Deri Sektör Komitesi Otomotiv Sektör Komitesi İnşaat Sektör Komitesi

37. ULUSAL MESLEKİ YETERLİLİK SİSTEMİ (UMYS)

38. ULUSALMESLEKİ YETERLİLİK SİSTEMİ (UMYS) Ulusal ve uluslararası meslek standartlarını temel alarak teknik ve mesleki eğitim standartlarının ve yeterliliklerin geliştirilmesi, uygulanması ve bunlara ilişkin akreditasyon, yetkilendirme, denetim ölçme, değerlendirme ve belgelendirmeye ilişkin kuralları ve faaliyetleri düzenleyen sistemdir. Amaçları Eğitim ile istihdam ilişkisini güçlendirmek. Öğrenme çıktıları için ulusal standartlar oluşturmak. Eğitim ve öğretimde kalite güvencesini teşvik etmek. Yatay ve dikey geçişler için yeterlilikleri ilişkilendirmek, ulusal ve uluslararası kıyaslanabilirlik altyapısını oluşturmak. Öğrenmeye ulaşmayı, öğrenmede ilerlemeyi, öğrenmenin tanınmasını ve kıyaslanabilirliğini sağlamak.  Hayat boyu öğrenmeyi desteklemek

39. ULUSALMESLEKİ YETERLİLİK SİSTEMİ (UMYS) UMYS’nin koordinasyonu MYK tarafından sağlanacak, MYK sistemde İzleme, değerlendirme, görevlendirme ve yetkilendirme görevlerini üstlenecektir. Öncelikle iş dünyası ve diğer ilgili tarafların katılımıyla taslak meslek standartları geliştirilecektir. MYK sektör komitesine sunulan taslaklar yapılan inceleme ve değerlendirmenin ardından MYK Yönetim Kurulu onayıyla Resmi Gazete’de yayımlanacaktır.

40. ULUSALMESLEKİ YETERLİLİK SİSTEMİ (UMYS) Meslek standartlarının hazırlanmasını takiben gerçekleştirilecek olan yeterliliklerin hazırlanması süreci yine eğitim ve öğretim kurumları, iş piyasası ve ilgili diğer tarafların katılımıyla gerçekleşecektir. Hazırlanan yeterlilik taslakları MYK sektör komitesinin değerlendirme ve incelemesinin ardından MYK Yönetim Kurulu onayıyla ulusal yeterlilik olarak kabul edilecek ve Ulusal yeterlilik Çerçevesine (UYÇ) yerleştirilecektir. Ulusal yeterlilikler sınav ve belgelendirme süreçlerinde, sınav materyali ile eğitim ve öğretim müfredatlarının ve materyallerinin geliştirilmesinde temel teşkil edecektir. Bazı ulusal yeterliliklerde belgelendirme için akredite bir eğitimin tamamlanması koşulu da söz konusu olabilecektir

41. ULUSALMESLEKİ YETERLİLİK SİSTEMİ (UMYS) MYK tarafından yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşları yeterliliklere göre sınav ve belgelendirme yapılmasının yanı sıra yeterliliklerin hazırlanması, eğitim kurumlarının akreditasyonu süreçlerinde de yer alabileceklerdir. Yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşları sınavlarla ilgili süreçleri kendi bünyelerinde gerçekleştirebilecekleri gibi denetim ve gözetimini sağlayarak dışarıdan hizmet alımı yoluyla gerçekleştirebileceklerdir. Ulusal yeterliliklere göre gerçekleştirilen sınavın sonunda belgelendirme sürecinin tamamlanmasını takiben bireylere MYK sertifikaları verilecektir

43. Yetkilendirilmiş Belgelendirme Kuruluşları • Eğitim Öğretim Kurumları • Meslek Kuruluşları • Meslek standardı Hazırlayan Kuruluşlar • MYK Sektör Komiteleri • Meslek standardı Hazırlayan Kuruluşlar • MYK Sektör Komiteleri • Eğitim Öğretim Kurumları • Eğitim Akreditasyon Kurumları • Yetkilendirilmiş Belgelendirme Kuruluşları • MYK • Yetkilendirilmiş Belgelendirme Kuruluşları ULUSALMESLEKİ YETERLİLİK SİSTEMİNDE BAŞLICA AKTÖRLER

44. ULUSALMESLEKİ YETERLİLİK SİSTEMİ (UMYS)

45. MESLEK STANDARTLARI

46. MESLEK STANDARTLARI Bir mesleğin başarı ile icra edilebilmesi için gerekli bilgi, beceri, tavır ve tutumların neler olduğunu gösteren asgari normdur. İş ve eğitim dünyasının üzerinde uzlaştığı belgedir. UMS taslakları sektörü temsil edebilen ve yetkinliği olan iş dünyası aktörlerince katılımcı anlayışla hazırlanır. Meslek standartları ayrıca, başta çalışanlar, eğitimciler ve işverenler olmak üzere, ilgili bütün kesimlere, bir mesleğin başarı ile yürütülebilmesi için gerekli olan nitelikler ve o meslekte yeterlilik belgesi alabilmek için yapılacak sınavlarda aranacak ölçme ve değerlendirme kriterleri hakkında fikir vermektedir.

47. Meslek Standartları Hazırlanmasının Başlıca Amacı İşgücü piyasasında, belirli bir meslekte istihdam edilebilmek için işgücünde aranan mesleki yeterlilikleri ortaya koymak, İşgücü piyasasının ihtiyaç duyduğu mesleki yeterlilikleri ortaya koyarak, eğitim programcılarına müfredat hazırlamada yardımcı olmak, Kişilerin, söz konusu mesleki yeterliliklerle donatılmasına yönelik olarak sunulan mesleki eğitim, meslek değiştirme, mesleki ilerleme vb. eğitim hizmetlerine destek vermek, Eğitim ile işyaşamı arasında sağlam köprüler kurularak, işyaşamının eğitime ilgi, katılım ve katkısını artırmak, İş değiştirme ve işe yerleştirme faaliyetlerine yardımcı olmak, Ülke ekonomisinin uluslararası rekabet gücünün, nitelikli işgücü ile desteklenmesine yardımcı olmak,

48. Meslek Standartları Hazırlanmasının Başlıca Amacı Uluslararası normlara uygun, saygın ve güvenilir bir sınav ve belgelendirme sisteminin kurulmasına yardımcı olmak, Bütün kesimlerce kabul gören mesleki yeterlilik belgelerine sahip işgücünün sayı ve oranını artırmak, Mesleki yeterlilik belgelerine sahip işgücü istihdamının yaygınlaştırılmasıyla tüketiciye daha kaliteli mal ve hizmet sunulmasına destek vermek, Mesleki yeterlilik belgesi sahibi nitelikli işgücü hareketliliğini artırmak ve Uzun vadede işsizliğin azaltılmasına ve istihdamın geliştirilmesine katkıda bulunmaktır.

49. Meslek Standartları Genel Olarak Aşağıdaki Hususları İçerir Standardın hazırlandığı seviye için yaygın olarak kullanılan mesleki unvan ve tanım, Bir mesleğin gereklerini uygun olarak yerine getirmek için kişinin yapması gereken görev ve işlemler, Genel olarak kullanılan araç-gereç ve ekipmanlar, Bir mesleğin gereklerini uygun şekilde yerine getirebilmek için kişinin sahip olması gereken genel bilgi ve beceriler ile tutum ve davranışlar, Mesleğin uzmanlık dalları ile birlikte mevcut durumu ve gelecekte göstereceği eğilimler.

50. Meslek Standartları ve Seviye Tanımlayıcı Her seviyenin özellikleri, bilgi, beceri ve o seviye için gerekli öğrenmenin sonucunda ortaya konması beklenen yetkinlikleri tanımlayan bir “seviye tanımlayıcı” ile tanımlanmaktadır. Seviye belirlenirken: teorik ve pratik bilginin genişliği ve derinliği; kavramaya, yaratıcılığa ve pratiğe ilişkin becerilerin karmaşıklığı; entellektüel becerilerin karmaşıklığı; kişinin aldığı sorumluluğun miktarı; problem çözme ve/veya yaratıcılığın derecesi; ekip çalışması miktarı; liderlik ve hesap sorulabilirliğin kapsamı gibi ölçütler dikkate alınmaktadır.