Porodica pojam,istorijat,psiholo ški značaj

1. Porodica pojam,istorijat,psihološki značaj

2. Opšta definicija porodice • Grupa individua objedinjena krvnim srodstvom ili na osnovu bračne veze,u kojojpojedinci zajednički žive.Sa psihološke tačke je bitno da ona obezbeđuje sigurnost, osećanje pripadanja i emocionalnu bliskost.U zdravoj porodici vlada briga za druge članove i altruizam.

3. Porodica kao društveni fenomen • Socijološke discipline posmatraju porodicu kao osnovnu jedinicu društva i određuju je kao istorijski promenljivu društvenu grupu koja ima svoje specifičnosti u kontekstu kulturalnih različitosti. • Podrazumeva da je porodica društvena grupa koja ima zajedničku biološku, ekonomsku i socijalnu osnovu , važnu ulogu u društvu i njegovom funkcionisanju i održavanju.

4. Socijalno okruženje porodice Značajno utiče na razvoj i funkcionisanje porodice: • Pripadnost socijalnom sloju ili klasi • Političko okruženje (demokratsko, prosvećeno društvo ili ne, ratno okruženje, nasilje i sl.) • Škola,prijatelji... • Religija

5. Klasifikacija • 1.Nuklearna porodica uključuje roditelje i potomstvo • 2. Proširena porodica uključuje babe, dede itd. Ona može uključiti potencijalno sve potomke (pradede sa njihovim bračnim partnerima). • 1.Porodica prokreacije jeste ona porodica u kojoj je određeni pojedinac roditelj • 2.Porodica orjentacije je ona porodica u kojoj je određeni pojedinac potomak

6. Savremena porodica • Od 60-ih god. 20-og veka značajne su promene i transformacije porodice: -vreme koje se posvećuje deci je smanjeno -zaposlenost žene, njene nove uloge i identitet -veća stopa razvoda braka • veći broj nevenčanih brakova • niža stopa radjanja (kontracepcija)

7. Varijeteti porodičnog života • Dvočlana porodica - samohrani roditelj i dete (deca) • Porodica kombinovana sa decom iz različitih brakova (polubraća, polusestre, maćeha, očuh) • Porodica sa jednim ili oba nebiološka roditelja • Porodica sa homoseksualnim roditeljskim parom

8. Cirkumpleks model porodice(Olson i saradnici) Sadrži tri osnovne dimenzije: • Kohezivnost ili zajedništvo (emocionalna povezanost) • Fleksibilnost i adaptibilnost (niska-rigidnost granica do veoma visoke-haotičnost) • Komunikativnost (veštine govorenja, slušanja, uvažavanja i poštovanja drugih na spram isticanja pojedinih članova porodice)

9. Socijalno-psihološki model (Berger) Brak i porodica čine formalnu socijalnu grupu koju određuju najmanje 4 bitna okvira: 1. Red (sistem pravila) 2. Rad (aktivnost, ponašanje..) 3. Razmena (komunikacija) 4. Glad (zadovoljenje potreba, želja)

10. Istorijat izučavanja • Frojdova psihoanaliza stavlja u žižu psihičkog i psihoseksualnog razvoja ličnosti – porodicu, odnosno uticaj bitnih figura na kreiranje ličnosti • Bihejvioristi i teoretičari učenja istražuju oblikovanje ponašanja deteta u porodici putem različitih mehanizama učenja • Sociolozi 30-ih god. 20-og veka započinju proučavanje porodice i njenih odnosa sa društvom – zdrav pojedinac u zdravom društvu • 50-ih im se pridružuju psihijatri, posebno socijalna psihijatrija (bračno savetovanje)iz koje izrasta PORODIČNA TERAPIJA

11. Psihoanaliza naglašava • Unutrašnju dinamiku porodičnih odnosa koja najviše zavisi od emocionalnog funkcionisanja deteta i roditelja, odnosno kvaliteta prvih objektnih odnosa; • Psihoanaliza naglašava značaj najranijih iskustava ( i onih neverbalnih) • Naglašava značaj nesvesne determinisanosti

12. Doprinos empirijske psihologije i uključivanje rehabilitacionih nauka • 60-ih godina 20-og v. U ovu oblast se uključuju psiholozi sa svojim empirijskim istraživanjima (i instrumentarijem ) o uticaju porodice na razvoj ličnosti • Poslednjih decenija javlja se interesovanje defektologa za istraživanje porodice sa članom (detetom) koje ima neki oblik ometenosti i oblicima porodičnog doprinosa habilitaciji i rehabilitaciji i edukaciji (inkluzivno obrazovanje).

13. Empirijska psihološka istraživanja ukazala su na sledeće trendove: • Važnost nenarušene, celovite porodice za harmoničan razvoj ličnosti • Toplii srdačni emocionalni odnosi, ljubav majke (oca) prema detetu fundamentalno važni za stabilnu ličnost deteta • Važnost toplih i harmoničnih bračnih odnosa među partnerima za adekvatan psihički rast i razvoj deteta • Važnost odnosa sa braćom i sestrama (event. babama i dedama) • Privremeni ili trajni gubitak člana porodice-poremećaj celokupne strukture i dinamike porodičnih odnosa • Porodica ključno deluje na samopouzdanje deteta(npr. formiranje slike o sebi)

14. Socijalno psihološki značaj • Porodica je agens socijalizacije – posrednik, faktor preko koga se vrši socijalizacija mladjih članova ostvaruje;

15. Sistemski pristup porodici • Podrazumeva da se cela porodica sagledava kao jedan sistem, nadindividualni fenomen, u kojem svi članovi sistema deluju na funkcionisanje celog sistema;

16. Reakcije porodice na spoljne pritiske • Način izlaženja na kraj sa pritiscima određen je načinom kako porodica iznutra funkcioniše. Porodica može kao celina da reaguje na različite načine – od negiranja problema do mobilisanja snaga; (slično kao pojedinac)

17. Gel Vindelfild(psihoterapeut i konsultant za razvoj i rast ličnosti): Većina ljudi ima ” slepe mrlje” kada se radi o slabostima u njihovoj sopstvenoj porodici za koju se nekad i kaže da su u njoj porodične veze slepe. Ovo je uobičajena i prirodna reakcija na zastrašujuća osećanja koja se javljaju kao posledica nekog saznanja ( npr. da postoji bračni trougao);