ASPEKTY PRAWNE I FINANSOWE W 7. PR „7. Program Ramowy szansą rozwoju” Koszalin, 14 czerwca 2007

1. ASPEKTY PRAWNE I FINANSOWE W 7. PR„7. Program Ramowy szansą rozwoju”Koszalin, 14 czerwca 2007 Piotr Bednarek Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE piotr.bednarek@kpk.gov.pl

2. Kategorie państw w 7. PR • 27 państw członkowskich, oraz państwa: • Stowarzyszone – podpisały ze Wspólnotą Europejską umowę, na mocy której wnoszą wkład finansowy do 7. PR • Islandia, Lichtenstein, Norwegia, Szwajcaria, Izrael, Turcja, Chorwacja, Serbia, Czarnogóra, Macedonia (Bośnia i Hercegowina, Albania, Kosowo nadal negocjują warunki stowarzyszenia) • Trzecie – wszystkie nie członkowskie, wliczając w to Kraje Stowarzyszone i ICPC. • International Cooperation Partner Countries (ICPC) – 144 państwa wskazane w aneksie I do Work Programme dla Cooperation (http://ec.europa.eu/research/iscp/pdf/icpc_countries_en.pdf)

3. Podmioty dopuszczone do udziału w 7. PR • Art. 4 ust. 1 Rules for participation • Przedsiębiorstwa, uczelnie, ośrodki badawcze lub inne podmioty prawne, niezależnie od tego, czy mają siedzibę w państwie członkowskim, państwie stowarzyszonym lub państwie trzecim, mogą uczestniczyć w działaniach pośrednich pod warunkiem, że spełniają minimalne wymogi określone w niniejszym rozdziale, w tym określone na podstawie art. 12 wymogi dodatkowe. • Art. 2 ust. 1 Rules for participation • „Podmiot prawny" oznacza osobę fizyczną lub osobę prawną utworzoną na mocy prawa krajowego, obowiązującego w miejscu jej siedziby, lub na mocy prawa wspólnotowego lub prawa międzynarodowego, która posiada osobowość prawną oraz zdolność do czynności prawnych. W przypadku osób fizycznych odniesienie do siedziby uznaje się za odniesienie do ich miejsca zamieszkania.

4. Wymogi minimalne dotyczące składu konsorcjum – zasada ogólna – • Art. 5 Rules for participation • Konsorcjum projektowe powinno składać się z przynajmniej 3 niezależnych od siebie podmiotów z trzech różnych krajów członkowskich bądź stowarzyszonych. • Jeżeli jednym z tych 3 podmiotów jest JRC, organizacja międzynarodowa o znaczeniu europejskim, lub inny podmiot utworzony na podstawie prawa wspólnotowego, to przyjmuje się, że ma siedzibę w państwie odrębnym od siedziby któregokolwiek z dwu pozostałych partnerów.

5. Wymogi minimalne dotyczące składu konsorcjum w projektach SICA przeznaczonych dla ICPC • W projektach nazywanych Szczególnymi inicjatywami w zakresie współpracy międzynarodowej przeznaczonych dla Krajów Partnerskich Współpracy Międzynarodowej[Collaborative project for specific cooperation actions (SICA) dedicated to international cooperation partner countries (ICPC)] • Konsorcjum projektowe powinno się składać przynajmniej z 4 niezależnych od siebie podmiotów, z których: • 2 mają siedziby w dwóch różnych Państwach Członkowskich lub Stowarzyszonych • a 2 pozostałe mają siedziby w dwóch różnych ICPC, chyba że co innego określono w Programie Pracy (Work Programme).

6. Wymogi minimalne dotyczące składu konsorcjum – zasady szczególne – • W przypadku: • działań koordynacyjnych i wspierających • akcji Marie Curie • wystarczy jedenpodmiot prawny. • W przypadku projektów w programie IDEAS wystarczy jeden podmiot prawny mający siedzibę w państwie członkowskim lub stowarzyszonym. • Oprócz powyższych wymogów minimalnych programy szczegółowe lub programy pracy mogą określać dodatkowe wymogi dotyczące liczby, rodzaju i siedziby beneficjentów.

7. Formalne podstawy realizacji projektu • Grant Agreement – umowa zawierana między Komisją Europejską i wszystkimi beneficjentami (uczestnikami), określa wzajemne prawa i obowiązki pomiędzy: • Komisją i beneficjentami, • Beneficjentami wzajemnie. • Consortium Agreement – umowa zawierana między poszczególnymi beneficjentami w danym projekcie. Jest obowiązkowa, chyba że co innego określono w call’u, określa m.in.: • wewnętrzną organizację konsorcjum, • podział wkładu finansowego Komisji, • zasady dotyczące własności intelektualnej i poufności, • procedury rozstrzygania sporów, • zasady odpowiedzialności. • Przykładowy wzór: http://www.earto.org/DESCA/descahome.htm

8. Własność intelektualna w projektach 7. PR • Właścicielem „nowej wiedzy”, tj. powstałej w wyniku realizacji projektu, jest podmiot, prowadzący prace, w wyniku których wiedza ta powstała (możliwa jest współwłasność). • Wyjątkiem od zasady powyższej może być m.in. projekt realizowany na rzecz SME (Small and Medium Enterprise) lub CSO (Civil Society Organisation). • Już na etapie pisania wniosku należy określić spodziewane rezultaty pracy, z którymi wiązać się mogą prawa własności intelektualnej oraz sposób zarządzania w/w prawami (np. ochrona, publikacje etc.). • Partnerzy powinni określić zasady udostępniania zarówno nowej wiedzy jak i wiedzy wniesionej uprzednio do projektu, zgodnie z następującą zasadą, że wiedzę niezbędną udostępnia się partnerom nieodpłatnie, a w pozostałych przypadkach, na podstawie odrębnej umowy.

9. Aspekty finansowe dokumenty na stronach www.cordis.europa.eu • Model Grant Agreement: • http://cordis.europa.eu/fp7/calls-grant-agreement_en.html • Guide to Financial Issues (draft): • http://cordis.europa.eu/fp7/find-doc_en.html

10. Zmiany w nomenklaturze - porównanie z FP6 - • CONTRACT GRANT AGREEMENT • (kontrakt) (umowa o dotację) • CONTRACTORBENEFICIARY • (wykonawca) (beneficjent) • INSTRUMENTSFUNDING SCHEMES • (instrumenty) (systemy finansowania) • CERTIFICATE ON • AUDIT CERTIFICATE FINANCIAL STATEMENT • (certyfikat audytora)(świadectwo kontroli sprawozdań • (finansowych)

11. Kwalifikowanie do finansowania • W przypadku podmiotów innych niż mające siedzibę w kraju członkowskim, stowarzyszonym lub ICPC, czy też nie będących organizacja międzynarodową, dofinansowanie KE może być przyznane pod warunkiem spełnienia przynajmniej jednego z poniższych warunków: • W programach szczegółowych lub w odpowiednim programie pracy przewidziano taką możliwość. • Dofinansowanie to ma istotne znaczenie dla realizacji projektu. • Finansowanie takie jest przewidziane w dwustronnej umowie o współpracy naukowej i technicznej lub w innej umowie zawartej między Wspólnotą a państwem, w którym podmiot prawny ma swoją siedzibę .

12. Sposoby sprawozdawania kosztów pośrednich w projektach 7. PR Dwa możliwe rozwiązania: • jednostka wylicza i sprawozdaje rzeczywistą wartość swoich kosztów pośrednich. Model ten mogą stosować instytucje posiadające system księgowy pozwalający na wyodrębnienie tego typu kosztów, często w rzeczywistości przewyższających ryczałt naliczany wg sposobu nr 2 (ew. możliwość stosowania tzw. metody uproszczonej dla podmiotów, które nie posiadają księgowości analitycznej). • koszty pośrednie są rozliczane jako ryczałt w/g stawki ustalonej przez KE, przy czym są one liczone jako procent od poniesionych kosztów bezpośrednich z wyłączeniem usług obcych (subcontractingu).

13. Koszty pośrednie • Stawka podstawowa – 20% • Dla organów publicznych o charakterze niezarobkowym, szkół średnich i wyższych, organizacji badawczych i MŚP, (które nie są w stanie wyliczyć rzeczywistych kosztów pośrednich przypadających na projekt), gdy uczestniczą w projektach zawierających działania w zakresie badań i rozwoju technologicznego oraz działania demonstracyjne - ryczałt na koszty pośrednie wynosi: • 60% dla dotacji przyznanych na podstawie zaproszeń do składania wniosków zamykających się przed 1 stycznia 2010r. • nie mniej niż 40 % dla dotacji przyznanych na podstawie zaproszeń do składania wniosków zamykających się po 31 grudnia 2009r. • W projektach typu Akcje koordynujące i wspierające - 7% • W badaniach pionierskich (program Pomysły) - 20% • Projekty badawczo-szkoleniowe Marie Curie (program Ludzie) – 10%

14. Wysokość dofinansowania KE cz. I(liczona procentowo od całkowitych kosztów kwalifikowanych) • Działania badawczo-rozwojowe lub innowacyjne (badania skierowane na zdobycie nowej wiedzy, która będzie wykorzystana w celu rozwoju nowych produktów, procesów lub usług lub też doprowadzi do znaczącej poprawy istniejących produktów, procesów lub usług) - do 50% • UWAGA !!! Dla organów publicznych o charakterze niezarobkowym, szkół średnich i wyższych, organizacji badawczych i MŚP - do75%. • Działania demonstracyjne (działania związane ze sprawdzeniem w badaniach przemysłowych nowych lub poprawionych produktów, procesów lub usług, włącznie z prototypami, jeśli nie mogą być one bezpośrednio skomercjalizowane) – do 50%

15. Wysokość dofinansowania KE cz. II(liczona procentowo od całkowitych kosztów kwalifikowanych) • Inne działania – do 100% obejmują między innymi działania: • w zakresie zarządzania, w tym uzyskania świadectw kontroli sprawozdań finansowych, • upowszechniania wiedzy (np. stworzenie strony internetowej, prezentacja projektu podczas konferencji, publikacje) • koordynacji, sieci współpracy (np. organizacja spotkań, seminariów, koszty podróży dot. koordynacji i rozwoju współpracy) • ochrona praw własności intelektualnej • badania dot. społeczno-ekonomicznych oddziaływań wyników • szkoleniowe UWAGA !!! Koordynacja naukowa zalicza się do działań RTD, w związku z tym jest finansowania przez KE w 50% lub 75%

16. Wysokość dofinansowania KE cz. III(liczona procentowo od całkowitych kosztów kwalifikowanych) • Projekty typu Akcje koordynacyjne i wspierające – do 100% • Badania pionierskie (program Pomysły) – do 100% • Projekty badawczo-szkoleniowe Marii Curie (program Ludzie) – do 100%. • UWAGA !!! Dla poszczególnych akcji określone są różne maksymalne stawki na zarządzanie projektem. Różne typy kosztów (np. wynagrodzenia, koszty podróży, koszty badań) są finansowane na zasadzie tzw. fixed amount, czyli stawek o ustalonej przez KE wysokości.

17. Płatności • Zaliczka będzie wypłacona w ciągu 45 dni od wejścia w życie umowy o dotację. Zaliczka ta ma zapewnić beneficjentom zachowanie płynności finansowej w trakcie trwania całego projektu, jej wysokość zostanie ustalona w trakcie negocjacji i zapisana w art. 6 umowy. • Co do zasady, dla projektów posiadających więcej niż dwa okresy sprawozdawcze, wysokość tej zaliczki będzie wynosiła 160% średniej wysokości dofinansowania KE przypadającego na okres sprawozdawczy (średnia wysokość dofinansowania przypadająca na okres = całkowite dofinansowanie / ilość okresów sprawozdawczych). • Płatności okresowe będą wypłacane na podstawie przedstawianych sprawozdań (płatność = zaakceptowane koszty x stawka dofinansowania). • Płatność końcowastanowi wyrównanie płatności wcześniejszych. • UWAGA !!! Suma płatności wynikających z wypłaconej zaliczki i płatności okresowych nie może przekroczyć 90% maksymalnego dofinansowania ze strony KE.

18. Certificate on Financial Statements(świadectwo kontroli sprawozdań finansowych) • Świadectwo kontroli sprawozdań finansowych jest obowiązkowe tylko wtedy, gdy łączna żądana wysokość dofinansowania do danego projektu z KE na rzecz pojedynczego uczestnika, w ujęciu kumulatywnym za wszystkie okresy, za które świadectwo kontroli sprawozdań finansowych nie było przedstawiane, wynosi 375 000 euro lub więcej. • Jednak w przypadku projektu trwającego dwa lata lub krócej, od uczestnika wymaga się nie więcej niż jednego świadectwa kontroli sprawozdań finansowych na zakończenie projektu.

19. Praktyczne uwagi prawne cz. I • 28 maja 2007 r. prezydentowi RP przekazano do podpisu nowelę ustawy o cudzoziemcach, która wprowadza szereg zmian w prawie przyjmowania zagranicznych naukowców do pracy. • Najistotniejszymi zmianami są jest tam wprowadzenie nowego rodzaju wizy dla naukowców, zdefiniowanie pojęcia prac badawczych oraz naukowca, jak również wprowadzenie odpowiedzialności finansowej instytucji przyjmującej za procedurę legalizacji pobytu na terytorium RP. • Proces legislacyjny można prześledzić na stronie: www.sejm.gov.pl w zakładce „Prace Sejmu” – druk sejmowy 1338.

20. Praktyczne uwagi prawne cz. II • Od dnia 1 lipca 2007 r. wydawanie pisemnych interpretacji prawa podatkowego przejmuje od urzędów skarbowych Minister Finansów. • Do dnia dzisiejszego KPK we współpracy z Ministrem Nauki i Szkolnictwa Wyższego udało się wypracować ujednolicenie wykładni prawa podatkowego dla tzw. „środków bezzwrotnej pomocy” wypłacanych z tytułu realizacji projektów należących do Programów Ramowych. • Istnieje możliwość, iż Minister Finansów dokona weryfikacji wykładni prawa w w/w zakresie, w związku z czym w drugiej połowie roku 2007 i okresie późniejszym zaleca się monitorowanie strony internetowej Centrum Informacji dla Naukowców, gdzie zamieszczane są najnowsze informacje prawne dotyczące przepisów prawa związanych z realizacją projektów w 7. PR, w szczególności programu specyficznego PEOPLE – www.eracareers-poland.gov.pl

21. Centrum Informacji dla Naukowcówwww.eracareers-poland.gov.pl • Centrum jest częścią KPK powołaną z inicjatywy Komisji Europejskiej dla świadczenia pomocy informacyjnej instytucjom i mobilnym naukowcom – w szczególności w zakresie programu PEOPLE (projekty Marie Curie) – dotyczącą: • prawa podatkowego, • prawa ubezpieczeń społecznych, • prawa pracy, • prawa dla cudzoziemców, • zasad przygotowywania wniosków i realizacji projektów programu PEOPLE. • W swej działalności Centrum Informacji dla Naukowców nie ogranicza się jednak tylko do programu PEOPLE, a – w zakresie swoich kompetencji - udziela pomocy informacyjnej każdemu mobilnemu naukowcowi i instytucjom tak przyjmującym jak i wysyłającym naukowców. • Centrum prowadziPortal dla mobilnych naukowców www.eracareers-poland.gov.pl

22. Portal dla mobilnych naukowców cz. Iwww.eracareers-poland.gov.pl

23. Portal dla mobilnych naukowców cz. IIwww.eracareers-poland.gov.pl

24. Europejski portal dla mobilnych naukowców http://ec.europa.eu/eracareers/index_en.cfm

25. Europejski portal dla mobilnych naukowców http://ec.europa.eu/eracareers/index_en.cfm

26. Szkolenie początkujących naukowców Sieci Marie Curie Kształcenie ustawiczne i rozwój kariery Projekty indywidualne Marie Curie dla doświadczonych naukowców Rozwój współpracy między przemysłem a środowiskiem akademickim Projekty Marie Curie na współpracę przemysł-nauka Wymiar międzynarodowy Projekty Marie Curie na współpracę instytucjonalną z krajami trzecimi Działania wspierające Nagrody Marie Curie / Researcher’s Night/ Polityka dot. mobilności naukowców Program specyficzny: LUDZIE OBSZARY DZIAŁAŃ:

27. Program specyficzny: LUDZIE Więcej informacji:Seventh Research FrameworkProgramme(FP7) - PEOPLEwww.cordis.europa.euFind a callwww.cordis.europa.euSerwis Krajowego Punktu Kontaktowegowww.kpk.gov.plDokumenty:Work programme 2007 Call Fiche dla danego konkursu i danej akcji Marie Curie Guide for Applicants dla danej akcji Marie Curie

28. 7. Program Ramowy szansą rozwoju • Dziękuję za uwagę • Piotr Bednarek • mobility@kpk.gov.pl