Inburgering in Vlaanderen

1. Inburgering in Vlaanderen De effectiviteit, efficiëntie en impact van het Vlaamse inburgeringsbeleid Peter De Cuyper, Miet Lamberts & Fernando Pauwels Onderzoek in opdracht van het Agentschap voor Binnenlands Bestuur, de VDAB en het Departement Onderwijs

2. Het onderzoek • Het onderzoek gaat over de efficiëntie en effectiviteit van het inburgeringsbeleid na de decreetwijziging van 2007 • Het bestaat uit 4 deelrapporten: • Beleidskader wordt in beeld gebracht • Procesevaluatie Ze gingen na in welke mate de verschillende uitvoerders van het inburgeringsbeleid er samen in slagen de doelstellingen van het beleid te realiseren (effectiviteit) en of ze dit op een efficiënte wijze doen. • Impactevalutie: Hierin wordt de meerwaarde van het afgelegde traject voor de inburgeraars en hun omgeving beschreven (het al dan niet bijdrage aan integratie) • Synthese van de drie deelrapporten = de evaluatie

3. Inburgering ‘werkt’… Onderscheid: • Attestbehalers ( personen die inburgeringsattest behalen) • Afhakers (personen die starten met een traject maar geen attest behalen) • Niet-starters (personen die niet met een inburgeringstraject zijn gestart)

4. Sociaal economische positie: • Attestbehalers zijn actiever op arbeidsmarkt! • Niet-starters komen soms niet voor in de databasebanken van de sociale zekerheids instelling dus kunnen ze als niet-beroepsactief beschouwd worden. • Veel niet-starters hebben spijt geen traject te hebben gevolgd, aangezien dit hun kansen (o .a arbeidsmarkt), hadden kunnen vergroten.

5. Maatschappelijke participatie: • Sociale functie  De contacten die tijdens het traject gelegd worden, blijken vaak duurzame contacten. Dit netwerk (vnl. bestaande uit andere inburgeraars) is een belangrijke bron van informatie voor een aantal inburgeraars • Redelijke klein impact! Andere factoren zijn belangrijker (motivatie, het migratiedoel, het statuut, het hebben van kinderen, de mate van taalbeheersing ) voor maatschappelijke participatie

6. …maar de effectiviteit kan beter • Effectiviteit is doorheen de jaren verbeterd! Maar: toch wordt potentieel nog niet volledig benut! - Goede helft van de potentiële doelgroep nieuwkomers worden niet bereikt - Ook het bereik van de oudkomers is geen succes! (bleef lang dode letter) • Op vlak van efficiëntie is de samenwerking tussen en binnen de uitvoerende organisaties verbeterd. • De beleidsmaatregelen zorgden wel voor een grotere participatie maar niet voor een hogere effectiviteit (= het aantal mensen die een attest behalen) !

7. Impact van nieuwe beleidsmaatregelen • Sinds de verandering van het beleid komen oudkomers in aanmerking voor inburgering  beperkte impact! (bleef te lang dode letter) • Verplichte doelgroep werd sterk uitgebreid! Effectieve sancties kwamen er sinds maart 2009  Verplichting werkt om ze in traject te laten stappen. • Andere definiëring ‘regelmatige deelname’ (percentage). Ze moeten nu 80% van de tijd aanwezig zijn. Er volgen eventuele sancties indien dit niet zo is!  vooral zwakste groepen zijn hier slachtoffer van. • “flexibele trajecten” voor werkenden schiet zijn doel voorbij! • Voor ingeschreven inburgeraars is er een vrijstelling van het inschrijvingsgeld voor Nederlands als tweede taal te leren  een niet onaanzienlijke impact. Maar! Er zijn mensen die zich enkel inschrijven in het inburgeringstraject voor de vrijstelling van het inschrijvingsgeld te krijgen!

8. Aanbevelingen • Bereik en participatie verhogen • Effectiviteit verhogen + uitval verminderen • Een voorstel tot aanpassing van de processen van het traject • De waarde van het attest moet verhoogd worden • Meer maatwerk en doelgerichtheid zijn nog steeds noodzakelijk

9. Besluit • Inburgeren verloopt niet enkel langs het inburgeringstraject dat mensen volgen • Het stopt ook niet bij het behalen van het attest • Inburgeringstraject en –beleid zijn de eerste belangrijke bouwstenen voor het verdere inburgeringproces! • Na het traject moeten ze zich zelf verder inburgeren en integreren, de ontvangende maatschappij moet hiervoor openstaan.

10. Bibliografie • De Cuyper, P., Lamberts, M., & Pauwels, F. (2010). Synthese Inburgering in Vlaanderen. De effectiviteit, efficiënteen impact van het Vlaamse inburgeringsbeleid. Rapport (PDF-document). Geraadpleegd op 3 november 2010, op http://www.hiva.be/resources/pdf/publicaties/R1333.pdf • Afbeelding 1: http://www.dmo.amsterdam.nl/inhoud/nieuws/@40340/amsterdam_start/ • Afbeelding 2: http://www.powned.tv/nieuws/binnenland/2010/09/onnodig_inburgeren_afgeschaft.html