Download
1 / 10
E N D
Pojezierze Suwalskie • Pojezierze Suwalskie – polska część Pojezierza Litewskiego, rozciągającego się na wschód od właściwych Mazur. Odrębność tego terenu polega na innym kierunku ułożenia form polodowcowych ostatniego zlodowacenia, większym kontynentalizmie klimatu oraz innym położeniu hydrograficznym. • Północno-wschodni skrawek Polski leży w dorzeczu Niemna. Różnice klimatyczne zadecydowały o odmienności geobotanicznej Mazur i Pojezierza Litewskiego. Pojezierze Suwalskie bezpośrednio graniczy od zachodu z Pojezierzem Ełckim, a od południa z Równiną Augustowską. Najbardziej na wschód wysuniętym fragmentem omawianego terenu jest Pojezierze Sejneńskie.
Pojezierze Suwalskie (Zasięg Pojezierza Litewskiego w obrębie Polski)
Historia • Historia geologiczna tych terenów sięga okresu prekambru (570 mln -3 mld lat). Ze skał tej epoki zbudowane jest krystaliczne podłoże - peryferyczna część wielkiej platformy wschodnioeuropejskiej. W rejonie Suwalszczyzny i Zaniemenia platforma ta jest wyniesiona i stanowi tzw. wyniesienie suwalsko-mazurskie. W skałach podłoża - norytach i anortozytach występują słynne suwalskie rudy żelaza (okolice Jeleniewa, Szurpił i Udrynia), dotychczas nie ekspoloatowane. Ponad nimi są skały osadowe - przeważnie piaskowce, iłowce, mułowce, wapienie, margle i opoki. Są to osady pochodzące od kambru do trzeciorzędu (550 mln-60 mln). W okresie czwartorzędu, a dokładnie zimnym okresie zwanym plejstocenem lub epoką lodową nastąpiło kolejno po sobie 6 zlodowaceń (glacjałów). W okresach cieplejszych lądolody topniały i wycofywały się na północ - do Skandynawii. Na zlodowacony wcześniej teren wkraczała roślinność i rozwijały się lasy. Grubość pokrywy osadów czwartorzędowych na terenie Suwalszczyzny waha się od około 70 m do ponad 300 m (okolice Wiżajn).
Dzisiaj . . . • Dzisiejsza rzeźba terenu Suwalszczyzny ukształtowana została poprzez ostatni skandynawski lądolód - zlodowacenie Wisły. Lądolód ten nasuwał się dwukrotnie na te ziemie - 60-65 tys. lat temu oraz 22-13 tys. lat temu. Po okresie postoju czoła lodu na linii maksymalnego zasięgu, nastąpiła jego stopniowa recesja, przerywana kolejnymi postojami. Podczas postoju czoło lądolodu wykonywało nieraz ruchy oscylacyjne- cofnięcia do tyłu i pchnięcia do przodu. Ruchy te powodowały zaburzenia wcześniej złożonych osadów. W ten sposób lądolód dokonał profilowania tego terenu. Pozostawił po sobie: jeziora, rynny lodowcowe oraz tak zwane "oczka polodowcowe" - niewielkie zagłębienia bezodpływowe, czasem wypełnione wodą. Pozostałością są także wysoczyzny lodowcowe, moreny czołowe, moreny martwego lodu, kemy, ozy i sandry. Również głazy narzutowe - przyniesione z środkowej Szwecji, Wysp Alandzkich i z dna Bałtyku - są świadkami jego ogromnej dynamiki.
SUROWCE MINERALNE • Rejon Suwalszczyzny bogaty jest w czwartorzędowe złoża iłów, glin, piasków, żwirów oraz torfów. Na północ od Suwałk w okolicy Jeleniewa w utworach prekambryjskich (jak już wspomniano powyżej) występują udokumentowane złoża rud polimetalicznych między innymi również uranu. Ze względu na znaczną miąższość utworów czwartorzędowych złoża te nie są jeszcze eksploatowane.
Klimat , Roślinność , Gospodarka Klimat pojezierza cechuje kontynentalizm:- długa zima, opóźnienie wkroczenia wiosny i wczesna jesień- długie zaleganie pokrywy śnieżnej i dominacja opadów w okresie letnim- najkrótszy w Polsce okres wegetacji – 180-190 dni- niska średnia temperatura roczna – 6 stopni- wysokie amplitudy roczne – 23 stopnieRoślinność: relikty z czasów zlodowacenia, obszar słabo zalesiony ( większe skupiska lasów to Puszcza Romnicka i fragment Puszczy Augustowskiej) Drzewa: sosna, świerk, brak dębu, buku, jaworu Dla ochrony najpiękniejszych terenów utworzono Wigierski Park Narodowy.Charakterystyczne jest występowanie bardzo głębokich, długich i wąskich jezior polodowcowych. Najgłębsze Hańcza, największe – Wigry.Rzeki są bystre i krótkie, należące głownie do dorzecza Niemna.Gospodarka: cechy klimatyczne, rzeźba, brak naturalnych surowców (poza drewnem) i uwarunkowania historyczne nie sprzyjają rozwojowi gospodarki, jednak mimo to rolnictwo i rybactwo stanowią podstawową działalność gospodarczą.
