Piotr Krupa, prezes Zarządu KRUK S.A. radca prawny

1. Aspekty praktyczne funkcjonowania funduszy sekurytyzacyjnych a aktualne otoczenie prawne Piotr Krupa, prezes Zarządu KRUK S.A. radca prawny II Kongres Zarządzania Należnościami Warszawa, 29.03.2006r.

2. PODSTAWOWE REGULACJE PRAWNE DOTYCZĄCE SEKURYTYZACJI • Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (w szczególności art. 92a - 92c oraz art. 104) • Ustawa z dnia 24 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (w szczególności art. 183 - 195 oraz art. 326) • Ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece • Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych • Inne

3. PIERWSZY KROK DO SEKURYTYZACJI – DECYZJA WIERZYCIELA • Kluczowe aspekty procesu decyzyjnego: • wybór portfeli: konsumenckie, SME/korporacyjne, hipoteczne, mieszane; • każdy portfel powinien być sprzedawany odrębnie (maksymalnie homogeniczny); • wierzyciel powinien mieć doradcę w zakresie organizacji procesu sprzedaży (doświadczanego w przygotowywaniu portfeli i przeprowadzaniu transakcji sekurytyzacyjnych), • portfel powinien zostać tak przygotowany, aby dał szanse kupującym na jego wycenę oraz złożenie oferty, • umożliwienie przeprowadzenia due diligence • sposób ustalenia ceny

4. DRUGI KROK SEKURYTYZACJI – WYBÓR PARTNERA • Różne rodzaje funduszy sekurytyzacyjnych pod względem formuły biznesowej (i procedur decyzyjnych): • Prokura NS FIZ • S-Collect FIZNS • Intrum Justitia Debt Fund 1 FIZ NFS • Fundusz utworzony przez firmę EGB Investments • kolejne w procesie rejestracji • Partner sekurytyzacyjny: • fundusz reprezentowany przez TFI • inwestor (finansujący transakcję poprzez nabycie certyfikatów inwestycyjnych funduszu) • serviser (współfinansujacy transakcję lub nie) • Otoczenie procesu sekurytyzacji: • KPWiG • GIODO • Komisja Nadzoru Bankowego

5. SCHEMAT SEKURYTYZACJI - PRZELEW • Model oparty na przelewie (sprzedaży) sekurytyzowanych wierzytelności SPV.

6. TRZECI KROK SEKURYTYZACJI – ZAMKNIĘCIE TRANSAKCJI • Wymogi formalne • zgoda dłużnika… • oświadczenia dłużnika… • wezwanie dłużnika do spłaty przed przelewem wierzytelności do funduszu • Problemy prawne • Prawo bankowe a ustawa o funduszach inwestycyjnych • Umowa przelewu wierzytelności na fundusz

7. ZGODY DŁUŻNIKA NA PRZELEW WIERZYTELNOŚCI • Generalna zasada - art. 509  § 1 Kodeksu cywilnego: „Wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania”. • Art. 92c Prawa Bankowego 1. Przelew wierzytelności banku na towarzystwo funduszy inwestycyjnych tworzące fundusz sekurytyzacyjny albo na fundusz sekurytyzacyjny wymaga uzyskania przez bank zgody dłużnika banku, będącego stroną czynności dokonanej z bankiem, jak również zgody dłużnika z tytułu zabezpieczenia wierzytelności banku wynikającej z dokonanej czynności oraz złożenia przez dłużnika oświadczenia o poddaniu się egzekucjina rzecz funduszu sekurytyzacyjnego, który nabędzie wierzytelność. Zgoda i oświadczenie powinny być wyrażone w formie pisemnej pod rygorem nieważności. 2. Bank w terminie 14 dni od daty zawarcia umowy, o której mowa w art. 92a ust. 1 pkt 1, jest obowiązany powiadomić pisemnie dłużnika o przelewie wierzytelności banku na towarzystwo funduszy inwestycyjnych tworzące fundusz sekurytyzacyjny albo na fundusz sekurytyzacyjny.

8. ZGODA DŁUŻNIKA – cd. Art. 326 Ustawy o funduszach inwestycyjnych: 1. Do przelewu wierzytelności banku na fundusz sekurytyzacyjny, z tytułu umów zawartych przed dniem wejścia w życie ustawy, stosuje się przepisy art. 92a-92c ustawy, o której mowa w art. 312, z zastrzeżeniem ust. 2-4. 2. Bank nie jest obowiązany do uzyskania zgody dłużnika banku na przelew wierzytelności banku z tytułu umów kredytu, w przypadku niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu, określonych w umowie. 3. Bank przed zawarciem z funduszem sekurytyzacyjnym umowy przelewu wierzytelności banku z tytułu umów kredytu, spełniających przesłankę, o której mowa w ust. 2, jest obowiązany wezwać do zapłaty dłużnika banku z takich umów, wyznaczając mu jednocześnie 30-dniowy termin do uregulowania należności wobec banku, do wysokości kwoty określonej w wezwaniu. 4. Do wezwania bank obowiązany jest dołączyć informację, że w przypadku niewywiązania się kredytobiorcy z obowiązków określonych w wezwaniu, jak również po bezskutecznym upływie terminu określonego w wezwaniu, wierzytelność banku zostanie przelana na fundusz sekurytyzacyjny, któremu będzie przysługiwać uprawnienie do prowadzenia egzekucji na podstawie sekurytyzacyjnego tytułu egzekucyjnego po nadaniu mu przez sąd klauzuli wykonalności.

9. ZGODA DŁUŻNIKA - PODSUMOWANIE • W przypadku wierzytelności niebankowych: zgoda dłużnika nie jest wymagana (art.509 par.1 Kodeksu Cywilnego) • W przypadku wierzytelności bankowych: - w przypadku umów kredytu zawartych przed 01.07.2004 r. (zmiana ustawy Prawo bankowe) nie jest wymagana zgoda dłużnika na przelew przeterminowanych wierzytelności bankowych oraz nie jest wymagane oświadczenie o poddaniu się egzekucji na rzecz funduszu sekurytyzacyjnego; - w przypadku umów zawartych po 01.07.2004 r. wymagana jest zgoda dłużnika na przelew wierzytelności bankowych na fundusz sekurytyzacyjny oraz oświadczenie o poddaniu się egzekucji na rzecz funduszu sekurytyzacyjnego; z tego względu optymalnym rozwiązaniem jest zamieszczanie w bieżąco podpisywanych umowach kredytowych zgody oraz oswiadczenia.

10. TAJEMNICA BANKOWA • Bank oraz pracownicy banku są obowiązani zachować tajemnicę bankową, która obejmuje wszystkie informacje dotyczące czynności bankowych. • Obowiązek zachowania tajemnicy bankowej nie dotyczy przypadków, w których: • udzielenie informacji objętych tajemnicą bankową jest niezbędne do zawarcia i wykonania umowy przelewu wierzytelności lub umowy o subpartycypację, oraz związanych z nimi umów: • o nadanie ratingu sekurytyzowanym wierzytelnościom, • ubezpieczenia od ryzyka niewypłacalności dłużników sekurytyzowanych wierzytelności, • udzielenie informacji objętych tajemnicą bankową jest niezbędne do zawarcia i wykonania umowy z podmiotem emisyjnym, a podmiot ten zawarł z bankiem, od którego nabył wierzytelności, umowę o obsługę sekurytyzowanych wierzytelności.

11. SPOSÓB PRZENIESIENIA UPRAWNIEŃ Z SEKURYTYZOWANYCH WIERZYTELNOŚCI • Przelew (umowa przelewu wierzytelności) • Inicjator (cedent) przenosi na FS/SPV (cesjonariusza) sekurytyzowane wierzytelności; inicjator przestaje być wierzycielem kredytobiorcy, nowym wierzycielem staje się FS/SPV • Przelew nie może pogorszyć sytuacji dłużnika • Subpartycypacja (umowa o subpartycypację) • Inicjator nie przenosi na FS/SPV sekurytyzowanych wierzytelności (inicjator pozostaje wierzycielem kredytobiorcy), ale zawiera umowę „o przekazywanie funduszowi wszystkich świadczeń otrzymywanych przez inicjatora sekurytyzacji lub uprawnionego z sekurytyzowanych wierzytelności z określonej puli wierzytelności lub z określonych wierzytelności” (art. 183 ust. 4 ustawy o funduszach inwestycyjnych) • Przekazaniu podlegają: kwoty główne, pożytki, kwoty z realizacji zabezpieczeń

12. PRZELEW I SUBPARTYCYPACJA – NAJWAŻNIEJSZE RÓŻNICE Źródło: Dewey Ballantine Grzesiak sp. k.

13. CZWARTY KROK SEKURYTYZACJI – OBSŁUGA SERWISOWA – WINDYKACJA NALEŻNOŚCI NA RZECZ FUNDUSZU SEKURYTYZACYJNEGO • Serwiser - podmiot zarządzający sekurytyzowanymi wierzytelnościami na podstawie umowy o obsługę sekurytyzowanych wierzytelności zawartej z funduszem • Kto może być serwiserem? - Bank krajowy. - Podmiot inny niż bank krajowy, jeżeli Fundusz uzyskał zezwolenie KPWiG na zawarcie umowy z tym podmiotem. • Firma windykacyjna może być serwiserem: - funduszu sekurytyzacyjnego, który współtworzy (czyli w przypadku KRUKa funduszu PROKURA) - każdego innego funduszu sekurytyzacyjnego z którym zawrze umowę na obsługę sekurytyzowanych wierzytelności.

14. SERWISER – WYMOGI FORMALNE • Proces wnioskowania o zezwolenie Komisji Papierów Wartościowych i Giełd na obsługę wierzytelności sekurytyzowanych przez fundusz. • Serwiser = rękojmia całkowicie profesjonalnego działania zgodnego z obowiązującymi regulacjami. Komisja nadzorując proces sekurytyzacji wysoko stawia poprzeczkę dla serwiserów, aby rolę tę mogły pełnić wyłącznie podmioty w pełni wiarygodne i do niej przygotowane. • Uzyskanie zezwolenia Na dzień 17 marca 2006r. KPWiG wydała jedno zezwolenia na serwisowanie wierzytelności funduszu sekurytyzacyjnego i otrzymała je 23 lutego 2006r. firma KRUK, która obsługuje windykacyjnie fundusz PROKURA NS FIZ • Pytanie o procedurę aplikacyjną Jedno zezwolenia KPWiG na serwisowanie wierzytelności wszystkich funduszy sekurytyzacyjnych czy osobne zezwolenie w przypadku każdego kolejnego funduszu dla którego chce pracować serwiser (powielające tą samą procedurę administracyjną jak jest obecnie)?

15. KOMPLEKSOWOŚĆ DZIAŁAŃ – ATUTEM SERWISERA • Windykacja pozasądowa (wysokonakładowa drukarnia, masowa windykacja telefoniczna, e-mailowa, SMS-owa itp.) • Windykacja bezpośrednia (zespół doświadczonych negocjatorów terenowych wyposażonych we flotę samochodową z systemem GPS oraz narzędzia teleinformatyczne. • Windykacja sądowa i egzekucyjna (masowe generowanie pism procesowych, współpraca z kancelariami komorniczymi na terenie całego kraju. Prowadzenie działań wspomagających postępowanie egzekucyjne) • Usługi detektywistyczne (poszukiwanie osób ukrywających się, majątku dłużników nadającego się do egzekucji) • ZARZĄDZANIE WIERZYTELNOŚCIAMI: • konsumenckimi (masowymi o zróżnicowanych kwotach) • gospodarczymi (o wysokich kwotach)

16. NADZÓR KPWiG NAD DZIAŁALNOŚCIĄ SERWISERA [art. 226 ust.1 pkt 7] – Komisja sprawdza, czy działalność serwisera w zakresie obowiązków wynikających z umowy zawartej z funduszem inwestycyjnym jest zgodna z tą umową oraz statutem funduszu inwestycyjnego [art. 234 ust. 1] - w przypadku gdy podmiot, o którym mowa w art. 192 ust. 1, narusza przepisy prawa w związku z wykonywaniem umowy o obsługę sekurytyzowanych wierzytelności, Komisja może: nałożyć na ten podmiot karę pieniężną w wysokości do 500.000 zł; zobowiązać fundusz do zmiany tego podmiotu w terminie określonym w decyzji; zastosować łącznie sankcje, o których mowa w pkt 1 i 2. [art. 234 ust. 2] - Za szkody spowodowane niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem umowy o obsługę sekurytyzowanych wierzytelności towarzystwo odpowiada wobec uczestników funduszu solidarnie z serwiserem, chyba że szkoda jest wynikiem okoliczności, za które serwiser nie ponosi odpowiedzialności.

17. UMOWA SERWISOWA A OCHRONA DANYCH OSOBOWYCH • Art. 193. Fundusz sekurytyzacyjny oraz podmiot, z którym fundusz zawarł umowę o obsługę sekurytyzowanych wierzytelności, mogą zbierać i przetwarzać dane osobowe dłużników sekurytyzowanych wierzytelności jedynie dla celów związanych z administrowaniem wierzytelnościami sekurytyzowanymi i ich obrotem. • Zgoda dłużnika na przetwarzanie danych osobowych nie jest konieczna. • Administratorem danych osobowych jest fundusz. • Serwiser przetwarza dane osobowe dłużników na podstawie umowy powierzenia przetwarzania danych osobowych (art. 31 uodo). Powierzenie przetwarzania danych osobowych może nastąpić w umowie serwisowej

18. SZCZEGÓLNE UPRAWNIENIA FUNDUSZU W DOCHODZENIU WIERZYTELNOŚCI • Wyciąg z ksiąg funduszu ma moc prawną dokumentu urzędowego [Art. 194].  • Księgi rachunkowe funduszu sekurytyzacyjnego, wyciągi z tych ksiąg podpisane przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych funduszu i opatrzone pieczęcią towarzystwa zarządzającego funduszem sekurytyzacyjnym oraz wszelkie wystawione w ten sposób oświadczenia zawierające zobowiązania, zwolnienie z zobowiązań, zrzeczenie się praw lub pokwitowanie odbioru należności mają moc prawną dokumentów urzędowych oraz stanowią podstawę do dokonania wpisów w księgach wieczystych i rejestrach publicznych. • Przeniesienie hipoteki lub zastawu rejestrowego na fundusz • preferencje w zakresie wpisu [art. 195 ust. 2] Wpis, o którym mowa w ust. 1, podlega opłacie stałej w wysokości 100 zł. • równe pierwszeństwo zaspokojenia z hipotekami przymusowymi [art. 36 §2 Ordynacji podatkowej]

19. CASE STUDY - PROKURA NS FIZ KROKI MILOWE SEKURYTYZACJI cz.1

20. CASE STUDY - PROKURA NS FIZ KROKI MILOWE SEKURYTYZACJI cz.2

21. KRUK S.A. – DROGA DO SERWISU

22. Dziękuję za uwagę! Pytania?