450 likes | 922 Views
Tıp Doktoru olmayanlar için menstrüel siklus ve endokrinolojik kontrolü anlatılmaktadır.
E N D
MenstrüelSiklus Ve Endokrin kontrol 16 Ekim 2015 www.sahmay.com www.jinekolojik.org Prof.Dr.Sezai ŞAHMAY İ.Ü.Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Kadın hastalıkları ve Doğum ABDReprodüktif Endokrinoloji Bilim Dalı
inaktif inaktif gelişen folikül ovülasyon atrezi atrezi
GnRH puls frekansı FSH:LH P E2 GnRH FSH LH
Aromataz İnhibitörleri Letrozole androjen aromatazisyon östrojen 2 hücre 2 gonadotropin teorisi FSH LH IGF-1 inhibin Teka Granülosa
32 48 23 LH eğrisi - Ovülasyon LH EĞRİSİ
Ovülasyon meiosis bölünmenin tamamlanması lüteinizasyon LH EĞRİSİ
eşik değer FSH LH tek ovülasyon FSH gate eşik değer FSH multipl ovülasyon LH
inhibin TNF EGF östrojen GBi aktivin androjen TGF iGFBG-4 FSH Folikül iGFBG-5 iGF-i iGFi iGFi atrezi seleksiyon dominans ovülasyon
PRiMORDiAL FOLiKÜL GELiŞEN FOLiKÜLLER RECRUiTMENT (1-4.gün) atresi OVULASYONA ADAY FOLiKÜLLER SELEKSiYON (5-7.gün) atresi DOMiNANT FOLiKÜL (8-12.gün) atresi O V U L A S Y O N (13-15.gün)
Menstrüel kanama • Endometrial tabakada çökme ve sprial arterlerde şiddetli bir vasokonstriksiyon. • Hangisinin başlatıcı faktör olduğu bilinmemektedir. • Spiral arteriollerden ve venlerden kanama başlar. • Önce trombosit adhesyonu inhibe edilir, sonra adhesyon ve fibrin tıkaçları oluşur. • 36 saat kadar sonra kanama devam ederken yer yer rejenerasyon da başlar.
Endometriumda Kanama Mekanizması Cornet PB et al.:J Clin Metab 90:1001, 2005
Oral Kontraseptif kullananlarda Folikül sayısı daha geç azalır Foliküler atrezi daha hızlıdır Folikül reservi etkilenmez
Ultrashort Feed-back FEED-BACK GnRH HİPOTALAMUS Short Feed-back LH HİPOFİZ FSH E2 negatif feed-back’ine FSH daha sensitiftir. Long Feed-back OVER E2
Regulatuar proteinler LOKAL=üretim-reseptör-etki • Meiosis inhibiting factor-MiF • İnhibin, aktivin, follistatin • Sitokinler interlökinler,tümör nekrosis faktör,interferon • Relaksin • Angiotensin • Gonadotropin surge inhibiting factor (GnSiF) • OMi, Li, Gonadotropin binding inhibitors
Yağ dokusu – endokrin aktivite androjenler östrojenler östradiol östron DHEA A + steroid hormonların depolanması insülin Leptin yapımı SHBG de azalma
LH Androstenedione Östron İnsülin Sentralobesite(Bel-Kalça oranı=0,83-0,85)
Obesite • İnsülin direnci-hiperinsülinemi • Periferik aromatizasyon (androjen-östrojen) • Gonadotropin sekresyonunda değişim • SHBG, GH ve IGFBG azalması • Leptin artışı Menstrüel düzensizlik İnfertilite Abortus
Leptin ve insülin hipotalamusta Anabolik ve Katabolik yönde etkili olur. Kanda Leptin ve insülin vücut yağ oranı ve enerji dengesine orantılı olarak bulunur.
Androjen Sekresyonunda artış Hiperinsülinemi Periferik dokudan Gelen fazla östrojen İnsulin direnci Azalmış insulin klirensi SentralObesite HHO aksında bozukluk
aldosteron Zona Glomerulosa kortisol Zona Fasciculata androjen Zona Reticularis katekolaminler Adrenal Medulla
Anti Müllerien Hormon (AMH) Primer ve küçük antral foliküllerden salgılanır. Granülosa hücreleri salgılar. FSH ile etkileşimi yok veya çok azdır. Overin foliküler yapısının tek markörüdür. • La Marca A. et al.:Human Reproduction Update, 16:113, 2010.
Foliküllerden AMH sekresyonu AMH recruitment ve Seleksiyondaİnhibitör rol oynar. • La Marca A. et al.:Human Reproduction Update, 16:113, 2010.
steroid Çekilme Kanaması endometrium Kırılma Kanaması steroid endometrium
PALM – COIN sınıflaması Anormal Uterin Kanama (AUB) Menstrüelkanamanın Fazlalığı (AUB/HMB)=Menoraji İntermenstrüelkanama (AUB/IMB)=Metroraji Munro MG, Critchley HOD, Broder MS, Fraser IS, :FIGO classification system (PALM-COEIN) for causes of abnormal uterine bleeding in nongravid women of reproductive ageInternational Journal of Gynecology and Obstetrics 2011, 113:3–13
Anormal Uterin Kanama (AUB)Menstrüel kanamanın Fazlalığı (AUB/HMB)İntermenstrüel kanama (AUB/IMB) COEIN=Nonorganik Nedenler Coagülopati (AUB-C) OvulatuarDisfonksiyon (AUB-O) Endometrial (AUB-E) Iatrojenik (AUB-I) Nonklasifiye (AUB-N) PALM=Organik etkenler Polip (AUB-P) Adenomyosis (AUB-A) Leiomyoma (AUB-L) SubmukozalMyoma (AUB-LSM) Diğer Myomlar (AUB-LO) Malignite veya Hiperplazi (AUB-M)
Östrojen - ProgesteronEndometrial Sekretuar Cevap E2 mcg 60 Glandüler gerileme ve Stromal Hipermatürasyon Stromal Yetmezlik 50 40 Normal Sekretuar Endometrium 30 20 Glandular ve Stromal Hipoplazi Glandüler Yetmezlik 10 Kombine oral kontraseptifler P mg 0 0,0 1,0 2,0 3,0 Şahmay, S.:Menstrüelsiklus ve Disfonksiyonel kanamalar, İstanbul, 2007 ©SŞ
E P E P E P DK Anormal UterinKanamalardaFizyopatoloji • Şahmay S.:ÜremeHormonları. ÜremeEndokrinolojisiTeknikleriveCerrahisi. ÜremeTıbbıDerneğiYayını, 2011, s.65, 2011
E Obesite, PKO, 25-40 yaş OK, Hipogonadism, Perimenopoz E P kullanımı, Persistent KL, P çekilme kanaması P Kronik Anovülasyon, Oligo-ovülasyon P Menstrüel siklusdüzeninin bozulması
Siklus uzunluğunda değişim Freeman EW et al.:FertilSteril 83:383, 2005
Menstrüel siklusun, zaman ayarının beyin veya hipofiz değil, ovaryal dominant yapılar tarafından belirlendiği ortaya konmuştur.
Özet Regüler menstrüel siklus için; • Hipotalamo-hipofiz-over aksı (feed-back mekanizmalar) iyi çalışmalı. • Optimal yağ dokusu olmalı. • Optimal LH düzeyi olmalı. • Androjen düzeyi normal olmalı. • Regülatuar proteinler iyi çalışmalı (IgF) • İnsülin düzeyi normal olmalı.
Fenalıkların ilki ve en büyüğü, haksızlıkların cezasız kalmasıdır. EFLATUN www.sahmay.com www.jinekolojik.org Adaletin kuvvetli, kuvvetlilerin de adaletli olmaları gerekir.Blaise PASCAL Adaleti çiğneyen devlet adamlarını cezalandırmayan milletler çökmek zorundadır. Hz. MUHAMMED