90 likes | 352 Views
METALI I PROIZVODI METALURGIJE. Svojstva metala Metalni sjaj (boja) Toplotna i električna provodljivost, oksidacija Posebni načini obrade (termička obrada - livenje, kovanje, istezanje...) Legiranje Podela prema specifi čnoj težini laki (manja od 4,5 g/cm 3 ) teški (veća od 4,5 g/cm 3 ).
E N D
METALI I PROIZVODI METALURGIJE Svojstva metala • Metalni sjaj (boja) • Toplotna i električna provodljivost, oksidacija • Posebni načini obrade (termička obrada - livenje, kovanje, istezanje...) • Legiranje Podela prema specifičnoj težini • laki (manja od 4,5 g/cm3) • teški (veća od 4,5 g/cm3)
METALI I PROIZVODI METALURGIJE Podela metalurgije • Bazna (ekstraktivna) – rafinacija i legiranje • Preradjivačka • Crna (gvoždje, mangan, hrom) • Obojena (svi ostali metali i legure)
METALI I PROIZVODI METALURGIJE Gvoždje (Fe) U prirodi se nalazi u obliku oksida, karbonata, sulfida, itd. Rafinacija se vrši u visokim pećima čiji je finalni proizvod sirovo gvoždje sa primesama (silicijum, mangan, ugljenik). Težak metal, podložan oksidaciji (rdja, Fe2O3), sirovina za dobijanje čelika.
METALI I PROIZVODI METALURGIJE Čelik Najvažniji (bazni) proizvod crne metalurgije sa manje od 1,7% ugljenika. Posebne oznake po JUS-u (Č+broj koji ukazuje na sastav (legiranje), čvrstoću, čistoću i specifična svojstva) Osnivni postupci odstranjivanja nečistoća: • Neposredna oksidacija (Besemerov i Tomasov postupak) • Posredna oksidacija (Simens-Martinov postupak)
Obojena metalurgija Bakar U prirodi najčešće kao sulfid (CuS), crvenkastog sjaja, velike električne i toplotne provodljivosti. Najpoznatije legure: mesing (bakar i cink) bronza (bakar i kalaj) METALI I PROIZVODI METALURGIJE
Obojena metalurgija Olovo U prirodi najčešće kao sulfid, sulfat ili karbonat. Težak metal, male tvrdoće (najmekši), male električne i toplotne provodljivosti. Absorbuje zračenje (poslednji u nizu radioaktivnog raspada). Najpoznatije legure sa antimonom i kalajem. METALI I PROIZVODI METALURGIJE
Obojena metalurgija Aluminijum Najrasprostranjeniji metal u prirodi, najčešće kao aluminoslikat i hidroksid (boksit). Za preradu se koristi isključivo boksit (skup postupak sa velikom potrošnjom energije). Lak metal, dobar provodnik, lako se obradjuje. Najpoznatije legure sa bakrom, magnezijumom i manganom (duraluminijum) i silicijumom (silumin). METALI I PROIZVODI METALURGIJE
Sekundarne sirovine Prikupljanje sekundarnih sirovina lakši i brži postupak u odnosu na eksploataciju ruda Oprema za preradu sekundarnih sirovina i do 5 puta jeftinija u odnosu na postupke ekstrakcije iz ruda Ušteda energije pri preradi (za aluminijum i do 10 puta) Smanjena količina čvrstog otpada Smanjena eksploatacija resursa (ograničene rezerve) METALI I PROIZVODI METALURGIJE