Beinbrotasýki Osteogenesis imperfecta

1. BeinbrotasýkiOsteogenesis imperfecta Hannes Sigurjónsson Læknanemi Barnaspítali Hringsins Nóvember 2005

2. Osteogenesis imperfecta • Erfðasjúkdómur – galli í genum sem tjá fyrir aðaluppbyggingarefni collagens I • Autosomal dominant – langoftast • Autosomal recessive • Sporadic • Minnkun á beinmassa (osteopenia) • Bein verða stökkari og brotahætta eykst • Tíðni Osteogenesis imperfecta • Týpa I 1/28.500, Týpa II 1/62.500, Týpa III 1/68.800

3. EinkenniBein • Brot – óeðlilega mörg (>x2 á ári) og jafnan atýpísk • engin einkenni - dauði in utero • takmarka daglegt líf - peripartal trauma

4. EinkenniRöntgenbreytingar • Köflótt bein • óregluleg beinþykkt • Wormian bein • lítil, óregluleg bein meðfram suturum höfuðbeina

5. EinkenniRöntgenbreytingar • Popcorn sign á metaphysu-epiphysu svæði langra beina • Scoliosa thoracolumbalt • Samfallsbrot í hrygg

6. EinkenniÖndunarfæri • Rifbrot • öndunarerfiðleikar • Kyphoscoliosis • öndunarerfiðleikar • cor pulmonale • lungnasýkingar

7. EinkenniNeurologia • Neurologísk einkenni eftir beinbrot • verkur • dofi • skynbreytingar

8. EinkenniBláar hvítur • Bláar hvítur(sclera) • skærbláar • blár blær • eðlilegar -> Vegna þynningar á collagen lagi í hvítunni - choroid lögin í auganu sjást

10. EinkenniDentinogenesis imperfecta • Tennur – glerungur myndast eðlilega en skortur er á dentini • Geta verið eðlilegar • Blágráar • Gulbrúnar • Ekki sérstakl. tannskemmdir • Barnatennur minni • Fullorðinstennur lágar (bjöllulaga)

11. EinkenniHeyrnartap • Byrjar á táningsaldri • 50% OI sjúklinga 30 ára og eldri með heyrnartap • Conductive eða sensineural • Miðeyrastrúktúrar fúngera ekki • ónóg beingering • brjósk enn til staðar þar sem á að vera bein • óeðlilegar kalkútfellingar

12. EinkenniHúð og liðir Húð • Þunn húð • Gríðarleg örmyndun Liðir • Laus liðamót • lux + sublux

13. EinkenniHjarta og æðakerfi • Aortic regurgitation • Floppy mítrallokur • Mítrallokuleki • Viðkvæmar stórar slagæðar

14. Týpa I> Týpa IV > Týpa III > Týpa II Flokkun Sillence

15. Greining – Saga og skoðun • Greining byggð á sögu og skoðun • Mörg brot + • Blá sclera eða • Tannstatus (dentinogenesis imperfecta) eða • Fjölskyldusaga

16. Greining – Rannsóknir • Röntgen • minni beinmassi, popcorn, köflótt, brot/callus • DEXA (dual energy X-ray absorptiometry) • Húðsýni • fibroblastar incuberaðir og collagen þeirra skoðað • Litningapróf – finnur 90% sjúklinga • Ómun á meðgöngu • Biochemia oftast eðlileg • hypercalciuria, hækkaður alk. phosphatasi í sermi

17. DDx • Ofbeldi - Battered child syndrome • Temporary brittle-bone disease • Juvenile osteoporosis • Steroid-induced osteoporosis • Menkes (kinky-hair) syndrome • Hypophosphatasia

18. Ofbeldi • Mun líklegra að rifbrotið barn sé beitt ofbeldi heima en að það sé með osteogenesis imperfecta • Gerð rannsókn á 39 börnum(<12mánaða) með rifbrot • Ofbeldi 82% • Slys 8% • Fæðingartrauma 2,5% • Viðkvæm bein 8% • eitt barn var með OI, eitt var með beinkröm, eitt var fyrirburi Bulloch B; Schubert CJ; Brophy PD; Johnson N; Reed MH; Shapiro RA, Cause and clinical characteristics of rib fractures in infants. Pediatrics 2000 Apr;105(4):E48.

19. Pathogenesis • Collagen er triple helix samsettur úr þremur procollacen pólýpeptíðkeðjum (tveimur pro α1 og einu pro α2) • Stökkbreytingar í genum (COL1A1 og COL1A2) sem tjá fyrir pro α1 og pro α2, uppbyggingarefni collagens, valda OI • Point mutation • Stop kóði

21. Meðferð • Stuðningsmeðferð • Sjúkraþjálfun • Endurhæfing • Bæklunarskurðlækningar - mergnaglar • Hvatt til hreyfinga og æfinga - halda kjörþyngd • Lyfjameðferð • Bisphosphonöt

22. Bisphosphonöt • Pamidronate iv (Aredia) mest notað

23. Virkni Bisphosphonata

24. Kostir Minni beinverkir Aukning á cortex langra beina Aukinn fjöldi trabeculae Minni brotatíðni Ókostir Inflúensulík einkenni eftir fyrsta skammt Þyngdaraukning Uveitis Minnka remodelling beina stórir skammtar hafa slæm áhrif á lögun bein => ekki notað í vægum OI Langtímaáhrif ekki þekkt Bisphosphonöt

25. Vaxtarhormón örvar beinmyndun minnka vaxtarskerðingu =>enn á tilraunastigi Frumuskiptimeðferð Beinmergsígræðsla Genameðferð Önnur meðferð