Ứng dụng mô hình trong quản lý giáo dục Đại học Việt Nam

1. ỨngdụngmôhìnhtrongquảnlýgiáodụcĐạihọcViệt Nam ThạcsỹNguyen Thi Hao • ĐạihọcKhoahọcXãhộivàNhânvăn TP.HCM

2. 1. Giớithiệu. • MôhìnhquảnlýgiáodụcĐạihọcViệt Nam chuyểntừtậptrungbaocấp sang nềnkinhtếthịtrườngtrongmọimặttừnăm 1986. • GiáodụcĐạihọc quan tâmhơnđếnquảnlýchấtlượngđàotạocùngvớiviệcmởrộngquymôđangdiễnranhanhchóng, cácloạihìnhđạihọcvàđàotạođadạng.

3. Trong nỗlựcnhằmnângcaochấtlượngvàkếtquảcũngnhưquảnlýchấtlượngcủagiáodục ĐH, Việt Nam họcđượctinhhoa, ưuviệtcủacácnềngiáodụctrênthếgiớivídụnhưhệthốnggiáodục Hoa Kỳ. • MụcđíchcủabàibáocáonàylànhằmgiớithiệuMôhình Malcolm Baldridge Award Model,khunghệthốngnhằmnângcaochấtlượng.

4. Cấutrúccủabàibáocáo: giớithiệu, Môhình Malcolm BaldridgeAward làgì, bốicảnhquảnlýgiáodụcđạihọcViệt Nam, phầnkếtluậnlàtriểnkhaimôhìnhnàytạicáccơsởgiáodụcđạihọcViệt Nam.

5. 2. Môhình Malcolm BaldridgeAward làgì? • Đầutiên, môhìnhnàyđượcthiếtlậpđểghinhậnnhữngcôngty Hoa Kỳđạttiêuchuẩncaonhất. • Ngoàiviệcghinhậnvàvinhdanhnhữngcôngtytầmcỡquốctế, môhìnhnàynhằmmụcđíchlàmnổibậtnhữngthựctiễntốtnhấtđểcáccôngtykháctại Hoa Kỳcóthểhưởnglợi.

6. Tiêuchí Malcolm Baldrigechogiáodục, lầnđầutiênxuấtbảnnăm 1999, cungcấpchocácviệngiáodụccấutrúcdễhiểunhằmthốngnhấtnhiệmvụ, tầmnhìn, giátrị, vàmụctiêuvớinhữngnguồnlựccầnthiếtchonỗlựcpháttriểnlâudài. Cáctiêuchí Malcolm BaldrigechothấykhunggiátrịcóthểđượcđềcậpđếntrongviệcnângcaochấtlượngquảnlýđàotạotạicáctrườngĐạihọc.

7. Hình1. Cáctiêuchígiáodục Malcolm Baldrigeeducation chokhungkếtquả: Quan điểmhệthống.

8. HồsơTổchức Hệthốngkếtquả Thànhlậphệthống

9. Hồsơtổchức Thiếtlậpbốicảnhchomộttổchứchoạtđộng.

10. Hệthốngkếtquả Bộbalãnhđạo Bộbakếtquả Lãnhđạo Xâydựngkếhoạchchiếnlược Tậptrungkháchhàng Tậptrunglựclượnglaođộng Tậptrungđiềuhành Tậptrungkếtquả

11. Thànhlậphệthống Đolường, PhântíchvàQuảnlý tri thức (Tiêuchí 4) quan trọngđốivớiviệcquảnlýhiệuquảtổchứcvàhệthốngdựatrênthựctế, hướngtớikiếnthứcnhằmnângcaokếtquảvàtínhcạnhtranh.

12. Lãnhđạo Xemxétsựhướngdẫnhànhđộngcủacáclãnhđạocấpcaocủatổchức. Đồngthời, hệthốngquảnlýtổchứcvàlàmthếnàođểtổchứchoànthànhtráchnhiệmvềmặtphápluật, đạođứcvàxãhộivàhỗtrợcáccộngđồngcũngcầnđượcxemxét.

13. Xâydựngkếhoạchchiếnlược Xemxétlàmthếnàotổchứcxâydựngcácmụctiêuchiếnlượcvàkếhoạchhànhđộng. Ngoàira, môhìnhcũngnghiêncứucáchđểtriểnkhaicácmụctiêuchiếnlượcvàkếhoạchhànhđộngvàthayđổitrongtrườnghợpcầnthiết, vàcáchđểđánhgiátiếnđộ.

14. Tậptrungvàokháchhàng Nghiêncứucáchtổchứcthuhútsựthamgiacủasinhviênvàcácbênliên quan vìsựpháttriểnthịtrườnglâudài. Chiếnlượcthuhútnàybaogồmcáchđểtổchứclắngnghe ý kiếncủakháchhàng (củasinhviênvàcácbênliên quan), xâydựngmối quan hệkháchhàngvàsửdụngthông tin kháchhàngnhằmnângcaovànhậnđịnhnhữngcơhộiđểcáchtân.

15. Đolường, đánhgiá, vàquảnlý tri thức Xácđịnhcáchđểtổchứctuyểnchọn, thuthập, đánhgiá, quảnlývànângcaodựliệu, thông tin vànguồn tri thứcvàcáchđểtổchứcquảnlýcôngnghệthông tin. Mụcnàycũngnghiêncứucáchđểtổchứcsửdụngnhữngkếtquảđãđượcxemxétnhằmnângcaohiệuquảtổchức.

16. Tậptrunglựclượnglaođộng Nghiêncứukhảnăngcủatổchứccóthểđánhgiánănglựclựclượnglaođộngvànhucầunănglựccũngnhưxâydựngmôitrườnglaođộnghướngtớihiệusuấtcao. Mụcnàycũngnghiêncứucáchđểtổchứcthuhútsựthamdự, quảnlý, vàpháttriểnlựclượnglaođộngnhằmsửdụngnộilựcthốngnhấtvớinhiệmvụchung, chiếnlượcvàkếhoạchhànhđộng.

17. Tậptrungđiềuhành Nghiêncứucáchtổchứcthiếtkế, quảnlývànângcaohệthốngvàquytrìnhlàmviệcđểcungcấpchosinhviênvàcácbênliên quan vàđạtđượcthànhcôngtrongquảnlývàsựpháttriểnbềnvững. Ngoàira, việctổchứcsẵnsàngchocáctìnhhuốngkhẩncấpcũngđượcxemxét.

18. Kếtquả Xemxétkếtquảvàsựpháttriểncủatổchứctrongtấtcảcácmặt then chốt- kếtquảquátrìnhhọc, kếtquảtậptrungvàokháchhàng, kếtquảtậptrungvàolựclượnglaođộng, kếtquảlãnhđạovàquảntrị, vàkếtquảvềngânsách, tàichínhvàthịtrường.

19. 3. BốicảnhcủaquảnlýchấtlượngtronggiáodụcĐạihọcViệt Nam Hiện nay, hầuhếtcáctrườngđạihọcđều quan tâmvềvấnđềnângcaovàđảmbảochấtlượng. Tuy nhiên, chúngtavẫncònmơhồvềthựctrạngchấtlượngtrongchínhtổchứccủachúngtavìtiêuchuẩnchấtlượngcho GDĐH Việt Nam vẫnchưađượcthốngnhấtvàápdụngkĩlưỡng.

20. QuyếttâmxâydựngkhungchoquảnlýchấtlượngĐạihọcViệt Nam mộtcáchhiệuquảkhôngchỉlàmối quan tâmcủacáctrườngđạihọcmàcònlàmối quan tâmcủasinhviênvàquốcgia.

21. Thựctế, chấtlượnggiáodụcđạihọcchưađápứngyêucầusựpháttriểnkinhtếxãhộicủaquốcgia. Nhằmtăngcườngquảnlýchấtlượng, Bộ GDĐT đãthànhlậpCụcKhảothívàKiểmđịnhchấtlượngnăm 2004. Hệthốngkiểmđịnhchấtlượnggiáodụcđạihọcvàtrungcấpchuyênnghiệpđãđượcthông qua ápdụngtừnăm 2011 – 2020.

22. Bộ GDĐT Triểnkhaihệthốngquảnlýchấtlượnggiáodụcquốcgia HộiđồngQuốcgia Kiểmđịnhgiáodục Nhànướctàitrợcáctổchức đểkiểmđịnh (Từ2011 dến2015) Cáctổchứctưnhântự chi trảchoviệckiểmđịnhchấtlượng (Từ 2016 năm 2020) Cáccơsởgiáodục Cáctrườngđạihọc Cơsởnghiêncứuđàotạochươngtrìnhtiếnsĩ Chươngtrìnhcaođẳng 3 năm Trường Trung cấpchuyênnghiệp Hình2. HệthốngkiểmđịnhđềxuấtchocáctrườngĐạihọcvà Trung cấpchuyênnghiệp

23. GiáodụcĐạihọcViệt Nam khôngthểtiếptụcpháttriểnquymôđàotạovàquảnlýchấtlượngkhôngkiểmsoátnhưtrướcđây. Vìvậy, chúngtaphảithamkhảovàápdụngcácmôhìnhquảnlýchấtlượngchogiáodụcđạihọc. ĐólàhiệuquảlýthuyếtvàthựctiễnnhằmcungcấpnềntảngchosựtựđánhgiávànângcaochấtlượngchocáccơsởgiáodụcĐạihọcđểđạtđượctiêuchuẩnchấtlượngcủacácnướcpháttriểntrongkhuvựcvàtrênthếgiới.

24. 4. TriểnkhaiMôhìnhMalcolm Baldrige Award Model trongcáccơsởgiáodục ĐH Việt Nam in

25. Lãnhđạo Lãnhđạocấpcaođặtracáctầmnhìn, nhiệmvụ, giátrịvàmối quan hệtốtđẹpgiữanhânviên- lãnhđạotrongtổchức. Họnêntìmranhữngcáchtốtnhấtđểtriểnkhaitầmnhìnvàgiátrịtớinhânviên, sinhviênvàcácbênliên quan khác. Họkhơinguồncảmhứngvàkhíchlệtoànbộlựclượnglaotrọng. Xâydựngtổchứcbềnvữngnhưngphảixenxétnhiệmvụcủacáclãnhđạocấpcao. Lãnhđạocấpcaođặtrasựgiaotiếphaichiềutrongtổchứcvàtạoragiátrịchosinhviênvàcácbênliên quan trongviệcthựchiệncáckỳvọngcủatổchức.

26. Xâydựngkếhoạchchiếnlược.Hiện nay, cáctrườngđạihọcphảiđốimặtvớinhữngthayđổinhanhchóngcủamôitrườngchonênviệcxâydựngkếhoạchchiếnlượcrất quan trọngtrongsựpháttriểncủacáctrườngđạihọc. Nhằmtheokịpvớinhucầuvàthayđổivềthịtrường, cáctrườngđạihọctậptrungvào 2 giaiđoạn: pháttriểnchiếnlượcvàtriểnkhaicácchiếnlượctrongviệcxâydựngkếhoạchchiếnlược

27. Trong tiếntrìnhxâydựngchiếnlược, trườngĐạihọccầnxácđịnhcácbướctiếntrìnhchủchốt, thànhphầnthamgiachủđạo, cácyếuđiểmchính, cácnănglựccốtlõi, nhữngtháchthứcvàthuậnlợichiếnlượccũngnhưthờigiancốđịnhchotiếntrình. • Xâydựngkếhoạchchiếnlượcphảidựatrênnănglựcthựctếcủacơsởnhằmđápứngmụctiêuxâydựngkếhoạchchiếnlược. • Cácnhàhoạchđịnhkếhoạchchiếnlượcchú ý hơnđếncácnhântốnhưsinhviên, cácbênliên quan vàthịtrườngkhixâydựngvàtriểnkhaiviệcxâydựngkếhoạchchiếnlược.

28. Yếutốcạnhtranhcũngcầnphảiđượcxemxét. • Khithựchiệnkếhoạchhànhđộngcầntínhtoáncácyếutốvềnguồnlựcnhưhỗtrợtàichính, độingũtriểnkhaivàbiệnpháptiếnhành. • Lãnhđạocấpcaođềgiavàxemxétđịnhhướngtổchứcđểthốngnhấttrongviệcxâydựngkếhoạchchiếnlược.

29. Tậptrungkháchhàngvàthịtrường Kếthợpvớikhảothívàkiểmđịnh, thuthậpthông tin từsinhviênvàcácbênliên quan (sinhviêncũvàcácbênliên quan trướcđó, sinhviênvàcácbênliên quan hiện nay vàtrongtươnglai) vềsựhàilòngcủahọđốivớicácchươngtrìnhvàdịchvụtrườngcungcấp. Hoặccáctrườngthuthậpthông tin bằngviệcsửdụngcácphươngtiệntruyềnthôngvàcáctrangthông tin điệntử.

30. Cáctrường quan tâmđếnphảnhồiliên quan đếnmứcđộhàilòngcủasinhviênvàcácbênliên quan củanhữngtrườngkhácmàcócácchươngtrìnhvàdịchvụgiáodụctươngtự. Tấtcảcácthông tin hữuíchgiúpcáctrườnghiểusinhviên, cácbênliên quan, cácthịtrườngnhằmcónhữngđiềuchỉnhcầnthiếtvànângcaonănglựccáctrườnghọc. Dựatrênphảnhồi, cáctrườngxácđịnhyêucầuđốivớicácchươngtrìnhvàdịchvụgiáodục. Từđó, cáctrườngnângcaochấtlượngchươngtrìnhvàdịchvụgiáodụcnhằmđápứngnhucầuvàvượtxahơncảmongđợicủasinhviênvàcácbênliên quan.

31. Nhằmmụcđíchnângcaohiệuquảcủaphảnhồivàđápứngyêucầucủasinhviênvàcácbênliên quan, cáctrườngxâydựngcácmối quan hệgiữasinhviênvàcácbênliên quan. Mối quan hệnàycũngmanglạilợiíchbằngviệcnângcaosựgắnkếtcủasinhviênvàcácbênliên quan vớicáctrườngđạihọc. Cáctrườngnênnhậnthứcrằngviệcxâydựng Ban Chămsóckháchhàngnhằmgiảiquyếtnhững than phiềnnhanhchóngvàhiệuquảcũngnhưđápứngnhucầucủahọcsinhvàcácbênliên quan. Hoạtđộngnàycũnggiúptăngcườngsựhàilòngvàgắnkếtcủakháchhàng.

32. Đolường, đánhgiá, vàquảnlý tri thức Cáctrườngđạihọcquyếtđịnhcáchthứcđểthuthập, lựachọn, xửlýdữliệuvàthông tin nhằmđápứnghoạtđộngcủatổchức. Cáctrườngđạihọcphảixemxétlạicácnănglựcthựchiệnnhằmđánhgiáthànhcôngcủatổchức, kếtquảcạnhtranh, vàsựtiếnbộtươngứngvớicácmụctiêuchiếnlượcvàkếhoạchhànhđộngcũngnhưkhảnăngthíchứngnhanhchóngvớinhucầuvàtháchthứcđangthayđổitrongmôitrườnghiện nay.

33. Dựavàonguồndữliệu, cáctrườngtiếnhànhràsoátđểtìmragiảipháphoạtđộnghiện nay vàtrongtươnglai. Cácdữliệu, thông tin vàkiếnthứcnênđảmbảođộchínhxác, sátthựcvàđáng tin cậy, đúngthờiđại, an toànvàbảomật.

34. Tậptrungvàolựclượnglaođộng Cáctrườngđạihọccũngxemxétcáchthứccáctrườnggắnkết, quảnlý, vàxâydựnglựclượnglaođộngđểsửdụngtrongtươnglaithốngnhấtvớinhiệmvụ, chiếnlượcvàcáckếhoạchhànhđộng. Lựclượnglaođộngcầnđượcđàotạocáckĩnăngđểphùhợpvớisựthayđổi. Chú ý đếnviệcpháttriểncáckĩnăngxâydựngvàgiữvữngmối quan hệgiữanhàtrườngvàsinhviên, cácbênliên quan làmộttrongcácnhiệmvụưutiêncủacáctrườngtântiến.

35. LãnhđạocáctrườngxácđịnhchínhxáccácnhântốảnhhưởngđếnsựthamgiavàhàilòngcủalựclượnglaođộngLãnhđạocáctrườngxácđịnhchínhxáccácnhântốảnhhưởngđếnsựthamgiavàhàilòngcủalựclượnglaođộng Nhằmmụcđích duy trìkếtquảcaovàđónggópcủalượnglaođộngcầnpháttriểncácchínhsáchcócácchếđộhỗtrợlựclượnglaođộngcủatổchức. Tạođộnglựcchocácnhânviên cam kếtlàmviệclâudàilàmộtsáchlượcđángđểxemxét.

36. Tậptrungvàođiềuhành. Nhằmcungcấpchokháchhàngdịchvụtốtnhấtvàcácchươngtrìnhgiáodụcchấtlượngcao, cáctrườngđạihọcxemxétthiếtkếtổchức, quảnlý, vàpháttriểnhệthốngvàtiếntrìnhlàmviệc. CáccơsởgiáodụcĐạihọcViệt Nam chưachútrọngđếnkhảnăngđươngđầuvớimôitrườngđangthayđổitrongviệcquảnlývàcácchươngtrìnhgiáodụclinhhoạt. ĐiềunàyxuấtpháttừcơchếquảnlývànănglựcquảnlýgiáodụcĐạihọcViệt Nam.

37. CáchcácchươngtrìnhvàdịchvụgiáodụcđượcthiếtkếnhằmđápứngnhucầucủakháchhàngvàviệctìmhiểunhữngnhucầuthiếtthựccủakháchhàngvàcácyếutốcạnhtranhđểđềxuấtchohệthốnggiáodụcđạihọcViệt Nam. Ngoàira, cáctrườngđạihọcnângcaonhữngđiểmmạnhcủatrườngđểnângcaotínhcạnhtranhtronghoạtđộngđàotạodựatrênnhucầucủasinhviên, cácbênliên quan. Việclựachọnphươngthứcquảnlýhiệuquả, tránhtìnhtrạnglãngphítiềncủavàthờigian do saisótvàviệclàmlạiphảiđượcxemxét.

38. Cáckếtquả Kếtquảtậptrungvàokháchkháchmiêutảkếtquảtậptrungvàosinhviênvàcácbênliên quan xétvềmặthàilòng, khônghàilòngvàsựgắnkết. Kếtquảtậptrungvàolựclượnglaođộngliên quan đếnkếtquảthựchiệntậptrungvàolựclượnglaođộngxétvềmặtkhảnăngvànănglực, môitrường, sựgắnkếtvàsựpháttriểncủalựclượnglaođộng.

39. Kếtquảlãnhđạokiểmtrakếtquảlãnhđạocấpcao. Nănglựclãnhđạođượcđánhgiáxétvềkhảnănggiaotiếpvàhòađồngcủalãnhđạocấpcaovớilựclượnglaođộngđểtriểnkhaitầmnhìnvàgiátrị, khuyếnkhíchsựgiaotiếphaichiều, vàtạorasựtậptrungvàohànhđộng. Việchoànthànhcáctráchnhiệmxãhộicũngđượcxemxét. Việcchỉracácmứcđộvàcáckhuynhhướnghiện nay trongcácbiệnphápthựchiệnngânsáchvàtàichínhcũngnhưcácmứcđộvàcáckhuynhhướnghiện nay trongcácbiệnphápquan trọngcủahoạtđộngthịtrườnglànhântốcuốicùng.