1 / 71

Aslı Ergun

Aslı Ergun. Linux GNU Uygulamalar, Dizinleri Komutlar. Linux İle Gelen Uygulamalar. 1. Office Libre: Text yazma,çizim uygulamaları için kullanılır. Latex: Makale yazmak için kullanulan bibliyografig yazım editoru. GIMP: Photoshop benzeri goruntu editoru

selena
Download Presentation

Aslı Ergun

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Aslı Ergun Linux GNU Uygulamalar, Dizinleri Komutlar

  2. Linux İle Gelen Uygulamalar • 1. Office Libre: Text yazma,çizim uygulamaları için kullanılır. • Latex: Makale yazmak için kullanulan bibliyografig yazım editoru. • GIMP: Photoshop benzeri goruntu editoru • Inkscape: Adobe Illustrator vector çizim programı • Thunderbird: Email servisçisi, bircok email hesabını kontrol eder.

  3. Libre Office • Editör • Presentasyon • Hesap • Veri tabanı

  4. Yeni Paketler EklemekSnaptic Package Manager

  5. GNU Image Manipulation Program GIMP

  6. Linux Kullanıcıları • Root(Yönetici) • Bütün sistem dosyalarını kontrol eder. • Herseyi yapabilen tek kullanıcıdır. • Bütün programları kullanan tek kullanıcıdır. • Normal kullanıcılar • Herbiri kendisini “home” klasörü vardır. • Her kullanıcını dosyaları ayrılmıstır. • System data ve konfigurasyonunu değiştiremezler. • System datasını göremezler.

  7. Basit Dosya Yapısı • Hard disk 2 partisyon ayrılmıstır: • / (root) ve /home • Kullanıcı ve sistem datasını ayırmak temel prensiptir. • Kullanıcılar: 2 minimum • Super user (root) • En azından bir “normal” kullanıcı

  8. Dizin Yapısı

  9. Kök Dizini (/) İşletim Sisteminin çalışabilmesi için gerekli olan temel dosya sistemidir ve bütün dizinler kök dizinin altında bulunur. Sistemin açılabilmesi için kök dizinin altında bulunması gereken dizinler aşağıdaki gibidir. Bu dizinlerin dışında kullanıcıların ev dizinlerini tutmak için home, root kullanıcısının ev dizini olarak da root dizini kök dizininin altında bulunur. Ayrıca sistem hakkında bilgi alınabilecek proc dizini vardır.

  10. /bin Dizini /bin dizini hem sistem yöneticileri hem de kullanıcıların kullanabileceği komutları içerir. Sistemin tek kullanıcılı moda ihtiyaç duyacağı komutlar bu dizinde bulunur. Ayrıca betikler tarafından kullanılan komutlar da bu dizinde bulunur.

  11. /boot Dizini Açılış sırasında gerekli dosya ve dizinlerin bulunduğu dizindir.

  12. /dev Dizini Aygıt dosyalarının bulunduğu dizindir fd* : Floppy disk sürücüleri hd*: IDE diskler ve diskler üzerinde bulunan bölümler sd*: SCSI diskler ve diskler üzerinde bulunan bölümler lp*: Paralel Port

  13. /etc Dizini • Konfigürasyon Dosyalarının bulunduğu dizindir. Bu dosyalar programın nasıl çalışması gerektiğini bildiren dosyalardır ve çalıştırılabilir dosya olamazlar. Ayrıca bu dizinin altında alt dizinlerde özel olarak servisler için konfigürasyon dosyaları toplanmış olabilir. /etc/X11: X Pencere Sistemi Konfigürasyonu /etc/httpd: Web Sunucu Konfigürasyonu

  14. /home Dizini Kullanıcıların varsayılan olarak ev dizinlerin oluşturacağı dizindir, kullanıcı açma işlemi sırasında ev dizini olarak bu dizinden farklı dizinler de kullanılabilir.

  15. /lib Dizini Sistemin açılması ve açıldıktan sonra düzgün çalışabilmesi için gerekli kitaplıkların bulunduğu dizindir. /bin /sbin dizinlerindeki komutlar buradaki kitaplıkları kullanır Ayrıca /lib/modules dizininin altında çekirdek sürümüne uygun olarak modüller bulunur, böylece farklı sürümlerdeki modüllerin karışması engellenmiş olur

  16. /media Dizini Veri depolama aygıtlarının bağlma noktalarının bulunduğu dizindir. Aşağıdaki dizinler bulunabilir. floppy  Disket sürücü cdrom  CD-ROM sürücü cdrecorder  CD writer zip  Zip sürücüsü

  17. /mnt Dizini Sistem yöneticisinin geçici olarak herhangi bir dosya sistemine ulaşmak için oluşturabileceği bağlama noktalarını içeren dizindir. Sistemin çalışması için gerekli dosyalar bu dizinin içinde bulunmamalıdır.

  18. /opt Dizini Sonradan yüklenilen programların dosyalarının bulunması için tasarlanmış dizindir. Genellikle alt dizin olarak paket ismi veya paketi çıkaran firma ismi kullanılır.

  19. /proc Dizini Sistem ve çalışan prosesler ile ilgili bilgiler /proc dizininde bulunur. /proc dizini sistem çalışırken var olan sanal bir dizindir. Bazı komutlar bu dizin altından bilgi alarak çıktı üretir. Ayrıca çekirdeğin davranışını değiştirmek için /proc/sys dizinin altındaki dosyalar değiştirilir.

  20. /root Dizini root kullanıcısının ev dizini olarak kullanılan dizindir. İstenildiği takdirde bu dizin değiştirilebilir.

  21. /sbin Dizini Sadece sistem yönetimi için sistem yöneticisi tarafından kullanılan komutlar /sbin, /usr/sbin, /usr/local/sbin dizinlerinde bulunur. /sbin dizinindeki komutlar sistemin açılışı, kurtarılması veya onarılması için /bin dizinindeki komutlara ek olarak gelmiştir /usr/sbin dizinindeki komutlar sadece yerelde bulunan sistem yönetim komutlarıdır.

  22. /srv Dizini • Servislerin oluşturduğu dosyalar bu dizinde bulunur. • Örneğin web sunucusu için sunulan web sayfalarının dosyaları bu dizinin altında bulunabilir.

  23. /tmp Dizini /tmp dizini geçici olarak oluşturulacak dosyaların bulunabileceği dizindir. Kullanıcıların ve programların bu dizine yazma hakkı vardır.

  24. /usr Dizini • Paylaşılan ve okunabilen dosyaların bulunduğu dizindir. Sistemin düzgün açılmasından sonra gerekli olacak dosyalar bu dizinin altında bulunur. /usr dizininin yapısı kök dizinin yapısına benzerdir ve aşağıdaki dizinleri barındırmak zorundadır.

  25. /var Dizini • /var dizini değişen dosyaların bulunduğu dizindir. Bu dosyalar arasında kuyruk dizinleri, yönetim ve log dosyaları, geçici dosyalar bulunur • Bu dizinin altında bulunan önemli dizinler şunlardır:

  26. System Organization

  27. System Organization

  28. Hesap Yaratma ve Ulasım Komutları • Hesap yaratma: • useradd, usermod, userdel • Hesap ozellikleri ayarlama: • getent passwd <user> • Grup ozellikleri değiştirme: • getent group <group>

  29. Hesaplar • Superuser (“root”) – kurulum sırasında yaratılır • Programs, e.g., web server, backup, ftp server, etc. – kurulum sırasında yaratılır • Kullanıcılar–superuser tarafından yaratılır.

  30. Kullanıcı Klasor Yapısı

  31. Kullanıcı dosya ve klasorleri • /etc/passwd • /etc/shadow • /etc/group • /etc/gshadow • /home/<user> • useradd or adduser komutuyla olusur.

  32. /etc/passwd • Ana hesap ozellikleri: username, password, userID, groupID, gecos, home directory, default shell • Usermod ile değişebilir.

  33. /etc/shadow • Amaç: passwords saklamak için • Sadece root görür. • Özellikler: username, password (encrypted), password aging information

  34. /etc/group • Hesaplar (e.g., kullanıcılar) gruplara dahildir. • Aynı gruptakiler dosya ve klasör paylaşır. • Addgroup ile yeni gruplar yaratılabilir.

  35. /etc/gshadow • Amaç: grup passwords saklamak • “man gshadow” • Gruplar da password sahibi olabilir.

  36. Komut Yapısı • Linux komut yapısı formatı: $ komut opsiyon(lar) arguman(lar) • Examples: $ ls $ ls –l $ ls /dev $ ls –l /dev

  37. Bazı Basit Komutlar • passwd: Şifre değiştir • mkpasswd: Rasgele şifre oluştur • date, cal: Bugunu goster, takvimi goster • who, finger: Sistemdeki aktif kullanıcıları goster • clear: Ekranı temizle • echo: Yazılanı tekrarla. • write, wall, talk; mesaj yaz... • ……

  38. Klasörle ilgili Komutlar: • pwd: print working directory • cd: change directory • mkdir: make directory • rmdir: remove directory • ls: list the contents of directories • -l, -a, -R, -d options

  39. Dosyalarla ilgili komutlar: • touch: update the access and/or modification time of a files • cp: copy files • mv: move and rename files • ln: link files • rm: remove files • cat: concatenate files • more/less: display files page by page • od, strings: display binary files • split: splits files

  40. Help-Yardım • “man” command • “info” • “ help“ • help pwd | more • man ls • info cd

  41. Komut Parametrelerini Görmek Linux komutları bir veya birçok parametre ile birlikte kullanılabilir. ls komutunun da bir arada kullanılabileceği parametreler vardır. man komutu kullanılarak bir komut ile birlikte kullanılabilecekleri parametreler öğrenilebilir. Örn: root@vbox$man ls

  42. Özel Dizinler / (Kök dizini) : Tüm dizinlerin bağlı olduğu işletim sisteminin ana dizini . : Bulunduğunuz dizin .. : Bulunduğunuz dizinin bağlı olduğu bir üst dizin .dosya : Gizli dosya - : Bir önceki klasör ~ : Kullanıcının ev dizini ~kullanıcı_adı: Belirtilen kullanıcının ev dizini

  43. Wildcard • * wildcard sembolu herhangi sembol yerine kullanılabilir. • ls a*.txt a ile başlayan txt dosyaları listeler. • “?” tek karakter simgeler. -cpdraft?.docdraft1.doc, draft2.doc, draftb.doc, etc.

  44. Bulunduğun Dizini Görmepwd komutu Bulunduğunuz dizini görmek için pwd komutu kullanılır. root@vbox$pwd

  45. Dizinler Arası Gezinmecd komutu root@vbox$cd <gecilecek_dizin> Örn: root@vbox$cd .. Örn: root@vbox$cd . Örn: root@vbox$cd testdir

More Related