760 likes | 1.45k Views
ENERJİ MODALİTELERİ ve Kullanımları Sırasında Oluşan Tehlikeler. Dr. Ali ismet TEKİRDAĞ. Termodinamiğin Temel Yasası. Enerji yoktan var olmaz Ancak şekil değiştirir Toplam enerji daima sabittir. Elektro Cerrahinin Temeli bu yasa üzerine kuruludur. ALTERNATİF AKIM.
E N D
ENERJİ MODALİTELERİ ve Kullanımları SırasındaOluşan Tehlikeler Dr. Ali ismet TEKİRDAĞ
Termodinamiğin Temel Yasası • Enerji yoktan var olmaz • Ancak şekil değiştirir • Toplam enerji daima sabittir. • Elektro Cerrahinin • Temeli bu yasa üzerine kuruludur
ALTERNATİF AKIM Elektro cerrahiuygulamaların %80’inde kullanılır. 300kHz üzerindeki A.A “Termal etki” oluşur (Elektroliz,Faradik) “Termal etki” ile Kesme “Cutting” Koagulasyon “Coagulation” Kurutma “Fulguration”
Alternatif Akımın Dokudaki etkisi • Meydana gelen ısı, • Dokuya temas eden probun şekil ve alanı • Aktivasyon zamanı • Doku Elektrod arası uzaklık • Dokunun direnç, iletim özelliği • ECÜ’den çıkan akımın gücü (voltaj) • Akım amplidüd ve dalga zaman ilişkisi
AlternatifAkım • Üç dalga tipinde kullanılır. (KESME) Devamlı / non-modulated dalga formu • Enerjinin kesintisiz sunulması ile oluşturulur (KOAGULASYON) Aralıklarla / Varied dalga formu • Enerji zamanın belli bir yüzdesinde sunulur. (Blended ) Dalga formu • Kesme & Koagulasyon ilk iki etkinin birlikte, kontrollü sunulması.
Kesi & Minimal koagülasyon blend-1
Kesi & Orta derecede koagülasyon blend-2
Kesi & Maximumkoagülasyon Blend 3
Monopolar Elektrocerrahi • HF, AA, ECÜ - aktif elektrod-hasta vücudu-pasif elektrod yönünde ilerler. • Dokularda, direnç ve akım yoğunluğu ile orantılı ısı oluşur. • Pasif elektrod kesin gereklidir • Bu sistem ile Koagulasyonlu /suzKesmeile, Kesme ,Kurutma / Fulgurasyon mümkündür.
Pasif Elektrod Mümkün olduğu kadar büyük olmalıdır. Elektriği iyi ileten (adele) geniş bir alana yerleştirilmelidir.
Köşe etkisi • “Pasif Elektrod” dikkatli, düzgün yerleştirilmez ise. • Akım Yoğunluğu hastanın aktif elektroda yakın kenarlarında daha fazla oluşur. • Bu nedenle “Pasif Elektrod” uzun geniş kenarı aktif elektrodu görecek şekilde yerleştirilmelidir
PasifElektrod • Pasif elektrod’daki akım yoğunluğu temas yüzeyi ile ters orantılıdır. Temas alanında 50% azalma Akım şiddetinde 2 kat Isı artışında 4 kat artışa yol açar.
Pasif elektrod(Patient Plate) • Yanıklardan korunmak için, • Metalyüzeylerkullanıl ma malı, • Sadece Geniş Silikon lastikyüzeyler kullanılmalıdır
Monopolar Elektro CerrahideOlası Tehlikeler • Aktif elektrod travmaları Enstrumanların dikkatsiz kullanılması (operatör) • AA’ın istem dışı diğer organlara yönelmesi Pace maker’a olan etki. Passif elektrod yanıkları Toksik duman prob ucu kömürleşme Enerji çıkışında yapılan hatalar İzolasyon kusurları Capasitativecoupling Statik elektriklenme Direkt elektriklenme
Bipolar Elektro Koter Elektro cerrahi Ünitesi Akım yönü Forcepsin iki ucu arasındaki doku
Bipolar Elektrocerrahi Akım, sadece Bipolar forseps elektrodları ile tutulan doku parçası içinde seyreder
Bipolar Koter • Avantajları • Hasta için daha “hassas ve emniyetlidir”. • Dönüş elektroduna gerek yoktur. • Elektronik cihazlarda daha az problem yaratır. • Endoskopikcerrahi’de tercih edilir. Dezavantajları • “kesi” işlemi yapamaz. • Yoğun ve dens dokuların güvenli tesbiti zordur • Mikro işlem kontrollü ECÜ ile kesme mümkündür
Ultrasonik kesme • Saniyede 55.000 titreşim yapan Mekanik enerji • Dokunun hidrojen bağlarını koparır. Koagulasyon yapar, • Ultrasonik kesmede doku ısısı: 80-100 C • Elektro koagulasyondadoku ısısı: 200-300 C • 2 mm kadar damarların kesilip mühürlenmesi için yeterli • Daha büyük damarlar için yetersiz • Dokuya özel düzenleme özelliği yok,
Ultrasonik Harmonic Scalpel • Lazer’e benzer özellikleri var • Elektrik akımı yok • Koagulasyon zonunda-. Elektro cerrahiye göre, daha azkarbonizasyon • Nispeten pahalı, • Daha kısa hastanede yatış sağlar. • Triangulation problems
Elektro cerrahide Hasarlardan kaçınmak için - l • Dokuya uygun forseps kullanın, • Forseps’e aşırı güç uygulamayın • Dokuda küçük hacimlerle(bite) ilerleyin • Aktivasyondan önce çevre organları kontrol • İşlem bitince probları dışarı alın • Kullanılan aletler , kabloların izolasyonlarını işlem öncesi kontrol?
Elektro cerrahide Hasarlardan kaçınmak için - ll • “Kesici” özellikdeki akımlar daha emniyetli • Uzun tek aktivasyon yerine aralıklı kısa aktivasyon • İntrabdominal basıncı sık sık kontrol edin • Hibrid kanül sistemi kullanmayın, • Mümkünse “bipolar sistem” kullanın, ve • Aktif elektrod monitör sistemli ECÜ, kullanın. • Tüm sistemin sağlıklı çalışmasından, işlemlerin sonuçlarından operatör’ün sorumlu olduğunu unutma!.
LASER(Light Amplification by the Stimulated Emission of Radiation) Uyarılmış Radyasyon Emisyonu ile Güçlendirilmiş Işık Laser ışığı/ Özellikleri, • Monokromatik: Tek renkli • Colimated:Tek bir doğrultuda dağılmadan gidebilen ışın demeti • Coherent:Zaman ve uzayda aynı fazda olan.
ELEKTROMANYETİK SPEKTRUM Toplam elektromanyetik radyasyon spektrumu, görebildiğimiz küçük spektrumun (390-760nm) oldukça dışına uzanır. Dalga boyunda değişiklikler insan gözü tarafından RENK olarak algılanır
CO2 - Nd:YAG - Argon Laserlerin GENEL KULLANIM ALANLARI
LASER ETKİ MEKANİZMALARI 1- OPTİK DAĞITMA Çok kısa süreli darbeyle, çok küçük bir alanda yüksek bir güç yoğunluğu oluşturma özelliğidir.
44 C° de doku nekrozu başlar • 70 C° ve üzerinde koagulasyon başlar, kollajendenatüre olur ve pıhtılaşma mekanizması aktive olur • 90 C° dokunun “desiccation” (kuruma)’sı dokunun susuz kalmasıyla olur • 100 C° ve üzerinde vaporizasyon (buharlaşma) oluşur • 200 C° de karbonizasyon başlar 2-ISI ETKİSİ: Laser’lekesme, delme, koagulasyon, tümörlerin yakılması Dokuda yaratılan ısı etkisi ile olmaktadır. 3-FOTOKİMYASAL ETKİ: Teşhis alanında, Dermatolojide cildin güzelleştirilmesi için
LAZERİN CERRAHİDE KULLANIMI • 1960 lı yıllarda cerrahide ilk kullanılan CO2LAZER’dir • Daha sonra, Nd: YAG lazer kullanılmaya başladı. • Bu iki laser’in cerrahide kullanım oranı %90 • “Argon ve KTP”koagülasyon için, • “Holmium:YAG ve Erbium:YAG” dokuları kesme’de • “He-Ne” tipi Laserler tedavi sistemlerinde pilot ışık olarak kullanılır.
LAZER FİZİK PRENSİPLERİ? Carbon Dioxide Gas A Y N A A Y N A YÜKSELTİCİ ODA ORTAM Gas - CO2, Argon, Krypton, Liquid - Dye Solid - Crystal, Diode UYARICI KAYNAKLAR Flash-lamp, electricity, diode Uyarılmış radyasyon emisyonu ile güçlendirilmiş ışık
CW,UltraPulse, SuperPulse CW = Continuous Wave • The first CO2 lasers delivered energy via a Continuous Wave. They were not able to achieve very high energy for a sustained period. As a result, charring was very prevalent. This is especially a problem when the targeted tissue is pigmented (such as endometriosis or vascular tissue) because it is difficult to see when destruction is complete. Furthermore, the low power made it impossible/difficult to ablate tissue. ilk co2 lazerleri enerjiyi cw yöntemle iletirdi, Bu yöntem belirli zaman periodunda yüksek enerjiye ulaşamadığı için, özellikle pigmente ve damardan zengin dokularda yeterli , emniyetli koterizasyon (ablasyon)sağlayamamıştır.
CW, SuperPulse. UltraPulse, SuperPulse was introduced to reduce charring. However, it was often less hemostatic because of the very short pulse duration. Süper pulse kömürleşmeyi azaltmak amacıyla kullanıldı, Ama Etki süresi kısaldığından, hemostatik etkileride azalmıştır
UltraPulse, SuperPulse, CW UltraPulse was introduced to do the best of both – high energy to ablate without char AND good hemostasis. The energy pulses were “top hat” shaped (not a spike) for excellent control and predictability of tissue interaction. Furthermore, both the energy levels and the pulse durations can be “customized” by the doctor to adjust to the tissue. UltraPulsher ikisinin de en iyi taraflarını almıştır. kömürleştirmedenyakarveiyi hemostaz sağlar. Pulslar,sivri uçlu değil, fötr şapka şeklindedir. Doku etkileşimi daha mükemmeldir. Enerji seviyesi ve pulssüresidoktor tarafından dokuya uygun olarak düzenlenebilir.
UltraPulse SuperPulse CW UltraPuls kömürleştirmedenyakar ve iyi hemostazsağlar. Doku etkileşimi en mükemmel şekilde olur. Enerji seviyesi ve puls süresi doktor tarafından dokuya uygun olarak düzenlenebilir.
25mm 0.2mm 1mm Termal Hasar – Dalga uzunluğu ve Dalga cinsi 200mm CO2 0.7mm KTP 4mm Nd:YAG Continuous Wave Pulsed Wave
CO2LazerÖzellikleridalga boyu=10.600nm /uzak kızıl ötesi 1. Nd.YAG’danDaha iyikeser, Etraf dokuda Daha az karbonizasyon yapar. 2. Dokuya uzaktan odaklanabilir, Temas etmeden kesebilir. 3. Yüzeyde kalır, alttaki dokulara zarar vermez. 4. Küçük alan buharlaştırma (fokus)= insizyon (kesme) Geniş alan buharlaştırma (defokus)= yakma(ablation) Isı doku içinde yayılırsa ,(No vaporization)=, (koagulasyon) yapar
CO2 Lazer’in Eklem Kollu Dağıtım Sistemi Eklemli kol Ayna FocusingLens Ayna Hedef doku
Neodmiyum:YAG – Avantajları1064 nm Yakın kızılötesi 1. Ucuna safir uç takılarak laser bıcağı olarak kullanılabilir. 2. Dokuya temas ettirmeden koagülasyonamaçlı da kullanılabilir. 3. Daha derinlere giderek büyük hacimli dokuları da koagüle edebilir. 4. CO2’nin aksine fiber optikle iletilebilir.
Nd.YAG lazer Fiber Optik sistemle iletilebilir FocusingLens Laser Beam Fiber