Ouderenmishandeling

1. Ouderenmishandeling Mirjam van Dongen Hoofd afdeling preventie RMPI-De Grote Rivieren Landelijk ambassadeur STOP ouderenmishandeling

2. Wat is ouderenmishandeling? • …..al het handelen... • …of … het nalaten van handelen ten opzichte van een oudere persoon… • …door degenen die in een persoonlijke en/of professionele relatie met die oudere staan… • …waardoor de oudere herhaaldelijk lichamelijke, psychische en/of materiële schade lijdt… • …waarbij er sprake is van gedeeltelijke of volledige afhankelijkheid.

3. Voorkomen • 5,6 % van zelfstandig wonende ouderen • (1996, Comijs e.a.) • 30 % mantelzorgers van dementerenden( 1996, Pot e.a)

4. Twee groepen • Moedwillige ouderenmishandeling • 2. Mishandeling door overbelaste (mantel)zorgers/ ontspoorde zorg

5. Verschijningsvormen • Fysieke of lichamelijke mishandeling • Emotionele of psychische mishandeling • Seksuele mishandeling • Financiële uitbuiting, benadeling • Verwaarlozing • Schending van de grondrechten

6. Ouderenmishandeling krijgt mogelijk een kans bij (contexten): • Toegenomen afhankelijkheid • Sociaal isolement • Overbelasting (mantel)zorger • Rolverandering • Loyaliteitsgevoelens voor de pleger/dader • Een geschiedenis van geweld • Persoonlijke problemen van de pleger/dader • Relationele voorgeschiedenis

7. Signalen van ouderenmishandeling • Slachtoffer • Pleger/dader • omgeving

8. SIGNALEN van ouderenmishandeling (2) • Slachtoffer • Oudere maakt onverzorgde indruk • Oudere maakt depressieve, angstige en verwarde indruk • Onsamenhangende en tegenstrijdige verklaringen voor lichamelijke verwondingen • Geen netwerk / geïsoleerd zijn

9. SIGNALEN van ouderenmishandeling (3) • Pleger/dader • Pleger toont zich onverschillig voor de oudere óf pleger lijkt juist heel betrokken • Pleger toont veel interesse in spullen van de oudere • Pleger maakt een overbelaste indruk • Schelden in aanwezigheid van hulpverlener • Pleger wenst geen overleg/ wil in ‘t geheim opereren • Pleger verhult / dekt problematiek toe

10. SIGNALEN van ouderenmishandeling (4) • Omgeving • Verdwijnen van spullen en geld • Isolatie oudere/ geen mogelijkheid om alleen te zijn met hulpverlener • Onverzorgde omgeving • Niets in de koelkast • Brieven van de woningbouw / dreigende uitzetting

11. VALKUILEN BIJ HET SIGNALEREN • Verborgen problematiek • Gevoeligheid voor signalen • Gebrek aan kennis • Openstaan voor ouderenmishandeling • Grijs gebied

12. Interventies • Overall: • zelfde als bij iedere andere complexe, gewelds, problematiek: • stoppen van het geweld • goede screening/inventarisatie • vertrouwen opbouwen • gesprek aangaan • indien nodig verwijzen • samenwerken • intervisie

13. Interventies • In ontwikkeling • Groeidocument: “naar methodisch handelen ouderenmishandeling”www.movisie.nl/ouderenmishandeling • Case-management

14. Landelijke ontwikkelingen • Sinds 2000 oprichting van meldpunten ouderenmishandeling, consultatienetwerken, scholing • Landelijke campagne STOP Ouderenmishandeling (2005-2007): • - brochure gericht verspreiden; - 90% gemeenten heeft infopunt o.m. • Implementatietraject STOP Ouderenmishandeling (2008-2010): • - 100% dekking gemeentelijke adviespunten - Vorming hulpverleningsnetwerken - Methodiekboek

15. Regionale aanpak • Meldpunt Zorg en overlast • CATO (Consultatie en Advies Team Ouderenmishandeling): • GGZ • Verslaving • v en v sector, • Maatschappelijk werk • Ouderenadviseur • Mantelzorgconsulent • Thuiszorg • GGD

16. Tot slot • Besteed vooral aandacht aan (de scholing van) signalering • JE ZIET HET PAS ALS JE HET GELOOFT