Các Biện pháp Tốt nhất trong việc Đánh thuế Thuốc lá

1. Các Biện pháp Tốt nhất trong việc Đánh thuế Thuốc lá Tiến sĩ Frank J. Chaloupka Trường đại học Illinois tại Chicago Mạng lưới về Bằng chứng của Thuốc lá Quốc tế

2. Tổng quát • Cơ cấu thuế thuốc lá • Các mức thuế thuốc lá và việc tăng thuế • Quản lý thuế thuốc lá • Tác động kinh tế của việc tăng thuế - những lầm tưởng và sự thật Nguồn hình ảnh: Tổ chức Y tế Thế giới. (2010).

3. Những Biện pháp Tốt nhất: Tại sao Đánh thuế Thuốc lá? • Tăng thuế tiêu thụ thuốc lá để đạt được mục tiêu y tế công cộng trong việc giảm số ca tử vong và bệnh tật do sử dụng thuốc lá • Như được đề xuất ở Điều 6 của Công ước Khung về Kiểm soát Thuốc Lá • Các lợi ích khác của việc tăng đáng kể doanh thu thuế thuốc lá trong ngắn hạn đến trung hạn Nguồn: Jha, P. (2009).

4. Những Biện pháp Tốt nhất: Loại Cơ cấu Thuế nào? • Cơ cấu thuế đơn giản hơn sẽ tốt hơn • Những cơ cấu thuế phức tạp sẽ khó quản lý hơn • Cơ cấu thuế phức tạp tạo nhiều điều kiện hơn cho việc trốn thuế và lách thuế • Khi cơ cấu thuế hiện tại đang phức tạp, thì mục tiêu là đơn giản hóa nó theo thời gian nhằm đạt được một cơ cấu thuế thống nhất

5. Những Biện pháp Tốt nhất: Loại Thuế nào? • Dựa nhiều hơn vào thuế tiêu thụ tính theo số lượng khi mà tỷ lệ thuế tiêu thụ trong tổng giá bán tăng lên • Tác động lớn hơn của các loại thuế tính theo số lượng đối với y tế công cộng làm giảm cơ hội để chuyển đổi sang loại hàng rẻ hơn khi thuế và giá cả tăng • Thuế tính theo số lượng thống nhất gửi đi một thông điệp rõ ràng rằng tất cả các nhãn hiệu đều độc hại như nhau • Khi thuế hiện tại là thuế tính theo giá trị, thì cần áp dụng thuế tính theo số lượng và tăng dần mức độ phụ thuộc vào thuế tính theo số lượng Nguồn: Tính toán của Tổ chức Y tế Thế giới sử dụng dữ liệu WHO GTCR 2009. 5

6. Những Biện pháp Tốt nhất: Thuế đối với những Sản phẩm Khác nhau • Áp dụng thuế và mức tăng thuế tương đồng trên tất cả các sản phẩm thuốc lá • Tăng cường tối đa tác động của thuế và việc tăng thuế đối với y tế công cộng bằng cách giảm thiểu các cơ hộithay thế các sản phẩm thuốc lá khác nhằm đối phó với thay đổi về giá tương đối • Thách thức ở những nơi có nhiều loại sản phẩm thuốc lá

7. Những Biện pháp Tốt nhất: Điều chỉnh Thuế theo Lạm phát • Tự động điều chỉnh các loạithuế tính theo số lượng theo lạm phát • Trừ khi được điều chỉnh thường xuyên, giá trị thực của thuế sẽ giảm xuống theo thời gian, và doanh thu từ thuế cũng vậy • Bảo đảm rằng tác động của thuế đối với y tế công cộng được duy trìĐã được thực hiện tại Úc, New Zealand

8. Những Biện pháp Tốt nhất: Dùng Thuế để Giảm Tính hợp lý về giá • Tăng thuế thuốc lá tới mức đủ để giảm tính hợp lý về giá của các sản phẩm thuốc lá • Mối tương quan tỷ lệ thuận giữa thu nhập và sử dụng thuốc lá cho thấy rằng thu nhập tăng có thể làm tăng lượng sử dụng thuốc lá ngay cả khi thuế tăng

9. Những Biện pháp Tốt nhất: Tăng thuế • Lập ra các mức thuế tiêu thụ thuốc lá sao cho thuế chiếm ít nhất 70% giá bán lẻ các sản phẩm thuốc lá. • Cập nhật của Ngân hàng Thế giới về tiêu chuẩn 2/3-4/5 • Cao hơn nhiều so với mức của hầu hết quốc gia hiện nay • Tiếp tục tăng tại những quốc gia đã đạt được mục tiêu

10. Những Biện pháp Tốt nhất: Quản lý Thuế • Loại bỏ việc bán các sản phẩm thuốc lá miễn thuế • Như được đề xuất ở Điều 6 của Công ước Khung về Kiểm soát Thuốc lá • Giảm cơ hội để trốn thuế cá nhân • Tăng cường tối đa tác động của thuế đối với y tế công cộng và doanh thu của chính phủ • Áp dụng những công nghệ mới để tăng cường việc quản lý thuế thuốc lá và giảm thiểu việc trốn thuế và lách thuế • Áp dụng những loại tem mới, tinh vi (tem thông tin) • Áp dụng kỹ thuật theo dõi và truy vết • Áp dụng công nghệ giám sát sản xuất

11. Những Biện pháp Tốt nhất: Quản lý Thuế • Củng cố năng lực của các nhà quản lý bằng cách cấp phép cho tất cả những đối tượng tham gia vào việc sản xuất, phân phối và bán thuốc lá • Tạo thuận lợi cho việc xác định những đối tượng tham gia vào buôn bán trái phép • Nâng cao năng lực để phạt những đối tượng tham gia vào buôn bán trái phép thông qua việc tạm treo hoặc rút giấy phép • Bảo đảm có những hình phạt rõ ràng, kịp thời và nghiêm khắc đối với những người bị bắt khi tham gia vào hoạt động buôn bán trái phép các sản phẩm thuốc lá • Tăng các chi phí dự đoán cho việc tham gia vào buôn bán trái phép • Các hình phạt hành chính mạnh cùng với việc cấp phép và hệ thống theo dõi/truy vết

12. Những Biện pháp Tốt nhất: Quản lý Thuế • Nâng cao năng lực cho các nhà quản lý để giám sát thị trường thuốc lá và đánh giá tác động của việc tăng thuế thuốc lá • “Tin tưởng nhưng vẫn thẩm tra” • Giám sát việc sản xuất và phân phối thuốc lá • Thực hiện các hoạt động kiểm tra kiểm soát́ đối với các sản phẩm thuốc lá • Kiểm toán định kỳ • Năng lực để ước tính tác động của những thay đổi thuế thuốc lá đối với lượng tiêu thụ sản phẩm thuốc lá và doanh thu thuế

13. Những Biện pháp Tốt nhất: Phong tỏa • Dành ra một phần doanh thu thuế thuốc lá để dùng cho các nỗ lực kiểm soát thuốc lá và cải thiện y tế • Tăng thêm tác động của thuế thuốc lá đối với y tế công cộng bằng cách giảm thêm lượng sử dụng thuốc lá • Gia tăng sự hỗ trợ của công chúng đối với việc tăng thuế thuốc lá lên cao hơn

14. Những Biện pháp Tốt nhất: Tác động Kinh tế—Những Lầm tưởng và Sự thật • Đừng để những mối lo ngại về mất việc làm gây cản trở cho việc tăng thuế thuốc lá • Việc làm trong ngành thuốc lá thường giảm ngay cả khi lượng tiêu thụ sản phẩm thuốc lá tăng • Giảm việc làm trong ngành thuốc lá do kết quả của thuế thường được bù đắp bởi số việc làm tăng ở những ngành khác • Khi có những lo ngại lớn, thì nên dùng doanh thu thuế để hỗ trợ việc chuyển đổi từ trồng cây thuốc lá và sản xuất thuốc lá sang các sinh kế khác

15. Những Biện pháp Tốt nhất: Tác động Kinh tế—Những Lầm tưởng và Sự thật • Đừng để cho những lo ngại về tác động của tăng thuế đối với lạm phát làm cản trở việc tăng thuế • Ở hầu hết các quốc gia, việc tăng thuế thuốc lá chỉ có tác động rất nhỏ đối với lạm phát • Nếu có lo ngại về tác động của lạm phát đối với quỹ hưu trí và các khoản chi trả khác có ràng buộc với chỉ số giá tiêu dùng, thì có thể dùng một chỉ số giá tiêu dùng không bao gồm các sản phẩm thuốc lá

16. Những Biện pháp Tốt nhất: Tác động Kinh tế—Những Lầm tưởng và Sự thật • Không nên nhìn nhận thuế và giá thấp của một số sản phẩm thuốc lá là một chính sách “Vì Người Nghèo” • Thuế cao đối với tất cả các sản phẩm thuốc lá sẽ dẫn đến việc giảm lượng sử dụng thuốc lá nhiều hơn ở những người nghèo • Việc giảm lượng tiêu thụ do việc giảm thuế sẽ dẫn đến việc phân bổ lũy tiến các lợi ích kinh tế và y tế xuất phát từ việc tăng thuế—đó thực sự là một chính sách “Vì Người Nghèo”

17. Những Biện pháp Tốt nhất: Tác động Kinh tế—Những Lầm tưởng và Sự thật • Đừng để cho những mối quan ngại về tác động tiêu cực của tăng thuế đối với lạm phát làm cản trở việc tăng thuế • Tác động tiêu cực thường bị phóng đại • Ở nhiều quốc gia, tăng thuế có thể làm giảm tác động tiêu cực, xét đến việc giảm lượng sử dụng nhiều hơn ở những người nghèo • Những lo ngại về tác động đối với người nghèo có thể được bù đắp bằng cách sử dụng một phần doanh thu thuế mới được tạo ra để hỗ trợ các nỗ lực nhằm giúp người nghèo bỏ thuốc, các nỗ lực cải thiện y tế hướng đến người nghèo, và/hoặc các chương trình giảm nghèo khác

18. Các Biện pháp Tốt nhất trong Đánh thuế Thuốc lá • Một cơ cấu thuế đơn giản, theo đó đánh thuế tất cả các sản phẩm thuốc lá như nhau và phụ thuộc nhiều hơn vào các loạithuế tính theo số lượng, sẽ đạt hiệu quả cao hơn trong việc giảm lượng sử dụng thuốc lá và các hậu quả của nó • Việc quản lý thuế có hiệu quả bao gồm thường xuyên tăng thuế theo lạm phát và mức tăng trưởng thu nhập để giảm tính hợp lý về giá của các sản phẩm thuốc lá

19. Các Biện pháp Tốt nhất trong Đánh thuế Thuốc lá • Việc quản lý chặt chẽ thuế thuốc lá sẽ đạt hiệu quả trong việc giảm nạn trốn thuế và lách thuế • Các chính phủ không nên bị cản trở việc tăng thuế bởi các lập luận sai lầm được dùng để chống lại việc tăng thuế • Lập ra các mức thuế tiêu thụ thuốc lá sao cho thuế chiếm ít nhất 70% giá bán lẻ các sản phẩm thuốc lá