420 likes | 764 Views
Angststoornissen. Ernst van Dongen. Inhoud. Definitie angst Casus Differentiaal Diagnose Angststoornissen DSM IV tr Comorbiditeit Behandeling. Definitie angst. Gevoel van beklemming en vrees, veroorzaakt door een (wezenlijk of vermeend) dreigend gevaar of onheil. Inhoud.
E N D
Angststoornissen Ernst van Dongen
Inhoud • Definitie angst • Casus • Differentiaal Diagnose • Angststoornissen DSM IVtr • Comorbiditeit • Behandeling
Definitie angst Gevoel van beklemming en vrees, veroorzaakt door een (wezenlijk of vermeend) dreigend gevaar of onheil
Inhoud • Definitie angst • Casus • Differentiaal Diagnose • Angststoornissen DSM IVtr • Comorbiditeit • Behandeling
Casus Man 33 jaar 12 consulten in 2004 - Steken oog - Hoofdpijn - Pijn rechterzij uitstralend naar bal - Onwelwording - Mictieproblemen - Vol gevoel maag - Diarree - Schouderklachten
Casus (vervolg) Man 33 jaar 10 consulten in 2005 - Maagklachten vervolg - (Over)bezorgdheid - Kloppingenbuik - Paniekaanvallen (autorijden) - Bijwerkingen
Differentiaal Diagnose • Angststoornis • Depressie • Somatiek • Middelenmisbruik • Psychose • Somatisatiestoornis • Persoonlijkheidstoornis
Feiten Gevoelens van angst Leeftijd Geslacht Frequent huisartsbezoek Onbegrepen lichamelijke klachten Vermijdingsgedrag Anticipatieangst Neutraliserend gedrag
Angst • Reële stressgerelateerde problematiek? • Buitensporige of onevenredig lang aanhoudende angst die aanleiding geeft tot aanhoudend subjectief lijden of tot een belemmering van het dagelijks functioneren?
Prevalentie Nationale Prevalentie Angststoornissen (NEMESIS) Prevalentie 1 jaar: 12 % Vrouw 16 % Man 8 % Prevalentie Lifetime: 19 % Vrouw 25 % Man 14 %
Feiten Gevoelens van angst Leeftijd Geslacht Frequent huisartsbezoek Onbegrepen lichamelijke klachten Vermijdingsgedrag Anticipatieangst Neutraliserend gedrag
Inhoud • Definitie angst • Casus • Differentiaal Diagnose • Angststoornissen DSM IVtr • Comorbiditeit • Behandeling
Indeling volgens DSM IVtr • Specifieke fobie 10 % • Sociale fobie 8 % • Paniekstoornis +/- Agorafobie 4 % • Agorafobie 3 % • Gegeneraliseerde angststoornis 2 % • Post traumatische stress stoornis 2 % • Obsessief compulsieve stoornis 1 %
Specifieke fobie Duidelijke en aanhoudende angst die overdreven / onredelijk is, uitgelokt door de aanwezigheid / anticipatie op specifiek voorwerp / situatie
Fobie voorbeelden • Acrofobie: hoogten • Algofobie: pijn • Ailurofobie: katten • Erythrofobie: rood (bloed / blozen) • Xenofobie: vreemden • Zoöfobie: dieren • Naalden fobie: prikken
Sociale fobie • Angst voor sociaal functioneren en of presteren • Blootstelling aan onbekenden • Mogelijk kritisch beoordelen
Paniekaanval Begrensde periode van intensieve angst
Hartkloppingen Transpireren Trillen of beven Benauwd Pijn op de borst Misselijk Duizeligheid;Licht in het hoofd Derealisatie of depersonalisatie Controleverlies Angst voor dood Symptomen
Agorafobie • Angst op een plaats / situatie waaruit ontsnappen moeilijk of gênant is of • Waar geen hulp beschikbaar zou kunnen zijn in geval paniekaanval of paniekachtige verschijnselen
Voorbeelden • Alleen buitenshuis • Te midden van een massa • Wachten in een rij • Op een brug staan • Met de bus, auto,vliegtuig of trein reizen • Claustrofobie (gesloten ruimtes)
Agorafobie (vervolg) • Situatie wordt of vermeden of doorstaan met intense angst
Obsessief compulsieve stoornis • Dwanggedachten • Dwanghandelingen
Dwanggedachten • Gedachten: intrusief die duidelijk angst of lijden veroorzaken • Pt probeert te negeren, onderdrukken of te neutraliseren • Egosyntoon
Dwanghandelingen • Handeling als reactie op een dwanggedachte die tijdelijk angstreducerend werkt • Tijd?
P.T.S.S. • Traumatische gebeurtenis • Herbelevingen (nachtmerrie/flashbacks) • Vermijding • Verhoogde prikkelbaarheid
Gegeneraliseerde Angststoornis • Buitensporige angst en bezorgdheid over meerdere facetten leven • Duur
GAS Symptomen • Rusteloosheid, opgewonden of irritatie • Snel vermoeid • Moeite met concentreren • Prikkelbaarheid • Spierspanning • Slaapstoornis
Angststoornis door …… • Somatische aandoening • Middelen
Hypochondrie • Hypochondrie wordt gekenmerkt door de aanhoudende angst of opvatting een ernstige ziekte te hebben terwijl daarvoor onvoldoende grond bestaat • Deze stoornis is gebaseerd op een preoccupatie en misinterpretatie van lichamelijke verschijnselen • Deze angst of overtuiging blijft aanwezig, ondanks adequate voorlichting
Inhoud • Definitie angst • Casus • Differentiaal Diagnose • Angststoornissen DSM IVtr • Comorbiditeit • Behandeling
Behandeling • Niet-medicamenteus • Medicamenteus • Verwijzing
Behandeling 2 • Niet-medicamenteus • Voorlichting • Cognitieve gedragstherapie
Behandeling 3 • Medicamenteus • SSRI fluvoxamine / paroxetine • TCA clomipramine / imipramine • Bijwerkingen • Motivatie
Behandeling 4 * Bètablokker
Behandeling 5 • Verwijzing • Diagnostiek • Onvoldoende effect medicijnen • Ernstige klachten • OCD (PTSS)
Resumé • Angststoornis hoge prevalentie in alg populatie • Diagnose wordt gemist • Goede diagnostiek voor behandeling op maat