LÍ LUAÄN DAÏY HOÏC Giaûng vieân: TS.Nguyeãn AÙnh Hoàng anhhonguyen@yahoo

1. LÍ LUAÄN DAÏY HOÏC Giaûng vieân: TS.Nguyeãn AÙnh Hoànganhhonguyen@yahoo.com

2. Phaàn lyù luaän: Chöông 1: Quaù trình daïy hoïc Chöông 2: Caùc nguyeân taéc daïy hoïc Chöông 3: Noäi dung daïy hoïc Chöông 4: Phöông phaùp daïy hoïc Chöông 5: Hình thöùc toå chöùc daïy hoïc Thieát keá baøi giaûng vaø taäp giaûng.

3. Phöông chaâm giaûng daïy • - Phaùt huy cao ñoä tính tích cöïc cuûa sinh vieân qua quaù trình thaûo luaän, thöïc hieän caùc baøi taäp lieân heä thöïc tieãn cuoäc soáng. • - SV ñeå ñieän thoïai cheá ñoä rung; khoâng tuøy tieän ra vaøo lôùp trong giôø hoïc. • - SV traät töï trong khi nghe giaûng vaø coù theå ñaët caâu hoûi, trao ñoåi ñoái vôùi G baát cöù luùc naøo.

4. Caùch ñaùnh giaù • Ñieåm giöõa kì: 30% • Ñieåm cuoái kì: 70% • - Baøi thi cuoái kì • - Keát quaû thaûo luaän vaø laøm vieäc trong nhoùm (Sv khoâng tham gia thaûo luaän vaø laøm vieäc trong nhoùm seõ khoâng ñöôïc coâng nhaän ñieåm thi )

5. Taøi lieäu tham khaûo: Giaùo duïc hoïc phaàn Lyù luaän daïy hoïc Caùc lyù thuyeát vaø moâ hình giaùo duïc höôùng vaøo ngöôøi hoïc ôû phöông taây, Vieän Khoa hoïc Giaùo duïc, Haø Noäi 1995. Quan nieäm vaø xu theá phaùt trieån phöông phaùp daïy hoïc treân theá giôùi, Haø Noäi 2001. Caùc chieán löôïc ñeå daïy hoïc coù hieäu quaû, Allan C. Ornstein & Thomas J. Lasley,II, Taøi lieäu tham khaûo noäi boä.

6. Chöông 1: QUAÙ TRÌNH DAÏY HOÏC 1. Khaùi nieäm veà quaù trình daïy hoïc 2. Caùc nhaân toá caáu truùc cuûa quaù trình daïy hoïc. 3. Caùc nhieäm vuï cuûa quaù trình daïy hoïc 4. Baûn chaát cuûa quaù trình daïy hoïc 5. Lo gic cuûa quaù trình daïy hoïc 6. Quy luaät cô baûn cuûa quaù trình daïy hoïc

7. Câu hỏi thảo luận nhóm • Anh/ chị hiểu như thế nào về dạy học? • Vai trò của giáo viên (G) và vai trò của học sinh (H) trong quá trình dạy học?

8. Khaùi nieäm veà quaù trình daïy hoïc: Quaù trình daïy hoïc laø quaù trình tương taùc giöõa hoaït ñoäng daïy cuûa gíao vieân (G) vaø hoaït ñoäng hoïc cuûa hoïc sinh (H) nhaèm thöïc hieän caùc nhieäm vuï daïy hoïc.

9. QUAÙ TRÌNH DAÏY HOÏC

10. Caâu hoûi thaûo luaän nhoùm • Baïn hieåu nhö theá naøo veà daïy hoïc höôùng vaøo ngöôøi hoïc? • Baïn hieåu nhö theá naøo veà daïy hoïc höôùng vaøo ngöôøi thaøy? • Phaûi chaêng khi daïy hoïc höôùng vaøo H thì vai troø cuûa G bò giaûm?

11. GIÁO VIÊN LÀ TRUNG TÂM Truyền đạt kiến thức đã quy định trong chương trình và SGK Quan tâm trước hết đến việc thực hiện nhiệm vụ của GV HỌC SINH LÀ TRUNG TÂM Chuẩn bị cho học sinh thích ứng với đời sống xã hội Tôn trọng nhu cầu, hứng thú, lợi ích và khả năng của học sinh VỀ MỤC TIÊU

12. GIÁO VIÊN LÀ TRUNG TÂM Chương trình được thiết kế chủ yếu theo logic nội dung bài học Giáo án được soạn trước theo đường thẳng chung cho mọi học sinh Chú trọng hệ thống kiến thức lý thuyết, sự phát triển của các khái niệm HỌC SINH LÀ TRUNG TÂM Chương trình hướng vào sự chuẩn bị phục vụ thiết thực cho thực tế Giáo án có nhiều phương án theo kiểu phân nhánh linh hoạt, có thể được điều chỉnh. Chú trọng các kỹ năng thực hành, vận dụng kiến thức, năng lực giải quyết các vấn đề thực tiễn. VỀ NỘI DUNG

13. GIÁO VIÊN LÀ TRUNG TÂM Chủ yếu là thuyết trình, giảng giải, tập trung vào bài giảng. Người học thụ động. Ghi nhớ Giáo viên chiếm ưu thế, có uy quyền, áp đặt HỌC SINH LÀ TRUNG TÂM Khám phá và giải quyết vấn đề Người học chủ động, tích cực tham gia Tìm tòi và thể hiện GV điều khiển, thúc đẩy sự tìm tòi VỀ PHƯƠNG PHÁP

14. GIÁO VIÊN LÀ TRUNG TÂM Không khí lớp học: hình thức, máy móc Sắp xếp chỗ ngồi ổn định Dùng phương tiện, kỹ thuật dạy học ở mức tối thiểu HỌC SINH LÀ TRUNG TÂM Tự chủ, thân mật, không hình thức Chỗ ngồi linh hoạt Sử dụng thường xuyên các phương tiện kỹ thuật dạy học VỀ MÔI TRƯỜNG HỌC TẬP

15. GIÁO VIÊN LÀ TRUNG TÂM Tri thức có sẵn Trình độ phát triển nhận thức thấp mặc dù có hệ thống Phụ thuộc vào tài liệu GV độc quyền đaùnh giá kết quả học tập; học sinh chấp nhận các giá trị truyền thống HỌC SINH LÀ TRUNG TÂM Tri thức tự tìm Trình độ cao hơn về phát triển nhận thức, tình cảm và hành vi Tự tin HS tự giác chịu trách nhiệm về kết quả học tập, được tham gia đánh giá, tự đánh giá, tự xác định các giá trị. VỀ KẾT QUẢ

16. Nhöõng toàn taïi vaø giaûi phaùp naâng cao chaát löôïng daïy hoïc ôû phoå thoâng hieän nay.

17. Taïi sao chuùng ta laïi ñeà caäp ñeán nhieàu yeáu toá khi baøn ñeán chaát löôïng daïy hoïc?

18. 2. Caùc nhaân toá caáu truùc cuûa quaù trình daïy hoïc. • 2.1. Muïc ñích vaø nhieäm vuï daïy hoïc. • Muïc ñích daïy hoïc phaûn aùnh taäp trung nhaát nhöõng yeâu caàu cuûa xaõ hoäi ñoái vôùi hoaït ñoäng daïy hoïc • Treân cô sôû muïc ñích daïy hoïc, caùc nhieäm vuï cuï theå cuûa daïy hoïc ñöôïc xaây döïng. • Muïc ñích vaø nhieäm vuï daïy hoïc ñònh höôùng cho söï vaän ñoäng vaø phaùt trieån cuûa quaù trình daïy hoïc.

19. 2.2. Noäi dung daïy hoïc laø heä thoáng nhöõng tri thöùc, kyõ naêng, kyõ xaûo maø ngöôøi hoïc caàn naém trong quaù trình daïy hoïc. - Noäi dung daïy hoïc taïo neân noäi dung giaûng daïy vaø hoïc taäp cuûa G vaø H.

20. 2.3. Caùc phöông phaùp, phöông tieän daïy hoïc laø heä thoáng nhöõng caùch thöùc, phöông tieän phoái hôïp cuûa G vaø H nhaèm thöïc hieän caùc nhieäm vuï daïy hoïc. 2.4. G vôùi hoaït ñoäng daïy, H vôùi hoaït ñoäng hoïc laø hai nhaân toá ñaëc tröng cô baûn, nhaân toá trung taâm cuûa quaù trình daïy hoïc.

21. 2.5. Keát quaû quaù trình daïy hoïc QTDH phaûn aùnh chaát löôïng vaø hieäu quaû hoïc taäp cuûa H, cuõng laø keát quaû phaùt trieån toång hôïp cuûa toaøn heä thoáng. Caùc nhaân toá cuûa QTDH coù quan heä, taùc ñoäng qua laïi moät caùch bieän chöùng, phaûn aùnh tính quy luaät cuûa QTDH.

22. 2.6. QTDH toàn taïi vaø phaùt trieån trong moâi tröôøng kinh teá – xaõ hoäi vaø moâi tröôøng khoa hoïc – coâng ngheä. Daïy hoïc coù nhöõng nhieäm vuï gì? Phaûi chaêng G chæ caàn daïy chöõ, H chæ caàn hoïc chöõ?

23. 3. Caùc nhieäm vuï cuûa quaù trình daïy hoïc 3.1. Nhieäm vuï giaùo döôõng Tổ chức,đñiều khiển cho H nắm vững heä thoáng nhöõng tri thöùc khoa hoïc cô baûn, hieän ñaïi, phuø hôïp vôùi thöïc tieãn vaø reøn luyeän nhöõng kyõ naêng, kyõ xaûo töông öùng.

24. + Tri thöùc cô baûn laø nhöõng tri thöùc khoa hoïc toái thieåu caàn thieát nhaát, laø neàn taûng, cô sôû, laø ñieàu kieän ñeå H tieáp tuïc hoïc leân ôû nhöõng baäc cao hôn hoaëc giuùp hoï coù ñuû haønh trang böôùc vaøo cuoäc soáng töï laäp. +Tri thöùc hieän ñaïi laø nhöõng tri thöùc phaûn aùnh nhöõng thaønh töïu môùi nhaát veà caùc lónh vöïc khoa hoïc kyõ thuaät, kinh teá, vaên hoùa…

25. QTDHÑH caàn reøn luyeän cho H heä thoáng nhöõng kyõ naêng, kyõ xaûo caàn thieát. - Kyõ naêng laø naêng löïc töï giaùc hoaøn thaønh moät hoaït ñoäng nhaát ñònh, döïa treân söï hieåu bieát vaø vaän duïng nhöõng tri thöùc töông öùng. • - Kyõ xaûo laø naêng löïc thöïc hieän moät caùch töï ñoäng hoùa moät thao taùc hay moät coâng vieäc nhaát ñònh

26. 3.2. Nhieäm vuï phaùt trieån trí tueä . Söï phaùt trieån trí tueä noùi chung ñöôïc ñaëc tröng bôûi quaù trình tích luõy tri thöùc vaø caùc thao taùc hoaït ñoäng trí tueä thaønh thaïo, vöõng chaéc cuûa con ngöôøi.

27. Nhöõng phaåm chaát trí tueä: tính ñònh höôùng, beà roäng, ñoä saâu, tính linh hoaït, tính meàm deûo, tính ñoäc laäp, tính nhaát quaùn, tính pheâ phaùn, tính khaùi quaùt cuûa hoaït ñoäng trí tueä. Ñieàu kieän caàn thieát ñeå daïy hoïc thuùc ñaåy maïnh meõ söï phaùt trieån trí tueä laø daïy hoïc phaûi ñi tröôùc vaø ñoùn tröôùc söï phaùt trieån trí tueä cuûa H.

28. 3.3. Nhieäm vuï giaùo duïc trong daïy hoïc Treân cô sôû trang bò tri thöùc vaø phaùt trieån naêng löïc, phaåm chaát trí tueä, QTDH phaûi nhaèm hình thaønh theá giôùi quan khoa hoïc vaø caùc phaåm chaát nhaân caùch cho H. Sự khác biệt giữa nhận thức của nhà khoa học khi tìm kiếm ra tri thức và nhận thức của học sinh trong quá trình dạy học?

29. 4. Baûn chaát cuûa quaù trình daïy hoïc Baûn chaát cuûa QTDH laø quaù trình nhaän thöùc ñoäc ñaùo cuûa H ñöôïc tieán haønh döôùi vai troø toå chöùc, ñieàu khieån cuûa G nhaèm thöïc hieän toát caùc nhieäm vuï daïy hoïc.

30. 4.1. Quaù trình nhaän thöùc cuûa H veà cô baûn gioáng quaù trình nhaän thöùc cuûa loaøi ngöôøi, cuûa nhaø khoa hoïc: • Ñeàu dieãn ra theo quy luaät nhaän thöùc. • Ñeàu huy ñoäng hoaït ñoäng tö duy cuûa con ngöôøi ôû möùc ñoä cao nhaát. • Ñeàu laøm cho voán hieåu bieát cuûa con ngöôøi ngaøy caøng hoaøn thieän vaø phong phuù.

31. 4.2. Neùt ñoäc ñaùo trong nhaän thöùc cuûa H: • Hoaït ñoäng nhaän thöùc cuûa H dieãn ra döôùi taùc ñoäng chuû ñaïo cuûa G • Baïn haõy cho bieát trình töï caùc böôùc trong moät giôø daïy

32. 5. Lo gic cuûa quaù trình daïy hoïc Logic cuûa quaù trình daïy hoïc laø trình töï vaän ñoäng hôïp quy luaät cuûa quaù trình daïy hoïc ñaûm baûo cho ngöôøi hoïc phaùt trieån trí tueä töông öùng vôùi luùc baét ñaàu nghieân cöùu ñeán trình ñoä phaùt trieån trí tueä töông öùng vôùi luùc keát thuùc nghieân cöùu moân hoïc (hay moät chöông) naøo ñoù.

33. Caùc khaâu cô baûn sau cuûa QTDH: + Kích thích thaùi ñoä hoïc taäp tích cöïc cuûa ngöôøi hoïc + Toå chöùc, ñieàu khieån ngöôøi hoïc lónh hoäi tri thöùc môùi + Toå chöùc, ñieàu khieån ngöôøi hoïc cuûng coá tri thöùc môùi + Toå chöùc, ñieàu khieån ngöôøi hoïc reøn luyeän kyõ naêng, kyõ xaûo trong hoïc taäp. + Phaân tích keát quaû hoïc taäp vaø töï ñieàu chænh hoaït ñoäng hoïc taäp nhaèm hoaøn thieän quaù trình daïy hoïc. Caùc khaâu cuûa quaù trình daïy hoïc töông öùng vôùi 5 böôùc leân lôùp .

34. Söï phaân chia caùc khaâu cuûa quaù trình daïy hoïc chæ coù tính töông ñoái. G coù theå vaän duïng linh hoaït, saùng taïo tuøy theo nhieäm vuï, noäi dung cuûa caùc baøi hoïc vaø ñaëc ñieåm nhaän thöùc cuûa ngöôøi hoïc.

35. Caùc giai ñoaïn cô baûn cuûa moät baøi giaûng: • Giôùi thieäu • Noäi dung giaûng chính • Keát luaän

36. GIÔÙI THIEÄU • Caùc muïc tieâu cuûa buoåi hoïc • Nhöõng kieán thöùc cuõ lieân quan • Buoåi hoïc ñöôïc tieán haønh nhö theá naøo • Nhöõng yeâu caàu ñoái vôùi ngöôøi hoïc

37. Noäi dung • Laø phaàn höôùng daãn chính cuûa chöông trình ñaøo taïo, noäi dung ñöôïc chia nhoû thaønh caùc giai ñoaïn hoaëc caùc buoåi hoïc. • “ Chia khuùc” thoâng tin giuùp H deã tieáp thu vaø deã nhôù.

38. KEÁT LUAÄN • Toång keát • Kieåm tra söï lónh hoäi cuûa H • Giao nhieäm vuï hoïc taäp

39. Baïn haõy giôùi thieäu caùch môû ñaàu cuûa moät baøi giaûng cuï theå Theo baïn phaàn môû baøi caàn coù nhöõng yeâu caàu gì?

40. Ñeà cöông baøi giaûng • Mục tiêu bài giảng • Phương châm bài giảng • Sách giáo khoa, tài liệu tham khảo • Phương pháp và tiêu chuẩn đánh giá thành tích • Nội dung và các vấn đề trong mỗi buổi giảng

41. 6. Quy luaät cô baûn cuûa quaù trình daïy hoïc Quy luaät thoáng nhaát bieän chöùng giöõa hoaït ñoäng daïy cuûa G vaø hoaït ñoäng hoïc cuûa H.

42. Quaù trình toå chöùc, ñieàu khieån, vaø töï toå chöùc, töï ñieàu khieån trong hoaït ñoâng daïy hoïc dieãn ra theo algorit sau: a.Phaùt leänh: Coù 2 trung taâm phaùt leänh laø G, sau ñoù laø H. Leänh ñöôïc phaùt ra laø nhöõng yeâu caàu, nhieäm vuï hoïc taäp theå hieän döôùi daïng caùc baøi taäp, caâu hoûi coù vaán ñeà.

43. b.Thöïc hieän leänh: - Döôùi söï höôùng daãn, ñieàu khieån cuûa G, H töï phaùt hieän maâu thuaãn, töï giaûi quyeát vaán ñeà ñeå tìm ra nhöõng tri thöùc môùi, caùch thöùc haønh ñoäng môùi, phaùt trieån naêng löïc vaø phaåm chaát trí tueä, ñaëc bieät naêng löïc tö duy ñoäc laäp, möùc ñoä saùng taïo. - Trong quaù trình thöïc hieän leänh, H coù khaû naêng giaûi quyeát caùc vaán ñeà ôû caùc möùc ñoä sau: möùc ñoä tích cöïc, möùc ñoä ñoäc laäp, möùc ñoä saùng taïo.

44. c. Thu moái lieân heä ngöôïc: • G thu nhöõng lieân heä ngöôïc ngoaøi thoâng qua keát quaû vaø traïng thaùi xuùc caûm cuûa H. • - Caùc moái lieân heä ngöôïc trong ñöôïc baûn thaân G vaø H thu nhaän töø nhöõng tín hieäu töø H vaø saûn phaåm hoïc taäp cuûa H.

45. d. Phaùt leänh boå sung: Quaù trình daïy hoïc xuaát hieän nhöõng leänh boå sung ngoaøi (G phaùt) vaø leänh boå sung trong (H phaùt). ñ. Phaân tích vaø ñaùnh giaù keát quaû cuoái cuøng

46. Chöông 2: CAÙC NGUYEÂN TAÉC DAÏY HOÏC 1. Khaùi nieäm chung veà nguyeân taéc daïy hoïc 2. Heä thoáng caùc nguyeân taéc daïy hoïc

47. 1. Khaùi nieäm chung veà nguyeân taéc daïy hoïc Nguyeân taéc daïy hoïc laø caùc luaän ñieåm cô baûn coù tính quy luaät cuûa lí luaän daïy hoïc, coù taùc duïng chæ ñaïo toaøn tieán trình daïy vaø hoïc nhaèm thöïc hieän toái öu muïc ñích vaø nhieäm vuï daïy hoïc .

48. Cô sôû cuûa caùc nguyeân taéc daïy hoïc: - Nguyeân lyù giaùo duïc - Caùc quy luaät cuûa quaù trình daïy hoïc - Muïc ñích, nhieäm vuï daïy hoïc - Taâm sinh lyù ngöôøi hoïc

49. 2. Heä thoáng caùc nguyeân taéc daïy hoïc: • Nguyeân taéc thoáng nhaát giöõa tính khoa hoïc vaø tính giaùo duïc trong daïy hoïc. • Nguyeân taéc ñaûm baûo söï thoáng nhaát giöõa lyù luaän vaø thöïc tieãn trong daïy hoïc. • Nguyeân taéc ñaûm baûo söï thoáng nhaát giöõa caùi cuï theå vaø caùi tröøu töôïng trong daïy hoïc. • Nguyeân taéc ñaûm baûo söï thoáng nhaát giöõa tính vöõng chaéc cuûa tri thöùc, kó naêng, kó xaûo vaø tính meàm deûo cuûa tö duy trong daïy hoïc.

50. Nguyeân taéc ñaûm baûo söï thoáng nhaát giöõa tính vöøa söùc chung vaø tính vöøa söùc rieâng trong quaù trình daïy hoïc. • Nguyeân taéc ñaûm baûo söï thoáng nhaát giöõa vai troø chuû ñaïo cuûa ngöôøi daïy vaø vai troø töï giaùc, tích cöïc, ñoäc laäp cuûa ngöôøi hoïc trong daïy hoïc.