1 / 22

Vrijednost biomarkera u ranoj dijagnozi ginekološkog raka

Vrijednost biomarkera u ranoj dijagnozi ginekološkog raka. Pavao Planinić , Magdalena Karadža. Tumorski biljezi - biomarkeri.

shea
Download Presentation

Vrijednost biomarkera u ranoj dijagnozi ginekološkog raka

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Vrijednostbiomarkera u ranojdijagnoziginekološkograka PavaoPlaninić, Magdalena Karadža

  2. Tumorskibiljezi - biomarkeri • Tvari (proteini, šećeri, hormoni…) koje se normalno nalaze u organizmu, ali se kod nekih vrsta raka nalaze u višim koncentracijama u krvi, jer ih izravno proizvode tumorske stanice ili potiču njihovo stvaranje • CA 125, CA 19-9, CA 15-3, CEA, LDH, AFP, HCG...

  3. Tumorske biljege koristimo za screeninig, u dijagnostici, kod praćenja odgovora na terapiju te za otkrivanje povrata bolesti • Idealan tumorski biljeg ima specifičnost, senzitivnost i pozitivnu prediktivnu vrijednost 100%

  4. Rakjajnika • CA 125 • CA 15-3 • CA 19-9 • CEA • AFP • inhibin

  5. CA 125 (cancer antigen 125) • protein koji je kodiran genom MUC16 • nalazi na površini epitelnih stanica reproduktivnaog trakta kod žena, a osim toga se nalazi i na epitelnim stanicama respiratornog sustava te na epitelnim stanicama oka • najbitniji je kao biljeg tumora jajnika • tumori jajovoda, endometrija, pluća, dojki te tumora gastrointestinalnog trakta

  6. CA 125 – problem! • nije dovoljno specifičan ni senzitivan • povišen je kod raznih drugih benignih stanja, a ne samo kod tumora

  7. CA 125 – problem! • rijeđe je povišenkodmucinoznih i borderline tumoranegokodseroznih • oko 20% tumorajajnikauopće ne luči CA 125 • pozitivan je kodmanje od 50% pacijentica u stadiju I karcinomajajnika

  8. CA 125 - screening rakajajnika • Jacobs et al.: Screening for ovarian cancer • 22000 ženastarijih od 45 godina • 6,7 godina • 47775 testova • 767 žena je imalo CA 125 viši od 30 U/mL • 49 karcinoma - 6.3% • 0.0022% od svihtestiranihžena

  9. CA 125 - screening rakajajnika • multimodalni screeninig • kombinacija više tumorskih biljega (MES, HE4) • ROCA - Risk of Ovarian Cancer algorithm • dvije studije • U.K. Collaborative Trial of Ovarian Cancer Screening (UKCTOCS) • Prostate Lung Colorectal and Ovarian Cancer Screening trial (PLCO)

  10. CA 125 - dijagnostika • povišene vrijednosti CA 125 su povezane sa malignom bolešću u manje od 25% slučajeva kod žena mlađih od 50 god. , a kod žena starijih od 50 god. u 80% slučajeva

  11. CA 125 – odgovornaterapiju i praćenjebolesti • vrijednosti CA 125 odgovaraju progresiji ili regresiji bolesti u 90% slučajeva kod pacijenata sa rakom jajnika koji su prije terapije imali povišene vrijednosti CA 125 • kretanje vrijednosti CA 125 je bolji pokazatelj nego njegova apsolutna vrijednost • serijsko određivanje vrijednosti CA 125 nam pomaže u detekciji povrata bolesti

  12. CA 125 – odgovornaterapiju

  13. CA 15-3 • protein koji je kodiran genom MUC1 koji se nalazi u tkivu dojke • povišen kod tumora dojke • povišen kod 55-70% tumora jajnika • u kombinaciji sa CA 125 povećava senzitivnost i specifičnost testa kod tumora jajnika

  14. CA 19-9 • antigen koji je dio Lewis krvne grupe antigena • povišen kod 76% mucinoznih tumora jajnika te kod 27% seroznih tumora jajnika • često povišen kod borderline tumora jajnika

  15. CEA • karcinoembriogeni antigen • glikoprotein, ima ulogu u adheziji stanica • najčešće povišen kod kolorektalnog raka i raka gušterače • može biti povišen kod endometrioidnog raka jajnika i kod Brennerovog tumora

  16. AFP – alfa-fetoprotein • protein kojegproizvodežumanjčanavreća, jetra i gornjigastrointestinalnitrakt • povišen u trudnoćitekodbenignihbolestijetre i kodtumorajetre • povišenkodtumorazametnihstanicajajnika (kodsvihendodermalnihsinusnihtumora, kod 60% nezrelihteratomatekod 10-15% disgerminoma) • iznimnorijetkopovišenkodepitelnihtumorajajnika

  17. Inhibin • protein kojireguliralučenje FSH • povišenkodgranulaozastaničnihtumorajajnika • vrijednostinhibinakaotumorskogbiljegakodepitelnihtumorajajnikajošnijesasvimjasna • TsigkouA et al. Total inhibin is a potential serum marker for epithelial ovarian cancer 2007 – u kombinacijisa CA 125 povećavasenzitivnost i specifičnostkodepitelnihtumorajajnika

  18. Rakendometrija • CA 125 povišen u 10-20% slučajeva u ranom stadiju bolesti te kod 60-65% u kasnom stadiju bolesti • povišen CA 125 može ukazivati na širenje bolesti izvan maternice • kallikrein 6, MMP-2 (metaloproteinaza 2) • za sada ne postoji prihvaćen tumorski biljeg u redovnoj kliničkoj praksi

  19. Rakvratamaternice • SCC – (squamous-cell carcinoma antigen) • povišen u 55-70% raka pločastih stanica vrata maternice • CA 125 povišen kod 15-20% raka vrata maternice • ne koriste se u redovnoj kliničkoj praksi

  20. Karcinomvulve i rodnice • Nema tumorskih biljega prihvaćenih u redovnoj kliničkoj praksi • SCC povišen u 43% slučajeva

  21. Gestacijskatrofoblastičnaneoplazija • hCG • proizvodi ga sinciciotrofoblast u trudnoći • povišen kod svih oblika GTN (mola hydatidosa, invazivna mola I koriokarcinom) • razina hCG-a odgovara težini bolesti te se koristi u staging-u i praćenju bolesti

  22. H V A L A!

More Related