17.Dünya Muhasebeciler Kongresinden notlar M.Fatih BOZ

1. 17.Dünya Muhasebeciler Kongresinden notlarM.Fatih BOZ http://www.wcoa2006.org.tr

2. Kongre ile ilgili bilgiler • 17.Dünya Muhasebeciler kongresi 13-16 kasım 2006 tarihleri arasında İstanbul’da yapıldı. 17.Kongrenin ana teması “ Dünya genelinde ekonomik büyüme ve istikrarın sağlanması için muhasebe mesleği” olarak seçilmiştir. Kongreye 112 ülkeden yaklaşık 5000 delege, Türkiye’den ise yaklaşık 1000 delege katılmıştır. • İlk Dünya Muhasebeciler kongresi 1904 yılında St.Louis’ta yapıldı. • 18.Dünya Muhasebeciler kongresi 2010 yılında Malezya’da Kuala Lumpur’da yapılacak. • Kongreyi IFAC (Dünya Muhasebeciler Federasyonu) http://www.ifac.org/ ) ve yerel meslek örgütleri organize ediyor.

3. Kongre’den notlar (Muhasebe Mesleği ve Ekonomik Büyüme) • Muhasebeci, kayıt dışı ile mücadele eder ve ekonominin büyümesine katkıda bulunur. Yatırımcıların daha sağlıklı, yöneticilerinde daha akılcı karar almasında muhasebeciler önemli rol oynar. (Fermin Del Valle-IFAC Başkanı 2006-2008) • Muhasebeciler işletmeler için liderlik rolü oynamalıdırlar. Fakir-zengin, şehir-kırsal kesim arasında adil dünya yaratmada katkıları olacaktır. (Rahman KHAN, Hindistan Parlemanto Bşk.Yrd.) • Muhasebe, asya ve avrupayı bağlayan boğaz köprüsü gibi bir ekonomik köprüdür. Muhasebecilik sistemi, bütün dünyada bundan böyle riski kontrol eden, açık şeffaf piyasalar olmalıdır. (Wang JUN-Çin Maliye Bakan Yardımcısı) • Denetçiler, kamu menfaatini korumalıdırlar. Denetçiler için sağlam ve bağımsız bir alan temin edilmelidir. (Jabulani MOLEKETI-G.Afrika Maliye Bakan Yardımıcısı) • Muhasebe standartları ile ülke ekonomisindeki gelişme tavuk-yumurta ilişkisine benzer.Muhasebe standartlarındaki ilerleme gelişmişliğin sonucu mu, yoksa bir ülke için itici güç mü tartışması yapılmaktadır. (Abdüllatif ŞENER T.C Başbakan Yrd.)

4. Kongre’den notlar (Muhasebe Mesleğinde Gözetim Müessesesi) • Denetçilik standartlarının ve kalitenin korunması için denetim şirketlerininde gözetimi (oversight) gereklidir. Bu gözetimi kamu ve meslek kuruluşları yapabilir. (Tsuguoki Fujinuma-IFAC Eski Bşk.Japonya JICPA Bşk.) • Avrupa Birliği, denetim işi ile ilgili 8 no.lu direktifi haziran-2006’da yayınladı. Buna göre Avrupa Birliği üyesi ülkeler ulusal yasalarını uyumlu hale getireceklerdir. Bu direktifte denetim düzenleme komitesi kurulması, denetçi firmaların tescili ve denetim şartları ile ilgili hükümler bulunmaktadır. Hollanda, gözetim müessesini (oversight) 01.01.2006 tarihinden uygulamaktadır.(Prof.Steven MAIJOOR Hollanda Finansal Piyasalar Direktörü) • Enron krizinden sonra muhasebe mesleğinin gözetimi çalışmaların hız verildi. Bu amaçla ABD’de halka açık şirketlerinin denetçilerini gözetim kurulu kuruldu. (http://www.pcaobus.org/) Periyodik olarak denetim şirketleri izleniyor ve kalite eksikliği varsa bu halka açıklanıyor. (Charley NIEMEIER ABD Halka açık şirketler muhasebe gözetim kurulu üyesi)

5. Kongre’den notlar (Geleceğin Finansal Raporlama Modelleri) • Geleceğin finansal raporlarında fikri mülkiyette yer almalıdır. Şu andaki finansal tablolar geleceği yansıtmıyor. Şirkete katılan değerlerin, ölçümlenip finansal tablolara aktarılması gelecekte tartışılması gereken konulardır. Bu amaçla 85 değişik ölçüm metodu belirlenmiştir. Ölçümlemenin doğru yapılması gereklidir. (http://www.openmeasurement.net/) (Paul SHARMAN ABD Yönetim Muhasebesileri Enstitüsü Genel Müdürü) • Şu andaki mali tablo modeli artık ihtiyaca cevap vermiyor. Yeni rapor elde etme modelleri ileriye dönük bilgi teminini de sağlamalıdır. Herkes (muhasebe dışında da) model geliştirmeye katkıda bulunmalıdır. Değişime sarılmak gereklidir. (Mike STARR ABD Sertifkalı Kamu Muhasebecileri Enstitüsü Bşk.) (http://www.aicpa.org/) • İleriye dönük bilgi içeren yeni raporlama modeli daha iyi bilgi, daha iyi yönetim sağlayacaktır. İşin yürütülmesi için her türlü içi ve dış bilgi yönetim muhasebesinin konusudur. Finansal tablolar, zaman içinde Şirketin değerini yansıtmıyor. Çalışan, Müşteri, Şirket markası, rekabet durumunun değeri finansal tabloda var mı? Tabiki bu değerleri ölçmek zordur. Şirketin piyasa değeri ile defter değeri farklıdır. Sadece bir kısmı bilançoda gözükmektedir. Mali tablodaki güvenilir, karşılaştırılabilir olmalıdır. (http://www.cimaglobal.com) (Charles Tilley Birleşik Krallık CIMA Genel Müdürü)

6. Kongre’den notlar (Avrupa’da vergilendirme) • Avrupa Birliğine üye 25 ülkede ayrı ayrı vergi mevzuatları vardır. Avrupa Birliği ana anlaşmasında vergi kanunlarının aynı olacağı ile ilgili bir hüküm yoktur, her ülke bu konuda bağımsızdır. Ancak Avrupa birliği üyesi ülkelerde faaliyette bulunan çok uluslu şirketlerle ilgili, ortak konsolide vergi matrahı seçeneği ve tranfer fiyatlaması ile ilgili seçenekler sunmak için çalışıyoruz.(Dr.Matthias MORS Avrupa Komisyonu Baş Danışmanı ,Belçika) • Avrupa Birliği üyesi ülkeler için hedef tek bir vergi matrahı modelidir. Hazırlanacak model ihtiyari olacaktır. (Prof.Norbert HERZIG Cologne Üniversitesi-Almanya) • İkamet devleti vergilendirme (home state taxation) usulünde, vergiye tabi matrahın, ana şirketin tabi olduğu hükümlere tabi olması ilkesi geçerlidir. Beyanname, ilgili ülkelerde buna göre hesaplanıp verilecektir. Avrupa’da Mali Müşavirler ticari mali tabloları denetlemekte, vergisel tabloları denetlememektedir. Avrupa’da sertifalı muhasebeci vergi mahkemelerinde mükellefin dava vekilliğini yapabilmektedir. (Stefano MARCHESE İtalya Doğrudan Vergi Çalışma Grubu Başkanı)

7. Kongre’den notlar (Dünya Genelinde Sermaye Piyasalarında İstikrarın Sağlanması ve Muhasebe Mesleği) • Tüm ülkeler istihdam,istikrar ve büyüme için güvenilir muhasebe kayıtlarına ihtiyaç duyuyor. Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (IFRS) sayesinde muhasebe ve sermaye maliyetleri düşecek, yatırımların önü açılacaktır. IFRS şu anda 100 ülkede kullanılıyor, kısa sürede 150 ülkenin kullanır hale gelmesini planlamaktayız. Bizim mesleğin dünyaya verebileceği budur. 1997 asya krizinden sonra sağlam görünen bazı şirketlerin de batması sonucu tüm ülkeler mali sistemlerini kurtarmak için küresel standarda ilgi göstermeye başlamıştır, ABD Enron’un iflasından sonra standartlar için daha hevesli hale gelmiştir. İstikrar sayıları gizleyerek elde edilmez, bilanço rakamları gerçeği göstermelidir. IFRS’i kullanırken kılavuzluk istemeyin, kavramları anlayın, yorum talep etmeyin, kendi kararınızı verin. (Sir David TWEEDIE – Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu Başkanı) (http://www.iasb.org/Home.htm) • Muhasebe mesleğinde olan bizler nasıl gelecek yaratacağız? Güven ve değer katıyormuyuz, bunlar önemlidir. Karmaşık, anlaşılmaz raporlar isteyenler şeffaflık istemiyorlar. Meslekte kar üzerine odaknalılmamalı, kalite verilmelidir. Biz, kalite verirsek zaten karlı çalışırız. Meslek mensubu şeffaf, namuslu, objektif çalışmalıdır. Dünya küreselleşti, öyle mali tablolar vermeliyiz ki, anlaşılır dilde olmalıdır. (Samuel DIPIAZZA PwC Genel Müdürü)

8. Kongre’den notlar (KOBİ’lerde Muhasebe Standartları) • KOBI’ler için muhasebe standartları daha basit ve kısadır. Bu standartların mikro işletmelerde uygulanabilir olup olmadığını inceleyeceğiz. (Sylvie VOGHEL IFAC KOBI uygulamaları komitesi Başkanı) • KOBI’LER için IFRS’nin tüm ilkelerini temel alan daha az detaylı, basit opsiyonları kullanma seçeneği olan KOBI IFRS standartlarını hazırladık. KOBI’ler hazırlanan standartlarda ihtiyaçlarını karşılayamaz iseler, büyük kitaba (tüm IFRS) bakmalarını tavsiye ediyoruz. KOBI’lerde bazı tabloları istemedik nakit akım tablosu gibi, ayrıca karşılıkları da çıkardık. Ancak bankalar kredi verecekleri KOBI’ler için bunların önemli olduğunu çıkmasını istemiyor. Tüm UFRS yaklaşık 2400 sayfa iken taslak KOBI standartları yaklaşık 220 sayfa olacaktır. Ocak-2007 de KOBI taslağının kabul edilmesi planlanmaktadır. (Dr. Paul PACTER UFRS Kurulu KOBI Sandartları Yöneticisi) • İlgili ilgisiz bilgi, bilgi olmaktan çıkar. IFRS kadar kapsamlı olmasa da, KOBI’ler için ilgili bilgileri içeren bir raporlama standartlarına ihtiyaç vardır. Her ülkenin KOBI’leri için aynı standartlar yer almalımıdır? KOBI’lerin diğer yabancı ülkelerle ilgisi varmıdır? Bugun, Japonya’daki bir tedarikçi Uganda’ya mal satarken mal sattığı KOBI’yi tanıması gerekiyor. (Arnon RATZKOSKY Ernst and Young Sorumlu Ortak Başdenetçi-İsrail)

9. Kongre’den notlar (Türkiye Forumu-Finansal Raporlama) • Türkiye, UFRS’ye en kolay uygulayabilecek ülkelerdendir. Türkiye tek düzen muhasebe sistemi ile UFRS arasında çok büyük fark bulunmamaktadır. Bazı hesapların ilavesi, değerleme ölçüleri ve nakit akım tablosunun niteliği gibi bazı değişiklikler olacaktır. Türkiye Muhasebe Standartlar Kurulu (TMSK), UFRS’leri Türkçe’ye çevirmiş ve yayınlamıştır. KOBI’ler içinde TMS Kurulu, standartlar yayınlayacaktır. (Prof.Dr.Nalan AKDOĞAN Başkent Ü.Öğretim Üyesi-TMSK üyesi) • UFRS standartları borsaya kayıtlı şirketler için uygulanmaktadır. 01.11.2006 tarihinden itibarende BDDK, Bankaların TMS standartları çerçevesinde rapor üretmesini zorunlu hale getirmiştir. Türk Ticaret Kanunu taslağında da Türkiye Muhasebe Standartları zorunlu hale gelmektedir. 2007 yılı içinde TTK’nun çıkması beklenmektedir. UFRS’de mali tablolar; anlaşılabilirlik, güvenilirlik, ihtiyaca uygunluk, karşılaştırılabilirlik ilkelerine göre hazırlanması gerekmektedir. (Hüseyin GÜRER Deloitte Ortağı)

10. Kongre’den notlar (BDT ülkelerinde muhasebe mesleğinin gelişimi) • Rusya’da muhasebe mesleğinde bilgi birikimi eksikliği vardır. İşlemin ruhu yerine kitabına göre yapılması vardır. Vergi muhasebesi gelişmiş değildir. Muhasebenin temel bilgilerinden yoksun muhasebeci sayısı çoktur. Uluslar arası Muhasebe Standartlarına geçerken her bir şirkette muhasebe reformunun yapılması gerekiyor. UFRS’ye büyük firmalar geçti. Daha küçük firmaların zamana ihtiyacı var, belki de ihtiyaçları yok. (Igor KOZYREV LUKOIL Başkan Yrd.) • Rusya’da kendi içinde tutarlı büyük bir muhasebe geleneği vardır. Ancak muhasebenin amacında bir değişime ihtiyaç vardır. Sovyet sisteminde muhasebe, sisteme hizmet ediyordu. Rusyadaki temel meseleler:1-Sayısız raporun hükümete sunulması 2- Mali tabloların denetim kalitesinin düşük olması 3-Mesleki topluluk devre dışı 4-Tutarlılık ve istikrar bulunmamakta 5-Muhasebeciler ve Denetçiler IFRS’i bilmemektedir. Aynı sorunlar BDT ülkeleri içinde geçerlidir. (Prof.Dr.Adolf ENTHOVEN Texas Üniversitesi) • 2002 yılında BDT ülkeleri bir araya geldiler ve BDT ülkelerinde geçerli olacak uluslar arası muhasebe meslek sertifikasyonu (CIPA) üzerinde anlaşıldı. Yılda iki kez CIPA sertifikası için sınav yapılıyor. (Rick GURLEY ABD Uluslar arası Kalkınma Şubesi Finans Bölümü Danışmanı-Ukrayna)

11. Kongre’den notlar (İş hayatında profesyonel muhasebe mesleği ile katma değer yaratma) • Ben avukatım ancak muhasebeciler hayranım. Şimdi olsam muhasebeci olurdum. Neden olurdum? Günümüz dünyası sayılarla çalışıyor, mali tabloları doğru okuyan yöneticilere ihtiyaç var. Oğluma, tavsiye ediyorum, diyorumki: öncelikle muhasebe eğitimi al ve üç yıl muhasebeci olarak çalış, sonra hangi mesleğe geçersen geç, daima geri dönebileceğin bir mesleğin olacaktır. Uzun yıllar çeşitli şirketlerin yönetim kurullarında yer aldım. Şunu söyleyebilirim, yönetim kurullarında profesyonel muhasebe eğitimi almış birisinin olması gereklidir. Mali tabloları doğru okuyan, mesleğin etik değerlerine bağlı muhasebe meslek mensupları şirkete katma değer sağlarlar. (Lady Barbara JUDGE Birleşik Krallık Atom Enerjisi Mercii Başkanı) • İş hayatında; yenilik, müşteri memnuniyeti, yetenekli çalışanlar, stratejik birleşmeler, süreçlerdeki kalite, teknolojinin iyi kullanılması, markalaşma katma değer yaratır. Kalite, akıllı bir seçim yapmaktır. Meslek mensubunun bilgisi ile vereceği karar iş hayatına katma değer sağlayacaktır. (David HASTINGS Shell Kanada Ltd.Sigorta Müdürü)

12. Kongre’den notlar (İş hayatında profesyonel muhasebe mesleği ile katma değer yaratma) • Ben avukatım ancak muhasebeciler hayranım. Şimdi olsam muhasebeci olurdum. Neden olurdum? Günümüz dünyası sayılarla çalışıyor, mali tabloları doğru okuyan yöneticilere ihtiyaç var. Oğluma, tavsiye ediyorum, diyorumki: öncelikle muhasebe eğitimi al ve üç yıl muhasebeci olarak çalış, sonra hangi mesleğe geçersen geç, daima geri dönebileceğin bir mesleğin olacaktır. Uzun yıllar çeşitli şirketlerin yönetim kurullarında yer aldım. Şunu söyleyebilirim, yönetim kurullarında profesyonel muhasebe eğitimi almış birisinin olması gereklidir. Mali tabloları doğru okuyan, mesleğin etik değerlerine bağlı muhasebe meslek mensupları şirkete katma değer sağlarlar. (Lady Barbara JUDGE Birleşik Krallık Atom Enerjisi Mercii Başkanı) • İş hayatında; yenilik, müşteri memnuniyeti, yetenekli çalışanlar, stratejik birleşmeler, süreçlerdeki kalite, teknolojinin iyi kullanılması, markalaşma katma değer yaratır. Kalite, akıllı bir seçim yapmaktır. Meslek mensubunun bilgisi ile vereceği karar iş hayatına katma değer sağlayacaktır. (David HASTINGS Shell Kanada Ltd.Sigorta Müdürü)

13. Kongre’den notlar (kapanış konuşmaları) • Size bir mesajım var: Her faaliyette rol oynayan muhasebeciler, zaman zaman o faaliyeti de yönlendirirler. Dünyada savaşlar almış başını gidiyor. Her yerde kan ve gözyaşı var. Dünya silahlanmasına 1 trilyon dolar üstünde para harcanıyor. Buna karşı çıkalım. Hepimiz ülkelerimize döndükten sonra kalemlerimizi dünya barışı için kullanalım. (Kemal UNAKITAN Maliye Bakanı) • Dünyada yolsuzlukların ve kara para aklama olaylarının sona ermesi için Muhasebe Meslek Mensuplarına büyük görev düşmektedir. Şeffaflık oldukça, yolsuzluklar da yok olur. Tam ve doğru raporlama sorumluluğu bize ait. Gelin, mesleğimizi kirletmeyelim. IFAC olarak uluslararası standartların daha fazla sayıda ülke tarafından kullanılması için çalışacağız. Hükümetlerden de bizler gibi daha şeffaf raporlar hazırlamasını öneriyorum. Hepimizin müşterek hedefi, küresel toplumun gelişmesine yardımcı olmaktır. (Fermin Del Valle-IFAC Başkanı 2006-2008)