150 likes | 500 Views
Davranış Bilimleri. Hafta IV. Bireylerin hayatlarını biyolojik, sosyal ve psikolojik olarak devam ettirmeleri, bu hususta ortaya çıkan ihtiyaçlarını yeterince karşılamalarına bağlıdır. İhtiyaçların tatmini iki ilkeye bağlıdır: Haz ilkesi (temel süreç) Gerçek ilkesi (sosyal süreç).
E N D
Davranış Bilimleri Hafta IV
Bireylerin hayatlarını biyolojik, sosyal ve psikolojik olarak devam ettirmeleri, bu hususta ortaya çıkan ihtiyaçlarını yeterince karşılamalarına bağlıdır.
İhtiyaçların tatmini iki ilkeye bağlıdır: • Haz ilkesi (temel süreç) • Gerçek ilkesi (sosyal süreç)
Haz İlkesi İhtiyacın belirmesi ile birlikte birey bu ihtiyaçtan kurtulmaya yönelir. İhtiyaçların varlığı organizma için acı kaynağıdır ve birey acıdan kurtulmak için hazza yönelir. Açlık Karın doyurma Uykusuzluk Uyku Ör. Elin sıcaktan yanması Isı kaynağından uzaklaşma
Acı ilkesi, organizmanın biyolojik ve ruhsal dengesinin bozulması iken, haz ilkesi ise bu bozulmanın yerine dönmesidir. Tatlı tatlı uyurken tuvalet ihtiyacının belirmesi, acı verir. Bunu gidermenin yolu kalkıp tuvalete gitmektir. Bünye için acıdan kurtulmanın en kısa yolu tuvalet ihtiyacını hemen gidermek ve haza dönmek olduğundan yatak/alt ıslatma meydana gelebilir.
Haz ilkesine en iyi örnek: Bebekler İhtiyacı tatmin eden nesne var İhtiyaç Anında tatmin Anında eylem Anında tatmini engelleyen yapılar yok
Gerçeklik İlkesi İhtiyaçlarla ilgili insan davranışları bu şemaya uymaz. Zira eyleme geçebilmek için hem ihtiyacı doyuracak olan nesnenin var olması, hem de anında tatmini engelleyen yapıların olmaması gerekir.
Gerçeklik ilkesi, insan organizmasının acıdan kaçınmak veya haz alabilmek için ihtiyaçları ertelemesine dayanır. Doyumun ertelenmesi organizmadaki gerilimin devam etmesi anlamına gelir.
İhtiyacı tatmin eden nesne yok Hayal Kırıklığı İhtiyaç Gecikme Çatışma Anında tatmini engelleyen yapılar var
Engellenme veya Hayal Kırıklığı Hüsran Bireyin ihtiyaçlarının tatmininde engelle karşılaşması İhtiyacı tatmin edecek nesnenin o an ve belki de daha sonrası için yokluğu Engelleyici durumların varlığı (tıkalı trafik/kapalı yol, ebeveynin izinin olmaması, görmeme vb.)
Çatışma Bir mücadele şekli İhtiyaçların karşılanması anında seçim yapma süreci / belirsizlik Çatışma halinde bireyin karar verme mekanizmasında bozulma meydana gelebilir. Güdüler çatışabilir
Birden fazla ihtiyaç belirdiğinde birey çatışmaya maruz kalır: Yaklaşma-Yaklaşma Çatışma Kaçınma – Kaçınma Çatışma Yaklaşma – Kaçınma Çatışma
Yaklaşma-Yaklaşma Çatışma Aynı anda iki ihtiyaca ilgi duyulması Birey seçim yapmak zorunda (ayakkabı/kazak) Kaçınma – Kaçınma Çatışma Aynı anda iki ihtiyaçtan uzak durma arzusu Birey istemese de seçim yapmak zorunda (işsiz kalma korkusu/sevmediği işte çalışma) Yaklaşma-Kaçınma Çatışma Hem istemek / hem istememek Şeker hastası/baklava