EKONOMİK GÖRÜNÜM

1. EKONOMİK GÖRÜNÜM Şubat 2012 Ekonomik Görünüm sunumu, her ayın 1. ve 3. haftasında güncellenmektedir. Son Güncelleme: 24.02.2012

2. İÇİNDEKİLER A- MAKROEKONOMİK GÖRÜNÜM B- DIŞ TİCARETİN GÖRÜNÜMÜ 1) MAL TİCARETİ 2) HİZMETLER TİCARETİ C- YATIRIM ORTAMI, YABANCI SERMAYE ve TEŞVİK D- SERBEST BÖLGELER E- İKİLİ, BÖLGESEL ve ÇOKLU TİCARET Şubat 2012 Ekonomi Bakanlığı

3. A- MAKROEKONOMİK GÖRÜNÜM Şubat 2012 Ekonomi Bakanlığı

4. Bazı Ekonomilere İlişkin Büyüme Tahminleri Kaynak: IMF, OECD, Dünya Bankası, BM • IMF, Türkiye’nin 2012 yılında %0,4 oranında büyüyeceğini tahmin etmektedir. • 2011 yılının ilk üç çeyreğinde Türkiye, %9,6 oranında büyümüştür. Şubat 2012 Ekonomi Bakanlığı

5. Dünya Ticaretine İlişkin Tahminler Kaynak: IMF ve DTÖ • IMF tahminine göre, dünya toplam mal ve hizmet ticareti hacmi 2011 ve 2012 yıllarında sırasıyla %7,5 ve %5,8 oranında artacaktır. • Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) 2011 yılı için dünya ticaret hacmindeki artışa ilişkin tahminini %6,5’ten %5,8’e indirmiştir. Şubat 2012 Ekonomi Bakanlığı

6. 2012-2014 Orta Vadeli Program Hedefleri *Beklenti (Orta Vadeli Program, Kalkınma Bakanlığı - 13/10/2011) (1) Sabit fiyatlarla yüzde değişimi göstermektedir. (2) İthal edilen ham petrolün ortalama maliyetini yansıtmakta olup Kalkınma Bakanlığı tarafından tahmin edilmiştir. • OVP’nin amacı; büyümeyi sürdürmek, cari işlemler açığını azaltmak, makroekonomik ve finansal istikrarı korumaktır. Şubat 2012 Ekonomi Bakanlığı

7. Başlıca Bölgeler ve Ülkeler İtibariyle GSYH Gelişmeleri (2010) Kaynak: TÜİK ve IMF • 2010 yılında Türkiye Ekonomisi IMF’in %7,8’lik tahmininin ötesinde %9,0 oranında büyümüştür. • Türkiye, 17. büyük ekonomi durumundadır. Şubat 2012 Ekonomi Bakanlığı

8. Yıllık Büyüme Oranları * Orta Vadeli Program hedefi Kaynak: TÜİK • Türkiye, küresel ekonomik krizden en hızlı çıkan ülkelerden biridir. Avrupa’nın en hızlı büyüyen ekonomisi durumundadır. 2002-2010 döneminde ortalama büyüme oranı %5,1 olmuştur. 2011 yılının büyüme beklentisi %7,5’tir. Şubat 2012 Ekonomi Bakanlığı

9. Kişi Başına Düşen GSYH Kaynak: Dolar değeri TÜİK, PPP Dolar değeri Dünya Bankası Kişi başına düşen gelir, son 8 yılda 3 katına çıkmış, 3.492 dolardan 10.067 dolara yükselmiştir. Satın alma gücü paritesine (PPP) göre ise, kişi başına gelir, 15 bin doları aşmıştır. Şubat 2012 Ekonomi Bakanlığı

10. Kapasite Kullanım Oranı (%) Kaynak: TCMB • 2012 Şubat ayında kapasite kullanım oranı %72,9 olarak gerçekleşmiştir. Şubat 2012 Ekonomi Bakanlığı

11. Sanayi Üretim Endeksi Kaynak: TÜİK • Sanayi üretim endeksi 2011 Aralık ayında 141,2 olmuş, bir önceki yılın aynı ayına göre %3,7 oranında artmıştır. Şubat 2012 Ekonomi Bakanlığı

12. Enflasyon (Bir Önceki Yılın Aynı Ayına Göre) Kaynak: TÜİK • 2011 yılında enflasyon oranı %10,4 olarak gerçekleşmiştir. • 2012 yılı Ocak Ayında Bir önceki yılın aynı ayına göre TÜFE %10,6, ÜFE %11.1 oranında gerçekleşmiştir. Şubat 2012 Ekonomi Bakanlığı

13. Reel Efektif Döviz Kuru (2003=100)   Kaynak: TCMB • 2012 yılının Ocak ayı sonu itibariyle 2011 yılının aynı ayına göre, TL reel olarak TÜFE bazlı endekse göre %7,7 ve ÜFE bazlı endekse göre %8,2 oranında değer kaybetmiştir. Şubat 2012 Ekonomi Bakanlığı

14. Kredilerin ve Tüketici Kredilerinin Gelişimi (Milyar TL) • Tüketici Kredileri Ocak ayında aynı kalırken, toplam krediler bir önceki aya kıyasla azalmıştır. Şubat 2012 Ekonomi Bakanlığı

15. CDS Primleri (2011 4. Çeyrek, 5 yıl vadeli) Kaynak: CBE Capital Markets Review 23 Şubat 2012 * CDS primi yükseldikçe, algılanan risk düzeyi artmaktadır. • Türkiye’nin CDS primleri çoğu Avrupa ülkesi ile kıyaslanmayacak derecede düşüktür. Şubat 2012 Ekonomi Bakanlığı

16. Mali Piyasalar • Türk Bankacılık Sektöründe Eylül 2011 itibarıyla 194.739 kişi istihdam edilmekte olup, sektör 10.501 adet şube ile faaliyet göstermektedir. • Bankacılık sektörünün aktif toplamı 2011 yılının dokuz aylık döneminde %20,6 oranında artarak 1.214 milyar TL seviyesine ulaşmıştır. • Likit aktifler, zorunlu karşılık oranlarındaki yükselme sonucunda %62,3 oranında artmıştır. • Türk Bankacılık Sektörü, Eylül 2011 itibarıyle, banka, diğer mali kuruluşlar ve off-shore şubeler dahil, 31 yabancı ülkede faaliyet göstermektedir. • Türkiye’nin Sermaye Yeterliliği Rasyosu 2011 Eylül ayı itibariyle %16,4 düzeyindedir. Rasyoda azalış trendi görülmekle birlikte; asgari yasal sınır olan %8’in, BDDK tarafından uygulanmakta olan %12’lik hedef rasyo düzeyinin, ayrıca gelişmiş ve gelişmekte olan birçok ülkedeki değerin üzerindedir. • Yasal özkaynakların %90,6’sı, kaliteli özkaynak unsuru olarak nitelendirilen ana sermayeden oluşmaktadır. Şubat 2012 Ekonomi Bakanlığı

17. AB Tanımlı Bütçe Açığı / GSYH (%) * 2009 • Türkiye’nin AB tanımlı bütçe açığının GSYH’ye oranı 2009 yılında %6,7 olmuştur. • 2010 yılında 22 AB ülkesinde bu oran, Maastricht kriteri olan %3’ü geçmiştir. • 2010 yılında genel yönetim bütçe açığının GSYH’ye oranı %3,6 olmuştur. Ayrıca, 2011 yılında merkezi yönetim bütçe 17,4 milyar TL açık vermiştir. Şubat 2012 Ekonomi Bakanlığı

18. Kamu Borcu / GSYH (%) • Türkiye’nin borç oranı, 2010 yılı itibariyle, Maastricht kriteri olan %60’ın oldukça altında, %42,2 düzeyinde ve 18 AB Ülkesinden daha düşüktür. Şubat 2012 Ekonomi Bakanlığı

19. Ödemeler Dengesi Kaynak: TCMB Şubat 2012 Ekonomi Bakanlığı

20. İşsizlik Oranları (%) Kaynak: TÜİK • İşsizlik oranları, kriz öncesi seviyesine dönmüştür. • İşsizlik oranı, 2011 Kasım ayında Avro Bölgesinde ortalama %10,4 olmuştur. 16 AB Ülkesinde işsizlik oranı Türkiye’den yüksektir. • Türkiye’de işgücüne katılma oranı, 2011 Kasım döneminde %49,4’tür. • Türkiye, Avrupa’daki 5. büyük işgücüne sahip ülkedir. (2009, Dünya Bankası) Şubat 2012 Ekonomi Bakanlığı

21. Nüfus Potansiyeli (2010) Kaynak: Dünya Bankası ve TÜİK * Türkiye’ye ilişkin veriler 2011, ÇHC’ye ilişkin veriler 2009 yılına aittir. • Türkiye’de nüfus 74,7 milyon kişi olup, bunun yarısı 29,7 yaşının altındadır. • Nüfus artış hızı; Türkiye’de %1,36, AB Ülkelerinde ortalama %0,28 ve Almanya’da negatif %0,24’tür. (Türkiye verisi 2011 yılına aittir.) Şubat 2012 Ekonomi Bakanlığı

22. Büyüyen Pazar Dinamiği • Hanelerde cep telefonu bulunma oranı: %91,9 • İnternete erişim imkanı olan hane oranı: %42,9 • İnternete erişim imkanı olan girişimler: %90,9 • Hanelerde masaüstü bilgisayar bulunma oranı: %34,3 • Hanelerde taşınabilir bilgisayar bulunma oranı: %22,6 • Hanelerde dijital kamera/fotoğraf makinesi bulunma oranı: %27,8 • Hanelerde yazıcı bulunma oranı: %14,0 • Taşıt sahipliği oranı %21,5’tir. (2011) Şubat 2012 Ekonomi Bakanlığı

23. B- DIŞ TİCARETİN GÖRÜNÜMÜ Şubat 2012 Ekonomi Bakanlığı

24. I) MAL TİCARETİ Şubat 2012 Ekonomi Bakanlığı

25. Mal Ticaret Hedefleri *Gerçekleşme (Kaynak: TÜİK) **Beklenti (Orta Vadeli Program, Kalkınma Bakanlığı - 13/10/2011) Şubat 2012 Ekonomi Bakanlığı

26. Türkiye'nin Küresel Mal İhracatındaki Payı • Türkiye’nin dünya mal ihracatındaki payı binde 7,9 düzeyindedir. • 2010 yılında Türkiye’nin çevresindeki bölgelerde devam eden siyasi ve ekonomik gelişmeler nedeniyle iç pazar büyümede daha büyük bir rol oynamıştır. Şubat 2012 Ekonomi Bakanlığı

27. Dış Ticaret Hacmi/GSYH (%) • Türkiye’nin dış ticaret hacminin GSYH’ye oranı 2010 yılında %40,7 olarak gerçekleşmiştir. Türkiye, uluslararası ticarette dünya ile entegrasyonu büyük ölçüde sağlamıştır. Şubat 2012 Ekonomi Bakanlığı

28. Dış Ticaretin Gelişimi 2008 - 2011 * Enerji, 27. fasıla karşılık gelmektedir. Kaynak: Ekonomi Bakanlığı 2011 Yılında, 2010’un aynı dönemine kıyasla; • İhracat ve ithalat sırasıyla %18,5 ve %29,8 oranında artış kaydetmiştir. • Dış ticaret açığı % 47,7’lik artışla105,9 milyar dolara yükselmiştir. Şubat 2012 Ekonomi Bakanlığı

29. İhracatın ve İthalatın Aylık Gelişimi 2011 Aralık ayında, 2010 Aralık ayına göre, ihracat %5,0 oranında artarak 12,5 milyar dolar, ithalat ise değişmeyerek 20,6 milyar dolar olmuştur. Şubat 2012 Ekonomi Bakanlığı

30. Geniş Ekonomik Grupların Sınıflaması (SNA) İHRACAT İTHALAT Şubat 2012 Ekonomi Bakanlığı

31. Başlıca İhraç Ürünleri * Değişim ihracata göredir. Kaynak: TÜİK Şubat 2012 Ekonomi Bakanlığı

32. Başlıca İthal Ürünleri * Değişim ithalata göredir. Kaynak: TÜİK Şubat 2012 Ekonomi Bakanlığı

33. İthalatımızda İlk 5 Ülke (% Pay) İhracat ve İthalatta İlk Beş Ülke (2011-Yıllık) İhracatımızda İlk 5 Ülke (% Pay) Kaynak: TÜİK Şubat 2012 Ekonomi Bakanlığı

34. İhracatın Bölgesel Dağılımı Kaynak: TÜİK Şubat 2012 Ekonomi Bakanlığı

35. İthalatın Bölgesel Dağılımı Kaynak: TÜİK Şubat 2012 Ekonomi Bakanlığı

36. Tarife Oranları Kaynak: DTÖ Tarife Profilleri 2010 Şubat 2012 Ekonomi Bakanlığı

37. 2) HİZMETLER TİCARETİ Şubat 2012 Ekonomi Bakanlığı

38. Hizmetler Sektörüne İlişkin Hedefler • Turizm:Ülkeye gelen turist sayısının artırılması yanında, hizmet kalitesini artıran, pazarlama kanallarını çeşitlendirerek üst gelir gruplarını hedef alan, doğal sermayeyi koruyan ve sürdürülebilir kılan, ülkemiz turizminin karşılaştırmalı rekabet üstünlüğüne uygun turizm çeşitlerini öne çıkaran bir yapının oluşturulması • İnşaat, Mühendislik-Mimarlık, Teknik Müşavirlik ve Müteahhitlik Hizmetleri:Ülke ekonomisi ve sosyal gereksinimlere uygun, ileri teknoloji ve uluslararası kurallara uyumlu, çevreye duyarlı, katma değeri, döviz girdisi ve istihdamı yüksek ve bu doğrultuda hizmet kalitesi, beşeri ve fiziki sermayesi gelişmiş bir sektör yapısı oluşturmak • Ticaret Hizmetleri: Rekabetçi bir ortamda verimlilik artışının sağlanması, faaliyet hacminin büyütülmesi, teknoloji ve yenilikçiliğin özendirilmesi Şubat 2012 Ekonomi Bakanlığı

39. Türkiye'nin Küresel Hizmet İhracatındaki Payı (%) Kaynak: DTÖ,TCMB • Türkiye’nin küresel hizmet ihracatındaki payı 2010 yılında binde 92 düzeyindedir. Şubat 2012 Ekonomi Bakanlığı

40. Ödemeler Dengesi-Hizmet Kalemleri Kaynak: TCMB Şubat 2012 Ekonomi Bakanlığı

41. Çeyrek Dönemler İtibariyle Turizm İstatistikleri Çıkış yapan ziyaretçi sayısı Kaynak: TÜİK • Avrupa’da en çok ziyaret edilen ülkedir. • Türkiye’nin turist başına geliri 2010’da %18 ve 2011’de %1 artmıştır. Şubat 2012 Ekonomi Bakanlığı

42. Yurtdışında Müteahhitlik Hizmetleri Sektörün ekonomiye katkıları: Döviz girdisi, ihracata katkı, istihdama katkı, teknoloji transferi, makina parkına etki, dışa açılma sürecine etki Kaynak: Ekonomi Bakanlığı • Dünyanın en büyük 225 müteahhitlik şirketinden 31’i Türk firmasıdır. • Türkiye, bu bakımdan Çin’den sonra 2. sırada yer almaktadır. Şubat 2012 Ekonomi Bakanlığı

43. Lojistik • Avrupa’nın en büyük kamyon filosu (45 bin adet kamyon ve 1.420 şirket) • 2011 yılında yaklaşık 1 milyon uçuş • (Taşınan 2,3 milyon ton yük ve 117 milyon kişi) • Dünyadaki 25. büyük deniz filosu • 45 havaalanı ve 51 liman • Bölünmüş yolların toplam uzunluğu 15 bin km’ye çıkarılacaktır. • Hızlı Tren Projeleri süratle devam etmektedir. Şubat 2012 Ekonomi Bakanlığı

44. Enerji Türkiye, enerji üreticisi ve tüketicisi bölgeler arasında önemli bir enerji üssüdür. Şubat 2012 Ekonomi Bakanlığı

45. C- YATIRIM ORTAMI, YABANCI SERMAYE ve TEŞVİK Şubat 2012 Ekonomi Bakanlığı

46. Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması • 82 ülke ile imzalanan ve 73 adedi yürürlüğe giren YKTK Anlaşmaları ile; • Taraf ülkeler arasındaki uluslararası doğrudan yatırımların artmasını teşvik etmek; • Karşılıklılık ilkesi çerçevesinde; uluslararası doğrudan yatırımların doğrudan ve dolaylı kamulaştırmalara karşı uluslararası hukuk çerçevesinde korunmasını sağlamak; • Ev sahibi ülkenin yabancı yatırımcılara ve bunların yatırımlarına “milli muamele” ve “en çok kayırılan ulus muamelesi”ne tabi olarak adil ve eşit bir muamelede bulunmasını güvence altına almak; • Yabancı yatırımcıların elde ettiği karların ve diğer gelirlerin gecikme olmaksızın transfer edilmesini güvence altına almak; • Yabancı yatırımcı ile ev sahibi devlet arasında çıkan uyuşmazlıklarda uluslararası tahkim seçeneğini çözüm yolu olarak sunmaktır. Şubat 2012 Ekonomi Bakanlığı

47. Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları ABD; Almanya; Arnavutluk; Avusturya; Avusturya (Revize); Azerbaycan; BAE; Bahreyn; Bangladeş; Belçika; Beyaz Rusya; Bosna Hersek; Bulgaristan; Cezayir; Çek Cumhuriyeti; Çin Halk Cumhuriyeti; Danimarka; Endonezya; Estonya; Etiyopya; Fas; Finlandiya; Fransa; Güney Afrika; Güney Kore; Gürcistan; Hindistan; Hırvatistan; Hollanda; İngiltere; İran; İrlanda; İspanya; İsrail; İsveç; İtalya; Japonya; Katar; Kazakistan; Kırgızistan; Kuveyt; K.K.T.C.; Letonya; Litvanya; Lübnan; Lüksemburg; Macaristan; Makedonya; Malezya; Mısır; Moğolistan; Moldova; Norveç; Özbekistan; Pakistan; Polonya; Portekiz; Romanya; Rusya; S. Arabistan; S. Arabistan (Hava Taşıma); Sırbistan-Karadağ; Singapur; Slovakya; Slovenya; Suriye; Sudan; Tacikistan; Tayland; Tunus; Türkmenistan; Ukrayna; Umman; Ürdün; Yemen; Yunanistan Şubat 2012 Ekonomi Bakanlığı

48. Türkiye’de Yatırım Ortamı Şubat 2012 Ekonomi Bakanlığı

49. İşletme Açma Süresi Kaynak: Invest In Turkey • Bir işletme açma süresi, Türkiye’de sadece 6 gün sürmektedir. Şubat 2012 Ekonomi Bakanlığı

50. Kalifiye İşgücüne Erişme İmkanı Kaynak: Invest In Turkey • Puanlama, 0 ile 10 arasında yapılmaktadır. Şubat 2012 Ekonomi Bakanlığı