Koszty społeczne chorób psychicznych przedstawiane są w dwóch formach

1. Koszty społeczne chorób psychicznychPrzekształcenia opieki psychiatrycznejAndrzej KowalSpecjalistyczny Szpital im. J. BabińskiegoKatarzyna Kissimova-SkarbekUniwersytet Jagielloński

2. Koszty społeczne chorób psychicznych przedstawiane są w dwóch formach Zasobów wykorzystanych lub utraconych (wyrażonych w jednostkach pieniężnych) Utraconych lat życia z powodu przedwczesnych zgonów lub niesprawności spowodowanych chorobami psychicznymi (wyrażonych w jednostkach czasu)

3. Koszty ekonomiczne dla społeczeństwa Trudne do pomiaru Mierzalne komponenty: • Koszty opieki medycznej i społecznej • Utrata zatrudnienia • Zredukowana produktywność • Wpływ na rodzinę i opiekuna pacjenta • Poziom przestępczości i bezpieczeństwa • Negatywny wpływ dla gospodarki przedwczesnych zgonów

4. Koszty ekonomiczne dla społeczeństwa (c.d.) Policzone w niektórych krajach: • W Stanach Zjednoczonych - zagregowane roczne koszty chorób psychicznych stanowią około 2,5% PKB. b) W Europie: jako % wydatków na opiekę zdrowotną • w Holandii - 23,2% • w Wielkiej Brytanii – 22%

5. Obciążenie jakie stanowią choroby psychiczne Specyficzną formą kosztów społecznych to obniżenie stanu zdrowia. Zazwyczaj mierzone przy pomocy wskaźników umieralności i chorobowości / zapadalności. Odpowiednie dla chorób powodujących zgony lub kończące się pełnym wyzdrowieniem. Dla chorób przewlekłych i powodujących niesprawności takich jak choroby psychiczne – wskaźniki te mają poważne ograniczenia przy ocenie wpływu na społeczeństwo.

6. Utracone lata życia - Metoda W ostatnich latach wiele badań koncentrowało się na oszacowaniu bardziej uniwersalnych jednostek pomiaru efektów programów zdrowotnych umożliwiających ich porównywanie oraz uwzględniających nie tylko stratę lat życia z powodu przedwczesnych zgonów ale również i jakość życia. Jedną z metod w ocenie niesprawności jakie choroby powodują jest podejście Banku Światowego i WHO opracowanego w ramach badania: Global Burden of Disease (GBD) Disability-Adjusted Life Year (DALY) (stracone lata życia z uwzględnieniem niesprawności) - miara obciążenia chorobowego społeczeństwa w jednostkach czasu.

7. DALY jest kombinacją dwóch pomiarów: - strat potencjalnych lat życia z powodu przedwczesnych zgonów (YLL - skrót od angielskiej nazwy miary: Years of Life Lost), - strat lat w zdrowiu z powodu niesprawności wywołanych chorobą lub urazem (YLD - skrót od angielskiej nazwy miary: Years Lived with Disability). Ważną zaletą jednostek DALY jest stworzenie możliwości pomiaru utraty zdrowia z powodu wszystkich przyczyn (choroby i urazy), według grup wiekowych, płci oraz regionów.

8. Potrzebne dane do wyliczenia YLL: - wiek nastąpienia zgonu, - ilość zgonów w danym wieku, - spodziewana długość życia w momencie nastąpienia zgonu.

9. Potrzebne dane do wyliczenia YLD: - wiek nastąpienia nowego przypadku zachorowania, - czas trwania choroby, - wagi niesprawności (% redukcji sprawności w porównaniu do normalnego dla danego wieku stanu zdrowia). Wagi należy rozumieć w następujący sposób: przykładowo, waga 0,22 oznacza, że rok życia z daną niesprawnością powoduje utratę 22% czasu danego roku (czyli ok. 2.5 miesiąca).

10. Utracone lata życia W 1993 roku zostało ocenione przez Harvard School of Public Health we współpracy z Bankiem Światowym i WHO obciążenie społeczeństw świata schorzeniami. W 1990 roku choroby neuropsychiatryczne stanowiły 10,5% wszystkich utraconych DALY na świecie. W 2000 roku wyniki opublikowane w Raporcie WHO 2001 wskazują iż stanowiły one już 12,3% wszystkich utraconych DALY. Analiza trendów wskazuje na radykalny wzrost tego obciążenia w roku 2020 - 15%.

11. Obciążenie jakie stanowią choroby neuropsychiatryczne jako procent obciążenia wszystkich choróbŚwiat 2000 rok

12. Obciążenie jakie stanowią choroby neuropsychiatryczne jako procent obciążenia wszystkich choróbEuropa 2000 rok

13. Polskie badanie: Obciążenie jakie stanowią depresja i schizofrenia (1995 rok): W 1995 roku w Polsce blisko 595 000 DALY były stracone z powodu depresji i schizofrenii. Stanowiło to ponad 15,8 % wszystkich utraconych w 1995 roku w Polsce DALY z powodu wszystkich chorób, urazów i zatruć. 496 013 DALY (co stanowiło 13,2% wszystkich DALY w Polsce) były stracone z powodu depresji, w tym: (mężczyźni - 40%; kobiety - 60% wszystkich straconych DALY) 92% całkowitej ilości straconych DALY (u mężczyzn 82% oraz 98% u kobiet) była z powodu niesprawności. 98 233 DALYs były stracone z powodu zgonów i niesprawności spowodowanych schizofrenią, z tego 95% z powodu niesprawności. (mężczyźni - 52% ; kobiety - 48% wszystkich straconych DALY)

15. Polskie badanie (1995 rok) (c.d.): Opracowanie efektywnych programów prewencji wydaje się uzasadnione. Najważniejsze priorytety wykryte w badaniu mogą być pomocne przy ustalaniu przyszłych potrzebnych zasobów w opiece zdrowotnej i społecznej.

16. Podsumowanie 1) Badanie kosztów choroby- pozwala wykryć potencjalne korzyści z wprowadzenia efektywnych programów zdrowotnych w kategoriach zasobów i wydatków możliwych do zaoszczędzenia. 2) Badanie utraconego okresu życia - nie tylko wskaźniki umieralności powinny być uwzględniane w tworzeniu polityki zdrowotnej i planowania finansowego. Niesprawność populacji jest również ważnym czynnikiem, szczególnie w chorobach nie prowadzących do fatalnych konsekwencji.