O czym

2. O czym Celem tej przezentacji jest przedstawienie różnych faktów dotyczących transportu samochodowego w Polsce. Temat został potraktowany ogólnie – podano informacje o drogach, pewnych przepisach prawnych i inne, ale RÓWNIEŻ DODATKOWO (poza tematem) np. o samochodach i kierowcach (ponieważ oni wpływają na stan tej infrastruktury).

3. O czym Infrastruktura (wg Wikipedia.pl) - to podstawowe urządzenia, budynki i instytucje usługowe, których istnienie jest niezbędne do prawidłowego funkcjonowania gospodarki i społeczeństwa. Wyróżnia się infrastrukturę społeczną oraz techniczną. Słowo infrastruktura oznacza dosłownie "konstrukcja pod spodem".

4. Samochody osobowe z UE 1 maja 2004 Polska w Unii Europejskiej = stały masowy import aut osobowych maj 2004 – 47 129 używanych aut z Unii czerwiec 2004 – 112 710 używanych aut z Unii ..... styczeń 2005 – 54 734 używanych aut z Unii luty 2005 – 63 242 używanych aut z Unii marzec 2005 – 71 292 używanych aut z Unii ..... październik 2005 – 67 897 używanych aut z Unii listopad 2005 – 66 004 używanych aut z Unii Onet/Instytut Samar

5. Samochody osobowe z UE Więcej samochodów = większe zużycie nawierzchni = większe korki Wiele aut w lepszym stanie niż wcześniej używane (Polonezy, Maluchy, itp.) = większe prędkości = więcej wypadków

6. Samochody osobowe z UE Sprowadzanie i używanie aut używanych = mniej aut nowych (w 2005 kupiono najmniej od czternastu lat nowych aut osobowych – tylko 235 521 sztuk w porównaniu do 632 tys. szt. w 1999 czy 468 tys. szt. w 2000) = mniejsze bezpieczeństwo pasażerów i pieszych niż w UE, gdzie kupuje się nowe auta Onet/Instytut Samar i Motor 51-52/2005

7. Środowisko naturalne • sprowadzamy samochody wycofywane w UE (nie spełniające np. Euro 1) • wiele samochodów jest porzucanych, nie trafia do 243 stacji demontażu w Polsce (wg. Auto Świat 26.09.05) • tankujemy „brudny” gaz LPG (wg. Motor 20/2005 80% gazu na małych stacjach jest fałszowane, ponieważ normy są dobrowolne) • tylko kilkanaście stacji gazu CNG (np. w Niemczech ok. 600)

8. Ubezpieczenia aut Coraz mniej właścicieli wykupuje polisę AC (obecnie jest to 22%). „Rezygnują głównie ci biedniejsi, którzy jeżdżą autami wartymi do 10 tys. PLN” „Najbardziej zainteresowani są ludzie w średnim wieku (30-94 lat) mający dzieci. Częściej ubezpieczają się ci z wyższym lub średnim wykształceniem” Gazeta Wyborcza 20.01.06/Acxiom

9. Umiejętności kierowców • Brak nauki pierwszej pomocy (+ obowiązku wożenia apteczki) • Przewaga placu manewrowego i teorii nad jazdą miejską (przed 1.2006) • Mała ilość godzin jazdy • Korupcja (kamery w trakcie egzaminu dopiero od 4.2006)

10. Umiejętności kierowców Szwedzki przewodnik dla kierowców jadących do Polski: „Polscy kierowcy jeżdżą niezwykle agresywnie. Przepisy ruchu drogowego są powszechnie lekceważone. Wielu nietrzeźwych kierowców i pieszych ! Nocą na drogach piesi i rowerzyści bez oświetlenia ! Nagminne przejeżdżanie po linii ciągłej, wjeżdżanie na skrzyżowanie przy czerwonym świetle. Uwaga ! Częste wprzedzanie na zkrętach ! Niektórzy wyprzedzający zmuszają nadjeżdżających z przeciwka do uciekania na pobocze!” Motor 1/2006

11. Umiejętności kierowców Szwedzki przewodnik dla kierowców jadących do Polski: „Radzimy nikać jakichkolwiek zatargów z kierowcami. Wyzwiska i bijatyki to zjawisko bardzo częste” Motor 1/2006

12. Pijani Tylko w lipcu 2005 Policja zatrzymała 19000 nietrzeźwych kierowców Jazda • „po użyciu” alkoholu (0,2 do 0,5 promila) wykroczeniem - grzywna • w stanie nietrzeźwości (> 0,5 promila) przestępstwem - grzywna, ograniczenie wolności lub więzienia do 2 lat. Zabranie prawa jazdy do 10 lat Wypadek pijanego kierowcy zwiększa te kary. Prawo jest, ale sądy są łagodne ! AutoŚwiat 12.09.05/Motor 47/2005

13. Niebezpieczna Policja „Policjanci podczas kontroli drogowych często nie przestrzegają procedur, narażając życie kierowców i własne.” „Gdybym miał robić wszystko w myśl regulaminu, nie wystawiłbym więcej niż 4, 5 pięć mandatów w ciągu służby, a idąc na skróty, walę ich 15” Insp.Andrzej T., dyr. Biura Taktyki Zwalczania Przestępczości KGP: „Wyskakiwanie zza przeszkody jest po prostu wbrew przepisom. Niestety, wiem, że takie zachowania mają miejsce.” Motor 4/2006

14. 100% 80% 60% 40% 20% 0% 1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002 Przewozy ładunków transportem kolejowym Przewozy ładunków transportem drogowym Struktura gałęziowa przewozów towarów (w tonokilometrach) Prezentacja NIK

15. Raport NIK o polskich drogachw latach 1990-2004 (11.2005) W latach 1990-2004 • wykonana praca w transporcie samochodowym wzrosła o 174% • zwiększył się udział transportu samochodwego w wykonanej pracy przewozowej w transporcie lądowym z 32% do 68% http://bip.nik.gov.pl/pl/bip/wyniki_kontroli_wstep/inform2005/2005161

16. Raport NIK o polskich drogachw latach 1990-2004 (11.2005) http://bip.nik.gov.pl/pl/bip/wyniki_kontroli_wstep/inform2005/2005161

17. 100% 90% 30 30 30 34 34.8 38 80% 70% zły 60% 30 33 50% niezadowalający 37.5 46 41.6 43 40% dobry 30% 40 20% 37 28.5 24 23.6 19 10% 0% 1997 1999 2000 2001 2002 2003 Zmiany stanu nawierzchni dróg publicznych Prezentacja NIK

18. Stan techniczny dróg krajowych w 2004 r. (wybrane przyczyny i skutki). Pęknięcia nawierzchni na 16,1% dróg Co czwarty obiekt mostowy w złym stanie technicznym • Niewystarczająca sprawność działania administracji drogowej. • Niedostosowanie dróg do wymaganych standardów naciskowych (tj. 115kN/oś) • Przeciążenie ponadnormatywnymi pojazdami. • Brak transportu intermodalnego. • Wzrost natężenia ruchu samochodowego. • Ograniczone środki finansowe. Nierówna nawierzchnia na 15,8% dróg Wypadki drogowe Koleiny na 36,8% dróg Złe właściwości przeciwpoślizgowe na 21,5% dróg Prezentacja NIK

19. Raport NIK o polskich drogachw latach 1990-2004 (11.2005) Pod koniec 2004: • tylko 0,25% dróg publicznych o twardej nawierzchni spełnia wymagania UE nacisku na oś 115 kN/oś (większość przystosowana do 80-100 kN/oś) • wśród dróg publicznych o twardej nawierzchni autostrady stanowiły zaledwie 0,21% (10 razy mniej niż w krajach UE), a drogi ekspresowe 0,1% (224 km) • połowa dróg powinna być zamknięta, jeżeli stosować standardy UE dotyczące głębokości kolein http://bip.nik.gov.pl/pl/bip/wyniki_kontroli_wstep/inform2005/2005161

20. 3 Liczba zabitych osób na 100 wypadków 11 UNIA EUROPEJSKA POLSKA Prezentacja NIK

21. Raport NIK o polskich drogachw latach 1990-2004 (11.2005) „Przeciętna liczba zabitych w ostatnich latach na 100 tys. wynosiła w Polsce 14, natomiast w UE – 11. Szacunkowy koszt jaki ponosi społeczeństwo w związku ze skutkami wypadków stanowi w Polsce około 2,5% PBK” http://bip.nik.gov.pl/pl/bip/wyniki_kontroli_wstep/inform2005/2005161

22. Autostrady Na koniec 2004 r. łączna długość polskich autostrad wynosiła 552 km i składała się z niełączących się odcinków. Zamiast budować autostrady tworzono i ciągle modyfiko-wano nierealne plany i programy ich budowy Aktywność dotychczasowych rządów sprowadzała się przede wszystkim do przedstawiania własnych programów budowy autostrad oraz powoływania do ich realizacji stosownych urzędów Nierozwiązaną kwestią, będącą w ścisłym związku z bardzo wolnym tempem powstawania polskich autostrad, pozostaje sposób i źródła finansowania ich budowy Urzędy te, stworzone przez poprzedników, były jednak likwidowane przez następne rządy, by stworzyć nowe urzędy W konsekwencji, administracja drogowa do spraw budowy autostrad nie miała niezbędnej stabilności i ciągłości organizacyjnej, była natomiast narażona na cyklicznie powtarzające się wstrząsy reorganizacyjne i kadrowe

23. Z ustaleń kontroli dotyczących budowy autostradw systemie koncesyjnym wynika m.in., że: nierealną okazała się koncepcja budowy autostrad bez angażowania środków publicznych, w niedostatecznym stopniu zabezpieczono interes Skarbu Państwa w umowach koncesyjnych, występowały opóźnienia i zaniechania w podejmowaniu decyzji o realizacji umów koncesyjnych, dokonywano niekorzystnych dla interesu publicznego zmian w umowach koncesyjnych, miał miejsce nieskuteczny nadzór nad realizacją umów koncesyjnych. Prezentacja NIK

24. Raport NIK o polskich drogachw latach 1990-2004 (11.2005) „Brak kompleksowego systemu sieci autostrad i dróg ekspresowych (a także szybkich kolei) • nie sprzyja efektywnej alokacji przemysłu i usług, • ogranicza możliwości napływu zagranicznych inwestycji, • zmniejsza mobilność siły roboczej • nie zapewnia właściwej jakości obsługi przewozów pasażerskich i towarowych a w konsekwencji obniża konkurencyjność polskiej gospodarki” http://bip.nik.gov.pl/pl/bip/wyniki_kontroli_wstep/inform2005/2005161

25. Ograniczone środki finansowe Ogólne przyczyny złego stanu transportu lądowego Niewydolność organizacyjna administracji publicznej uwarunkowania historyczne (wynikające z jednoczesnej konieczności dokonania w latach 90–tych transformacji politycznej i gospodarczej) na tle sytuacji zastanej w 1990 r., ograniczone – zwłaszcza w latach 90‑tych – możliwości sfinansowania ze środków publicznych utrzymania, modernizacji i budowy infrastruktury transportu. niewydolność organizacyjna administracji publicznej, w tym rządowej (wynikająca m.in. z nieakceptowania przez poszczególne ekipy rządowe polityki transportowej swych poprzedników i odstępowania od jej realizacji), Sytuacja zastana w 1990 r. Prezentacja NIK

26. Sytuacja zastana w 1990 r. • Konieczność przeprowadzenia jednoczesnej transformacji politycznej i gospodarczej. • Niezadowalający stan techniczny dróg publicznych w Polsce. Planowany okres zużycia dróg, zaprojektowanych w latach 70-tych i wcześniejszych wynosił 20 lat. Nie przewidywano wtedy tak dużego wzrostu natężenia ruchu i obciążeń, a także nie dysponowano materiałami budowlanymi o takiej jakości jak obecnie. Prezentacja NIK

27. Co zagraża naszemutransportowi lądowemu http://bip.nik.gov.pl/pl/bip/wyniki_kontroli_wstep/inform2005/2005161

28. Co zagraża naszemutransportowi lądowemu http://bip.nik.gov.pl/pl/bip/wyniki_kontroli_wstep/inform2005/2005161

29. 1.1 0.8 1.2 0.5 1.4 0.9 0.7 1.4 0.9 1.1 1.2 0.6 0.5 0.9 % PKB 0 0.5 1 1.5 Nakłady na infrastrukturę w Polsce w 2003 r. na tle innych krajów UE w 2001 r. (w % PKB) 0.3 POLSKA (2003) UE 15 W.Brytania Szwecja Finlandia Portugalia Austria Holandia Luksemburg Irlandia Francja Hiszpania Grecja Dania Belgia Prezentacja NIK

30. Niegospodarność „W minionym roku drogowcy wykorzystali zaledwie 40% pieniędzy unijnych” „Wszystko wskazuje na to, że w tym roku wydamy na budowę i modernizację dróg 1/3 tego, co w 2005 roku” „Bez przyciągnięcia młodych specjalistów obeznanych z unijnymi procedurami Polska może nie wykorzystać swojej szansy na zbudowanie sieci transportowej na miarę państwa UE XXI wieku” Motor 1/2006

31. Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości w działalności zarządów dróg publicznych: • brak ewidencji lub niepełna ewidencja dróg; • niedokonywanie corocznych przeglądów stanu technicznego nawierzchni drogowych i obiektów mostowych; • sporadyczne przeprowadzanie kontroli ruchu drogowego w zakresie wymiarów, masy i nacisków osi w pojazdach ciężarowych; • brak planów rozwoju sieci drogowej ; • niewłaściwe przygotowanie do realizacji zadań inwestycyjnych; • niedokonywanie kontroli jakości wykonywanych robót drogowych . Prezentacja NIK

32. Brak reakcji na zniekształcanie struktury gałęziowej transportu Mała aktywność w zakresie dostosowywania infrastruktury transportu dostandardów UE Niezrealizowanie programów rozwoju budowy autostrad Dopuszczenie do postępującej degradacji infrastruktury transportu Zmienność programów rozwoju infrastruktury transportu Brak współpracy administracji rządowej i  samorządowej Brak spójnego i racjonalnego systemu finansowania infrastruktury transportu Wybrane przyczyny negatywnej oceny działalności administracji publicznej odpowiedzialnej za funkcjonowanie transportu lądowego` Przyczyny negatywnej oceny działalności administracji publicznej Prezentacja NIK

33. Raport NIK o polskich drogachw latach 1990-2004 (11.2005) W latach 1990-2004 wzrost obciążenia gospodarki narodowej kosztami zewnętrznymi transportu (m.in. z tytułu zanieczyszczenia powietrza, hałasu, wypadków i nadmiernego zatłoczenia ruchem) z 28 mld do 47 mld PLN (wzrost w PBK z około 5% do 6%) http://bip.nik.gov.pl/pl/bip/wyniki_kontroli_wstep/inform2005/2005161

34. 400000 90000 80000 350000 70000 300000 60000 250000 50000 Liczba wypadków i kolizji 200000 40000 150000 30000 100000 20000 50000 10000 0 0 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 Liczba wypadków Liczba kolizji Liczba zabitych Liczba rannych Liczba osób zabitych oraz rannych na tle wypadków i kolizji drogowych Liczba osób Prezentacja NIK

35. Raport NIK o przejazdach kolejowych 2002-2003 (1.2005) • Około 60% wszystkich wypadków kolejowych powstało na przejazdach • Zabici i ranni w tych wypadkach stanowią ok. 95% osób poszkodowanych w wypadkach kolejowych • Prawie 60 % przejazdów wymagało gruntownego remontu lub wymiany istotnych elementów nawierzchni. • Około 80% urządzeń zabezpieczenia ruchu zamontowanych na przejazdach, było podatnych na awarie. Niektóre urządzenia ( zapory i ich mechanizmy napędowe) pochodziły jeszcze z okresu II Wojny Światowej. • Ponad 14 % wiaduktów kolejowych wymagało pilnej naprawy, ponieważ wyłączone zostały z ruchu lub użytkowane były z ograniczeniami eksploatacyjnymi http://bip.nik.gov.pl/pl/bip/wyniki_kontroli_wstep/inform2005/2005001