100 likes | 222 Views
Taalverandering op syntactisch niveau Hoofdstuk 7 “Caught in a web”. Arne Dijkstra 3134261. Inleiding. 2 varianten in één taal Belangrijke vragen Vergelijking met klankverandering Conclusietje. Voedingsbodem voor verandering. Variatie Twee vormen naast elkaar.
E N D
Taalverandering op syntactisch niveauHoofdstuk 7 “Caught in a web” Arne Dijkstra 3134261
Inleiding • 2 varianten in één taal • Belangrijke vragen • Vergelijking met klankverandering • Conclusietje
Voedingsbodemvoorverandering Variatie Twee vormen naast elkaar. Fonologisch en syntactisch. • /r/ uitgesproken I know /r/ niet uitgesproken I knows • /r/ is Goois Hun hebben dat gedaan. /r/ is tongpunt-, huig-r Zij hebben dat gedaan.
Twee varianten in ééntaal Twee opties: Geen verandering. Twee varianten naast elkaar Wèlverandering! -Voorkeurvoorene variant boven de andere
Vragen over syntactischetaalverandering • Hoe komen er twee varianten in één taal? • Op welke logische manier verandert de taal? • Waardoor komt de verandering op gang?
Hoe komener twee varianten in ééntaal? • Sluipen onmerkbaar op een “zwakke” plek de taal binnen. Zwakke plekken: • Taalstructuren multi-interpretabel (ambigu): VB: -Braz. Port.: sing & pl “eten” (come(m)) -Eng: “can” en Tok Pisin: “save” (scots “can”= ken) -Nl: Gijzelaar -> gegijzelde • Weglating (efficientie): VB: -Engels “Like” & “lack” (NL: bevallen & schorten) “Arthur lokedon the swered and (him) likeditpassyngewell” -Nl: naamvallen onnodig vanwege woordvolgorde -Maar: NL & Fransgeen pro-drop
Op welkelogischemanierverandert de taal? • Eerst wordt één talig item door verandering geaffecteerd (zwakke plek) • Deze verandering neemt andere woorden/talige omgevingen over (linguïstische factoren kunnen de verandering verstoren of versnellen) VB: - Frans: “Je (ne) sais pas”. Maar niet “Touchez pas!” • Nl: -Dit zijn gezonde, want onbespoten groenten -Deze groente is gezond, want onbespoten -Die wedstrijd wordt vanwege hevige regenval nooit gespeeld, want afgelast. -Nederland begint dit WK goed, want met 3 punten.
Waardoorkomt de verandering op gang? (waarom blijven de twee varianten niet naast elkaar bestaan?) • Socialefactorenlatentaalnoviteit van de enegroep (nieuw=norm) naaranderegroepgaan. • Mensen raken gewend aan de verandering wanneer ze de “nieuwe” variant meer horen en gebruiken. • Dit is vaak begin van verandering. Hoeft echter niet zo te zijn. Bv: Syntactische omgeving en druk van “bovenaf” (“Groter dá-han”). http://www.nu.nl/lifestyle/2387335/meer-kinderen-als-grootouders-babysitten.html
Vergelijking met klankverandering • -Er is sprake van variatie • -Eerst wordt één lexicaal item geaffecteerd door de verandering, waarna de rest (wellicht) volgt • -Er is (soms) sprake van een s-curve, net als bij klankveranderingen. Echter: “constant rate hypotheses” VB: Eng: “Knows he?” vs. “Does he know?” “He knows not.” vs “He doesn’t know.”
Conclusie • Geleidelijke implementatie -> variatie tussen nieuwe en het oude -> geleidelijke verspreiding. • Een verandering raakt opeens in zwang = s-curve • Maar verandering vindt plaats in logische stappen, van de ene linguïstische omgeving, naar de andere. • Binnen een gemeenschap worden ze de norm in een bepaalde groep sprekers voordat ze naar de volgende groep gaan. • Maar: Waaróm begint de verandering nou echt?