SZCZEG ÓŁ OWE ZASADY POST Ę POWANIA PRZY USTALANIU OKOLICZNO Ś CI I

1. PAŃSTWOWA INSPEKCJA PRACY Okręgowy Inspektorat Pracy we Wrocławiu SZCZEGÓŁOWE ZASADY POSTĘPOWANIA PRZY USTALANIU OKOLICZNOŚCI I PRZYCZYN WYPADKÓW PRZY PRACY Działania zespołu powypadkowego WROCŁAW 2014 1

2. AKTY PRAWNE 1.Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zmianami oraz z 2003 r. Nr 213, poz. 2081) art.234 - obowiązki pracodawcy: I pomoc, ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku, powiadomienie prokuratury i PIP, prowadzenie rejestru wypadków. 2.Ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. Nr 199, poz. 1673 z późniejszymi zmianami) 3.Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 01 lipca 2009r. r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (Dz. U. Nr 105, poz. 870) 4.Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 24 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad oraz trybu uznawania zdarzenia za wypadek w drodze do pracy lub z pracy, sposobu jego dokumentowania, wzoru karty wypadku w drodze do pracy lub z pracy oraz terminu jej sporządzania (Dz. U. Nr 237, poz. 2015) 2

3. AKTY PRAWNE 5.Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków (Dz. U. Nr 200, poz. 1692 ze zmianami. Nr 203, poz. 1720) Rozporządzenie Ministra Gospodarki Pracy z dnia 16.09. 2004 r. w sprawie wzoru protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy (Dz. U. Nr 227, poz. 2298) 3

4. POJĘCIA PODSTAWOWE 4

5. POJĘCIA PODSTAWOWE I. Podczas wykonywania przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych. II. Podczas wykonywanie czynności na rzecz lub w interesie zakładu pracy nawet bez polecenia. III. W czasie pozostawanie pracownika w dyspozycji zakładu pracy w drodze między siedzibą zakładu a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy. 5

6. POJĘCIA PODSTAWOWE Rodzaje zagrożeń: I - ogólneikonkretne II- bierne, aktywne, dynamicznie zmieniające się w czasie Sprawca wypadku. - pośredni: osoba, która swoim nieprawidłowym działaniem stworzyła stan zagrożenia wypadkowego, - bezpośredni: osoba, która swoim działaniem względnie zaniechaniem działania doprowadziła do aktywizacji występującego zagrożenia. Poszkodowany a sprawca wypadku w odniesieniu do aktywizacji zagrożenia. 6

7. POJĘCIA PODSTAWOWE Przyczyna wypadku: Czynnik wywołujący dane zjawisko w sposób konieczny lub przypadkowy, bezpośrednio lub pośrednio, jeden ze składników decydujących o czymś. Przyczyna bezpośrednia: Przyczyna, która gdyby nie wystąpiła nie doszłoby do wypadku, zdarzenia Przyczyna pośrednia: Przyczyna, która doprowadziła do powstania przyczyny bezpośredniej. Wydarzenie będące odchyleniem od stanu normalnego: Wydarzenie niezgodne z właściwym przebiegiem procesu pracy, które wywołało wypadek. Jeżeli wypadek nastąpił w wyniku szeregu następujących po sobie wydarzeń, to powinno zostać zarejestrowane ostatnie z tych wydarzeń. 7

8. TEORIA POWSTANIA WYPADKU 8

9. POSTĘPOWANIEPOWYPADKOWE 1. Zgłaszanie wypadków - Niezwłocznie po powzięciu wiadomości o jego zaistnieniu. - Forma zgłoszenia jest dowolna. Nie można uzależniać w zakładzie przyjęcia informacji o wypadku od zgłoszenia pisemnego. - W przypadku zdarzeń o skutkach ciężkich, śmiertelnych lub wypadków zbiorowych zgłoszenie do PIP i prokuratury. 2. Zabezpieczenie miejsca wypadku. Priorytetem jest udzielenie I pomocy. Jeżeli I pomoc nie wymaga zmiany miejsca wypadku to zgodę na taką zmianę wydaje pracodawca w przypadku wypadków lekkich, a w wypadach ciężkich i śmiertelnych w uzgodnieniu z prokuratorem i PIP. 3. Ewentualna zgoda PIP na uruchomienie maszyn po wypadku 4. Skład zespołu powypadkowego Wynika z rodzaju wypadku i funkcjonowaniu w zakładzie służby bhp i SIP. 9

10. 5. Ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku: • - oględziny miejsca wypadku: możliwie jak najszybciej po zgłoszeniu. • - szkic lub fotografia miejsca wypadku • - wysłuchanie wyjaśnień poszkodowanego (zebranie wyjaśnień na piśmie) • - zebranie informacji od świadków (forma pisemna) • - zabranie dodatkowych informacji i dowodów: lekarz, policja , specjaliści spoza zakładu, dokumentacje techniczne…. • - określenie przyczyn z uwzględnieniem wszystkich elementów • technicznych , organizacyjnych oraz zachowań ludzkich • Dokonanie kwalifikacji prawnej zdarzenia.

11. POSTĘPOWANIEPOWYPADKOWE 7. Sporządzenie protokołu powypadkowego – wymogi formalno prawne - Termin 14 dni: przedłużenie wymaga uzasadnienia. - Prawidłowość zastosowanych środków profilaktycznych i odpowiednie wnioski, powinny być adekwatne do ustalonych przyczyn. - Istota zapisu dot. wpływu stanu nietrzeźwości poszkodowanego na wypadek - Wymagania w przypadku nieuznania zdarzenia za wypadek przy pracy: szczegółowe uzasadnienie. - Postępowanie członków zespołu powypadkowego w przypadku sporu co do treści protokołu: wniesienie odrębnego zdania na piśmie. O wersji ostatecznej decyduje pracodawca - Uprawnienia poszkodowanego na etapie sporządzania protokołu: zapoznawanie z dokumentami. 8. Zatwierdzanie protokołu i przekazanie poszkodowanemu: - pracodawca w ciągu 5 dni - przekazanie poszkodowanemu niezwłocznie po zatwierdzeniu, bezpośrednio lub droga pocztową. 9. Prawidłowe pouczenie: wskazanie właściwego miejscowo Sądu pracy. 10

12. ŚWIADCZENIA ODSZKODOWAWCZE Płatnikiem jest ZUS Przyznawane są na wniosek poszkodowanego i obejmują: - Jednorazowe odszkodowanie, którego wielkość uzależniona jest od % uszczerbku na zdrowiu. Stopień uszczerbku określa lekarz orzecznik ZUS - Jednorazowe odszkodowanie z tytułu śmierci pracownika wskutek wypadku przy pracy wypłacane rodzinie pracownika. Przysługuje ono niezależnie od zasiłku pogrzebowego, odprawy oraz innych świadczeń. - Świadczenie wyrównawcze związane z utratą możliwości zatrudniania na dotychczasowym stanowisku i obniżeniu wynagrodzenia. - Renta inwalidzka. - Renta rodzinna. 11

13. ŚWIADCZENIA ODSZKODOWAWCZE • Od zakładu pracy: • - odszkodowanie za przedmioty utracone lub uszkodzone wskutek wypadku przy pracy. • Okoliczności uzasadniające pozbawienie świadczeń: • - nieprzedstawienie protokołu powypadkowego lub karty wypadku • - nieuznanie w protokole zdarzenia za wypadek przy pracy • - bezpodstawne zapisy w protokole lub w karcie wypadku. • - świadczenia nie przysługują gdy wyłączną przyczyną wypadku było udowodnione naruszenie przepisów przez poszkodowanego umyślne lub w skutek rażącego niedbalstwa • - alkohol lub środki psychotropowe • Wypadki przy pracy osób świadczących pracę na innej podstawie niż stosunek pracy - dokumentacja. • Wypadki w drodze do i z pracy do domu - warunki konieczne do uznania, dokumentacja. • Wpływ stanu wypadkowości na zróżnicowanie składki na ubezpieczenie wypadkowe. 12

14. ŚWIADCZENIA ODSZKODOWAWCZE • Tryb postępowania przy ustalaniu uszczerbku…… • Wniosek o jednorazowe odszkodowanie składa ubezpieczony do płatnika składek. • Płatnik po otrzymaniu wniosku kompletuje dokumentację a w szczególności: • protokół powypadkowy • prawomocny wyrok sadu pracy • kartę wypadku • decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej • zaświadczenie o stanie zdrowia wydane przez lekarza, pod opieką którego był • ubezpieczony • Płatnik składek po zakończeniu leczenia i rehabilitacji przez ubezpieczonego • przekazuje wniosek wraz z dokumentacją do ZUS 12