Basiscursus lokaal woonbeleid 08/02/2010 – 25/02/2010

1. Basiscursus lokaal woonbeleid08/02/2010 – 25/02/2010 Planning sociale woonprojecten

2. UitvoeringsProgramma : UP • IP en UP • Procedure opmaak UP • Subsidiëring van verrichtingen • Procedure voor de uitvoering van verrichtingen

3. Historiek • Vroeger: planning van sociale woonprojecten volgens meerdere programma’s • 1 januari 2008 : nieuw financieringssysteem voor realisatie sociale huurwoningen door SHM (NFS2) • 18 juli 2008: programmatiebesluit. • Procedure planning, vaststelling en goedkeuring UP • Voorwaarden subsidiëring en tenlasteneming verrichtingen die niet onder NFS2 vallen • 30 oktober 2009: afstemming programmatiebesluit met DGPB

4. Investeringsprogramma en Uitvoeringsprogramma (1) • IP beleidsmatig, wetenschappelijk; over vijf jaar: hoe worden de middelen verdeeld • Onderscheid sociale koop en –huurwoningen, verdeeld over gemeenten of groepen van gemeenten • Mogelijke beleidsprioriteiten: onderscheid nieuwbouw, renovatie of vervangingsprojecten. • Onderscheid homogene >< gemengde projecten

5. Investeringsprogramma en Uitvoeringsprogramma (2) • VMSW vertaalt dit in een jaarlijks UP • Omvat alle verrichtingen in het kader van sociale projecten • ongeacht de initiatiefnemer • ongeacht het betrekking heeft op sociale huurwoningen, sociale koopwoningen of sociale kavels. • De uitvoering of aanbesteding moet mogelijk zijn in het jaar waarop het UP betrekking heeft.

6. Procedure vaststelling, goedkeuring en wijziging UP (1) • Elke gemeente organiseert lokaal woonoverleg • onderwerp o.a. relatie projecten met planning sociale huisvesting op korte of middellange termijn • Welke doelgroepen • Welk soort woningen • Waar prioriteiten • Aanwezig: alle actoren betrokken bij de realisatie van die doelstellingen • Zeker gemeente, SHM, OCMW • Al naargelang: Woningfonds, SVK, …

7. Procedure vaststelling, goedkeuring en wijziging UP (2) • Elk sociaal woonproject wordt door elke initiatiefnemer aangemeld bij de VMSW, met vermelding van alle verrichtingen. • Met het oog op financiering moet een initiatiefnemer een aanvraagdossier indienen, met de nodige documenten betreffende het project (vb. liggingsplan, uittreksel RUP of BPA, schetsontwerp,…)

8. Procedure vaststelling, goedkeuring en wijziging UP (3) • Verrichtingen zijn: • verwerven • slopen • bouwrijp maken • bouwen, renoveren, verbeteren of aanpassen • infrastructuur aanleggen, gemeenschapsvoorzieningen oprichten en de woonomgeving aanpassen. • Tijdig aangemelde verrichtingen komen op voorlopige lijst UP.

9. Procedure vaststelling, goedkeuring en wijziging UP (4) • VMSW stelt op basis van advies Wonen-Vlaanderen (betreffende woonoverleg en kennis gemeenten) en van departement (consistentie IP) een ontwerp-UP op. • Wordt voor advies voorgelegd aan beoordelingscommissie (departement, VMSW, Wonen-Vlaanderen en vertegenwoordigers initiatiefnemers).

10. Procedure vaststelling, goedkeuring en wijziging UP (5) • Op basis van dat advies legt departement ontwerp met eindadvies voor aan minister, die beslist. • UP bevat minstens: • Lijst effectieve verrichtingen • Lijst reserveverrichtingen • Enveloppe voor verwervingen en “speciale” verrichtingen • Lijst van projecten koopwoningen waarvoor VMSW aan kopers bijzondere sociale leningen kan toestaan.

11. Subsidiëring en tenlasteneming verrichtingen (1) • NFS2 regelt financiering van sociale huurwoningen gerealiseerd door VMSW en door SHM’s, infrastructuur uitgezonderd (maar wel: sloop). • Uitleg straks door VMSW.

12. Subsidiëring en tenlasteneming verrichtingen (2) • Programmatiebesluit regelt financiering van andere verrichtingen: • VMSW en SHM’s: alle verrichtingen in kader sociale koopwoningen en sociale kavels + infrastructuur (uitgezonderd sloop) in kader van sociale huurwoningen. • Verrichtingen van andere initiatiefnemers: Vlaams Woningfonds van de Grote Gezinnen, gemeenten, intergemeentelijke samenwerkingsverbanden, OCMW’s, verenigingen van OCMW’s, sociale verhuurkantoren, EN verkavelaars en bouwheren die een sociale last uitvoeren in natura (Nieuw tgv DGPB)

13. Welke verrichtingen worden gesubsidieerd? (1) • VMSW: bouw of renovatie tot koopwoningen, infrastructuur (met uitzondering sloop in kader sociale huurwoningen) • SHM’s: verwerving van gronden en panden voor realisatie sociale koopwoningen en kavels; de bouw van of renovatie tot sociale koopwoningen; infrastructuur (uitgez. sloop in kader sociale huurwoningen)

14. Welke verrichtingen worden gesubsidieerd? (2) • Vlaams Woningfonds van de Grote Gezinnen: verwerving van gronden en panden voor realisatie sociale koop- of huurwoningen, vervangingsbouw van of renovatie, verbetering of aanpassing tot sociale huurwoningen; de vervangingsbouw van of renovatie tot sociale koopwoningen; de infrastructuur

15. Welke verrichtingen worden gesubsidieerd?(3) • Gemeenten en intergemeentelijke samenwerkingsverbanden: • In het kader van DGPB: een kwart van hun gronden moeten ze gebruiken om een sociaal woonaanbod te (helpen) realiseren. • Als ze dat zelf realiseren: • bouw van of renovatie, verbetering of aanpassing tot sociale huurwoningen; • bouw van of renovatie tot sociale koopwoningen; • infrastructuur

16. Welke verrichtingen worden gesubsidieerd?(4) • Gemeenten en intergemeentelijke samenwerkingsverbanden: • In andere gevallen: • Verwerving van gronden en panden voor realisatie sociale huurwoningen of sociale kavels • bouw van of renovatie, verbetering of aanpassing tot sociale huurwoningen; • infrastructuur

17. Welke verrichtingen worden gesubsidieerd?(5) • OCMW’s en verenigingen van OCMW’s: • verwerving gronden en panden voor realisatie sociale huurwoningen of sociale kavels; • bouw van of renovatie, verbetering of aanpassing tot sociale huurwoningen; • infrastructuur

18. Welke verrichtingen worden gesubsidieerd?(6) • Sociale verhuurkantoren: • renovatie, verbetering of aanpassing tot sociale huurwoningen • Verkavelaars en bouwheren die een sociale last uitvoeren in natura: • infrastructuur voor realisatie sociale koopwoningen en sociale kavels.

19. Subsidie voor de verwerving van gronden en panden (1) • Voor: • Één of meer woningen of gebouwen die niet beantwoorden aan de vereisten van stabiliteit, bouwfysica of veiligheid, om ze (gedeeltelijk) te slopen en er sociale woningen te bouwen • Één of meer woningen of gebouwen om ze te renoveren, verbeteren of aan te passen tot sociale woningen of gemeenschapsvoorzieningen, indien ze: • Als woning onbewoonbaar verklaard zijn • Als woning ongeschikt verklaard zijn • Leegstaan of verwaarloosd zijn, en niet meer overeenkomstig hun functie worden gebruikt

20. Subsidie voor de verwerving van gronden en panden (2) • Voor: • Onbebouwde percelen gelegen in een bestaande woonkern, waarop een sociaal project zal komen • Bestaande woonkern: • Woongebied met dichte bebouwing • Aansluiting op de bestaande infrastructuur • Beschikbaarheid van primaire voorzieningen • Een woning of perceel, bestemd voor woningbouw, verworven met het recht van voorkoop • Attesten worden uitgereikt door Wonen-Vlaanderen

21. Subsidie voor de verwerving van gronden en panden (3) • Subsidie = 70% (indien gelegen in woonvernieuwings- of woningbouwgebied, anders 35%) van subsidiabel bedrag • Subsidiabel bedrag = kostprijs van verwerving en algemene kosten, verminderd met theoretische grondwaarde.

22. Subsidie voor de verwerving van gronden en panden (4) • Theoretische grondwaarde = opp. x theoretische grondprijs • Theoretische grondprijs = 30€/m² in woonvernieuwingsgebied, 50€/m² in andere gebieden. • Subsidie wordt met 15% verhoogd als opdracht voor bouw of renovatie is gegund binnen de drie jaar na vastlegging subsidie.

23. Subsidie voor aanleg of aanpassing infrastructuur (1) • Deelverrichtingen: • Bouwrijp maken van één of meer percelen • Gehele of gedeeltelijke sloop van één of meer gebouwen • Uitvoering infrastructuurwerken • Oprichting gemeenschapsvoorzieningen • Aanpassingswerken aan de woonomgeving

24. Subsidie voor aanleg of aanpassing infrastructuur (2) • Als initiatiefnemer kiest zelf opdrachtgever te zijn: forfaitaire subsidie; indien AGI of andere overheid opdrachtgever: kosten geheel of gedeeltelijk ten laste Vlaamse Gewest. • Forfaitaire subsidie: reële kost aanbesteding beperkt tot 15.500€ (per woning) • Anders: kost is beperkt tot 20.300€ per woning of kavel

25. Subsidie voor aanleg of aanpassing infrastructuur (3) • Algemeen: voor deelverrichting 1 en 2: altijd 100% subsidie, voor deelverrichting 3, 4 en 5: 100% binnen, 80% buiten bestaande woonkern; 60% voor kavels. Als verrichting niet alleen het sociaal project ten goede komt: evenredige verdeling.

26. Subsidie voor bouw, reno, verbetering of aanpassing van sociale huurwoningen (1) • Subsidie: 65% of 60% van het subsidiabel bedrag, indien gelegen binnen of buiten woonvernieuwingsgebied

27. Subsidie voor bouw, reno, verbetering of aanpassing van sociale huurwoningen (2) • De te renoveren, aan te passen of te verbeteren woningen of gebouwen moeten voldoen aan volgende criteria: • Ze moeten behoren aan de initiatiefnemer, of in het kader van een sociaal woonproject verworven worden • Of ze moeten beantwoorden aan de criteria om een verwervingssubsidie te bekomen, en worden in erfpacht, in sociaal beheer of voor minstens 9 jaar in huur genomen

28. Subsidie voor bouw van of renovatie tot sociale koopwoningen • Subsidie: 25% of 20% van het subsidiabel bedrag, afhankelijk of ze aan alle of slechts twee van de volgende criteria voldoen: • Project is gelegen in een woonvernieuwingsgebied of in een bestaande woonkern • Project omvat voor ten minste 70% vervangingsbouw of renovatie • Project omvat voor ten minste 70% rijwoningen of appartementen • De te renoveren woningen moeten bovendien aan de initiatiefnemer toebehoren of verworven worden in het kader van een sociaal project.

29. Procedure voor de uitvoering van verrichtingen (1) • Verrichtingen van klassieke initiatiefnemers waarvoor subsidie of tenlasteneming is gevraagd. • Verwerving van gronden en panden mag pas na aanmelding bij de VMSW worden uitgevoerd

30. Procedure voor de uitvoering van verrichtingen (2) • Verrichtingen van klassieke initiatiefnemers waarvoor subsidie of tenlasteneming is gevraagd. • Voor andere verrichtingen: • Aanmelding project bij VMSW met alle verrichtingen • Stedenbouwkundige studie of infrastructuur: VMSW kan overeenkomsten afsluiten met gekwalificeerde ontwerpers

31. Procedure voor de uitvoering van verrichtingen (3) • Voor andere verrichtingen: • Behoudens kleine en goedkope projecten moet de initiatiefnemer de lokale bevolking informeren • Initiatiefnemer bezorgt ontwerpdossier aan VMSW. • Binnen 60 kalenderdagen spreekt deze zich uit over de conformiteit met de geldende technische normen. • Initiatiefnemer kan dan de gunningprocedure starten.

32. Procedure voor de uitvoering van verrichtingen (4) • Voor andere verrichtingen: • Initiatiefnemer stelt gunningdossier op. • VMSW bezorgt dit binnen 60 kalenderdagen ter goedkeuring aan de minister of aan de gedelegeerd bestuurder van de VMSW

33. Procedure voor de uitvoering van verrichtingen (5) • Verrichtingen van initiatiefnemers die een sociale last uitvoeren in natura (DGPB), ongeacht of ze subsidie of tenlasteneming aanvragen. • Aanmelding project bij VMSW met alle verrichtingen • Stedenbouwkundige studie of infrastructuur: VMSW kan overeenkomsten afsluiten met gekwalificeerde ontwerpers

34. Procedure voor de uitvoering van verrichtingen (6) • Behoudens kleine en goedkope projecten moet de initiatiefnemer de lokale bevolking informeren • Initiatiefnemer bezorgt ontwerpdossier aan VMSW. • Binnen 45 kalenderdagen spreekt deze zich uit over de conformiteit met de geldende technische normen, en bezorgt initiatiefnemer deelattest 1. • Deze kan dan de werken starten.

35. Procedure voor de uitvoering van verrichtingen (7) • Initiatiefnemer bezorgt VMSW indicatief voorstel van prijsberekening. • Binnen 45 kalenderdagen spreekt deze zich uit over de conformiteit met de geldende prijsnormen voor sociale woningen en kavels. • Initiatiefnemer kan een overeenkomst afsluiten met SHM.

36. Procedure voor de uitvoering van verrichtingen (8) • Initiatiefnemer bezorgt VMSW indicatief voorstel van prijsberekening. • SHM kan vanaf deze overeenkomst de procedure starten voor verkoop sociale koopwoningen of sociale kavels. • Verkoop kan pas plaatsvinden nadat initiatiefnemer deelattest 2 ontvangen heeft.

37. Procedure voor de uitvoering van verrichtingen (9) • Binnen één maand na voltooiing werken bezorgt initiatiefnemer VMSW definitief voorstel van prijsberekening. • Binnen 45 dagen spreekt deze zich uit over conformiteit van uitvoering van werken met geldende technische normen, en van prijsberekening met geldende prijzen door deelattest 2.

38. Procedure voor de uitvoering van verrichtingen (10) • Binnen één maand na voltooiing werken bezorgt initiatiefnemer VMSW definitief voorstel van prijsberekening. • Initiatiefnemer kan vanaf dan overgaan tot overdracht sociale huurwoningen of indeplaatsstelling voor sociale koopwoningen

39. Procedure voor de uitvoering van verrichtingen (11) • Binnen één maand na voltooiing werken bezorgt initiatiefnemer VMSW definitief voorstel van prijsberekening. • Een maand na overdracht of indeplaatsstelling brengt initiatiefnemer VMSW op de hoogte. • Deze heeft 45 dagen om zich uit te spreken over regelmatigheid daarvan aan de hand van deelattest 3, wat betekent dat sociale last naar behoren is uitgevoerd.

40. Procedure voor de uitvoering van verrichtingen (12) • Termijnen van 45 dagen voor deelattesten zijn dwingend: het niet halen van de termijnen wordt gelijkgesteld met de aflevering van de attesten • Een technische commissie wordt opgericht om de bezwaren te behandelen tegen de weigering om deelattesten af te leveren. • Binnen de maand advies aan VMSW. • Op basis daarvan: al dan niet goedkeuring.

41. Contacten Wonen-Vlaanderen • Wonen Antwerpen: 03/224.61.16Hilde Luyts en Joeri Laureys • Wonen Limburg: 011/74.22.01Dirk Pairoux • Wonen Oost-Vlaanderen: 09/265.45.10Willy Du Bois • Wonen Vlaams-Brabant: 016/24.97.77Johan Baeten • Wonen West-Vlaanderen: 050/44.28.80Caroline Bulcke en Sofie Vanderstraeten

42. Vragen???

43. Belangrijk om te onthouden • IP 5jaarlijks – UP jaarlijks • Woonoverleg absoluut vereist • Alle verrichtingen aanmelden aan VMSW • NFS2 apart – rest: programmatiebesluit • Nieuw: Privé kan ook sociale woningen bouwen, maar niet toewijzen • Subsidies mogelijk voor verwerven, bouwen, renoveren, verbeteren, aanpassen, infrastructuur • Nieuw: initiatiefnemer kan zelf opdrachtgever zijn voor infrastructuur • Procedure voor privé is ongeveer gelijk met procedure klassieke init., maar: kortere en dwingende termijnen