Przeciążenie mięśni i ścięgien Krzysztof Guzowski, PT, MSc

1. Przeciążenie mięśni i ścięgienKrzysztof Guzowski, PT, MSc Ortopedia - Rehabilitacja - Sport

2. Podstawowe fakty • urazy mięśni są najczęstszymi kontuzjami w sporcie (55%) • - rehabilitacja ścięgna jest procesem długotrwałym • tendinosisvstendinitis • ścięgna nie lubią zmian obciążeń Ortopedia - Rehabilitacja - Sport

3. Profilaktyka przeciążeń - rozgrzewka i czynności wyciszające po grze/treningu- badania okresowe (lekarskie i fizjoterapeutyczne) oraz treningi przygotowania fizycznego -> wczesna interwencja w przypadku występowania asymetrii w sile i elastyczności mięśni oraz zakresu ruchu w stawach- przygotowanie mięśni i ścięgien zawodnika do konkretnej pracy jaką muszą wykonywać w danej dyscyplinie (np. praca ekscentryczna, wytrzymałość)- masaż sportowy (rozgrzewający, przedstartowy, leczniczy, regeneracyjny, relaksacyjny) Ortopedia - Rehabilitacja - Sport

4. Leczenie nadwerężeń mięśni - terapia powinna wzmacniać naturalne procesy naprawcze- leczenie musi być dopasowane każdej kolejnej fazy gojenia- RICE – zminimalizowanie krwiaka -> ograniczenie rozwoju blizny -> skrócenie procesu regeneracji- unieruchomienie w pierwszej fazie gojenia w celu zapobiegnięcia powstania rozległego krwiaka oraz następczemu włóknieniu -> wzmocnienie tworzącej się tkanki (unieruchomienie do 5 dni i potem mobilizacja mięśnia) (Järvinen 1975) Ortopedia - Rehabilitacja - Sport

5. Leczenie nadwerężeń mięśni - techniki obniżające napięcie mięśni i poprawiające warunki dla krążenia krwi i limfy (masaż klasyczny i limfatyczny, fizykoterapia, punkty spustowe, PositionalRelease, Kinesiotaping, techniki powięziowe, praca nad łańcuchami mięśniowo-powięziowymi, masaż funkcyjny, masaż kostką lodu, PIR, neurodynamika, PNF (Contract - Relax, Hold - Relax)) Ortopedia - Rehabilitacja - Sport

6. Leczenie nadwerężeń mięśni - Masaż poprzeczny w celu:- zachowania ruchomości w obrębie więzadła, ścięgna (z i bez pochewki) lub mięśnia oraz zapobiegnięcia tworzenia się „sklejających” blizn (m.in. dzięki syntezie proteoglikanów)- spowodowania lokalnego przekrwienia (zmniejszenie bólu poprzez przyspieszenie destrukcji substancji P, prawdopodobnie dzięki uwolnieniu histaminy)- produkcji kolagenu, jego równoległego zorganizowania i wydłużenia gojących się włókien (Chamberlain 1982, Cyriax, Russell 1980, Frost1973) Ortopedia - Rehabilitacja - Sport

7. Leczenie nadwerężeń mięśni - wczesne (po kilku dniach) wprowadzenie ćwiczeń izometrycznych -> właściwe ułożenie włókien kolagenowych, przyspieszenie wnikania naczyń kapilarnych oraz zapobieganie atrofii mięśniowej - ćwiczenia koncentryczne -> masaż poprzeczny i trening kolagenowy (25% bezbolesnej siły, 200-300 powtórzeń raz dziennie)- stretching -> dopiero w fazie włóknienia (od 7- 21 dnia) -> poprawa rozciągliwości blizny i elastyczności mięśnia - maści lecznicze i rozgrzewające- leczenie przyczynowe (mobilność, wzmacnianie, aspekt neurologiczny) fenomen „catchup” -> prowadzić terapię w kontekście całego łańcucha kinetycznego, pamiętając o utrzymaniu w dobrej kondycji innych części ciała, a także wykorzystując proksymalno – dystalne wzorce aktywacji mięśni (Kibler 1998) Ortopedia - Rehabilitacja - Sport

8. Leczenie nadwerężeń mięśni - strapping/taping kompresyjny (pozwala na powrót do gry z naciągnięciem mięśnia, zapobiega zbyt silnemu rozciąganiu uszkodzonego rejonu mięśnia i redukuje obrzęk; ważnyaspektpsychologiczny dla zawodnika) Ortopedia - Rehabilitacja - Sport

9. Wpływ ćwiczeń na zmiany o charakterze zwyrodnieniowym w obrębie ścięgna - dezorganizacja wiązek kolagenu – przeciążenie -> zmiana kolageny typu I w typ III; delikatny (4% rozciągnięcia) stretching balistyczny z częstotliwością 0,5 Hz prowadzi do wzrostu typu I kolagenu -> praca ekscentryczna - dobry efekt tworzący ścięgno(Wang i wsp. 2007)- angioneogeneza– nowe naczynia krwionośne z wolnymi zakończeniami nerwowymi -> ciepło zmniejsza przepływ krwi(Pelz i wsp. 2004, Eikesdal i wsp. 2002)Możliwe, że ćwiczenia i ultradźwięki pomagają w problemach przewlekłych bo ciepło zamyka procesy neowaskuklaryzacji. - uszkodzenia komórkowe – wskutek gromadzenia się wolnych rodników/utleniaczy w organizmie; istnieje wpływ ćwiczeń na poziom wolnych rodników w ciele człowieka np. ekstremalne wysiłki powodują wystąpienie stresu oksydacyjnego(Martarelli, Pompei 2009) Ortopedia - Rehabilitacja - Sport

10. Rehabilitacja ścięgien Terapeuta musi sobie zdawać sprawę w jakiej fazie patologii znajduje się obecnie ścięgno pacjenta! Niezmiernie ważne jest określenie celu naszych działań - na jaką pracę będzie narażane ścięgno? Utrata elastyczności jednostki mięsień-ścięgno oraz jej antagonistów są związane z tendinopatią. (Cook i wsp. 2004)W problem tendinopatii uwikłany jest także ograniczony zakres ruchu sąsiadujących ze ścięgnem stawów.(Malliaras i wsp. 2006)Badanie jako punkt wyjścia do terapii. Ortopedia - Rehabilitacja - Sport

11. Rehabilitacja ścięgien Faza I- edukacja pacjenta w zakresie ergonomii czynności codziennych i stanowiska pracy - pozbyć się bólu stałego i nocnego, relaksacja tkanek (kinesiotaping, pozycjonowanie różnych części ciała, głębokie i powolne oddychanie (obniżenie poziomu kortyzolu we krwi), techniki tkanek miękkich, neurodynamika (ślizgi nerwów), wyciszenie układu współczulnego (np. TENS), techniki oscylacyjne i wahadłowe)Bez bólu wraca siła, czynny zakres ruchu i poprawia się mechanizm propriocepcji. (Ben-Yishay i wsp. 1994, Brox i wsp. 1997, Beox i wsp. 1999, Streenbrink i wsp. 2006) - zmniejszyć poziom aktywności - chcemy zmniejszyć aktywność tenocytów -> mniejsze odkładanie agrekanu -> ścięgna mniej spuchnięte -> zmniejszenie dolegliwości bólowych Ortopedia - Rehabilitacja - Sport

12. Rehabilitacja ścięgien - przywrócenie bezbolesnego zakresu ruchu - opóźnianie zaników mięśniowych - przywrócenie kontroli sensomotorycznej Ortopedia - Rehabilitacja - Sport

13. Rehabilitacja ścięgien - stabilizacja łopatki Niestabilność łopatki występuje u 68% pacjentów z patologią stożka rotatorów. (Warner i wsp. 1992, Kuhn i wsp. 1995) - ćwiczyć inne części ciała - 54% siły łańcucha kinetycznego pochodzi z mięśni kończyn dolnych i tułowia (Kibler 1995) - zmiana diety Złe odżywianie powodują zwiększenie ilości wolnych rodników i degenarację ścięgien.(Radak i wsp. 2002) Pozytywny wpływ kwasu omega 3 i antyoksydantów na ból w przypadku przewlekłych dolegliwości ścięgien. (Mavrogenis i wsp. 2004)Możliwe, że kwas omega 3 może zatrzymać neowaskularyzacje. Ograniczenie spożywania węglowodanów przy występowaniu stanu zapalnego. Ortopedia - Rehabilitacja - Sport

14. Rehabilitacja ścięgien • Faza II • - rotacja zewnętrzna – w celu obniżenia głowy kości ramiennej • - inne ćwiczenia obniżające głowę kości ramiennej (wyprost, przywiedzenie) Ortopedia - Rehabilitacja - Sport

15. Rehabilitacja ścięgien - masaż poprzeczny i trening kolagenowy masaż poprzeczny: - ścięgno z pochewką: poruszanie pochewki po napiętym ścięgnie dla likwidowania „szorstkości” powierzchni maziowej ścięgna  - ścięgno bez pochewki: dla rozbicia bolesnej blizny(Chamberlain 1982, Cyriax, Russell 1980, Frost1973) -odzyskiwanie pełnego zakresu ruchu np. praca nad deficytem rotacji wewnętrznej - wzorce funkcjonalne PNF, Tai Chi - Specyficzna Rehabilitacja Sportowa Ortopedia - Rehabilitacja - Sport

16. Rehabilitacja ścięgien • Faza III • ćwiczenia sensomotoryczne - program ogólny dla całego ciała, program dla łopatki, program dla stożka rotatorów • (Jobe i Pink 1993, Lephart i Henry 2000) Ortopedia - Rehabilitacja - Sport

17. Rehabilitacja ścięgien • - trening pracy ekscentrycznej i trening pliometrycznybarku – poprawia propriocepcję(Swank i wsp. 2002) i siłę • trening ekscentryczny i mocne rozciąganie na przewlekłe zmiany zwyrodnieniowe ścięgna Achillesa, ścięgien prostownika palców • i nadgarstka , FCU, a także więzadło rzepki • (Alfredson i wsp. 1998, Budoff i wsp. 2005, Young i wsp. 2005, Alfredson i wsp. 2000 ) • - ćwiczenia z rotacją wewnętrzną ddd Ortopedia - Rehabilitacja - Sport

18. Rehabilitacja ścięgien Faza IV Zakończenie formalnej rehabilitacji i rozpoczęcie (zwykle 8 - tygodniowego) interwałowego programu dla konkretnej dyscypliny sportowej. Ortopedia - Rehabilitacja - Sport

19. Dziękuję Ortopedia - Rehabilitacja - Sport