KAFKASYA’DAKİ GELİŞMELER VE TÜRKİYE

1. KAFKASYA’DAKİ GELİŞMELER VE TÜRKİYE BİLGESAM Kafkasya Uzmanı Elnur İSMAYİLOV BİLGESAM Kafkasya Uzmanı Orhan GAFARLI

2. Kafkasya’nın Jeopolitiği

3. Kuzey Kafkasya

4. Kuzey Kafkasya • Kuzey Kafkasya Federal Bölgesi- 2010 • Rus nüfusun en az olduğu bölge • Müslüman nüfusun en fazla olduğu bölge • Federal bütçeden en fazla yardım alan bölge • Rusya’nın en istikrarsız bölgesi

5. Kuzey Kafkasya’da Güvenlik Sorunları • Rus-Kafkas Savaşı (1817-1864) • Birleşik Kafkasya Cumhuriyeti (Mayıs 1918-Mart 1921) • II. Dünya Savaşı sırasındaki sürgünler • Çeçenistan Meselesi: • -1.Rus-Çeçen Savaşı (Aralık 1994-Agustos 1996) -Hasavyurt Antlaşması • -2.Rus-Çeçen savaşı (Eylül 1999-Nisan 2009) • 2003-Tartışmalı referandum

6. Güney Kafkasya

7. Güney Kafkasya

8. Güney Kafkasya’da Güvenlik Sorunları

9. Dağlık Karabağ Sorunu • Karabağ Savaşı, 1988-1994 • Mülteci sorunu ve Hocalı katliamı • BM Güvenlik Konseyi kararları • Rusya ve İran’ın Ermenistan’a desteği • Türkiye’nin Azerbaycan’a desteği • Minsk Grubu’nun önerileri • Madrid İlkeleri

10. Ermeni İddiaları • Erivan’ın 1915 tehciri ile ilgili iddiaları • 1915 olaylarının “soykırım” olarak tanınması hedefi • Tazminat ve toprak talepleri • ABD, Güney Amerika ve Avrupa’daki diasporaların faaliyetleri • 2015 hedefleri

11. Gürcistan’daki Ayrılıkçı Bölgeler • Abhazya ve Güney Osetya -Suhumi ve Şinvali’nin bağımsızlık girişimi -Rusya, ayrılıkçı dinamiklere destek sağladı. -Gül Devrimi sonrası Saakaşvili, merkezi hakimiyeti tekrar tesis etmeye çalıştı. -Rusya 2008’de bağımsızlıklarını tanıdı. • Acaristan meselesi • Cevaheti meselesi -Ahıska Türklerinin sürgünü -Ermeni göçünün teşviki

12. Küresel ve Bölgesel Etkileşimde Kafkasya • SSCB sonrası Kafkasya Yeni Büyük Oyun’un parçası haline geldi. • Kuzey-güney doğrultusunda Rusya-Ermenistan-İran işbirliği, • Doğu-batı doğrultusunda Batılı ülkelerin desteğiyle Türkiye-Azerbaycan-Gürcistan işbirliği öne çıktı. • Rusya, Kuzey Kafkasya’da toprak bütünlüğünü savunurken, güneyde ayrılıkçı bölgeleri destekledi.

13. Rusya ve Kafkasya

14. ABD ve Kafkasya

15. AB ve Güney Kafkasya • BDT Ülkelerine Teknik Yardım (TACIS) projesi • Avrupa Kafkasya Asya Ulaşım Koridoru (TRACECA) projesi • Demokrasi ve insan hakları vurgusu • Enerji güvenliği • 2004-Avrupa Komşuluk Politikası • 2009-Doğu Ortaklığı Programı

16. AGİT- Minsk Grubu • 1992’de Dağlık Karabağ sorununun çözümüne yönelik teşkil edildi. • Üyeler: Azerbaycan, Ermenistan, Rusya, Belarus, ABD, Fransa, Türkiye, Polonya, Almanya, Finlandiya ve İsveç • Eşbaşkanları: Rusya, ABD ve Fransa

17. İran ve Güney Kafkasya

18. Çin ve Güney Kafkasya İsrail ve Güney Kafkasya • Bölge devletleri ile ekonomik ilişkiler • İpek Yolu güzergahı üzerindeki uluslararası ticaretin canlandırılması • Bölgedeki ulaşım altyapı yatırımları • Hazar havzasındaki enerji kaynakları • Azerbaycan ve Gürcistan’ın toprak bütünlüğüne destek • Azerbaycan’la savunma sanayi alanında gelişen ilişkiler ve stratejik işbirliği • Bakü’nün ABD’deki Yahudi lobilerinin desteğini alma hedefi • İsrail parlamentosunun Ermeni iddialarını gündeme alması • Gürcistan’ a silah ihracatı • Azerbaycan ve Gürcistan’ın toprak bütünlüğüne destek

19. Türkiye ve Kafkasya • Rusya Federasyonu’nun toprak bütünlüğüne saygı • Güney Kafkasya devletlerinin bağımsızlığına destek • 1991’de diplomatik ilişkiler kuruldu • Hazar havzasındaki enerji kaynakları

20. Türkiye’nin Güney Kafkasya Politikası • Rusya’nın menfaatlerine doğrudan zarar vermeden bölge ülkeleriyle işbirliği geliştirmek, • Bölge ülkelerinin toprak bütünlüklerine destek, • Bölgedeki çatışmaların uluslararası hukuk kurallarına dayalı çözümü, • Bölgedeki sorunların tüm tarafların katılacağı bir birlik içinde çözüme kavuşturulması, • Bölgedeki enerji nakil hatlarında geçiş ülkesi olmak.

21. Türkiye ve Dağlık Karabağ Sorunu

22. Türkiye-Ermenistan İlişkileri • 1993’de diplomatik ilişkiler kesildi • Ermeni iddiaları & tazminat ve toprak talepleri • ASALA & PKK’ya destek • 2009 Zürih Protokolleri • Erivan’ın 2015 hedefleri

23. Askeri İşbirliği Alanları Azerbaycan’la savunma sanayi işbirliği Gürcistan ve Azerbaycan’la ortak tatbikatlar Bölge ülkelerinin NATO’ya entegrasyonu NATO’nun Barış İçin Ortaklık programı BLACKSEAFOR

24. Bölgesel İşbirliği Projeleri- Enerji • Türkiye-Azerbaycan-Gürcistan arasında stratejik işbirliği • Bakü-Supsa • Bakü-Tiflis-Ceyhan • Bakü-Tiflis-Erzurum • TANAP • TAP

25. Bölgesel İşbirliği Projeleri- Ulaşım • Bakü-Tiflis-Kars demiryolu projesi (2007) • Avrupa Kafkasya Asya Ulaşım Koridoru (TRACECA) projesi

26. Sonuç ve Öneriler