1 / 51

Gedrag, gezondheidsschade en maatschappelijke schade: tabak, alcohol en drugs

Gedrag, gezondheidsschade en maatschappelijke schade: tabak, alcohol en drugs. 1. Gedrag tabak, alcohol en drugs, meervoudig gebruik. Inhoud. Inleiding Tabak Alcohol Cannabis en andere illegale drugs Meervoudig gebruik Gelijktijdig gebruik Alcohol en tabak over een bepaalde periode

ria-rose
Download Presentation

Gedrag, gezondheidsschade en maatschappelijke schade: tabak, alcohol en drugs

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Gedrag, gezondheidsschade en maatschappelijke schade: tabak, alcohol en drugs

  2. 1. Gedrag tabak, alcohol en drugs, meervoudig gebruik

  3. Inhoud • Inleiding • Tabak • Alcohol • Cannabis en andere illegale drugs • Meervoudig gebruik • Gelijktijdig gebruik • Alcohol en tabak over een bepaalde periode • Algemene conclusies

  4. Inleiding • Vlaamse cijfers • Volwassen bevolking: HIS, ESEMeD • Meest recente cijfers HIS 2004 • Schoolgaande jeugd: VADLLB, HBSC, ESPAD • Meest recente cijfers VADLLB 2004-2005 • Studenten: SBAUHA • Bevraging 2005 • Uitgaanders: VADUitgaanders • Meest recente cijfers 2004-2005

  5. Inleiding • Conclusies uit verschillende studies • Verschillen • mannen – vrouwen • onderwijsvormen bij schoolgaande jeugd • opleidingsniveau bij volwassen bevolking • Evolutie over de laatste jaren (tot 10 jaar) • Internationale vergelijking schoolgaande jeugd

  6. Tabak – Volwassen Bevolking • 1 op 2 ooit gerookt • 23% dagelijkse rokers • mannen > vrouwen • 70% 1 of > stoppogingen • 1997-2004 : • aantal rokers stabiel • meer vrouwen, minder mannen

  7. Tabak – Schoolgaande Jeugd (1) • 46% ooit gerookt • 14% rookt dagelijks • Ooit gebruik en frequentie van gebruik stijgt met leeftijd • Jongens > meisjes: wekelijks

  8. Tabak – Schoolgaande Jeugd (2) • 1996-2005: daling tabaksgebruik • 1998: inhaalbeweging meisjes: geslachtsverschil verdwenen • 2002: opnieuw meer jongens die roken

  9. Grafiek HBSC: Dagelijks roken naar leeftijd en geslacht

  10. Tabak – Studenten AUHA • 58% ooit gerookt • Jongens > meisjes

  11. Alcohol – Volwassen Bevolking (1) • 2 op 3 drinkt wekelijks • 8% dagelijks • 13% mannen > 21 eenheden per week • 5% vrouwen > 14 eenheden per week • 6% alcoholprobleem (CAGE) • Mannen > vrouwen • 1997 – 2004: wekelijks gebruik gestegen

  12. Alcohol – Schoolgaande Jeugd • 84% ooit gedronken • 1 op 4 wekelijks – 1 op 100 dagelijks • Ooit-gebruik en frequentie stijgt met de leeftijd • Jongens drinken vaker en zijn meer dronken • Jongens = meisjes: ooit gebruik • 1994-2005: • stijging wekelijks gebruik (meisjes) • stijging dronken zijn (17-18 jarige jongens)

  13. Alcohol – Studenten • 90% ooit gedronken • 20%: maandelijks binge drinking (> 6 glazen) • 23%: voorbije 6 maand 4 of meer keer dronken • 11% mannen > 21 eenheden per week • 5% vrouwen > 14 eenheden per week

  14. Cannabis – Volwassen Bevolking • 12 % ooit cannabis gebruikt • 19-34 jarigen: 25 % • 1% occasioneel – 1,5% wekelijks • Mannen > vrouwen: ooit-gebruik + wekelijks

  15. Cannabis en andere illegale drugs Schoolgaande Jeugd (1) • 1 op 5 ooit cannabisgebruikt • 3% wekelijks, 1 op 100 dagelijks • 6% ooit andere illegale drugs gebruikt • 2% occasioneel en < 1% wekelijks • Ooit gebruik + frequentie van gebruik cannabis en andere illegale drugs stijgt met leeftijd

  16. Cannabis en andere illegale drugs Schoolgaande Jeugd (2) • Jongens > meisjes: • ooit-gebruik + wekelijks + dagelijks • cannabis + andere illegale drugs • 2000-2005: lichte daling wekelijks gebruik

  17. Cannabis en andere illegale drugs Studenten • Bijna 1 op 2 ooit cannabis gebruikt • jongens > meisjes • 7% ooit amfetamines, XTC en cocaïne • jongens > meisjes

  18. Gelijktijdig gebruik • 1 op 5 scholieren (15-16 jaar) ooit cannabis en alcohol gecombineerd • Jongens > meisjes

  19. Meervoudig gebruikover bepaalde periode • 16% van de volwassen bevolking rookt én drinkt regelmatig alcohol. • mannen > vrouwen • 11% scholieren wekelijks gebruik tabak en alcohol. • Jongens 2x meer dan meisjes

  20. Beginleeftijd tabak, alcohol & drugs • Schoolgaande jeugd: • Gelijktijdige start roken en drinken: 13 jaar • Daarna illegale drugs (incl. cannabis): 14 à 15 jaar • Jongens starten vroeger met alcohol • Studenten • Eerst alcohol: 14 jaar 8 maanden (bier) • Dan tabak: 15 jaar • Ten slotte cannabis: 16 jaar en 6 maanden • Jongens starten vroeger met roken, drinken en illegale drugs (excl. cannabis)

  21. Conclusies • Alcohol: meest gebruikte middel • Cannabis meest gebruikte illegale drugs • Risicogroepen: • 17-18 jaar: regelmatig gebruikers cannabis • 19-24 jaar: rokers, risicovolle drinkers • 34-44 jaar: problematische drinkers • Mannen (vrouwen inhaalbeweging)

  22. Conclusies • Risicogroepen • Scholieren TSO en BSO: • meer leerlingen die tabak, alcohol en drugs gebruiken • meer frequent en risicovol gebruik • Personen met hoger onderwijsniveau: • regelmatig, dagelijks + overmatig gebruik (> 6 eenheden op 1 dag) • Personen met lager onderwijsniveau: • Problematisch alcoholgebruik • Internationaal scholieren: • Wekelijks drinken + binge drinking subtop • Ooit-gebruik + wekelijks gebruik cannabis > gemiddelde

  23. 2. Gebruik van de hulpverlening

  24. Inhoud • Inleiding • Zelfhulp • Druglijn • Huisarts • CAW • CGG • (Psychiatrische) spoedgevallen • Algemene ziekenhuizen • Psychiatrische ziekenhuizen • Revalidatiecentra erkend door RIZIV

  25. Inleiding • Kanalen: mantelzorg, zelfhulp, gespecialiseerde ambulante en residentiële alcohol- en drughulpverlening • Registratie hulpvraag: niet systematisch • Alcoholgerelateerde stoornis: • 1 op 8 Vlamingen binnen 12 maanden • 6 op 10 binnen life-time

  26. Druglijn en Zelfhulp • Druglijn: Cannabis > alcohol > andere illegale drugs • 40-49 jaar: cannabis, eigen alcoholgebruik • 21-30 jaar: andere illegale drugs dan cannabis • Zelfhulp: enkel gegevens AA: • 3 op 4 mannen / 40-50 jaar • bedienden en huisvrouwen • Doorverwijzing huisarts/ ziekenhuis

  27. De Huisarts • 2 x meer mannen dan vrouwen • 35-54 jaar • 33% ambulante behandeling + begeleiding huisarts • 17% hospitalisatie • 16% doorverwijzing psychiater

  28. CAW en CGG • CAW: • 2% van alle behandelde cliënten • Illegale drugs > alcohol > cannabis • Mannen > vrouwen • Alcohol: vooral 26 – 59 jaar • Cannabis: vooral 18 – 25 jaar • CGG: • 5% alcohol – 3% illegale drugs • Mannen > vrouwen • Alcohol doorverwijzing huisarts • Illegale drugs doorverwijzing justitie / eigen initiatief

  29. Spoedgevallendiensten en Algemene Ziekenhuizen • Spoedgevallen • 39% aanmeldingen psychiatrische SGD = middelengerelateerd • Algemene Ziekenhuizen • 2003: 8002 alcohol- en druggerelateerde verblijven • 1999-2003: toename met 14%

  30. Psychiatrische Ziekenhuizen • 19% alcoholgerelateerde stoornis als hoofddiagnose • 7% andere middelengerelateerde stoornis • 2 op 3 zijn mannen • Alcohol: 40-49 jaar • Ander middel: jonger • Eigen initiatief > familie/directe omgeving

  31. Revalidatiecentra met RIZIV-erkenning • Jaarlijks 3700 nieuwe behandelingen • 46,6% opiaten 1ste drug; 30% stimulantia; 17% cannabis; 4% alcohol • Ambulante dagcentra + residentiële crisiscentra • Gemiddelde leeftijd 25 jaar en 10 maanden • Voornamelijk mannen

  32. EuropASI • Beginleeftijd misbruik • Residentieel: • Cannabis: 15 jaar en 4 maanden • Heroïne: 19 jaar en 2 maanden • Ambulante centra: latere startleeftijd • Cannabis: 16 jaar en 4 maanden • Cocaïne: 20 jaar en 11 maanden

  33. 3. Gezondheidsschade tabak, alcohol en drugs

  34. Inhoud • Inleiding • Gezondheidsschade tabak • Gezondheidsschade alcohol • Gezondheidsschade illegale drugs • Vergelijking tabak, alcohol, illegale drugs

  35. Inleiding • Tabak – longkanker, COPD, andere kankers, hart- en vaataandoeningen,… • Alcohol en Drugs • Vroeger: afhankelijkheid/ misbruik • Nu: alcohol: levercirrose, pancreatis, dementie, risicofactor kanker / Cannabis: psychose, kanker • Maar meten gezondheidsschade = moeilijk

  36. Gezondheidsschade tabak (1) • Berekening tabaksgerelateerde sterfte + verloren potentiële jaren (VPJ) • Op basis van overlijdensstatistieken en selectiemethode Peto • Groot aantal overlijdens gerelateerd aan tabak • Niet voor 100% door tabak

  37. Gezondheidsschade tabak (2) • Sterfte in 2004: • Mannen: 25% totale sterfte / vrouwen: 4,5% totale sterfte • 6 x meer mannen dan vrouwen • > 1 op 2 = 70 jaar en ouder • VPJ in 2004 • 3 x meer mannen dan vrouwen • 1998-2004: • gezondheidsschade tabak daalt bij mannen • gezondheidsschade tabak stijgt bij vrouwen

  38. Grafiek: evolutie van de sterft toegeschreven aan tabak, mannen en vrouwen, 1998-2004, Vlaams Gewest

  39. Gezondheidsschade alcohol (1) • Berekening alcoholgerelateerde sterfte en VPJ • Overlijdensstatistieken en nauwe + brede selectie doodsoorzaken alcoholgebruik • Onderschatting (ongevallen t.g.v. alcohol, schade aan andere individuen)

  40. Gezondheidsschade alcohol (2) • Sterfte in 2004: • 602 mannen  2,1% totale sterfte • 215 vrouwen  0,8% totale sterfte • hoogste sterfte mannen 55-65 jaar • VPJ in 2004 • Mannen  5% totale VPJ • Vrouwen  2% totale VPJ • 1998-2004: stabiel

  41. Gezondheidsschade illegale drugs • Berekening sterfte en VPJ • Overlijdensstatistieken en nauwe + brede selectie • Sterfte (nauw) in 2004 • 37 mannen • 12 vrouwen • Jonge mannen • VPJ (nauw) in 2004 • Mannen  0,5% totale VPJ • Vrouwen  0.2% totale VPJ

  42. Grafiek: Leeftijdsspecifieke sterfte toegeschreven aan drugs, twee verschillende selecties, mannen en vrouwen, Vlaams Gewest, gemiddelde 2003-2004.

  43. Vergelijking middelen (1) • Verschillende problematiek middelen • Registratie + selectie  verschillend: moeilijk vergelijkbaar! • 1 sterfgeval illegale drugs – 4 alcohol – 40 tabak • 1 VPJ drugs - 3 alcohol - 18 tabak • Sterftecijfers: onderschatting alcohol • Chronische aandoeningen: te weinig gegevens • Mannen > vrouwen tabak, alcohol en drugs • Tabak: laatste jaren minder mannen en meer vrouwen

  44. 4. Maatschappelijke schade en overheidsuitgaven tabak, alcohol en drugs

  45. Inhoud • Indeling kost • Beschikbare gegevens • Tabak • Alcohol • Illegale drugs • Conclusies

  46. Indeling • Kost tabak alcohol drugs • Kost maatschappelijke schade • Kost beleid van de overheid • Maatschappelijke schade • Directe medische kosten: medische verzorging • Indirecte kosten: productiviteitsverlies • Andere kosten: vb. criminaliteit, ongevallen • Deze kosten worden gedragen door overheid, individuen, bedrijven • Overheidsuitgaven: uitgaven preventie, beleid, onderzoek

  47. Beschikbare gegevens tabak, alcohol en drugs

  48. Tabak • Maatschappelijke kost Europa: • 98 à 130 miljard per jaar • 217 à 288 euro per inwoner • Onderschatting • Baten (accijnzen) wegen niet op tegen de kosten: nettoverlies voor overheid • Overheidsuitgaven België • 2004: 0,23€ per inwoner • 10 maal te weinig om effectief te zijn

  49. Alcohol • Schatting maatschappelijke kost België: HIVA i.o.v. Belgische Brouwers • Kosten en baten • Hier enkel kosten – cfr. internationaal • 6,2 miljard euro (index): directe medische kosten, indirecte kosten en kosten van verkeersongevallen • Kost individu  grootst (hospitalisatie) • Kost overheid  absenteïsme + gezondheidszorg • Kost verkeersongevallen + werkloosheid België subtop Europa • Europese Unie: hoog prijskaartje overmatige drinkers

  50. Illegale Drugs • Maatschappelijke kost gedragen door overheid (hulpverlening en veiligheid) • in 2002 178 miljoen euro • 17,3 euro per inwoner • Geen gegevens over kost gedragen door individuen, bedrijven, slachtoffers • Overheidsuitgaven: preventie, beleid en onderzoek • in 2002 17 miljoen euro • 1,65 euro per inwoner

More Related