Bewegingen tijdens het verspanen

1. Bewegingen tijdens het verspanen Doel van het verspanen: * maatnauwkeurigheid; * vormnauwkeurigheid; * oppervlakte gesteldheid (ruwheid). Beheerste bewegingen van het snijgereedschap t.o.v. het product. Te onderscheiden zijn: 1e De hoofdbeweging (continue/intermitterend) ? Vc 2e De voedingsbeweging ,, ? Vf 3e De snedediepte beweging (eenmalige instelbeweging).

2. As-richtingen

3. Snijkrachten, Opspanning en Stabiliteit Tijdens het verspaningsproces oefent het snijgereedschap krachten uit op het product. - We hebben te maken met mogelijk rotatie-/translatie bewegingen langs de X-as, Y-as en de Z-as als zou het product in de vrije ruimte hangen. - Er zijn zes afzonderlijke vrijheidsgraden mogelijk.

4. Aan een product vindt men: a) vlakken b) hartlijnen Begrippen: * Positioneren * Centreren ad a) - basisvlakken Het product opstellen volgens deze - referentievlakken principes noemt men, POSITIONEREN ad b) - uitgangspunt Het in positie brengen van het hartlijnen product noemt men, CENTREREN

5. De snijkanten en vlakken aan een draaigereedschap

6. Spaanvorming en spaanafvoer (spaanbeheersing)

7. Belangrijke punten daarbij zijn: 1) de spaan moet weglopen van de snede; 2) de spaan mag maar weinig ruimte in beslag nemen; 3) de spaan mag nergens achter blijven haken. Veiligheid en spaanafvoer. Voorkom vorming van lint-/warspanen! * Verspaningscondities Een gecontroleerde spaanontwikkeling/spaanafloop

9. De oppervlaktekwaliteit (ruwheid) Hoe fijner, des te duurder wordt het product ! Factoren die daarbij een rol kunnen spelen zijn: - de rotatiefrequentie (snijsnelheid V) - de voeding (f) - het profiel van de beitel (met name de neusradius) - stabiliteit - het werkstukmateriaal - het snijgereedschap

12. Stabiliteit Bij stabiliteit spelen de volgende componenten een rol: 1) De machine 2) Het werkstuk 3) Het gereedschap mogen niet vervormen of in trilling 4) Werkstuk opspanning geraken 5) Gereedschap opspanning Veroorzaken * Vervormingen - verspanings krachten - klemkrachten machine * Trillingen - onbalans van product gereedschap

13. De universele centerdraaimachine

14. Draaimachines Naar de stand van de hoofdspil: - horizontaal - verticaal 1) De universele centerdraaimachine (centerhoogte en t.d.c.) 2) Kopdraaimachine (géén losse kop, d/L verhouding) 3) De carrouseldraaimachine (vert. hoofdspil, eenvoudig op- en uitspannen van het product) 4) De revolverdraaimachine (revolverkop voor gereedschappen, voor seriewerk) 5) De draaiautomaat (grote serie & massafabricage, werkt met mechanismen) 6) De kopieerdraaimachine (aftasten van mal, sjabloon of model) 7) Numeriek bestuurde machines (NC/CNC)

16. Draaien Inleiding - Verspanende bewerking op een draaimachine a) producten uit vol (uitgangs-) materiaal. b) producten uit halffabrikaten. Bewerkingen: * voor- en nabewerkingen aan inwendige en uitwendige vlakken, profielen en schroefdraad Veiligheidsaspecten ? ARBO-wetgeving ? Veiligheidsvoorschriften * Ogen, handen en armen en voeten. Maatregelen m.b.t. materiaal wat eventueel achter uit de holle hoofdspil steekt!

17. Vaste kop met hoofdspil - Constructie van de vaste kop (één geheel, of opgebouwd) Belangrijkste onderdeel ? (holle) hoofdspil

18. Om spaninrichtingen op aan te brengen Hoofdspil - spilneus Om spaninrichtingen en hulpgereedschap in aan te brengen Bekende uitvoeringsvormen van de spilneus kunnen o.a. zijn: * met een conisch pasvlak, een inlegspie en een aantrekmoer; met een kort conisch pasvlak, een aanlegvlak en spanpennen (camlock type); * met een spilneus voorzien van schroefdraad met of zonder aantrekmoer.

19. De aandrijving * draaistroommotoren ( enkel- meertoerig of traploos elektromotoren regelbaar en draairichting omkeerbaar) * gelijkstroommotoren Via een V-snaaraandrijving naar de hoofdspil. Typen V-snaren * tandriem biedt een voordeel.

20. Het toerenbereik Enkelwerk (direct) d.i. het hoge toerengebied. Dubbelwerk (indirect) d.i. het lage toerengebied. Daarnaast kan de aandrijving via een (slip)koppeling verlopen, dit kan bepaalde voordelen met zich meebrengen. Is er sprake van een traploze aandrijving dan zijn er drie systemen toepasbaar: 1) een mechanisch systeem (Variomatic). 2) een elektrisch systeem (d.m.v. een potentiometer). 3) een hydraulisch systeem (waar men werkt met variabele volume stromen).

22. Het support - Is dat deel wat zich over het bed beweegt; - Bewegingen in X- en Z richting mogelijk zijn; - Daardoor de bewegingsmogelijkheden van de beitelpunt in een plat vlak mogelijk zijn.

23. Geleiding: * prisma’s en vlakgeleiding

24. De voedingsbeweging * Langsvoeding Te onderscheiden: * Dwarsvoeding * Combinatie van beide Handvoeding ? d.m.v. handwielen & draadspillen Wanneer (hand) voeding? Bij maken van conussen Bij het maken van profielen Over korte afstanden (kleine producten) Mechanische voeding ? m.b.v. de leischroef (a) ? m.b.v. de voedingsas (b) ? m.b.v. een gecomb. leischroef / voedingsas (c)

26. Instelling van de voedingssnelheid, in geval van een mechanische voeding, vindt plaats middels de voedingstandwielkast. Zoals te zien wordt deze van de hoofdspil “afgetapt”.

27. Het gebruik van kogelomloopspillen met kogelmoeren vindt Voornamelijk plaats in geval van Numerieke Besturing. Bij conventionele machines wordt dit sporadisch toegepast. voordeel: spelingvrije loop door aanbrengen van een voorspanning.

28. De losse kop Doel/functie: 1) Centreren of ondersteunen. 2) Opname hulpgereedschap en verplaatsen/voeding geven aan dat gereedschap. Constructie 1) onderlegplaat of zadel 2) koplichaam 3) pinole of schuifbus 4) draadspil en handwiel

29. Aflezing van langs- en dwarsverplaatsing Langs- en dwarsverplaatsing en controle daarvan. * Schaalringen (let op: verplaatsing of diameterafname !) * Aanslagen (met name bij getrapte producten) * Digitale uitlezing Gereedschapbevestiging Eisen: - stabiele bevestiging; - eenvoudig aan te brengen; - overzichtelijk zijn; - geen belemmeringen voor de spaanafvoer. * Beitelhouders - enkelvoudige houder - meervoudige houder - vierkante houder - snelwisselhouder - revolverkop

31. Positioneren, klemmen en steunen van het product Positioneren: * product steeds in dezelfde positie aangebracht wordt; * korte stel- en spantijden worden gerealiseerd; * voorkomen van stelfouten. Klemmen: * klemkracht groter dan verspaningskrachten. Doel van het steunen: * De span- en verspaningskrachten niet leiden tot maat- en vormafwijkingen van het gedraaide product; * Het product niet uit het spanmiddel losraakt. Spanmiddelen: * Klauwplaten * Stel- of spanplaat * Spantang of spandoorn * Kom- of torentang

33. Bepalen van de rotatiefrequentie Door deze te berekenen met de formule: V= p x d x n V (m/min) d (mm) n= V x 10³ / p x d (min-¹) n (omw/min)